I kierunek działań
Rozwój infrastruktury lekkiej „soft” - związanej z przekazywaniem wiedzy, informacji, rozwojem Internetu.
Obecna epoka, to epoka oparta na wiedzy - następuje rozwój, rozbudowa systemu szkolnictwa. Epoka uczenia się przez całe życie, czyli rozwój systemu kształcenia ustawicznego, przez cały okres aktywności zawodowej.
II Kierunek działań
Obecnie polityka regionalna ukierunkowana jest na pośredni sposób oddziaływania na przedsiębiorstwo poprzez tworzenie sprzyjającego otoczenia dla powstawania i rozwoju przedsiębiorstw. Otoczenie przedsiębiorstwa może być szeroko rozumiane. Otoczeniem tym mogą być np. regulacje prawne dot. funkcjonowania przedsiębiorstwa jak i instytucje wspierające ich rozwój. Wymienia się różne specjalne formy wspierania finansowego zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, które są postrzegane jako podstawowy czynnik rozwoju regionalnego.
Z małymi przedsiębiorstwami związana jest duża niepewność, stąd maja one duże trudności w zdobyciu środków finansowych.
W krajach zachodnich preferowane są przedsiębiorstwa innowacyjne. W krajach anglosaskich, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, wykształciły się pewne formy finansowania małych przedsiębiorstw - zwane WENTURE KAPIAL (czyli kapitał wysokiego ryzyka). Fundusze te liczą się z możliwością poniesienia straty inwestując w innowacje i nowe pomysły. Jeśli natomiast pomysł odniesienie sukces, to zyski funduszu są nieporównywalnie wyższe aniżeli w przepadku tradycyjnej działalności bankowej. Fundusze te są nastawione na czerpanie wyższych zysków z inwestycji, aniżeli osiągnęłyby w przypadku prowadzenia tradycyjnej działalności bankowej.
Inwestowanie wysokiego ryzyka traktowane jest w USA jako wyzwanie, przygoda, zaś europejska nazwa skazuje na ryzyko.
Ta forma finansowania nowych pomysłów znana jest od starożytności - przykładem jest finansowanie wypraw dalekomorskich.
WENTURE KAPITAL rozwinął się w USA - na zachodzie w Bostonie oraz w Kalifornii (Dolina Krzemowa).
Inną formą jest rozwiązanie z Wielkiej Brytanii - tj. BUSINES ANGELS („aniołowie biznesu”). Chodzi o osoby indywidualne, które w swej karierze zawodowej doszły do wielkich fortun (np. Bil Gates). Osoby te mają tak duże środki finansowe, że skłonne są wspierać początkujących przedsiębiorców i ich pomysły. Z reguły są to osoby z własnym doświadczeniem zawodowym i praktycznym, więc mogą służyć doradztwem.
Początkowo te działania były ukierunkowane na finansowanie deficytowych przedsięwzięć w kulturze (spektakli, wystaw), które nie są dochodowe. Była to filantropijna działalność promując kulturę. Później działalność ta została ukierunkowana na wspieranie biznesu.
Zaczynają się rozwijać inne przedsięwzięcia takie jak tworzenie inkubatorów przedsiębiorczości - zwykle z inicjatywy władz lokalnych. Polegają one na oddawaniu do dyspozycji początkujących przedsiębiorców lokalu po cenach niższych niż rynkowe. Z reguły oferowane sa różnego rodzaju usługi dla przedsiębiorców po cenach niższych niż rynkowe (począwszy od dostępu do faksu, usług sekretarskich, do prowadzenia rachunkowości, usług prawnych, czy konsultingowych).
Na zachodzie istnieje wiele takich rozwiązań, np. istnieją hotele przedsiębiorstw itp. W Polsce w zasadzie występują tylko inkubatory.
III Kierunek działań
Stymulowanie rozwoju kapitału społecznego. Są to różnego rodzaju relacje, więzi funkcjonujące w obrębie społeczności lokalnej, dzięki którym ułatwiona jest współpraca i uzyskiwanie efektów synergicznych. Relacje oparte na wzajemności. W ramach działalności pewne usługi świadczone są nieodpłatnie. W Polsce występuje całkowity brak kapitał społecznego. Kapitał społeczny bazuje na relacja pozarynkowych. Rozwój tych więzi jest istotny dla pokazywania tzw. „cichej wiedzy” - nieskodyfikowanej.
Na „cichej wiedzy” parte są parki technologiczne - by przedsiębiorcy przebywali ze sobą jak najczęściej, by przekazywali sobie jak najwięcej pomysłów.
Władze lokalne powinny dbać o rozwój i budowanie klimatu dla lokalnej przedsiębiorczości.
Kierunkiem rozwoju kapitalizmu jest rozwijanie współpracy i konkurencji, bo niektóre działania mogą przynosić obopólne korzyści.
Drugim czynnikiem oprócz kapitału społecznego jest kapitał ludzki, na który składa się wiedza i umiejętności posiadane przez człowieka, wraz ze stanem zdrowotności, poziomem zaspokajania podstawowych i wyższych potrzeb.
Ewoluujemy w kierunku gospodarki, która się dematerializuje, stawia się na wiedzę, formację (czyli czynniki niematerialne).
Przykłady praktycznego stosowania polityki obu typów
Za początki współczesnej polityki regionalnej uważa się okres 20-letnia międzywojennego i przykładem jest program zagospodarowania doliny rzeki Tennessee. Program ten został podjęty przez prezydenta Roosvelta w latach 30-tych XX wieku. Okres ten to okres kryzysu, to masowe bezrobocie, bankructwa przedsiębiorstw. Roosvelt podjął politykę budowania „nowego ładu” i program zagospodarowania rzeki Tennessee by jednym z elementów „nowego ładu”. Obszar ten, to obszar rolniczy, objęty głębokim kryzysem. Dochody ludności kształtowały się na poziomie 40% przeciętnej dla całych tanów Zjednoczonych. W związku z tym następował masowy odpływ ludności, pustoszenie regionu. Fakt ten pogłębiała dewastacja gleby - na skutek długoletniej uprawy monokulturowej (głównie bawełna i kukurydza) i rabunkowa gospodarka leśna, a także liczne katastrofalne powodzie.
W efekcie - w roku 1932 kongres USA podjął decyzję o utworzeniu przedsiębiorstwa prywatnego pod nawą „Zarząd Doliny Tennessee”, które realizowano program zagospodarowania rzeki. W ramach tego programu uregulowano rzekę, wybudowano ok. 30 zapór wodnych, wokół których uruchomiono produkcję energii elektrycznej (wykorzystując wodę) oraz produkcję aluminium. Wokół zapór powstały sztuczne jeziora, więc obszary wokół nich zagospodarowano; w efekcie zbudowani jedną z większych baz turystycznych w USA. Stworzono ośrodki badawcze pracujące dla potrzeb rolnictwa, likwidując zakłady amunicji.
W efekcie dochody ludności wzrosły do 70% średniej w USA, zahamowano odpływ ludności, przystąpiono do masowych zalesień (przywracanie zdewastowanego drzewostanu).
W Europie krajem pionierskim jest Wielka Brytania - w latach 30-tych XX wieku. W tym kraju najwcześniej podjęte zostały świadome, konsekwentnie prowadzone działania w zakresie rozwoju regionów. Wystąpiło największe zróżnicowanie problemów rozwoju regionalnego, czyli niemal wszystkie rodzaje regionów problemowych. Regiony te to:
regiony rekonwersji przemysłu (regiony, w których istniał przemysł, jednak odczuł on Kutki kryzysu i trzeba go było restrukturyzować),
regiony niezaktywizowane przemysłowo,
regiony zatoczone, przeinwestowane - np. Londyn i inne duże metropolie,
regiony górskie, które wymagają szczególnego traktowania
regiony o gospodarce dualnej (część o ustroju feudalnym, a część objęta wpływem rewolucji przemysłowej) - np. Irlandia Północna
Wymyślono pewne rozwiązania, które były potem naśladowane przez inne kraje:
tworzenie stref przemysłowych - obszarów wyodrębnionych, przygotowanych i uzbrajanych technicznie pod lokalizację przemysłu,
polityka tworzenia nowych miast w pewnej odległości od regionów zatłoczonych, by je odciążyć, by ich stopień koncentracji się nie powiększał. Zastosowano wobec Londyny, we Francji co do Paryża. Tworzono nowe miasta, które były atrakcyjne dla ludności;
wprowadzono podpisywanie umów między rządem, a przedsiębiorcami dot. lokalizacji działalności gospodarczej;
wprowadzono tzw. zezwolenia na lokalizację;
prowadzono politykę renowacji, odnowy centrów miast.
3. W Polsce
Polska okresie XX-lecia międzywojennego należała do krajów pionierskich w zakresie polityki regionalnej. Niektóre rozwiązania polskie wyprzedziły rozwiązania brytyjskie. Polska po I wojnie światowej odzyskała niepodległość i państwo składało się z obszarów należących do 3 zaborów. Trzeba było zniwelować różnice na tych obszarach. Przykłady działań:
budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) u zbiegu granic 3 zaborów, podjęta w latach XX-tych. Zastosowano ulgi dla inwestorów. W tym okręgu zlokalizowano tzw. przemysł strategiczny
budowa portu w Gdyni - zagospodarowano odzyskany odcinek wybrzeża Bałtyku
Po II wojnie światowej polityka regionalna została podjęta we wszystkich krajach europejskich, z tym, że najpóźniej w Belgii.
Do końca lat 70tych prowadzona w oparciu o koncepcję rozwoju endogenicznego, a w kierunku nowej polityki - w l[Author ID1: at Sat Apr 1 20:59:00 2006 ]atach 80-tych. [Author ID1: at Sat Apr 1 20:59:00 2006 ]
Europejska polityka regionalna[Author ID1: at Sat Apr 1 20:59:00 2006 ]
Polityka[Author ID1: at Sat Apr 1 21:00:00 2006 ] regionalna [Author ID1: at Sat Apr 1 21:00:00 2006 ]nie została[Author ID1: at Sat Apr 1 21:00:00 2006 ] przewidziana w [Author ID1: at Sat Apr 1 21:00:00 2006 ]I [Author ID1: at Sat Apr 1 21:00:00 2006 ]Traktacie[Author ID1: at Sat Apr 1 21:01:00 2006 ] [Author ID1: at Sat Apr 1 21:00:00 2006 ]Rzymskim[Author ID1: at Sat Apr 1 21:01:00 2006 ] [Author ID1: at Sat Apr 1 21:01:00 2006 ]z 1957 roku[Author ID1: at Sat Apr 1 21:01:00 2006 ]. Było to świadome zaniechanie. Podstawę tego Traktatu stanowił Raport SPAAK'A[Author ID1: at Sat Apr 1 21:01:00 2006 ], [Author ID1: at Sat Apr 1 21:02:00 2006 ]który[Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ] zale[Author ID1: at Sat Apr 1 21:02:00 2006 ]c[Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ]ał podjęcie polityki regionalnej, ale do tego nie doszło.[Author ID1: at Sat Apr 1 21:02:00 2006 ][Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ]
liberalna filozofia Traktatu Rzymskiego[Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ], którego podstawowym [Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ]celem[Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ] stało się tw[Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ]o[Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ]rzenie normalnych warunków konkurencji we wspólnym rynku. Cel ten pozostawał w sprzeczności z ewentualnym poznawaniem pomocy finansowej. [Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ]Dlatego[Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ] też w Trakt[Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ]a[Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ]cie Rzymskim [Author ID1: at Sat Apr 1 21:03:00 2006 ]wprowadzono realny zakaz przyznawania pomocy publicznej[Author ID1: at Sat Apr 1 21:04:00 2006 ];[Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ][Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ]
obawy niektórych państw członkowskich, zwłaszcza Francji[Author ID1: at Sat Apr 1 21:04:00 2006 ] o [Author ID1: at Sat Apr 1 21:04:00 2006 ]możliwość[Author ID1: at Sat Apr 1 21:06:00 2006 ] naruszenia [Author ID1: at Sat Apr 1 21:04:00 2006 ]suwerenności[Author ID1: at Sat Apr 1 21:05:00 2006 ] narodowej. [Author ID1: at Sat Apr 1 21:04:00 2006 ][Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899 ]
Od początku za polityką wspólnotowa opowiadały się Wł[Author ID1: at Sat Apr 1 21:06:00 2006 ]o[Author ID1: at Sat Apr 1 21:06:00 2006 ]chy, bowiem najbardziej by na tym skorzystali z u[Author ID1: at Sat Apr 1 21:06:00 2006 ]w[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ]agi na duże [Author ID1: at Sat Apr 1 21:06:00 2006 ]różnice[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ] między północą, a południem.[Author ID1: at Sat Apr 1 21:06:00 2006 ][Author ID1: at Sat Apr 1 21:06:00 2006 ]
W Traktacie Rzymskim[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ] przewidziano jednak [Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ]w[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ]y[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]ją[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ]t[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]ki[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ] od tego generalnego zakazu przyzn[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ]a[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ]wania pomocy publicznej.[Author ID1: at Sat Apr 1 21:07:00 2006 ] [Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]Trz[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]y[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ] z tych wyjątków dotyczyły pomocy na rozwój polityki [Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]r[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]egi[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]o[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]nalnej:[Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ][Author ID1: at Sat Apr 1 21:13:00 2006 ]
dozwolona została pomoc dla regionów o anormalnie niskim [Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ]poziomie[Author ID1: at Sat Apr 1 21:10:00 2006 ] [Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ]życia[Author ID1: at Sat Apr 1 21:10:00 2006 ], [Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ][Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899 ]
pomoc[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ] dla regionów szczególni[Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ]e[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ] dotkniętych niedostateczna liczbą miejsc pracy,[Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ][Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ]
po[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]moc na rozwój regionów lub niektórych rodzajów działalności [Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ]-[Author ID1: at Sat Apr 1 21:10:00 2006 ] jeśli [Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ]wymaga tego szczególnie uzasadniony interes danego kraju, ale pod warunkiem, że pomoc ta nie stoi w sprzeczności z interesem całego ugrupowania[Author ID1: at Sat Apr 1 21:10:00 2006 ][Author ID1: at Sat Apr 1 21:09:00 2006 ]
Oprócz [Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]t[Author ID1: at Sat Apr 1 21:12:00 2006 ]ych t[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]r[Author ID1: at Sat Apr 1 21:12:00 2006 ]zech przypadków w Traktacie znalazł się jedyny [Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]wyjątek[Author ID1: at Sat Apr 1 21:12:00 2006 ] imienny dozw[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]o[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]lonej pomocy regionalnej, a mianowicie dla [Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]t[Author ID1: at Sat Apr 1 21:12:00 2006 ]ych [Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]r[Author ID1: at Sat Apr 1 21:12:00 2006 ]egion[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]ó[Author ID1: at Sat Apr 1 21:13:00 2006 ]w RFN, kt[Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]ó[Author ID1: at Sat Apr 1 21:13:00 2006 ]re zostały [Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]dotknięte[Author ID1: at Sat Apr 1 21:12:00 2006 ] [Author ID1: at Sat Apr 1 21:11:00 2006 ]podziałem państwa po II wonie światowej (czyli dotyczyła tych regonów, które znalazły się w sąsiedztwie tzw. „żelaznej kurtyny”). [Author ID1: at Sat Apr 1 21:12:00 2006 ][Author ID1: at Sat Apr 1 21:08:00 2006 ]
Europejska Polityka Regionalna - Wykład z dnia 1.04.2006 roku
1/4