Wczesne wykrywanie autyzmu”.
Większość rodziców dzieci z autyzmem zaczyna się martwić o ich rozwój w drugim roku ich życia. Rodzice zazwyczaj zauważają niepokojące sygnały m. 15 a 22 miesiącem życia (wcześniej, jeśli z autyzmem współwystępuje niepełnosprawność intelektualna), ale do specjalistów zwracają się, gdy dziecko ma 20-27 miesięcy.
Obawy te dotyczą głównie:
-komunikowania się,
- relacji społecznych,
- zabawy.
W obrębie komunikacji, obawy dotyczą m.in.:
- braku reagowania przez dziecko na własne imię,
- nieumiejętności komunikowania swoich potrzeb,
- ogólnego opóźnienia rozwoju mowy,
- braku wokalizacji w celu porozumiewania się z innymi osobami,
- braku gestów społecznych (np.: pa-pa),
- czasami zanikania wcześniej posiadanych umiejętności.
W zakresie rozwoju społecznego źródłem obaw są:
- brak uśmiechu,
- preferowanie samotności,
- brak zainteresowania rówieśnikami,
- brak kontaktu wzrokowego
- ignorowanie ludzi,
- brak wskazywania obiektów oraz niezdo-[lność do śledzenia wzrokiem tego, co pokazuje im ktoś inny.
43% rodziców podejrzewa u dzieci zaburzenia słuchu, a u 26% dostrzega opóźnienia rozwoju ruchowego(Vostanis i in.,1994). Zaledwie 5% rodziców niepokoi się z powodu stereotypowych, rytualistycznych zachowań dzieci. Są one wymieniane w kontekście napadów złego humoru, hiperaktywności, niezwykłego przywiązania do przedmiotów, nadwrażliwości na niektóre bodźce oraz manieryzmów ruchowych.
Ogólnie rzecz biorąc, rodzice dostrzegają zaburzenia rozwoju dziecka w tych obszarach, które specjaliści uważają za kluczowe w diagnozie autyzmu.
Zaledwie u 10% dzieci autyzm zostaje rozpoznany podczas pierwszej wizyty u specjalisty. Rozpoznanie autyzmu następuje zazwyczaj, gdy dziecko ma od 2,7 do 7 lat.
Najwcześniejsze sygnały ostrzegawcze - dzieci 12 miesięczne (Osterling i Dawson, 1994):
A- kontakt wzrokowy,
B- orientowanie się w kierunku osoby wołającej dziecko po imieniu,
C- wskazywanie,
D- brak właściwej ekspresji emocji.
Badania Grace Baranek (1999)dzieci 9-12 miesięczne:
słaba orientacja wzrokowa (także w stosunku do bodźców nie mających charakteru
społecznego)/ zaburzona uwaga;
2. opóźniona reakcja na własne imię;
3. częste wkładanie przedmiotów do ust;
4. niechęć do bycia dotykanym przez inną osobę.
Werner i in. (2000)oznaki autyzmu można dostrzec już u dzieci ośmiodziesięciomiesięcznych - najbardziej charakterystyczny jest brak reakcji na własne imię.
Wczesne oznaki autyzmu:
-brak reakcji na własne imię- 1 rok życia (8-10 mies.),
-brak wskazywania- 1 rok życia (10-12 mies.) ,
-brak współgrania emocjonalnego- 1 rok życia,
- brak kontaktu wzrokowego- 1 rok życia,
- brak uśmiechu w sytuacjach społecznych- 1 rok życia,
- brak adekwatnych reakcji emocjonalnych- 1 rok życia,
- brak właściwej ekspresji mimicznej- 1 rok życia,
- pasywność w trakcie interakcji- 1 rok życia,
-krótki czas patrzenia na ludzi- 1 rok życia,
- brak naśladowania prostych gestów- 1 rok życia.
Obserwacje dzieci w warunkach klinicznych (Lord, 1995)- cztery zachowania typowe dla 2- letnich dzieci z autyzmem- u 93% dzieci występowało:
1. używania ciała innej osoby jako narzędzia,
2. brak zwracania uwagi na ludzkie głosy,
3. brak wskazywania,
4. manieryzmy ruchowe w obrębie dłoni i palców.
Grupy ryzyka:
-Rodzeństwo dzieci z autyzmem lub cechami autyzmu.
-Dzieci mające krewnych z zaburzeniami zbliżonymi do autyzmu lub z nim współwystępującymi np.: zespołem Aspergera, zespołem kruchego chromosomu X.
- Dzieci o znacznym opóźnionym rozwoju mowy.
-Dzieci z problemami w rozwoju społecznym.
-Dzieci z problemami w zachowaniu ( hiperaktywne, zafascynowane pewnymi przedmiotami, nie bawiące się zabawkami w zwykły sposób, nadwrażliwe na pewne dźwięki lub dotyk itd.).
Na podstawie materiałów do wykładu nt. wczesnego wykrywania autyzmu prof. Ewy Pisuli Wydział Psychologii UW
Autyzm wczesnodziecięcy jest poważnym zaburzeniem rozwoju całościowego, które ujawnia się przed ukończeniem 3 roku życia dziecka.
W zachowaniu dzieci autystycznych obserwuje się:
jakościowe zaburzenia zdolności do naprzemiennego uczestnictwa w interakcjach społecznych,
zaburzenia w komunikacji,
występowanie ograniczonych, sztywnych, stereotypowych wzorców aktywności, zachowania i zainteresowań
(za: E.Pisula, Autyzm u dzieci..., Warszawa 2002)
W porównaniu z innymi grupami osób o rozległych dysfunkcjach rozwojowych, proces porozumiewania się dzieci z autyzmem okryty jest wciąż niejasnościami i kontrowersyjnymi, trudnymi do rozstrzygnięcia kwestiami. Łączy się to z różnorodnością form, w jakich przejawiają się zaburzenia w funkcjonowaniu, w tym i w sferze mowy, oraz niemożnością dotarcia w diagnozie do tych mechanizmów, które kształtują reakcje i zachowania dzieci autystycznych.
Stopień opanowania przez dzieci autystyczne zdolności językowych zależy wyraźnie od tego, na jakim poziomie ogólnego rozwoju poznawczego się znajdują oraz jakim dysponują potencjałem rozwojowym. Nawet przy dobrym rozwoju mowy dzieci autystyczne nie podejmują prób mówienia dla samego porozumiewania się z drugą osobą. Jeżeli dziecko poprawnie artykułuje dane słowo, buduje zdania, to ma ono trudności z wykorzystaniem tych umiejętności adekwatnie do sytuacji społecznej. Obserwując przebieg rozwoju mowy u dzieci autystycznych możemy stwierdzić jego zaburzenia w postaci opóźnienia, regresu, zahamowania lub niewykształcenia mowy. Część dzieci pozostaje mutystyczna do końca życia.
Podstawową trudnością diagnostyczną i terapeutyczną dla otoczenia dorosłych, a życiową dla dziecka autystycznego, jest niemożność nawiązania kontaktu emocjonalnego, zadaniowego, a przede wszystkim językowego. Ten kokon otaczający dziecko jest bardzo szczelny, a sposób dotarcia przez terapeutę do dziecka jest szczególny, zawsze indywidualny, niepowtarzalny.
Pod wpływem silniejszych przeżyć, czy różnych faktów, mających znaczenie bodźców wyzwalających, dzieci autystyczne ujawniają zdumiewające dla otoczenia zdolności rozumienia przekazów językowych i aktywnego posługiwania się nimi. Przy tym porozumiewają się z wybranymi przez siebie osobami w odmienny sposób, rezerwując dla poszczególnych kontaktów inną formę przekazu: zapis komputerowy, wskazywanie na tablicy UK lub wypowiedź słowną.
Zasadnicza trudność polega na tym, że nadal nie znamy etiologii autyzmu i nie jesteśmy w stanie przewidzieć kolejnych etapów rozwoju umiejętności życiowych dziecka autystycznego. Wiemy, że najważniejsze jest podjęcie wczesnej terapii oraz odpowiedniej edukacji dzieci z autyzmem. Poszukujemy wciąż efektywnych sposobów nawiązania kontaktu i komunikacji z dziećmi autystycznymi.
W Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Łukowie dzieci autystyczne poddawane są terapii, obejmującej stymulację i kształtowanie zaburzonych funkcji, z włączeniem w roces terapii rodziny dziecka. Zajęcia prowadzone są przez psychologa, pedagoga i logopedę.
Głównymi celami terapii dziecka autystycznego są:
stymulowanie dziecka do nawiązywania kontaktów społecznych,
rozwijanie umiejętności komunikowania się z otoczeniem poprzez wykorzystanie mowy ciała, naśladownictwa, dotyku, wzroku, słuchu, mowy, czytania i pisania,
zmienianie na społecznie akceptowane sposoby wyrażania woli i emocji - w achowaniu oraz słowami,
rozwijanie sfery poznawczej poprzez dostarczanie kolejnych doświadczeń związanych z postrzeganiem przez dziecko rzeczywistości.
Dla każdego z dzieci tworzymy indywidualne programy pracy uwzględniające jego potrzeby i możliwości. W zależności od indywidualnych uwarunkowań w pracy z każdym dzieckiem autystycznym wykorzystujemy metody, które są najlepiej dostosowane do osobowości i podatności terapeutycznej dziecka. W procesie terapii wykorzystujemy m.in.: stymulację mono- i polisensoryczną, integrację sensoryczną, metodę Knillów, Ruch Rozwijający W. Sherborne, metodę G.Domana, Metodę Dobrego Startu, Metodę Ułatwionej Komunikacji czy komunikację wspomaganą.
Pierwszym etapem terapii jest stworzenie warunków do efektywnej pracy:
rozpoznanie charakterystycznych cech zachowania i sposobów funkcjonowania dziecka,
nawiązanie z dzieckiem kontaktu emocjonalnego i zadaniowego, poczynając od zainicjowania i utrzymania kontaktu wzrokowego i dotykowego, po słuchowo-werbalny,
wprowadzanie wzorców zachowań społecznych - unormowanie kontaktu z osobą dorosłą,
wygaszanie zachowań niepożądanych,
kierunkowanie uwagi oraz wydłużanie czasu koncentracji na zadaniu,
usprawnianie percepcji słuchowej - spostrzegawczości, pamięci.
Rozpoznanie preferowanego przez dziecko autystyczne sposobu komunikowania się oraz zidentyfikowanie jego zasobu słowno-pojęciowego jest wstępem do kolejnego etapu pracy - projektowania procesu terapeutycznego.
Nadrzędnym celem terapii logopedycznej jest słowny sposób porozumiewania się.
Zadania jakie stawiam sobie w terapii logopedycznej dzieci autystycznych to:
rozwijanie komunikacyjnego aspektu mowy na bazie pozawerbalnych i werbalnych metod komunikacji: gestu, naśladownictwa, dotyku, korzystania z tablicy UK lub komputera, wprowadzanie wyrażeń wolicjonalnych, form grzecznościowych,
wzbogacanie znaczeniowego aspektu mowy wg schematu:
zrozumienie nazw przedmiotów, osób, zwierząt na podstawie ilustracji lub w wydawanych poleceniach, np. "zamknij drzwi", "weź samochód", "pokaż piłkę";
nauka czynnego użycia tych nazw, udzielanie odpowiedzi na pytania "Co to jest?", "Kto to jest?";
zrozumienie nazw prostych czynności w poleceniach wykonywanych przez dziecko i ukazywanych na ilustracjach;
werbalizacja tych nazw, odpowiadanie na pytania: "Co robi?", "Co robisz?".
[w zależności od poziomu funkcjonowania bogacenie systemu semantycznego w oparciu o umiejść czytania globalnego i sprawność dokonywania analizy i syntezy literowej,]
kształtowanie strukturalnego aspektu mowy - budowanie systemu fonologicznego, fleksyjnego i składniowego języka,
praca nad foniczną formą wypowiedzi, kinestezją i poprawnością artykulacyjną.
Istotnym elementem procesu terapii jest wdrażanie dziecka autystycznego do wykorzystywania nabytych umiejętności w codziennych sytuacjach życiowych.
Warunkiem opanowania zarówno kompetencji komunikacyjnej, jak i kulturowej jest osiągnięcie odpowiedniego stopnia kompetencji językowej oraz sprawności językowej. (za S. Grabias)
Podstawą procesu terapii jest zaakceptowanie dziecka z jego nietypowymi zachowaniami i cierpliwe oczekiwanie na efekty wspólnej pracy. Ważne jest, by dając dziecku poczucie bezpieczeństwa poprzez zachowanie niezmiennych warunkw pracy (zachowany rytułał spotkania, przewidywalny przebieg zajęć, stałe miejsce pracy), uważnie i malutkimi kroczkami wprowadzać oraz utrwalać nowe doświadczenia, pozwalające dziecku autystycznemu na lepsze funkcjonowanie społeczne. Praca z dzieckiem autystycznym trwa przez wiele lat i tak naprawdę nigdy się nie kończy.
charakterystyka i wskazania do pracy
Charakterystyka autyzmu :
Autyzm to zaburzenie rozwojowe, które pojawia się we wczesnym dzieciństwie, zwykle przed upływem 3 roku życia. Występuje u 15-ga dzieci na 10 000 urodzeń, zdecydowanie częściej u chłopców niż u dziewczynek. W niektórych przypadkach autyzm ujawnia się już u dzieci w wieku niemowlęcym. Dzieci te nie nawiązują kontaktu wzrokowego, nie odwzajemniają uśmiechu, bronią się przed dotykiem, nie lubią przytulać się do osób bliskich, często wpatrują się w przestrzeń. U większości dzieci dotkniętych autyzmem problem staje się widoczny około drugiego roku życia dziecka, gdy ujawniają się zaburzenia mowy, brak umiejętności zabawy, nawiązywania kontaktów społecznych. Najczęściej jednak niepokój rodziców budzi brak rozwoju mowy, dopiero wówczas poszukują oni pomocy specjalistów. Diagnozę, że dziecko ma autyzm stawia się wtedy, gdy występuje u niego zespół złożony z trzech głównych typów zaburzeń zachowania. Są to:
· zaburzenia interakcji społecznych, czyli brak umiejętności nawiązywania kontaktu z rówieśnikami, brak umiejętności wspólnej zabawy, brak emocjonalnej wzajemności oraz unikanie kontaktu wzrokowego i fizycznego,
· zaburzenia komunikacji, czyli opóźniony rozwój mowy, brak umiejętności wykorzystywania mowy do porozumiewania się, kompulsywne, natrętne zadawanie pytań, jak również echolalia - powtarzanie dźwięków, wyrazów, zdań natychmiast po ich usłyszeniu lub po pewnym czasie,
· ograniczone, powtarzane i stereotypowe wzorce zachowania, działania i zainteresowań, które polegają na tym, iż dzieci z autyzmem i pokrewnymi zaburzeniami wymagają niezmienności, rutyny, związanej z wykonywaniem codziennych czynności, np. bawią się zawsze w ten sam sposób i tą samą zabawką, chodzą zawsze tą samą drogą.
Dzieci autystyczne bawią się często w ten sam, dla nas dziwaczny i niezrozumiały sposób. Zabawy takie mają charakter stymulacji sensorycznych, dają dziecku poczucie przyjemności jednocześnie wyłączając je z otaczającego świata i blokując aktywność poznawczą oraz możliwość zdobywania nowych doświadczeń. Dzieci te posiadają jednak zdolność uczenia się, należy im tylko stworzyć odpowiednie warunki, jasne czytelne zasady informujące, których zachowań oczekujemy od dziecka, które są zachowaniami pożądanymi, a które nie są przez nas akceptowane. Metodą, która jest najczęściej proponowana do pracy z dziećmi autystycznymi jest terapia behawioralna. Polega ona na modyfikacji zachowań. Modyfikacja zachowań opiera się na zasadzie płynącej z warunkowania sprawczego, mówiącej, że zachowanie mające pozytywne następstwa (wzmocnienia pozytywne) będzie się najprawdopodobniej powtarzać, podczas zachowanie, które nie jest wzmacniane będzie zanikać.
Główne cele terapii behawioralnej to:
· kształtowanie i zwiększanie ilości zachowań deficytowych,
· zmniejszanie i redukowanie zachowań utrudniających naukę,
· generalizowanie i utrzymywanie efektów terapii.
Autyzm ma wpływ na rozwój mózgu w sferach rozumowania, kontaktów socjalnych i porozumiewania się. Dzieci i dorośli z autyzmem najczęściej mają kłopoty z komunikacją w grupie i wspólnych czynnościach. Zaburzenia utrudniają im porozumienie z innymi i stosunek do świata zewnętrznego. Chorzy mogą wykonywać te same ruchy ciała ( np. machanie ręką, kołysanie się ), nietypowe reakcje wobec ludzi, lub przywiązanie do przedmiotów, czy sprzeciwianie się jakimkolwiek zmianom w rutynie. W niektórych przypadkach może występować agresja i/lub samookaleczanie się.
Czy istnieje więcej niż jeden rodzaj autyzmu?
Autyzm jest często określany jako zaburzenie spektralne, co oznacza, ze charakterystyka i objawy autyzmu mogą objawiać się dużą różnorodnością połączeń, od lekkich do ciężkich. Pomimo, iż autyzm określany jest specyficznym rodzajem zachowania, to jednak chore dzieci i dorośli mogą okazywać różne kombinacje zachowań i ich nasilenie. Dwoje dzieci z autyzmem mogą się całkowicie różnie zachowywać. Lekarze używają trzech innych grup ( PDD-NOS, syndrom Aspergera i syndrom Retta ) do określenia osób, które wykazują część, lecz nie wszystkie objawy autyzmu. Zdiagnozowanie autyzmu jest możliwe wtedy, gdy występuje odpowiednia ilość zachowań niewłaściwych dla danej grupy wiekowej. Syndromy Aspergera i Retta wykazują największy kontrast w stosunku do autyzmu. Większość znawców zgadza się ze stwierdzeniem, że nie istnieje typowy rodzaj lub typowa osoba autystyczna. Różnice w zachowaniu dzieci są często bardzo subtelne. Każda diagnoza polega na obserwacji dziecka.
Jaka jest przyczyna autyzmu?
Naukowcy badają różne wytłumaczenia form autyzmu. I chociaż nie ma jak na razie jednej odpowiedzi, współczesne badania łączą autyzm z biologicznymi i neurologicznymi różnicami mózgu. MRI i tomografia wykazują nieprawidłowości w budowie mózgu, z wyraźnymi różnicami w rejonach móżdżku. W niektórych rodzinach zauważa się powrót choroby, co może sugerować, iż istnieje genetyczna podstawa autyzmu, ale jak do tej pory nie odkryto genu odpowiedzialnego za autyzm. Wiele starszych teorii powodów autyzmu zostało obalonych. Autyzm nie jest choroba psychiczną. Autystyczne dzieci nie są " niegrzeczne". Autyzm nie jest spowodowany złym wychowywaniem.
W jaki sposób rozpoznać autyzm?
Nie ma medycznych testów, które umożliwiłyby diagnozę autyzmu. Właściwa diagnoza musi mieć podłoże w obserwacji dziecka, jego stopnia komunikacji, zachowania i stopnia rozwoju. Jednakże, ponieważ wiele objawów autyzmu występuje także w innych chorobach, lekarz musi wykonać wiele dodatkowych badań, aby wykluczyć inne przyczyny. Rozpoznanie choroby jest bardzo trudne, gdyż objawy są tak zróżnicowane. Ważne jest zatem zlokalizowanie specjalisty, który ma doświadczenie w leczeniu autyzmu.
Jakie są różnice ?
Różnice miedzy dziećmi autystycznymi są ogromne. Niektóre, z mniejszym stopniem autyzmu, mogą okazywać tylko niewielkie opóźnienie mowy i większe problemy w kontaktach ze środowiskiem. Mogą mieć przeciętnie lub ponadprzeciętnie rozwiniętą mowę, lecz maja kłopoty z wyobraźnią, lub ze współuczestniczeniem w grze z rówieśnikami. Inne dzieci, z większym stopniem autyzmu, mogą potrzebować pomocy z codziennymi potrzebami jak przejście przez ulice lub zrobienie zakupów. W przeciwieństwie do ogólnej opinii, wiele dzieci i dorosłych z autyzmem utrzymuje kontakt wzrokowy, okazuje uczucia, uśmiecha się i śmieje oraz okazuje całą gamę innych emocji, ale w różnym stopniu. Tak jak inne dzieci chorzy reagują pozytywnie lub negatywnie na środowisko. Autyzm może oddziaływać na to jak reagują i utrudnić im kontrolowanie ciała i umysłu. Choroba z czasem może zmienić się lub nawet ustąpić. Jakkolwiek nikt nie może przewidzieć przyszłości to są osoby autystyczne, które prowadzą samodzielne życie. Są też tacy, którzy będą zawsze zależni od rodziny i placówek specjalistycznych. Osoby autystyczne mogą także mieć inne choroby związane z praca mózgu, np. padaczkę, opóźnienie umysłowe lub choroby genetyczne. Około 2/3 chorych objawia opóźnienie umysłowe. U około 25-30% może rozwinąć się padaczka.
Wskazania do pracy z dzieckiem:
-intensywna praca nad rozwojem umiejętności dnia codziennego przez naśladowanie;
- wdrażanie do większej samodzielności w zakresie czynności samoobsługowych;
- ukazywanie związku między nabywanymi umiejętnościami a ich znaczeniem poprzez wykorzystanie ich w konkretnych codziennych sytuacjach;
- konsekwentne wymaganie od dziecka spełniania poleceń, nie wyręczanie go w działaniu;
- usprawnianie umiejętności koncentracji uwagi;
- wydłużanie czasu koncentracji uwagi;
- poszerzanie zestawu ćwiczeń o zabawy ruchowe, muzyczno-ruchowe oraz wzbogacanie zestawu pomocy dydaktycznych o nowe atrakcyjne i nieznane uczniowi;
- stymulacja polisensoryczna ze szczególnym zwróceniem uwagi na wzrok;
- somatognozja: kształtowanie poczucia schematu własnego ciała i orientacji w przestrzeni (duży nacisk na naśladowanie ruchów, mowy, z czasem: nazywanie, wskazywanie, rozpoznawanie);
- uczestnictwo w terapiach Weroniki Sherborn, Metodzie Dobrego Startu, Knillów z elementami stymulacji zmysłów;
- konsultacja i terapia logopedyczna;
- przerywanie stereotypowych zabaw;
- ćwiczenia relaksacyjne.
Głównym celem edukacji ucznia z zaburzeniami autystycznymi jest rozwijanie jego autonomii, jego personalizacja i socjalizacja, a także - w ramach posiadanych przez niego realnych możliwości - wyposażenie w takie umiejętności i wiadomości aby :
- mógł porozumiewać się z otoczeniem w jak najpełniejszy dla siebie sposób, werbalnie lub pozawerbalnie,
- zdobył maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych,
- był zaradny w życiu codziennym adekwatnie do własnego, indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności oraz miał poczucie sprawczości,
- mógł uczestniczyć w różnych formach życia społecznego, znając i przestrzegając ogólnie przyjętych norm, zachowując przy tym prawo do swojej inności.
Jak postępować z dzieckiem autystycznym w szkole?
1. Każde zajęcia powinny przebiegać wg. stałego schematu (potrzeba niezmienności).
Im mniej się dzieje, ale tak samo, tym lepiej funkcjonują autystycy.
2. Należy jasno, konkretnie, zwięźle formułować polecenia (nieraz trzeba powtórzyć polecenie nawet kilka razy i podejść indywidualnie do dziecka).
3. Należy unikać potoku mowy (obszernego omawiania), ze względu na trudności z selekcja informacji; podać, co jest ważne, a co mniej ważne.
4. Do tych dzieci szybciej dochodzi informacja pisana, wiec jak najwięcej należy używać informacji i poleceń na piśmie.
5. Przy odpowiedziach dziecka nieraz trzeba podpowiedzieć pierwsze słowo.
6. Dziecko autystyczne nie powinno ani na moment pozostawać bez jasno sformułowanego zadania, w przeciwnym razie wystąpić może mówienie do siebie lub inne dziwne zachowania czy stereotypie. W przypadku echolalii (powtarzanie usłyszanych słów bezpośrednio po ich usłyszeniu) można zwrócić uwagę dziecku umownym gestem (np. pokazując na buzię), oznaczającym, że ma być cicho. (Należy jak najczęściej używać tego gestu, aby był on rozpoznawalny i zrozumiały dla dziecka).
7. W przypadku zmęczenia, niechęci do pracy, złego zachowania, zaleca się odpoczynek dla dziecka w kąciku wyciszenia, który jest w klasie.
8. W przypadku niewłaściwej reakcji dziecka, odnośnie jakiejś sytuacji np. głośnego krzyku lub ciągłego śmiechu nie należy krzyczeć, ani krytykować dziecka lecz konkretnie powiedzieć co ma zrobić (gdy dziecko autystyczne ma problemy z wyrażaniem swoich emocji i odczytywaniem czyichś emocji i nie powinno być za to karane).
Zadania szkoły :
1. Tworzenie właściwych warunków, niezbędnych do zapewnienia uczniowi komfortu psychicznego, poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z uczniem.
2. Rozwijanie u ucznia motywacji do porozumiewania się z drugą osobą, komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych.
3. Tworzenie sytuacji edukacyjnych i wykorzystywanie sytuacji życiowych do rozwijania umiejętności komunikacyjnych ucznia.
4. Wdrażanie do samodzielnego wykonywania czynności związanych z samoobsługą, umożliwianie doznawania satysfakcji z osiąganej niezależności.
5. Konstruowanie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczanie relacji społecznych.
6. Uczenie zasad współistnienia społecznego oraz kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych.
7. Stwarzanie sytuacji sprzyjających poznawaniu otoczenia, w którym przebywa uczeń.
8. Wspieranie rozwoju sprawności psychofizycznej ucznia, prowadzenie zajęć niezbędnych do rozwoju psychoruchowego.
to jest autyzm
tłumaczenie definicji autyzmu wg ASA Czym jest autyzm? Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, które najczęściej ujawnia się w ciągu pierwszych trzech lat życia jako rezultat zaburzenia neurologicznego, które oddziałuje na funkcje pracy mózgu. Autyzm i jego pochodne, jak podaje statystyka, występują raz na 500 osób i występuje cztery razy częściej u chłopców niż dziewczynek. Dochody, stopa życiowa, czy wykształcenie rodziny nie mają żadnego wpływu na występowanie autyzmu. Autyzm ma wpływ na rozwój mózgu w sferach rozumowania, kontaktów socjalnych i porozumiewania się. Dzieci i dorośli z autyzmem najczęściej mają kłopoty z komunikacją w grupie i wspólnych czynnościach. Zaburzenia utrudniają im porozumienie z innymi i stosunek do świata zewnętrznego. Chorzy mogą wykonywać te same ruchy ciała ( np. machanie ręką, kołysanie się ), nietypowe reakcje wobec ludzi, lub przywiązanie do przedmiotów, czy sprzeciwianie się jakimkolwiek zmianom w rutynie. W niektórych przypadkach może występować agresja i/lub samookaleczanie się. Autyzm jest trzecim najczęściej spotykanym upośledzeniem rozwojowym- częstszym niż zespół Down'a. Jednak większość społeczeństwa, w tym wielu pracowników służby zdrowia, świata nauki, nadal nie rozumie jak autyzm oddziałuje na osoby chore i jaki jest najlepszy sposób pracy z osobami cierpiącymi na autyzm.
Czy istnieje więcej niż jeden rodzaj autyzmu? Autyzm jest często określany jako zaburzenie spektralne, co oznacza, ze charakterystyka i objawy autyzmu mogą objawiać się dużą różnorodnością połączeń, od lekkich do ciężkich. Pomimo, iż autyzm określany jest specyficznym rodzajem zachowania, to jednak chore dzieci i dorośli mogą okazywać różne kombinacje zachowań i ich nasilenie. Dwoje dzieci z autyzmem mogą się całkowicie różnie zachowywać. Lekarze używają trzech innych grup ( PDD-NOS, syndrom Aspergera i syndrom Retta ) do określenia osób, które wykazują część, lecz nie wszystkie objawy autyzmu. Zdiagnozowanie autyzmu jest możliwe wtedy, gdy występuje odpowiednia ilość zachowań niewłaściwych dla danej grupy wiekowej. Syndromy Aspergera i Retta wykazują największy kontrast w stosunku do autyzmu. Większość znawców zgadza się ze stwierdzeniem, ze nie istnieje typowy rodzaj lub typowa osoba autystyczna. Różnice w zachowaniu dzieci są często bardzo subtelne. Każda diagnoza polega na obserwacji dziecka. Jaka jest przyczyna autyzmu? Naukowcy badają różne wytłumaczenia form autyzmu. I chociaż nie ma jak na razie jednej odpowiedzi, współczesne badania łączą autyzm z biologicznymi i neurologicznymi różnicami mózgu. MRI i tomografia wykazują nieprawidłowości w budowie mózgu, z wyraźnymi różnicami w rejonach móżdżku. W niektórych rodzinach zauważa się powrót choroby, co może sugerować, iż istnieje genetyczna podstawa autyzmu, ale jak do tej pory nie odkryto genu odpowiedzialnego za autyzm. Wiele starszych teorii powodów autyzmu zostało obalonych. Autyzm nie jest choroba psychiczną. Autystyczne dzieci nie są " niegrzeczne". Autyzm nie jest spowodowany złym wychowywaniem.
W jaki sposób rozpoznać autyzm? Nie ma medycznych testów, które umożliwiłyby diagnozę autyzmu. Właściwa diagnoza musi mieć podłoże w obserwacji dziecka, jego stopnia komunikacji, zachowania i stopnia rozwoju. Jednakże, ponieważ wiele objawów autyzmu występuje także w innych chorobach, lekarz musi wykonać wiele dodatkowych badań, aby wykluczyć inne przyczyny. Rozpoznanie choroby jest bardzo trudne, gdyż objawy są tak zróżnicowane. Ważne jest zatem zlokalizowanie specjalisty, który ma doświadczenie w leczeniu autyzmu. Jakie są najczęstsze objawy?
Jak zachowują się osoby z autyzmem? Dzieci autystyczne rozwijają się w zasadzie normalnie aż do 24-30 miesiąca, kiedy to rodzice mogą zauważyć opóźnienie w mowie, zabawach lub kontakcie z dzieckiem. Autyzm może się objawiać w następujących sferach: -mowa rozwija się słabo lub wcale, używanie słów bez znaczenia, porozumiewanie się gestami zamiast słów, słaba możliwość skupienia uwagi -dziecko woli spędzać czas samo niż z innym, nie interesuje się zawieraniem przyjaźni, słaby kontakt wzrokowy, mało się uśmiecha -nadwrażliwość na dotyk lub brak reakcji na ból, wzrok, słuch, dotyk, ból, węch, smak mogą być mniej lub bardziej upośledzone -brak spontaniczności lub pomysłowości w zabawach, nie proponuje czynności, nie wymyśla zabaw -nadpobudliwość lub otępienie, częste wybuchy złego humoru bez powodu, uparte przywiązanie do jednego przedmiotu lub osoby, może okazywać agresję lub autoagresję.
Jakie są różnice ? Różnice miedzy dziećmi autystycznymi są ogromne. Niektóre, z mniejszym stopniem autyzmu, mogą okazywać tylko niewielkie opóźnienie mowy i większe problemy w kontaktach ze środowiskiem. Mogą mieć przeciętnie lub ponadprzeciętnie rozwiniętą mowę, lecz maja kłopoty z wyobraźnią, lub ze współuczestniczeniem w grze z rówieśnikami. Inne dzieci, z większym stopniem autyzmu, mogą potrzebować pomocy z codziennymi potrzebami jak przejście przez ulice lub zrobienie zakupów. W przeciwieństwie do ogólnej opinii, wiele dzieci i dorosłych z autyzmem utrzymuje kontakt wzrokowy, okazuje uczucia, uśmiecha się i śmieje oraz okazuje całą gamę innych emocji, ale w różnym stopniu. Tak jak inne dzieci chorzy reagują pozytywnie lub negatywnie na środowisko. Autyzm może oddziaływać na to jak reagują i utrudnić im kontrolowanie ciała i umysłu. Choroba z czasem może zmienić się lub nawet ustąpić. Jakkolwiek nikt nie może przewidzieć przyszłości to są osoby autystyczne, które prowadzą samodzielne życie. Są też tacy, którzy będą zawsze zależni od rodziny i placówek specjalistycznych. Osoby autystyczne mogą także mieć inne choroby związane z praca mózgu, np. padaczkę, opóźnienie umysłowe lub choroby genetyczne. Około 2/3 chorych objawia opóźnienie umysłowe. U około 25-30% może rozwinąć się padaczka.
Czy istnieje lekarstwo na autyzm? Wiedza na temat autyzmu pogłębiła się ogromnie od czasu pierwszego sformułowania autyzmu w 1943. Niektóre wcześniejsze dążenia do uleczenia wydają się dziś nierealne w świetle tego co jest wiadome na temat chorób mózgu. Wyleczyć znaczy "przywrócić do zdrowia fizycznego, psychicznego, stanu normalnego". W medycznym sensie nie ma leku na wyleczenie zmian w mózgu, które są czynnikiem autyzmu. Aczkolwiek ciągle znajdujemy lepsze sposoby rozumienia choroby i pomocy chorym w przystosowaniu się. Niektóre symptomy mogą z czasem zelżeć, inne mogą zniknąć. Przy właściwej opiece wiele zachowań autystycznych może być zmienionych na lepsze, nawet do momentu, gdzie mogą one ustąpić. Niestety ,większość dzieci i dorosłych będzie okazywała pewne stopnie autyzmu przez całe życie. Możliwe są różne rodzaje terapii w zakresie mowy, zachowania, wzroku, słuchu, terapie muzyczne, a także leki i zalecenia dietetyczne. Terapie powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb chorego.