PRZYKŁADOWE STUDIUM PROJEKTU

Prezentacja poniższego przykładowego studium projektu ma na celu ułatwienie zrozumienia koncepcji omawianych w niniejszym Poradniku, zwłaszcza dotyczących obliczania nakładów kapitałowych, kapitału obrotowego i opracowania tablicy przepływów pieniężnych dla potrzeb planowania finansowego oraz oceny projektu. Wszystkie tablice i obliczenia przedstawione w rozdziale X oparte są o dane z poniższego przykładowego studium projektu. Aby zminimalizować ilość danych liczbowych, w założeniach przykładu nie uwzględniono danych zawartych w tablicach rozdziałów od II do IX. Z tej samej przyczyny nie analizuje się wpływu inflacji.

1. Koncepcja i ogólna strategia projektu

Przemysł tekstylny i odzieżowy, wymagający dużego zatrudnienia siły roboczej, przyczynił się w znaczący sposób do rozwoju przemysłowego w różnych krajach rozwijających się. W wielu krajach nowo uprzemysłowionych ^[149] wpływy dewizowe z tytułu eksportu wyrobów tekstylnych stanowią 20 do 40 procent całkowitych wpływów z eksportu dóbr przetworzonych.

Wybrana strategia projektu przewiduje produkcję i sprzedaż na rynkach eksportowych takich wyrobów tekstylnych, jak koszule, bluzki i inna odzież, przy zatrudnieniu - po komparatywnie niskich kosztach - wykwalifikowanej siły roboczej. Wzięto pod uwagę fakt dużego popytu na odzież markową i dlatego rozważono możliwość utworzenia joint venture z partnerem zagranicznym, który pozwoli na wykorzystanie swojego znaku handlowego na rynku krajowym i podejmie się marketingu eksportowego.

Podstawowa strategia projektu polega na:

Koncentracji na kilku głównych punktach: produkcja wysokiej jakości (zagra­niczna marka) na rynek krajowy i eksport na wybrane rynki zagraniczne (porównaj rozdział III, rysunek XVIII);

Opracowaniu strategii poszerzenia rynku krajowego oraz penetracji wybranych rynków zagranicznych (porównaj rozdział III, rysunek XXI) przy wykorzystaniu know-how zagranicznego partnera joint venture (strategia kooperacji).

2. Rynek, produkt i marketing

Prognozowana wartość rocznych wpływów ze sprzedaży wyniesie 12 500 000 NCU, przy czym 30% pochodzić będzie z eksportu. Szacunku wartości produkcji dokonano przyjmując ceny niższe o 10% od przeciętnych cen rynkowych^[150] dla ostatnich pięciu lat. Założenie to przyjęto wbrew obserwowanym tendencjom rozwojowym rynku, gdyż inwestorzy przewidują, że konkurenci obniżą swoje ceny w momencie wejścia na rynek nowego dostawcy. Państwowe przedsiębiorstwo handlu zagranicznego pobierać będzie 6% prowizji od transakcji eksportowych.

Prognozowany program sprzedaży (porównaj tablica III-1). ^[151]

Szacunki kosztów marketingowych (porównaj tablica III-2) ^[152]

3. Surowce i zaopatrzenie fabryczne

Tkaniny syntetyczne nie są dostępne na rynku krajowym i muszą być importowane. Dla pełnych zdolności produkcyjnych import ten wyniesie 2 300 000 NCU. Tkaniny z włókien naturalnych (bawełniane) produkowane są w dostatecznej ilości i jakości przez dostawców krajowych. Całkowite zużycie materiałów szacuje się na 2 150 000 NCU.

Roczne zużycie surowców i materiałów dla pełnych zdolności produkcyjnych przedstawiono w tablicy obrazującej szacunek całkowitych kosztów fabrycznych (tablica VI-4).

4. Początkowe całkowite nakłady inwestycyjne

Początkowe całkowite nakłady inwestycyjne pokazano w rozdziale X, tablica X-l, kapitałowe wydatki przedprodukcyjne w tablicy X-2, a początkowe całkowite nakłady inwestycyjne w tablicy X-6/1.

5. Nakłady inwestycyjne w okresie produkcji (odtworzeniowe)

Odtworzenie maszyn i urządzeń musi być dokonane w szóstym roku produkcji; wielkość nakładów całkowitych przedstawionych w tablicy X-l prognozuje się na poziomie l 000 000 NCU (z czego 40% to maszyny i urządzenia importowane).

6. Obliczanie amortyzacji

Następujące stawki amortyzacji zastosowano dla obliczania rocznych obciążeń amortyzacyjnych:

 10% rocznie dla wszystkich środków trwałych, z wyjątkiem wydatków na prace inżynieryjno-budowlane zlecone lokalnym wykonawcom (l 000 000) amortyzowane według stawki 5% rocznie;

 Dla maszyn i urządzeń przyjęto wartość likwidacyjną (końcową) w wysokości 10% wartości według cen zakupu.

7. Koszty operacyjne

Przyjęto następujący poziom standardowych kosztów dla pełnej zdolności pro­dukcyjnej (czwarty rok produkcji); szczegółowe dane zamieszczono w tablicy X-3/l.

Rodzaj kosztów Tysiące NCU

Koszty fabryczne 8 100

Koszty ogólnoadministracyjne 500

8. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy netto

Minimalny okres pokrycia (dni) pokazany jest w tabeli 9.

Tabela 9. Okres pokrycia w dniach dla obliczania kapitału obrotowego

	Minimum dni pokrycia
Wyszczególnienie	Część zagraniczna	Część krajowa
Należności	30	30
Surowce	90	30
Zaopatrzenie fabryczne	30	30
Części zamienne	180	180
Produkcja w toku	9	9
Wyroby gotowe	15	15
Gotówka	-	15
Zobowiązania bieżące	15	15

9. Finansowanie projektu

Inwestorzy zamierzają pokryć 40% całkowitych nakładów inwestycyjnych kapitałem własnym, a 60% kredytami długoterminowymi. 20% kapitału zakładowego zostanie wniesione przez zagranicznego partnera joint venture, a 80% przez inwestorów krajowych.

Import dóbr i usług będzie sfinansowany kredytem dostawców w wysokości 2,6 mln NCU na poniższych warunkach:

 Wypłaty transzy kredytu w okresie budowy (dwa lata);

 Okres kredytu wyniesie 8 lat, a będzie on spłacany w 10 równych, półrocz­nych ratach (spłaty kredytu), w trzy lata po otrzymaniu pierwszej transzy kredytu (dwa lata po otrzymaniu drugiej transzy);

 Odsetki naliczane będą od aktualnego stanu zadłużenia według 8% stopy opro­centowania.

Dodatkowy kredyt pokryje krajowe nakłady inwestycyjne (3 mln NCU). Będzie on uzyskany na warunkach komercyjnych:

 Wypłaty transz rozpoczną się w drugim roku budowy i będą kontynuowane w pierwszym roku produkcji (etap dochodzenia do pełnych zdolności produkcyjnych);

 Okres kredytu wyniesie 8 lat, a będzie on spłacany w 10 równych, półrocznych ratach (spłaty kredytu), w trzy lata po otrzymaniu pierwszej transzy. Oprocentowanie wyniesie 10% rocznie, a odsetki naliczane będą według aktualnego stanu zadłużenia.

 Szacuje się, że konieczne będzie korzystanie z krótkookresowych źródeł finansowania w okresie dochodzenia do pełnych zdolności produkcyjnych: 400 000 NCU w pierwszym roku i 100 000 NCU w drugim roku. Opro­centowanie wyniesie 12% rocznie.

10. Podatek dochodowy

Podatek dochodowy wyniesie 50% zysku przed opodatkowaniem. Wakacje podatkowe będą trwać 4 lata, a straty można przenosić w okresie 3 lat.

11. Zwrot kapitału zakładowego (dywidendy)

Udziałowcy będą otrzymywać 12% dywidendę roczną (przed opodatko­waniem), obliczaną od wpłaconego kapitału. Wypłata dywidend może następować jednak tylko po pokryciu strat przeniesionych z lat poprzednich i po dokonaniu odpisów na utworzenie przewidzianych prawem rezerw.

Średnia roczna stopa zwrotu kapitału zakładowego dla pierwszych czterech lat produkcji wynosi 31% (-12, 20, 48, 68). W tym okresie trwają wakacje podatkowe. Po tym okresie roczna stopa zwrotu kapitału zakładowego w warunkach po opodatkowaniu wyniesie 35%, zwiększając się do 38% w ciągu następnych 5 lat (tablica X-9/2). Wewnętrzna stopa zwrotu dla kapitału zakładowego (tzn. zdyskontowana stopa zwrotu wynosi 22,7% (tablica X-9/2). Efektywność kapitału zakładowego jest wyższa niż efektywność całego zainwestowanego kapitału, a to ze względu na efekt dźwigni wynikający z faktu, iż koszt kredytu jest niższy aniżeli IRR obliczona dla całość nakładów inwestycyjnych.

Wartość zaktualizowana netto (NPV) nadwyżek pieniężnych obliczanych dla kapitału zakładowego i generowanych w ciągu dziewięciu lat (tj. siedmiu lat produkcji) oraz dyskontowanych przy przyjęciu 12% stopy dyskontowej jest równa kapitałowi zakładowemu, co oznacza, że okres zwrotu kapitału zakładowego wyniesie 9 lat (obliczany bez uwzględnienia opodatkowania dywidend i przy płatności odsetek 12% rocznie) (porównaj także tablica X-9/2).

12. Analiza progu rentowności

Próg rentowności określany jest jako punkt równowagi, dla którego nadwyżka zmienna (porównaj tablica X-10) jest równa kosztom stałym. W tym punkcie współczynnik pokrycia kosztów stałych wyniesie 1,00. Tabela 10 pokazuje, że projekt nie osiągnie progu rentowności w pierwszym roku.

Tabela 10. Pokrycie kosztów stałych (tysiące NCU)

Wyszczególnienie	Rok
	1	2	3	4	5
Przychody ze sprzedaży	6875	9375	11250	12500	12500
Koszty zmienne	3658	4957	5985	6650	6650
Nadwyżka zmienna	3217	4388	5265	5850	5850
Koszty stałe ogółem	3652	3676	3583	3469	3368
Wskaźnik^a	0,88	1,19	1,47	1,69	1,74

^a stosunek nadwyżki zmiennej do kosztów stałych (wraz z odsetkami)

Bez uwzględnienia odsetek, a włączając amortyzację, wskaźnik podany w tabeli 10 wynosiłby 1,03 dla pierwszego roku produkcji i zwiększałby się w nastę­pnych latach od 1,40 do 1,87. Wielkości planowanego wykorzystania zdolności produkcyjnych i poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych potrzebne dla osiągnięcia progu rentowności w poszczególnych latach podaje tabela 11.

Tabela 11. Wykorzystanie zdolności produkcyjnych (%)

Wyszczególnienie	Rok
	1	2	3	4	5
Wykorzystanie zdolności produkcyjnych	55	75	90	100	100
Wykorzystanie zdolności produkcyjnych dla progu rentowności (w tysiącach jednostek waluty narodowej)	63	63	62	59	54

^[149] Terminu kraje nowo uprzemysłowione używa się bardzo często dla opisania krajów, prowincji lub regionów, w których nastąpił szczególnie szybki wzrost przemysłowy. Nie oznacza on żadnego politycznego podziału krajów i nie jest oficjalnie zaakceptowany przez UNIDO.

^[150] Na bazie f.o.b. i przy założeniu, że agencje spedycyjne obciążą klientów kosztami transportu.

^[151] Bez 6 procent prowizji eksportowej państwowej organizacji handlu zagranicznego. W czasie pierwszych trzech lat wielkość produkcji wynosić będzie 55%, 75% i 90% zainstalowanych zdolności produkcyjnych.

^[152] Bez 6 procent prowizji eksportowej państwowej organizacji handlu zagranicznego, ale przy uwzględnieniu opłat licencyjnych wypłacanych partnerowi zagranicznemu, który podjął się marketingu eksportowego.

1

---