Skóra sucha - skóra - narząd łączący , integrujący ustrój z otaczającym środowiskiem i jednocześnie stanowiący barierę, która osłania narządy wewn. Przed niekorzystnymi wpływami środowiska. Największy organ, 1,5-2m2; masa z tkanka podskorna - 18-20kg,skora wlasciwa - 3,5kg, naskórek - 0,5kg Funkcje: *pH4,2-5,6 - ochronna *regulacja cieplna - sieć naczyń krwionośnych, gruczoły łojowe i potowe *wydzielnicza *wchłanianie leków przez skórę, naskórek, *czynność recepcyjna *synteza Wit.D3 *SALT: keranocyty, limfocyty, komórki Langerhansa, cytokiny * estetyczna
Naskórek:w.rogowa, (w. jasna), w. ziarnista, w. kolczysta, w. podstawna; keranocyty ułożone warstwowo ; W. ROGOWA: *20warstw spłaszczonych komórek (bez jąder) spojonych substancją międzykomórkową, stanowiącą mieszaninę białek i lipidów *białka keratynowe wiążące wodę i nadające skórze elastyczność (58%) *lipidy (11%) *naturalny czynnik nawilżający (NMF) (15-30%
*lipidy: -syntetyzowane w warstwie kolczystej, ziarnistej, magazynowane w ciałkach lamellarnych - keratynosomach -zawierajągęsto upakowane i uporządkowane równolegle dwubłonowe struktury lipidowe, zbud. Z ceramidów, cholesterolu i kwasów tłuszczowych -w warstwie ziarnistej przez egzocytozę uwalniane są do przestrzeni międzykom. -większość w formie niezwiązanej,reszta połączona wiązaniami kowalencyjnymi. Ceramidy, kwasy tłuszczowe, trójglicerydy, estry cholesterolu, estry wosku, skwalen, siarczan cholesterolu - stabilizuje ukł. Lipidów w. rogowej oraz hamuje proces patologicznego złuszczania naskórka.
-kompleksy sfingozyny oraz kwasów tłuszczowych -bud.warstwy lipidowe spoiwa międzykomórkowego -zapobiegają parowaniu wody, utrzymują prawidł. Nawilżenie i elastyczność skóry -spadek poziomu ceramidów w.rogowej występuje w łuszczycy
*ceramidy: -7klas ceramidów:ceramid 1 zawiera kwas linolowy; -tworzą spoiwo któ®e warunkuje wzajemne przyleganie keranocytów oraz stabilność i szczelność bariery wodnej; -biorą udział w przekazywaniu sygnałów i regulacji wzrostu i różnicowania keranocytów; -synteza zależy od wieku i pory roku
*NMF: -odpowiada za zdolność skóry do wiązania wody, co zapewnia elastyczność w. rogowej i odporność na uszkodzenia; -główne składniki NMF: -aminokwasy40% -kwas piroglutaminowy12% -mleczny12% -mocznik7% -Na,K,Ca,Mg,fosforany i chlorki18,5% -amoniak,kws moczowy, glikozamina, kreatynina1,5% ; -składniki NMF to pozostałości jąder komórkowych keranocytów rozpadłych w procesie rogowacenia; -właściwości wiązania wody przez sól sodową kwasu piroglutaminowego są wprost proporcjonalne do wilgotności względnej powietrza; -procesy fizjologiczne:pocenie, parowanie mają b.duży wpływ na utrzymanie stanu nawodnienia w.rogowej.
*mocznik: -składnik NMF; -zatrzymuje wodę w w.rogowej; -zmniejsza proliferację naskórka; -niedobór w naskórku u osób z suchą skórą, łuszczycą, AZS
*płaszcz tłuszczowy skóry: -grubość jest zmienna w różnych okresach zycia; -w skład wchodzą:tłuszcze, woski, kwasy tłuszczowe, węglowodory. Najczęstszą frakcję stanowią mono-,dwu- i trójglicerydy, z których powst.kwasy tłuszczowe - warunkujące obronę przeciwzakaźną.
-20%wody całego ustroju wyst. W skórze. -bariera okluzyjna zapobiega ucieczce wody przez naskórek (tzw.TWEL - Trans Epiderma Water Loss) -dyfuzyjny wskaźnik przeznaskórkowej utraty wody -gdubość PTS zależy od wieku, płci, okolicy skóry, pory roku -ulega zniszczeniu pod psływem stosowania mydeł odtłuszczających , detergentów.
*stabilna bariera wodna: -właściwości hydrofilne lipidów i keratyny warstwy rogowej, co zapewnia prawidłowe uwodnienie keranocytów -obecność NMF zapewnia prawidł.nawilżenie naskórka, co warunkuje jego elastyczność i odporność na uszkodzenia
*uszkodzenia bariery wodnej: -dochodzi od utraty wody z organizmudo środowiska (TEWL) wartość dla dorosłych 85-170ml/dzien może wzrosnąć 10x; -zmniejszenie stopnia nawodnienia warstwy rogowej -wynikające z zaburzeń w składzie lipidów i NMF; -uszkodzenie płaszcza tłuszczowego skóry
*patogeneza suchej skóry:zaburzenia w produkcji łoju; -niedobór lipidów; -deficyt mocznika; -zaburzenia metabolizmu ceramidów (sfingolipidów)
*klinika suchej skóry: -wygląd:zaczerwienienie, zmatowienie, złuszczanie,pęknięcia; -wrażenia dotykowe:szorstkość, nierówność powierzchni; -objawy podmiotowe:suchość, dyskomfort, świąd, mrowienie, pieczenie
*etiologia suchej skóry: wewnątrzpochodne:uwarunkowane genetycznie:AZS, łuszczyca, rybia łuska; -choroby ogólnoustrojowe:cukrzyca, niedoczynność tarczycy,niewydolność nerek; -stany przebiegające z zaburzeniem wydzielania potu i łoju; -aids, choroby neurologiczne; -odwodnienie:gorączka, biegunka; -chronologiczne:starzenie się skóry ; zewnątrzpochodne: -niedobory pokarmowe; -leki stosowane zewnętrznie i ogólnie: retinoidy, steroidy; -czynniki zawodowe:narażenie na subst.alergiczne, toksyczne; -czynniki środowiskowe:niska wilgotność, klimatyzacja, przewlekłe działanie promieni UV; -pielęgnacyjne:gorące kąpiele, odtłuszczające mydła
*rybia łuska: -uwarunkowana genetycznie; -zaburzenie rogowacenia:zaburzenie wytwarzania różnych lipidów naskórka, niedobór NMF, zmniejszona prod. Łoju; -nieprawidłowe złuszczanie warstwy rogowej; -powierzchnia szorstka, pogrubiałe fałdy, pobruzdowanie, mogą tworzyc się rozpadliny; -nieprawidłowe wytwarzanie filagryny
*AZS: -genetyczna choroba; -w późniejszym wieku może przejść w astmę oskrzelową; -przebieg w zależności od płci, leczenia, pielęgnacji, obszaru objętego; -deficyt wolnych kwasów tłuszczowych; -zaburzony metabolizm lipidów naskórka; -niedobór ceramidów(1 i 3); -uszkodzenie bariery naskórkowej; -zaburzenia lipidowe dot.skóry zmienionej chorobowo; -pogrubienie fałdów, nadżerki (drapanie)
*łuszczyca: -nadmierne, nieprawidł. Rogowacenie naskórka; - powst. Łuski na powierzchni i blaszki łuszczycowe (wykwit pierwotny - grudka); -zmniejszenie %wolnych kwasów tłuszczowych, lipidów, NMF, PTS; -spadek produkcji ceramidów1, nadmierna ucieczka wody przez naskórek; -zaburzenie dystrybucji ceramidów; -zmieniony skład PLS; leczenie - złuszczanie łuski środkami keratolitycznymi + światłolecznictwo (UVB311) - przyczyniają się do zaostrzeń objawów suchej skóry