1. Czym jest nauka, metodologia, do czego służy?
Nauka jest to całokształt wiedzy, osiąganej za pomocą metodologii naukowej.
Celem nauki jest dostarczanie wiedzy (wiedza ta pomaga nam wyjaśniać, przewidzieć i zrozumieć zjawiska).
Metodologia nauk to system jasno określonych reguł i procedur, do których odwołują się badania będące podstawą ewolucji wiedzy. Jest również czynnikiem jednoczącym naukę
2. Sposoby zdobywania wiedzy.
1. - odwołujący się do autorytetu
2. - odwołujący się do wiary
3. - oraz sposób racjonalny (dotyczy wiedzy zasadniczo prawdziwej, logicznej i dopuszczalnej)
3. Cechy poznania naukowego
Cechy poznania naukowego - usystematyzowane, obiektywne, sprawdzalne, utylitarne, twórcze lub destruktywne wobec zbioru twierdzeń tworzących teorię danej nauki.
4. Obiektywizm (3 problemy przeszkadzające)
Przeszkody: Specyficzne właściwości przedmiotu badań
Problemy natury metodologicznej
Cechy samego badacza
5. Jak badać? Czy ilościowe, czy jakościowe. Spór między racjonalizmem a empiryzmem
Ilościowe czy jakościowe? - Zarówno jakościowe jak i ilościowe metody są użyteczne i uprawiane w badaniach społecznych. Dla niektórych badaniach lepiej pasują jakościowe a do innych ilościowe.
Empiryzm (od gr. doświadczenie) - doktryna filozoficzna głosząca, że źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie, lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, zaś wszelkie idee, teorie itp. są w stosunku do nich wtórne.
Empiryzm stoi w ostrej sprzeczności z racjonalizmem filozoficznym, który głosi, że źródłem poznania są właśnie idee, zaś bodźce zmysłowe mają znaczenie drugorzędne.
6. W jaki sposób dążyć do obiektywności?
Obiektywność - chęć i zdolność do niedopuszczania do wpływu czyichkolwiek pragnień i uczuć na rozumowanie.
7. Co jest czynnikiem jednoczącym naukę?
Metodologia
8. Założenia przyjmowane w nauce
natura jest uporządkowana
natura jest poznawalna
wszystkie naturalne zjawiska mają naturalne przyczyny
nic nie jest dowiedzione samo w sobie
10. Cele wyjaśniania (2)
dedukcja - od ogółu do szczegółu
indukcja - od szczegółu do ogółu
11. Rozumienie
predyktywne - możemy wykorzystywać metody bdań przyrodniczych do badań socjologicznych
fertszejn- rozumienie oparte na empatii - determinuje nasz pogląd na różne sprawy (socjologia humanistyczna - Weber i F. Znaniecki)
12. Metodologia (rola) (funkcje)dostarcza:……
1.Replikacja (powtarzalność)
2.Wnioskowanie (wyciągamy wnioski, obserwacja, reguły logiczne)
3. Dostarczanie reguł intersubiektywności.
13. Czy metodologia nie ogranicza rozwoju nauk
14. Etapy- chodzi o proces samokorygujący i cykliczny
15. Czym charakteryzuje się problem badawczy
- Wybór jednostki analizy ( jednostką analizy jest np. grupa, człowiek, miasto, człowiek
- Zmienne; zależne i niezależne
- Hipoteza
Klasyfikacja Parsonsa
System ad hoc
Taksonomia
Struktury pojęciowe
Systemy teoretyczne
16. Błąd ekologizmu i indywidualizmu
Ekologizmu - z wyższego na niższy
Indywidualizmu- z niższego na wyższy
17. Dialektyka badań społecznych
Wyjaśnianie idiograficzne i nomotetyczne,
Teoria dedukcyjna i indukcyjna
Dane jakościowe i ilościowe
18. Cele badań (5)
Eksplanacyjne, weryfikacyjne, opisowe, prognostyczne, projektowe
19. Pojęcia
- ukierunkowują naszą myśl badawczą na odpowiedni fragment rzeczywistości, rzutuje to na badaną rzeczywistość. - porządkuje rzeczywistość.
Pojęcie - jako rodzina koncepcji- wg. Kaplana coś co tworzymy 9uprzedzenia, współczucie)
Trzy klasy wg Kaplana przedmioty bezpośrednio obserwowalne, przedmioty obserwowane pośrednio, , konstrukty teoretyczne.
20. Funkcje pojęć
21. Wady pojęć
22. Proces konceptualizacji
- proces, w którym określamy co mamy na myśli używając danego terminu w badaniach
23. Operacjonalizacja
Polega na stworzeniu konkretnych procedur badawczych, które pozwolą na dokonanie empirycznych obserwacjom odpowiadających tym pojęciom świecie rzeczywistym
24. Nazwy jednostkowe i ogólne
Jednostkowe- odnoszą się do pewnych pojedynczych przedmiotów Lu zdarzeń czy też ich własności
Ogólne - oznaczają całe kategorie takich przedmiotów, całe klasy
25. Pojęcia uniwersalne
26. Hipotezy
- przypuszczenie, domysł- odpowiada na pytanie- odrzucamy ją lub potwierdzamy
27. W jaki sposób tworzymy hipotezy
Intuicje i opinie przednaukowe, weryfikacja hipotez już istniejących, inne nauki, a posteriori od analizy faktów
28. Zmienne (2 wartości)
Dowolna cecha która może przyjąć co najmniej dwie wartości
29. Podziały zmiennych
ze względu na kryteria
Obiekty - zmienne jednostkowe i grupowe (cech jednostek ludzkich, cech grup sprowadzalnych do cech jednostek, cech nie sprowadzalnych do cech jednostek
Charakter uporządkowanie - zmienne nominalne, porządkowe, interwałowe i ilorazowe
Homogeniczność lub jednorodność - zmienne jednowymiarowe i wielowymiarowe
Ilość - dwuwartościowe i wielowartościowe
Zakres uniwersalności - zmienne, lokalne, quasi-uniwersalne i uniwersalne
30. Zmienne indywidualne
Absolutne - Cechy przysługujące pewnym poszczególnym jednostką
Realtywne - opisujące powiązania jednostek ludzkich z ich otoczeniem, społecznym i pozaspołecznym
Relacjonalne- powiązania między jednostką a otoczeniem
Porównawcze - cechy absolutne jednostek (waga, wzrost)
Kontekstowe - nie orzekają bezpośrednio o jednostce ale o jej otoczeniu
31. Zmienne zbiorowe
Zmienna charakteryzująca zbór elementów
Analityczna - wykonanie pewnych matematycznych operacji na własnościach każdego z członków zbioru
Strukturalna - wykonie przekształceń informacji dotyczących relacji każdego członka zbioru do niektórych bądź do wszystkich pozostałych członków zbioru.
Globalne -
32. Zmienne zależne, niezależne
Zmienna zależna - zmienia się pod wpływem
Zmienna niezależna - nie zmienia się
33. Czym jest związek pozorny
Im więcej mułów tym więcej ludzi niewykształconych.
34. Wskaźniki i do czego służą?
Pełnią funkcje opisowe, analityczne, oceniające, normatywne, ostrzegawcze.
35. Definicja definiendum, definden
Definicja- pewna wypowiedź określająca, jakie jest znaczenie terminu
Definiendum - elementy definiowane
Definiens- elementy definiujące
36. Błędy w definiowaniu
Za wąskie, za szerokie, błędne koło bezpośrednie, błędne koło pośrednie, nieznane przez nieznane
37. Def. Nominalna
Wypowiedź określająca językowe znaczenie pewnego terminu
38. Def. opisowe, def. ocenna, def. Perswazyjna
Sprawozdawcze/analityczne - co dany termin znaczy
Projektujące/analityczne, syntetyczne - proponowanie/zalecanie jakiegoś terminu
Realne- można podać tylko wtedy gdy znany jest zakres pewnego terminu
Opisowe- empirycznie stwierdzalne własności zdarzeń i przedmiotów będących ich sygnatami
Ocenne- elementy nadające określone pozytywne lub negatywne zabarwienie ocenne
Perswazyjna- przy definiowaniu jakiegoś pojęcia, do jego definicji wybieramy ten zbiór własności, który ma jednoznaczny-pozytywny lub negatywny- ładunek ocenny
39. Różnica między teorią a filozofią
Filozofia jest spekulacyjna, niewiarygodna. Teoria nie wartościuje opisuje to co jest obiektywne
40. Czym jest teoria?
Teorie są systemami powiązanych wzajemnie twierdzeń mających wyjaśnić niektóre aspekty życia społecznego.
41. Czym się charakteryzuje teoria naukowa?
Dąży do wykroczenia poza to co partykularne i ograniczone w czasie, traktuje o tym co ogólne, fundamentalne, ponadczasowe i uniwersalne - wyrażone jest w języku bardziej formalnym od potocznego - zaprojektowane tak aby mogły być systematycznie testowaneza pomocą powtarzalnych metod
42. Składniki teorii
Obserwacje, fakty i prawa, pojęcia, zmienne, aksjomaty, czy założenia, tezy i hipotezy
43. Dlaczego Durkheim jest deterministą
44. Relacje między samobójstwami
45. procedura badawcza -
Całościowy schemat działań, które naukowcy podejmują w celu wytworzenia wiedzy; paradygmat naukowych dociekań
46. Schulz:
a)główny problem badawczy - nie istnieją nagie fakty, wszystkie fakty są już faktami zinterpretowanymi
b)konstrukty- tworzone są dla zastępowania konstruktów potocznego myślenia
c) jak badać konstrukty -
d) w czym są podobne nasze relacje z bliskimi i z innymi - związki z innymi oparte są na aminowości- anonimowość prowadzi do tego, że nie jest dla mnie ważna osoba ale sama czynność jaką wykonuje
e)termin- projektowanie - antycypowanie w wyobraźni przyszłego postępowanie
47.Kapralski:
a)obiektywność poznania - posiada dwa aspekty
ontologiczny - w jaki sposób istnieją przedmioty
epistemologiczny - związany z tym jak poznajemy rzeczywistość
Obiektywność ropatruje się wh Sztompki
Jako charakterystykę rezultatów badawczych
Jako charakterystykę postawy badacza
Jako charakterystykę procesu badawczego
b) racjonalność (czym jest a czym nie jest) -
c) internalizm (zasada aksjologicznej neutralności) - twierdzenia naukowe są neutralne aksjologicznie, mogą rościć sobie prawo do obiektywności- socjologia nie wypowiada się na temat wartości- nie dopuszcza możliwości ingerencji w procesie tworzenia , poznania i wyjaśniania
f) Tezy Webera - postulat Webera wolnej od sądów wartościujących
g)Weber- kontekst podmiotowy