ARCHITEKURA INTERNETU
TEMATY
Protokoły, serwery
Adresy komputerów
DNS
Kategorie domen
Domeny krajowe i funkcjonalne
Statystyki domen
Adresy pocztowe
PROTOKOŁY - DEFINICJA
Zbiór zasad określających sposób wymiany danych (wysyłania, odbierania i kontroli poprawności informacji). Komputer może używać kilku protokołów. Np. jednego do komunikacji z jednym systemem, a drugiego z innym. W internecie mamy do czynienia z wieloma protokołami, a najważniejsze z nich to TCP/IP, SLIP, PPP, HTML.
TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) - protokół komunikacyjny używany przez wszystkie komputery podłączone do Internetu
FTP (File Transfer Protocol) - do przekazywania plików w Internecie
PROTOKOŁY
PPP (Point to Point Protocol) - do połączenia komputera osobistego z Internetem poprzez modem poprzez łącze szeregowe
SLIP (Serial Line Interface Protocol) - protokół transmisji poprzez łącze szeregowe
SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - do przekazywania poczty elektronicznej w Internecie
HTTP (HyperText Transfer Protocol) - do wymiany plików zawierających teksty, grafikę, zdjęcia, dźwięki, video pomiędzy serwerami i przeglądarkami w sieci WWW
HOST
Host - maszyna w sieci posiadająca własny adres IP, nazwę i należąca do domeny. Komputer podłączony do bezpośrednio do Internetu, pozwalający świadczyć usługi internetowe klientom.
Host lokalny (local host) - komputer z którego łączymy się z inna maszyną - tzw. hostem odległym. Pojęcie to jest względne i zależy od tego, z której strony danego połączenia się znajdujemy.
Host odległy (remote host) - odległy komputer z którym ustaliliśmy połączenie.
ADRESY KOMPUTERÓW
Adres IP (Internet Protocol) - niepowtarzalna kombinacja liczb, przypisana każdemu komputerowi i umożliwiająca jego odszukanie w Internecie. Składa się z 4 lub 5 liczb z przedziału 0:255 (32 bity) rozdzielonych kropkami, np.149.156.24.11
Adres sieciowy - używany w praktyce, przetłumaczony na tekst adres IP, np. janek.ae.krakow.pl
DNS (Domain Name System/Service/Server)
Hierarchiczny system nazewnictwa domen, w postaci odwróconego drzewa, utworzony w latach 1984-85 przez Jona Postela.
Baza danych zawierająca nazwy domen i odpowiadających im cyfrowych adresów IP. Podczas wpisywania nazwy serwera, który chcemy odwiedzić, serwer DNS zamienia tę nazwę na adres IP oraz umożliwia lokalizację szukanego serwera.
Domena - nazwa podsieci, część nazwy adresu.
Domena najwyższego rzędu (Top-Level Domains -TLD) zawiera w sobie domeny drugiego rzędu (Second-Level Domains - SLD), które obejmują domeny trzeciego rzędu (Third-Level Domains - 3LD), itd.
KATEGORIE DOMEN
Krajowa - nazwa.pl
Funkcjonalna - nazwa.com.pl, nazwa.edu.pl
Regionalna - nazwa.krakow.pl, nazwa.waw.pl
NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa - Niezwykle Aktywna Sieć Kretynów) - administrator domeny .pl.
Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN - administruje domeną .gov.pl.
Organ rejestrujący może odmówić rejestracji w przypadku uzasadnionego podejrzenia o naruszeniu praw osób trzecich. Poza tym decyduje zasada pierwszeństwa.
DOMENY KRAJOWE
Dwuliterowe skróty nazw państw zgodne z ISO 3166-1 (Country Code Top-Level Domains, ccTLD)
.pl - Polska .jp - Japonia
.de - Niemcy .at - Austria
.uk - W. Brytania .it - Włochy
.nl - Holandia .ch - Szwajcaria
.ca - Kanada .no - Norwegia
.se - Szwecja .fi - Finlandia
.us - USA .fr - Francja
.tv - Tuvalu
DOMENY FUNKCJONALNE
Generic Top-Level Domains
.com - firmy komercyjne, handlowe
.edu - instytucje naukowe i edukacyjne
.gov - instytucje rządowe, administracja
.mil - wojsko USA
.org - organizacje społeczne, non-profit
.net - firmy obsługujące sieć (1985)
.int - organizacje międzynarodowe (1988)
NOWE DOMENY FUNKCJONALNE
.biz - produkty, reklama (2000)
.info - dowolna zawartość (2000)
.name - rejestracja nazw własnych oraz witryn osób prywatnych (2000)
.museum - muzea (po 2002)
.coop - związki, stowarzyszenia (po 2002)
.aero - transport lotniczy (po 2002)
.pro - zawody (propozycja)
UWAGI
Jeden komputer może mieć kilka nazw (aliasy) , np. www.yahoo.com = yahoo.com
Wielkości znaków w DNS nie mają znaczenia
Adres IP komputera może się zmienić, a jego nazwa może pozostać ta sama.
Nie wszystkie komputery są zarejestrowane w DNS, stąd czasem trzeba posłużyć się adresem IP
DNS ma swój adres IP.
Nazwy i adresy komputerów zatwierdzają organizacje rządowe i międzynarodowe.
STATYSTYKA DOMEN W POLSCE
ADRESY POCZTOWE
Składają się z:
(1) nazwy użytkownika (username), zwykle mającej najwyżej 8 znaków bez spacji i dużych liter,
(2) znaku @ (at, małpa),
(3) sieciowej nazwy komputera (hostname), na której znajduje się konto użytkownika poczty.
Np.grabinst@ae.krakow.pl
Główny komputer zawiera wszelkie dane i przesyła je do terminali na żądanie
Serwer zawiera, przetwarza i dostarcza dane dla niezależnych klientów.
Komputery mainframe, serwery, klienci, TCP/IP oraz przeglądarki
Co jest potrzebne do podłączenia
Modem lub karta sieciowa
Połączenie fizyczne za pomocą kabla telefonicznego, sieciowego, elektrycznego
Oprogramowanie do obsługi protokołu TCP/IP
Adres IP komputera
Kto zarządza Internetem
Nie ma żadnej organizacji uprawnionej do rządzenia Internetem
Nazwy komputerów, domen ustalają specjalnie do tego powołane organizacje
Za usługi płaci właściciel komputera (lub sieci) - właścicielowi wyższego rzędu. Sieci najwyższego rzędu sponsorują firmy i rządy w celu udostępnienia usług ośrodkom akademickim.
Kryteria określenia dostępu do Internetu
Ile czasu będziemy spędzać w Internecie
Jak będziemy korzystać z Internetu (duże pliki czy poczta)
Czy wystarczą krótkie „wejścia” czy trzeba być stale w Internecie (własna witryna).
Czy korzystamy z Internetu tylko z domu czy także w podróży.
Cena, maksymalna i minimalna gwarantowana szybkość transmisji.
Dostęp modemowy
Komputer podłączony przez modem do sieci telekomunikacyjnej (szybkość teoretyczna do
56 kb/s, a praktycznie tylko 10-30 kb/s).
TP S.A. 0-202122 wg taryfy lokalnej 29 gr za 3 min. w godz. 8-18 lub za 6 min. w godz. 18-8 i w dni wolne od pracy.
Netia - 23 gr. za 3 min w godz. 8-18 lub za 6 min. (tylko w 9 strefach numeracyjnych).
Callback - połączenie zwrotne z serwera pod warunkiem, że jest to centrala cyfrowa.
TVdostęp
Telewizja kablowa - np. usługa Chello w PTK (ryczałt 200 zł/mc + 300 zł instalacja).
Telewizja satelitarna
- usługa hybrydowa Wizji+ (odbiór satelitarny, wysyłanie modemem)
- Polsat (przystawka z dekoderem do biernego oglądania Internetu w telewizorze), 300 zł kaucja, 400 zł instalacja, ryczałt 16 zł/mc.
Radiodostęp
Łącza radiowe przy użyciu zewnętrznej anteny odbiorczej.
Usługa Datastar firm Formus i Crowley Data dla dużych klientów.
Usługa Air2net firm ProFuturo i Tele2 dla małych firm. 450 zł instalacja, 200 zł/mc ryczałt, 64 kb/s (praktycznie 8 kb/s).
Szybki dostęp
SDI - Szybki Dostęp Internetowy TP S.A. 1000 zł instalacja, 160 zł/mc ryczałt, 115 kb/s z wolną linią telefoniczną.
Neostrada - TP S.A. Technologia xDSL dająca dodatkowe możliwości na tradycyjnych łączach telekomunikacyjnych.
Dostęp komórkowy
WAP - bezprzewodowy Internet
Operatorzy GSM - szybkość 9,6 kb/s
Plus GSM - 38,4 kb/s (pobieranie) 14,4 kb/s wysyłanie
HSCSD - Szybka Transmisja Danych - 38,4 kb/s
GPRS - Pakietowa Transmisja Danych - 115 kb/s
Problemy w Internecie
UNAUTORIZED 401 - dostęp do serwera wymaga podania hasła.
FORBIDDEN 403 - pojawia się gdy dostawca Internetu odmawia dostępu niektórym użytkownikom.
NOT FOUND 404 - niewłaściwie podany adres, zasób wycofany lub przeniesiony.
SERVICE TEMPORARILY OVERLOADED 502 - tłok w Internecie.
UNABLE TO LAUNCH VIEWER 16 - brak programu pomocniczego do ściągnięcia pliku.