Wielcy astronomowie

384-322 p.n.e.	Arystoteles zwany Stagirytą	gr.
Przyjmował, że Wszechświat jest kulisty, a w jego centrum znajduje się Ziemia, a Wszechświat dzieli się na dwie sfery: półksiężycową - podlegającą zmianom i nadksiężycową - niezmienna i niezniszczalną.
ok. 190-ok. 125 p.n.e.	Hipparch	gr.
Przypisuje się mu wynalezinie astrolabium, opracował pierwszy katalog gwiazd stałych, odkrył zjawisko precesji.
ok. 100-ok. 160	Ptolomeusz	gr.
Twórca dzieła Almagest obejmującego 13 ksiąg, które były kanonem wiedzy astronomicznej aż do czasów Kopernika.
ok. 858-929	Albategnius	arab.
Obliczył nachylenie ekliptyki (osi Ziemi) na 23^o35', udowodnił możliwość pierścieniowego zaćmienia Słońca.
1473-1543	Kopernik M.	pol.
Odkrył i udowodnił heliocentryczną budowę Układu Słonecznego.
1546-1601	Brahe T.	duń.
Ustalił pozycje 977 gwiazd, nie zgadzał się z teorią Kopernika, twierdził, że tylko Merkury i Wenus obiegają Słońce, ustalił dwie nierówności w ruchu Księżyca (równanie roczne i wariancję).
1548-1600	Bruno G.	wł.
Entuzjasta systemu heliocentrycznego, twierdził, że Wszechświat jest nieskończony, trwający w wiecznej ewolucji i zamieszkały przez inne istoty rozumne - spalony na stosie inkwizycyjnym.
1564-1642	Galileusz - Galileo Galilei	wł.
Odkrył góry na Księżycu, satelity Jowisza, fazy Wenus, plamy słoneczne (niezależnie), librację księżyca. Przed trybunałem inkwizycyjnym powiedział - e pur (eppur) si muove - a jednak się porusza.
1571-1630	Kepler J.	niem.
Opracował tablice ruchu planet, odkrył eliptyczny kształt orbit planetarnych, wynalazł lunetę zbudowaną z dwóch soczewek skupiających, ustalił trzy prawa rządzące ruchem planet.
1572-1625	Bayer J.	niem.
Opracował atlas nieba, w którym do oznaczania gwiazd użył liter greckich i łacińskich, sposób ten stosowany jest do dziś.
1587-1616	Fabricius J.	hol.
Odkrył (niezależnie) plamy słoneczne i stwierdził obrót Słońca dookoła osi.
1611-1687	Heweliusz J.	pol.
Opracował topografię Księżyca, odkrył 9 komet, zbudował 50 m długości teleskop, wprowadził do astronomii 7 gwiazdozbiorów.
1625-1712	Cassini G.D.	fr.
Odkrył 4 księżyce Saturna oraz złożoną budowę jego pierścieni, odkrył obrót Jowisza wokół osi.
1629-1695	Huygens C.	hol.
Zbudował teleskop, za pomocą którego odkrył Tytana - księżyc Saturna.
1642-1727	Newton sir I.	ang.
Wyjaśnił zjawisko precesji oraz przypływów, podał teoretyczne uzasadnienie praw Keplera.
1644-1710	Rømer O.	duń.
Obliczył prędkość światła, wynalazł instrument uniwersalny, ekwatoriał i koło południkowe.
1656-1742	Halley E.	ang.
Odkrył istnienie kometarnych eliptycznych orbit okresowych, ustalił czasokres powrotu komety nazwanej później jego nazwiskiem, odkrył istnienie ruchów własnych gwiazd.
1692-1762	Bradley J.	ang.
Odkrył aberację światła i nutację osi Ziemi.
1730-1817	Messier Ch.	fr.
Odkrył 14 komet, opracował katalog mgławic i galaktyk.
1738-1822	Herschel F.W.	ang.
Odkrył planetę Uran i 2 jego księżyce, odkrył 2 księżyce Saturna, ruch Słońca w przestrzeni i stwierdził skończone rozmiary Galaktyki.
1747-1826	Bode J.E.	niem.
Rozpowszechnił odkrytą przez J.D. Titiusa regularność w odległościach planet od Słońca (tzw. reguła Titiusa-Bodego), nadał nazwę planecie Uran.
1749-1827	Laplace P.S. de	fr.
Jego prace w dziedzinie astronomii stały się podstawą rozwoju nowożytnej mechaniki nieba, ogłosił pierwszą naukową hipotezę kosmogeniczną, według której Układ Słoneczny miał powstać z pierwotnej mgławicy.
1758-1840	Olbers H.W.	niem.
Odkrył planetoidy Pallas i Westę oraz szereg komet, podał teorię powstania planetoid i wyznaczania parabolicznej orbity komety.
1784-1846	Bessel F.W.	niem.
Obliczył orbitę komety Halleya, wyznaczył dokładnie stałe refrakcji, precesji i nutacji, przewidział istnienie satelitów gwiazd Syriusza i Procjona, opracował teorię zaćmień słonecznych, wyznaczył masy planet i elementy orbit księżyców Saturna.
1786-1853	Arago D.F.	fr.
Odkrył chromosferę Słońca, wykrył związek między zorzą polarną i burzami magnetycznymi.
1791-1865	Encke J.F.	niem.
Obserwował ruchy komet, odkrył kometę nazwaną jego nazwiskiem, wyznaczył odległość Ziemia - Słońce.
1799-1875	Argelander F.W.	niem.
Podał metodę oceny jasności gwiazd zmiennych, opracował katalog i atlas 324 198 gwiazd nieba północnego.
1801-1892	Airy sir G.B.	ang.
Opracował metodę wyznaczania paralaksy i apeksu Słońca, odkrył astygmatyzm oka, udowodnił zależność siły przyciągania ziemskiego od wysokości n.p.m.
1811-1877	Leverrier U.J.	fr.
Na podstawie perturbacji Urana stwierdził istnienie nieznanej planety, określił jej położenie i przybliżoną orbitę, umożliwiło to J. Gallemu odnalezienie Neptuna.
1812-1910	Galle J.G.	niem.
Odkrył Neptuna w 1846 r.
1819-1892	Adams J.C.	ang.
Wykrył przyspieszenie wiekowe w ruchu Księżyca, podał elementy orbity nieznanego jeszcze Neptuna.
1824-1910	Huggins sir W.	ang.
Wykazał istnienie radialnych ruchów gwiazd, skonstruował pierwszy astronomiczny spektrograf.
1825-1865	Bond G.P.	amer.
Wykonał pierwszą fotografię gwiazdy, odkrył ósmy księżyc Saturna - Hiperiona.
1835-1909	Newcomb S.	amer.
Prace nad stałymi astronomicznymi oraz orbitami planet i Księżyca zostały przyjęte za podstawę obliczeń w rocznikach astronomicznych całego świata.
1835-1910	Schiaparelli G.	wł.
Odkrył związek pomiędzy orbitami komet i rojami meteorów oraz tzw. “kanały” na Marsie.
1843-1906	Langley S.P.	amer.
Zbudował balometr i badał podczerwoną część widma Słońca.
1846-1913	Chandler S.C.	amer.
Odkrył okresowość wahań biegunów Ziemi.
1849-1925	Ceraski W.K.	ros.
Twórca metody wizualnej fotometrii gwiazd, ocenił wielkość gwiazdową Słońca.
1851-1922	Kepteyn J.C.	hol.
Opracował największy katalog położeń przeszło 450 000 gwiazd nieba południowego, wykrył istnienie werteksu.
1855-1916	Lowell P.	amer.
Na podstawie perturbacji w ruchu Urana obliczył położenie nie znanej planety, dzięki tym obliczeniom odkryto ją 15 lat później i nazwano Plutonem.
1857-1923	Barnard E.E.	amer.
Wykonał pierwszą fotografię Drogi Mlecznej, odkrył najbliższy księżyc Jowisza i 16 komet.
1857-1935	Ciołkowski K.E.	ros.
Twórca naukowych podstaw astronautyki, podał liczne pomysły dotyczące rakiet i silników rakietowych, satelitów Ziemi, stacji kosmicznych i skafandrów.
1864-1951	Aitken R.G.	amer.
Opracował katalog zawierający 17 180 gwiazd podwójnych.
1865-1936	Hartmann J.F.	niem.
Wynalazł mikrofotometr i stereokomparator, odkrył gaz międzygwiazdowy.
1869-1938	Hale G.E.	amer.
Niezależnie wynalazł spektroheliograf i spektrohelioskop.
1872-1973	Abbot Ch.G.	amer.
Wyznaczył wartość stałej słonecznej, skonstruował pyrheliometr wodny.
1872-1942	Curtis H.D.	amer.
Pierwszy wykazał, że mgławice pozagalaktyczne leżą daleko poza granicami galaktyki.
1876-1956	Adams W.S.	amer.
Współtwórca metody paralaks spektroskopowych.
1879-1955	Einstein A.	niem.
Opracował kwantową teorię światła i ogólną teorię względności, skonstruował relatywistyczny model Wszechświata.
1877-1946	Jeans sir J.H.	ang.
Opracował przepływową teorię powstania Układu Słonecznego oraz wysunął hipotezę powstawania gwiazd podwójnych.
1882-1944	Eddington sir A.S.	ang.
Stworzył podstawy teorii budowy wewnętrznej gwiazd, pierwszy zastosował w tym celu teorię równowagi promienistej.
1889-1953	Hubble E.P.	amer.
Wykazał, że mgławice pozagalaktyczne są systemami gwiazdowymi podobnymi do Galaktyki, stwierdził proporcjonalność między odległościami galaktyk z przesunięciem ich linii widmowej ku czerwieni (stała Hubble'a).
1893-1960	Baade W.	amer.
Wprowadził pojęcie populacji gwiazdowych, zrewidował skalę odległości galaktyk.
1897-1963	Struve O.	amer.
Prace w dziedzinie spektroskopii gwiazd i materii międzygwiazdowej, wysunął nową hipotezę ewolucji gwiazd.
1905-1973	Kuiper G.P.	amer.
Opracował teorię powstania Układu Słonecznego, odkrył piątego satelitę Urana i drugiego satelitę Neptuna.
1915-	Hoyle F.	ang.
Opracował teorię akrecji (wchłaniania) materii międzygwiazdowej przez gwiazdy, a razem z H. Bondim, teorię ciągłej kreacji (powstawania) materii we Wszechświecie.

---