SYTUACJE TRUDNE, STRES

• PODZIAŁY:

► PODZIAŁ WG TOMASZEWSKIEGO:

1. Deprywacja - sytuacje, które zdarzają się codziennie. Stan psychiczny człowieka, który jest skutkiem niezaspokojenia jego podstawowych potrzeb, np. odżywianie, sen, potrzeby fizjologiczne, społeczne, emocjonalne, intelektualne. Możemy wyróżnić deprywację snu, pozbawienia pokarmu, dobrej opinii itp.

Na skutek krótkotrwałej deprywacji pojawiają się takie rzeczy jak:

1. spowolnienie sprawności działania,

2. dezorganizacja funkcjonalna:

• zawężenie pola świadomości,

• zaburzenia spostrzegania:

• omamy (zdrowi nie mają chyba, że depresja),

• urojenia,

1. pobudzenie emocjonalne.

Na skutek długotrwałej deprywacji pojawiają się takie rzeczy jak:

1. zanik sensu życia,

2. zanik wartości,

3. próby samobójcze,

4. zaburzenia psychiczne - najczęściej DEPRESJA.

2. Przeciążenie - stan, w którym człowiek otrzymuje zadanie na granicy swoich możliwości (motorycznych, intelektualnych, społecznych) i wytrzymałości nerwowej.

3 rodzaje przeciążeń:

1. umysłowe,

2. motoryczne,

3. percepcyjne.

Objawy przeciążeń:

1. krótkotrwałych:

• zmęczenie,

• zniechęcenie,

• wyczerpanie,

• długotrwałych:

• nerwice.

3. Utrudnienie - stan, w którym możliwość wykonywania zadania zostaje ograniczona lub zmniejszona na skutek pojawienia się przeszkody bądź braku (czegoś).

4. Zagrożenie - sytuacja, w której zachodzi prawdopodobieństwo utraty czegoś (utrata zdrowia, życia bliskiej osoby, dobrej opinii, pracy), jakiś wartości, które człowiek bardzo ceni.

W każdej sytuacji zagrożenia pojawia się LĘK.

► PODZIAŁ WG JAROSZA

1. Sytuacje konfliktowe:

1. dążenie - dążenie,

2. unikanie - unikanie,

3. dążenie - unikanie.

1. Urazy:

1. mechaniczne,

2. psychiczne.

1. Fantazja - udaremnienie dążenia, pokrzyżowanie planów, zniweczenie nadziei. Udaremnienie dążenia na skutek pojawienia się przeszkody. Nie leczy się jej, nie można jej zapobiegać. Można usuwać jej skutki.

2. Stres - sytuacja konfliktowa + uraz + frustracja.

• STRES W UJĘCIU PSYCHOLOGICZNYM WG SELY'EGO

• STRES PSYCHOLOGICZNY - jest to niespecyficzna reakcja organizmu na różnego typu niedomagania (fizyczne, społeczne, emocjonalne):

• zawsze reakcją,

• reakcja na bodziec - bodziec wywołujący stres - STRESOR,

• nie ma bodźca, nie ma stresu,

• stres jest reakcją psychofizjologiczną,

• bodziec staje się stresorem w wyniku interpretacji.

Interpretacja stresora zależy od:

• struktury osobowości,

• pozycji i statusu społecznego.

• RODZAJE STRESU:

1. stres pozytywny - EUSTRES,

2. stres negatywny - DYSTRES,

3. stres neutralny - NEUSTRES (zapewnia homeostazę pomiędzy jednym, a drugim).

• FAZY STRESU:

1. Faza alarmowa - pojawia się stresor:

1. faza wstrząsu - bo zobaczyliśmy,

2. faza przeciwwstrząsu - bo musimy wytrzymać.

1. Faza odporności:

1. zaadaptowanie się do sytuacji - stresora,

2. strategia radzenia sobie ze stresem:

• zadaniowa,

• emocjonalna,

• unikania (ucieczki).

1. Faza wyczerpania - totalna dezorganizacja naszego działania.

• DŁUGOTRWAŁY STRES PROWADZI DO:

1. Zaburzenia w układzie trawiennym:

1. wrzody żołądka,

2. wrzody dwunastnicy,

3. wrzodziejące zapalenie okrężnicy.

1. Zaburzenia w układzie krwionośnym:

1. nadciśnienie,

2. arytmia,

3. migrena.

1. Zaburzenia w układzie oddechowym:

1. astma oskrzelowa,

2. alergia.

1. Choroby skóry:

1. pokrzywka,

2. łuszczyca,

3. trądzik

1. Zaburzenia w układzie immunologicznym - na skutek długotrwałego stresu spada ilość limfocytów T (wstrzymany podział komórek).

• POMIAR STRESU:

1. Pomiar hormonów - kortykosteroidy,

2. Czynności sercowo-naczyniowe (EKG),

3. Wysokość temperatury,

4. Reakcje skórno-galwaniczne - potliwość.

• LECZENIE STRESU (EWIDENTNIE PSYCHOLOGICZNE):

1. Edukacja pacjenta:

1. istota stresu,

2. źródła stresu,

3. najczęstsze przyczyny,

4. uświadomienie osobie, że często sama prowokuje sytuacje stresowe.

1. Dieta antystresowa:

1. witamina C,

2. witamina B (kompleks),

3. Ca.

1. Treningi:

1. Jacobsona - zmniejszenie napięcia m. szkieletowych,

2. Schulza - omtogenny - zmniejszenie napięcia m. prążkowanych.

1. Medytacja - koncentracja świadomości (w stanie relaksacji) na bodźcach, które wywołują stres.

2. Ćwiczenia fizyczne.

3. Hipnoza - tylko wówczas, gdy nie można znaleźć źródła stresu.

---