Skóra sucha

Niska zawartość wody w naskórku jest to cecha charakteryzująca skórę suchą.

Problem ten dotyczy  przeszło15-20% populacji rasy kaukaskiej, warto zaznaczyć , że osoba borykająca się z problemem suchości skóry może identyfikować u siebie także cechy skóry trądzikowej. Skóra sucha nie jest bowiem przeciwieństwem skóry tłustej.

 

Suchość skóry jest odzwierciedleniem uszkodzenia  funkcji barierowych warstwy rogowej .
Na skutek zaburzenia dojrzewania komórek naskórka, tor przemian  białka filagryny (jego funkcją jest spajanie m.in. włókien keratyny w procesie dojrzewania keratynocytów) nie jest prawidłowy, jest to bardzo istotne, gdyż z białka tego powstają składniki NMF- naturalnego czynnika nawilżającego. Obserwujemy także zaburzenie wytwarzania lipidów naskórka.

 

W skład lipidów warstwy rogowej wchodzą:

• Ceramidy

• Cholesterol

• Kwasy tłuszczowe

• Pozostałe związki o charterze tłuszczów jak np. trójglicerydy czy sfingozyna

Naturalny czynnik nawilżający- NMF( natural moisturizing factor) to niskocząsteczkowe , rozpuszczalne w wodzie związki , w skład których wchodzą:

• Aminokwasy ( efekt rozkładu enzymatycznego filagryny)

• kwas piroglutaminowy i jego sole

• mocznik

• sole kwasu mlekowego

• inne

Obecność NMF'u na odpowiednim poziomie gwarantuje elastyczność naskórka i odpowiedni stopień jego nawilżenia.

Cechy charakterystyczne dla  suchej skóry:

- brak elastyczności

- suchość,

- uczucie „ściągania”, świądu i pieczenia

- uczucie szorstkości przy dotyku

- pęknięcia, rozpadliny

-jasnoblady kolor

-często obserwujemy drobnopłatowe złuszczanie naskórka

W suchej skórze dochodzi do:

• Podwyższenia wskaźnika TEWL, będącego wynikiem dużej przeznaskórkowej utraty wody

• Zaburzeń w składzie NMF

• Zaburzeń lipidowych ( nieprawidłowy skład lipidów naskórkowych odpowiedzialnych za funkcje barierowe skóry)

• nieprawidłowej keratynizacji, co manifestuje się szorstkością i wzmożonym rogowaceniem naskórka

 

Przyczyny występowania skóry suchej możemy podzielić na :

endogenne:

• Zaburzenia hormonalne

• Procesy fizjologiczne starzenia się skóry

• Współistnienie chorób ogólnoustrojowych takich jak: cukrzyca, niedoczynność tarczycy, nowotwory narządów wewnętrznych, przewlekła niewydolność nerek

• Niedobory pokarmowe

• Awitaminozy

• Przyjmowanie leków moczopędnych

• Stany odwodnienia organizmu ( niedostateczna podaż płynów)

 Do czynników endogennych zaliczamy również czynniki genetyczne, które wpływają na zaburzenia rogowacenia i czynność naskórka.

Najważniejsze jednostki chorobowe mające podłoże genetyczne, wśród których obserwujemy suchość skóry to

• Atopowe zapalenie skóry (AZS)

• Wyprysk

• Łuszczyca

• Rybia łuska

• Rogowacenie mieszkowe

egzogenne:

Szkodliwy wpływ czynników środowiskowych na skórę:

• promieniowanie UV

• wiatr

• przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach

• nałogi

• nieodpowiednia dieta

• gwałtowne zmiany temperatur

• mroźne powietrze

• niska wilgotność powietrza

 

Przyczyną nadmiernej suchości skóry mogą być również czynniki chemiczne czy też czynniki związane ze środowiskiem pracy :

• Substancje toksyczne

• Alergizujące czynniki infekcyjne

• Kontakt z detergentami

Działanie wysuszające maja także niewłaściwe i nadmierne zabiegi higieniczne np. stasowanie silnie odtłuszczających mydeł czy żeli.

Pielęgnacja skóry suchej

Pielęgnacja skóry suchej powinna opierać się na  przywróceniu właściwego stopnia nawilżenia.

Powinno się to odbywać poprzez :

• odbudowę naturalnego czynnika nawilżającego

• odbudowę składników płaszcza lipidowego

• uzupełnienie składników macierzy międzykomórkowej

 

 Przykładowe grupy składników wykorzystywanych jako źródło nawilżenia skóry:

EMOLIENTY- wykazują działanie  nawilżająco-natłuszczające mogą stanowić podłoże dla różnych substancji aktywnych. Emolienty pomagają zatrzymać naturalną wodę we wnętrzu skóry poprzez wiązanie jej z lipidami skóry oraz poprzez odbudowę tych lipidów.

ALFA- HYDROKSYKWASY  (AHA):

• złuszczają zrogowaciałe martwe komórki

• ułatwiają zatrzymywanie wody

• zmniejszają suchość skóry

Najczęściej wykorzystywane  są:

• kwas glikolowy

• kwas mlekowy

Dzieje się tak , ze względu na fakt , że charakteryzują się one małymi rozmiarami cząsteczek, łatwo przenikają przez skórę.

W skórze właściwej aktywują  ich działanie polega na aktywowaniu fibroblastów( wzrost syntezy kolagenu i elastyny) oraz zwiększaniu produkcji glikozaminoglikanów.

POLIHYDROKSYKWASY (PHA):

- ze względu na obecność wielu grup hydroksylowych wiążą wodę z zewnątrz i zatrzymują  ją w skórze nawet w środowisku bardzo suchym( silniej niż gliceryna i sorbitol)

- poliohydroksykwasy  wyraźnie zwiększają barierę ochronną skóry

- do najczęściej stosowanych zaliczamy: glukonolakton czy kwas laktobionowy

Pantenol- alkohol o właściwościach nawilżających, kojących i ochronnych

 Mocznik- działanie jego uzależnione jest od jego stężenia,  do 10% działa silnie nawilżająco, jest związkiem higroskopijnym, stymuluje regenerację komórek, poprawia właściwości wiązania wody przez keratynocyty.

Kosmetyki mające za zadanie odbudowę  naturalnej bariery ochronnej skóry powinny zawierać w swym składzie  m.in:

• Substancje mające wpływ na prawidłowe nawilżenie, odżywienie  skóry

• Sole mineralne, NMF

• Sole kwasu mlekowego

• Witaminy

• Lipidy

• Filtry przeciwsłoneczne

• Masło Karite

• Woski

Pamiętajmy aby pić  2 litry wody dziennie.

red. Marta Kłopotowska

Opracowano na podstawie:

• Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska - redakcja naukowa Maria Noszczyk

• Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy- S.Jabłońska, T. Chorzelski

---