LEKI STOSOWANE W CHOROBACH NACZYŃ OBWODOWYCH

1. CHOROBA BUERGERA - zapalenie zakrzepowo-zarostowe naczyń krwionośnych

• Występuje najczęściej u młodych mężczyzn palących papierosy. Najczęściej występuje

w Indiach, Korei, Japonii.

• Bóle, sinica, uczucie zimna dystalnych

części kończyn • Martwica dystalnych części kończyn (palców rąk i nóg)

2. CHOROBA RAYNAUDA

• Mrowienie w opuszkach palców, palcach, dłoniach, • Blada skóra, obniżenie czucia,

• Na skórze pojawiają się białe, czerwone lub sine plamy, • Choroba występuje głównie u kobiet.

LECZENIE

• Leki rozszerzające naczynia - obniżają ciśnienie tętnicze, pogarszając zarazem przepływ przez obszary źle ukrwione i zwiększając go w tkankach zdrowych - ZJAWISKO PODKRADANIA

• Leki wpływające na procesy krzepnięcia

• Leki wpływające na procesy agregacji płytek krwi

oraz na lepkość krwi

LEKI DZIAŁAJĄCE NA UKŁAD ADRENERGICZNY

• Tolazolina (Pridazol) - rozszerza obwodowe naczynia krwionośne, gdyż słabo poraża zakończenia alfaadrenergiczne, powoduje wydzielanie histaminy oraz silnie

działa bezpośrednio porażająco na mięśnie naczyń krwionośnych; silnie rozszerza małe tętnice i żyły.

• Działanie niepożądane: nudności, wymioty, biegunka, nadkwaśność, przyspieszenie czynności serca i niemiarowości (spowodowane porażającym działaniem na

presynaptyczne receptory alfa dwa-adrenergiczne), wzmożone pocenie, łzawienie, łojotok.

• Uwodornione alkaloidy sporyszu - powodują zwiększenie przepływu krwi przez naczynia krwionośne na skutek blokowanie receptorów alfa 1-adrenergicznych; stosuje się: dihydroergotoksynę (Bivelin)

• Izoksupryna (Vasodilan) - rozszerza naczynia krwionośne na skutek działania pobudzającego receptory beta-adrenergiczne w łożysku naczyniowym oraz działa

bezpośrednio porażająco na mięśnie gładki naczyń

POCHODNE METYLOKSANTYN

• Pentoksyfilina (Trental, agapurin, polfilin) - zwiększa przepływ krwi przez naczynia kończyn oraz naczynia mózgowe, zmniejsza lepkość krwi oraz powoduje zmianę

kształtu krwinek czerwonych; hamuje zlepność płytek krwi (zmniejsza biosyntezę tromboksanu oraz nasila biosyntezę prostacykliny) - zapobiega tworzeniu zakrzepów.

Pentoksyfilina nasila działanie doustnych leków przeciwcukrzycowych, zwiększa aktywność plazminogenu i hamuje antyplazminę, hamuje biosyntezę fibrynogenu; nie

wywołuje znacznego zjawiska podkradania

ANALOGI I POŁĄCZENIA KWASUNIKOTYNOWEGO

• Rozszerzają naczynia krwionośne, działają przeciwmiażdżycowo (zmniejszają stężenie cholesterolu, triglicerydów i fibrynogenu); dość silnie jednak obniżają ciśnienie tętnicze, wpływają niekorzystnie na skuteczność doustnych leków przeciwcukrzycowych.

• Przeciwwskazania: zaawansowana choroba niedokrwienna serca, niewydolność mięśnia sercowego, niewydolność wątroby, choroba wrzodowa żołądka, jaskra; ostrożnie

stosować u chorych na cukrzycę i kobiet w ciąży

• Działanie tej grupy leków jest wątpliwe, wywołują zjawisko podkradania, mają wiele działań niepożądanych (zaczerwienienie skóry, uczucie gorąca, zaburzenia ze

strony przewodu pokarmowego)

LEKI

• Kwas nikotynowy

• Winian nikotynylu (Nicotol)

• Nikametat (Provasan)

• Nikotynian ksantynolu (Sadamin) - połączenie kwasu nikotynowego z teofiliną

• Nikofuranoza (Cardilan)

INNE LEKI

• Bametan (Vesculat) - rozszerza naczynie krwionośne bezpośrednio rozszerzając ich mięśnie

• Kalidynogenaza - enzym o działaniu hipotensyjnym, uwalnia kininy z białek osocza,

poraża mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, powodując ich rozszerzenie.

• Cyklandelat - rozszerza naczynia porażając ich mięśnie; jest antagonistą wapnia; stosowany głównie w chorobach naczyń mózgowych

LEKI STOSOWANE W CHOROBACH NACZYŃ MÓZGOWYCH

• Są to związki poprawiające przepływ krwi przez naczynia mózgowe. Stosowane w:

• Zaburzeniach ukrwienia mózgu spowodowanych udarem, urazem mózgu,

zmianach naczyń oka i błędnika

• Bencyklan (Halidor) - działa spazmolitycznie na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, działa uspokajająco, jest dobrze tolerowany

• Nicergolina (Sermion, Adavin) - syntetyczny analog alkaloidów sporyszu; rozszerza naczynia mózgowe (działanie alfa-adrenolityczne); hamuje

również agregację płytek krwi \

• Winkamina - alkaloid barwinka; rozszerza bezpośrednio mięśnie gładkie naczyń

• Winpocetyna (Agapurin, Cavinton) - podobne działanie do winkaminy

• Naftydrofuryl (Dusodril) - podobne działanie do winakminy

• Cinnarizina (Stugeron) - jest antagonistą wapnia, działa przeciwhistaminowo,

rozszerza naczynia mózgowe i obwodowe; może zaostrzać przebieg porfirii i choroby

Parkinsona

• Nimodypina - antagonista kanałów wapniowych stosowany w chorobach

naczyniowych mózgu

LEKI STOSOWANE W CHOROBACH NACZYŃ ŻYLNYCH KOŃCZYN

DOLNYCH I ŻYLAKACH ODBYTU

• Stosuje się leki roślinne zawierające wyciągi z kasztanowca, związki flawonowe, rutynę,

uwodornione alkaloidy sporyszu. Zmniejszają one przepuszczalność naczyń włosowatych min. Na skutek antagonistycznego dzialania wobec histaminy, bradykininy, 5-hydroksytryptaminy,

• PREPARATY:

• Fitoven - normalizuje przepuszczalność naczyń żylnych, stosowany doustnie

• Venescin - stosowany do ustnie co 8 h przed posiłkami

• Venacorn - zmniejsza przepuszczalność naczyń żylnych, antagonizując działanie endogennych związków kurczących naczynia i zwiększających ich przepuszczalność.

• Tribenozyd - lek dobrze tolerowany, czasem występują zaburzenia żołądkowe

• Dobesylan wapnia - stosowany doustnie, domięśniowo i dożylnie.

• Diosmina i hesperydyna - działanie ochronne zwiększają tonus żylny.

• Escyna - stosowana doustnie lub miejscowo

• Trokserutyna - stosowana doustnie lub miejscowo

LEKI STOSOWANE W ŻYLAKACH ODBYTU

• Venescin - łagodzi ból i stany zapalne

• Aesculan - stosowany w postaci czopków i maści

MIGRENA

• napadowy ból głowy, trwający od kilku do kilkudziesięciu godzin, nawracający w nieregularnych odstępach czasu,

• ból ma charakter jednostronny, zwykle umiejscowiony jest za gałką oczną, w czole i skroni,

• Niekiedy bywa obustronny lub naprzemienny tzn. raz po jednej a raz po drugiej stronie. W niektórych przypadkach ból może być zlokalizowany w tyle głowy. Ból o na ogól dużym natężeniu jest jako pulsujący, tętniący,

• występują nudności, wymioty zawroty głowy, nadwrażliwość na światło, dźwięk i zapach. Oprócz objawów towarzyszących możliwość wystąpienia objawów wzrokowych (mroczki, zygzaki), czuciowych, zaburzeń mowy czy nawet porażenia,

• występuje nasilenie bólu w czasie wysiłku fizycznego.

Teorie powstawania MIGRENY

• Neurowaskularna teoria Występuje zakłócony stosunku zmienności miedzy systemem nerwowym a naczyniami krwionośnymi. Następuje uwolnienia zwiazków

zapalnych powodujących rozszerzenie naczyń arteriowych i podwyższanie ich przepływowości (pogrubienia i zapalenia tkanki mózgowej). Impulsy bólu są przesyłane i powodują migrenę.

• Teoria neurogenna

Ta teoria zakłada, ze napad migreny "wywołuje się w mózgu sam". Ma to prawdopodobnie miejsce w podwzgórzu skąd przekazywany jest włóknami nerwowymi impuls wyzwalający zwężenie naczyń mózgowych.

• Teoria biochemiczna

Nadmierne uwalnianie serotoniny (w fazie skurczu naczyń), a potem spadek jej stężenia (rozszerzenie naczyń).

Przyczyny migreny

• za krótki, jak i za długi sen (zmiana rytmu snu i czuwania w czasie długiej podróży),

• stres (egzaminy itp.),

• bodźce zewnętrzne jak np.: migające światło ostry zapach,

• pożywienie (czerwone wino, sery, czekolada, tłuste potrawy, owoce cytrusowe, orzechy, chińskie potrawy)

• hormony, pogoda.

LECZENIE

• Niesterydowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, naproksen, ketoprofen, diklofenak)

• Mieszanki p/bólowe - Ascodan (400 mg aspiryny, 8 mg kodeiny), Anapiryna (300 mg aspiryny, 50 mg kofeiny),

• Alkaloidy sporyszu (ergotaminum tartaricum, dihydroergotamina)

• Agonisci receptora 5-HT1 tzw.triptany (niedopuszczają do rozszerzenia się naczyń. Zmniejszają tez nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk. Zmniejszają tez częstość nawrotów migreny - Sumatriptan, (Imigran, Imitrex, Sumamigren), Zolmitriptan (Zomig) Rizatriptan (Maxalt)

• Leki przeciwwymiotne (metoklopramid)

• Leki uspokajające

Profilaktyczne leczenie migreny:

• częstotliwość napadów jest większa niż 2-3 w miesiącu

• napady są szczególnie silne i znacznie upośledzają funkcjonowanie chorego w

życiu codziennym,

• leczenie doraźne jest mało skuteczne lub niesie za sobą liczne objawy uboczne.

LEKI

• beta-blokery • leki przeciwdepresyjne • leki przeciwdrgawkowe

• blokery kanalów wapniowych • alkaloidy sporyszu • inne leki

Beta-blokery:

• zostały one wprowadzone do leczenia migreny już na początku lat 70-tych,

• dobry efekt u około 65% chorych,

• objawy niepożądane u około 20% (uczucie zmęczenia, przyrost masy ciała, zawroty głowy

nudności, zaburzenia snu, obniżenie nastroju),

• przeciwwskazane są u chorych z astmą oskrzelową, przewlekłą niewydolnością krążenia,

blokiem przedsionkowo-komorowym, niewyrównaną cukrzycą. Lekiem najczęściej

stosowanym i polecanym jest propranolol.

Leki przeciwdepresyjne:

• amitryptylina, doksepina opipramol, maprotylina, mianseryna,

• przeciwwskazania: jaskra, zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna serca, stan bezpośrednio po zawale serca, znaczne nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze, znaczna nadczynność tarczycy,

• objawy niepożądane: suchość błon śluzowych jamy ustnej, zaparcia, zlewne poty, zaburzenia akomodacji.

Blokery kanałów wapniowych:

• leki te zmniejszają częstość napadów, ale mają niewielki wpływ na ich natężenie,

• efekt może pojawić się dopiero po długim czasie ich stosowania (miesiącu, dwóch a nawet trzech).

• działania niepożądane: spadek ciśnienia, obniżenie nastroju, wzrost masy ciała oraz zaparcia.

• Najbardziej skutecznym lekiem z tej grupy wydaje się być flunaryzyna.

Inne leki:

• antagoniści serotoninowi • neuroleptyki • inhibitory MAO

---