Biogeografia - geografia biosfery. Fito i zoogeografia (rośliny i zwierzęta).

DEF. Zmiany układów biologicznych w przestrzeni geograficznej, które spowodowały i nadal powodują mozaikowatą strukturę biosfery czyli poznanie i wyjaśnienie przyczyn przestrzennego zróżnicowania świata istot żywych na kuli ziemskiej.

Biosfera: Całokształt świata żywego, zasiedlającego Ziemię obecnie i w przeszłości z uwzględnieniem środowiska abiotycznego, a ściślej biorąc tych jego zmiennych, które warunkują jego zróżnicowanie w przestrzeni geograficznej.

Twór nieopisany, złożony, podlegający różnorodnym procesom nieliniowym, samoorganizujący się układ dynamiczny o cechach nieodwracalności, który nie istnieje i nie istniał nigdy w jakimś stabilnym stanie równowagi, dążąc raczej do utrzymania się w chwiejnym stanie krytycznym.

Obejmuje przyziemną warstwę troposfery (300-500m od pow. Ziemi), przypowierzchniową warstwę litosfery (j.w.), hydrosferę. Grubość - ok. 12km, max 20 km (od szczytów najwyższych gór po głębie oceanów).

Łączna biomasa organizmów - ok. 2500 km ^3 objętości (w tym 4km ^3 zoomasy). Grubość warstwy przy powierzchni ziemi - 0,5cm.

Ilość gatunków 15-30 milionów. Opisanych - 1,8 miliona.

Niewielkie enklawy abiotyczne (miejsca gdzie życia nie ma) - kratery czynnych wulkanów, gejzery, tereny pokryte solą krystaliczną, najbardziej jałowe obszary pustyń, najwyższe szczyty górskie, pustynie lodowe, obszary poddane bardzo silnej, toksycznej i trwałej antropopresji

PODSTAWOWE POJĘCIA

Zasięg - obszar zajmowany przez osobniki tego samego gatunku /organizmy tonalne i azonalne/

Organizmy zonalne - żyjące w strefie klimatycznej, strefowe

Organizmy azonalne - obojętne na klimat, związane z warunkami danego siedliska.

Endemit - gatunek o zasięgu ograniczonym do małego obszaru (neo- i paleoendemity). Neoendemity - nowopowstałe gatunki, najczęściej w wyniku jakiejś mutacji, które mogą się jeszcze rozprzestrzenić. Paleoendemity - kiedyś były wszędzie, obecnie zasięg z różnych przyczyn został ograniczony do małego obszaru, np. dziobak. Przeciwieństwo neoendemitów.

Kosmopolita - gatunek występujący wszędzie. Małe wymagania mają.

Relikt - pozostałość

Geograficzny - np. r. polodowcowe

Siedliskowy - ekologiczny

Systematyczny i filogenetyczny (żywe skamieniałości). Araukaria (choinka do góry nogami). Latimeria, dziobak, miłorząb. Malina moroszka - relikt polodowcowy

Wikariant - (takson bliźniaczy) - bliskie sobie pod względem pochodzenia (spokrewnione) taksony zastępujące się geograficznie lud siedliskowo (ekologicznie). TAKSON - jednostka systematyczna (gatunek, rodzina, rząd itd). Np. wielbłąd 1 i 2 garbny.

Teoria Wegnera - teoria dryftu kontynentów (1915). 1100 mln lat twmu - formuje się superkontynent Rodinia. 750 mln lat temu - Rodimia dzieli się na 3 części: Gondwanę, Laurentię i Kongo. 600 mln lat temu - fragmenty Rodinii na krótko ponownie się stykają, tworząc nowy superkontynent - Pannotię. 550 mln lat temu zaczyna się rozpadać. 250 mln lat temu - Pangea (jeden superkontynent). Ocean Panthalas i mniejszy - Tetyda. Miało to miejsce pod koniec permu. 180 mln. Dzieli się Pangea na Gondwanę (południe) i Laurazję (północ). [koniec triasu]. Dalej - rozpad na dzisiejsze kontynenty. 135 mln lat temu. 100 mln - Indie odrywają się od Afryki i dryfują do Azji.

---