W drugiej połowie XIX wieku pojawił się klasyczny podział nauki dotyczący administracji na trzy części tzn. podział na :

1. Prawo administracyjne

2. Politykę administracji

3. Naukę administracji

Założenia administracji wg Maxa Webera

1. Funkcjonowanie w ramach tej administracji jest działaniem zawodowym(zawód urzędnika)- wymaga specjalistycznej wiedzy , profesjonalizmu.

2. Hierarchiczna struktura władzy czyli dokonanie pewnego podziału władzy ustalenie pewnych zależności i wskazanie osób posiadających władzę i osób podporządkowanych władzy.

3. Podział pracy w pionie i poziomie oznacza konieczność wyspecjalizowania się urzędników w wykonywaniu określonych czynności i to jest podział pracy w poziomie. Kierowanie całością , lub częścią i to jest podział pracy w pionie.

4. Regulowanie zachowań pracowników administracji przez formalne i ogólne reguły postępowania mówimy tu o depresjonalizacji organizacji.

Można powiedzieć że są trzy poziomy (sfery ) wypowiedzi o administracji :

1. Najniższy poziom- to wiedza o praktyce administrowania

2. Drugi poziom wyższy to są wypowiedzi o tej praktyce funkcjonowania administracji , wypowiedzi o administracji z punktu widzenia szczegółowych dyscyplin np. z punktu widzenia nauki prawa administracyjnego , politologi, zarządzania, ekonomii .

3. Najwyższy poziom to nauka administracji która jest wypowiedzią o wypowiedziach tych innych nauk .

Metody badawcze :

1. Zebranie informacji -jeśli obserwacja uczestnicząca - uczestniczenie razem z urzędnikiem w ciągu dnia pracy , metoda odkładania każdej kopii - kopiowanie pism przychodzących do urzędu , metoda ankietowa - badacz przygotowuje ankietę , zestaw pytań , analiza norm prawnych , analiza różnych dokumentów - dokumentów organizacyjnych , dokumentów stanowiących produkt działania administracji .

2. Opracowanie tych zebranych informacji , ich analiza i wyciągnięcie pewnych wniosków , jeśli chodzi o opracowanie informacji to może to być opracowanie ilościowe albo jakościowe . Opracowanie ilościowe polega na tym że są porównywane pewne czynniki informacje i wyniki tych badań są formułowane w postaci liczb np. analiza liczbowa będzie polegała na porównaniu liczb na przestrzeni lat . Natomiast analiza jakościowa polega na badaniu treści tych informacji chodzi tu o ich znaczenie, skutek , wynikiem analizy jakościowej jest pewien opis .

3. Formułowanie pewnych twierdzeń na temat określonego zjawiska np. można podać że liczba kobiet zatrudnionych w administracji jest odwrotnie proporcjonalna do wysokości wynagrodzeń im wyższe wynagrodzenie tym mniej kobiet zatrudnionych i odwrotnie albo inne stwierdzenie im wyższe stanowisko w strukturze organizacyjnej tym mniej kobiet zajmuje te stanowiska jest to przykład pewnych twierdzeń na temat administracji .

Po co są prowadzone badania nad administracją ?

Są cztery zespoły - interesy badawcze czyli okoliczności skłaniające do prowadzenia badań

1. Interes badawczy - dążenie do poznania i uogólnienia realnych działań administracji tutaj widać tu bardzo wyraźnie że aby móc dowiedzieć się jak funkcjonuje administracja należy przeprowadzić badania empiryczne zbadać na miejscu jak to jest w administracji .

2. Drugi interes badawczy jest to dążenie do przewidywania potencjalnych działań w administracji , w poszczególnych , konkretnych dziedzinach . Przewidywanie działań w administracji mówiąc inaczej chodzi o formułowanie pewnych prognoz rozwoju spowodowało wprowadzenie trzech filarów a w dalszym ciągu zrównanie wieku emerytalnego . Planowanie rozwoju kadr urzędniczych.

3. Trzeci interes badawczy to formułowanie pewnych idealnych wzorów funkcjonowania administracji , organizacji . spróbować powiedzieć jaki sposób zachowania byłby najlepszy w konkretnej sytuacji . Jest to właśnie dążenie do określenia jak powinna administracja funkcjonować .

4. Czwarty interes badawczy jest to określeniu konsekwencji normatywnego charakteru działań administracji , pytanie o to w jaki sposób rzeczywiste działanie administracji są determinowane przez normatywne wzorce zachowań.

Podejścia badawcze różnią się metodami badawczymi i założeniami co do możliwości przekształcenia administracji :

1. Podejście klasyczne analizuje administrację jako organizację tak więc to podejście wywodzi się z teorii organizacji i z zarządzania . Tutaj dostrzega się administrację jako organizację , zamkniętą całość która jest z określonych elementów i przyjmuje się że można uzyskać poprawę funkcjonowania administracji poprzez doskonalenie poszczególnych elementów np. przeszkolenie urzędników ,

2. Podejście porównawcze - problem z tym podejście jest tego rodzaju ,pojawiło się ono po II wojnie światowej jest to podejście które było w pewnym momencie uznawane jako dominujące

3. Kolejne podejście to podejście behawiorystyczne charakterystyczne dla tego podejścia jest przyjęcie założenia że należy badać w administracji zachowania ludzi , tak więc chodzi tu o badanie zachowania ludzi , poszczególnych osób zatrudnionych w administracji jak i badań grupy urzędników (system nagród i kar) .

4. Kolejne podejście to podejście decyzyjne jak sama nazwa wskazuje bierze pod uwagę procesy podejmowania decyzji w administracji ważne jest kto podejmuje decyzje , w jaki sposób, dlaczego podejmowane są decyzje to wszystko co dotyczy rozstrzygania pewnych kwestii w administracji jest uznawane za mające istotne znaczenie

5. Podejście systemowe - istnieją powiązania między systemem i tym, co jest na zewnątrz systemu. Zajmuje się ona systemem zamkniętym, takim, które nie jest powiązane z otoczeniem, ale w ograniczonym zakresie komunikuje się z otoczeniem.

Otoczenie - jest to wszystko, co znajduje się na zewnątrz systemu i to, co może wpływać na ten system. W ramach otoczenia wyróżnia się warstwy otoczenia w zależności, jakiego rodzaju są to siły podmioty czy instytucje.

Warstwy otoczenia:1.Polityczna 2.Ekonomiczna 3.Socjo-kulturowa

Otoczenie celowe - są to konkretne grupy, które wpływają na system. Otoczenie celowe są to instytucje polityczne, które wywierają wpływ na obsadę personalną stanowisk w administracji czy grupy społeczne.

Cechy podejścia systemowego

1.Powiązanie części systemu ze sobą i z otoczeniem.

Te więzi są bardzo istotne w podejściu systemowym. Zakłada się, że wszystko jest w jakiś sposób powiązane. Wynikają z tego stwierdzenia bardzo ważne konsekwencje, ponieważ fakt istnienia powiązań powoduje, że nie jest możliwe przekształcanie poszczególnych części systemu. W podejściu systemowym większą wagę przywiązuje się do całości niż do części. Zakłada się, że całość ma większy wpływ na części niż części na całość.

Podejście systemowe jest podejściem koncentrującym się na całości systemu.

2. Dbanie o zachowanie różnorodności-

Osiągnięcie założonego celu jest możliwe poprzez systemy, które różnią się między sobą.

3.Dążenie do znalezienia pewnych obszarów kluczowych dla całego systemu

Istnieją wąskie gardła, które ograniczają system jako całość. Wąskie gardło ogranicza możliwości systemu jako całości. Jeżeli mamy zmodernizować usprawnić cały system musimy znaleźć te wąskie gardło. Usprawnienie innych elementów systemu nie przyniesie poprawy funkcjonowania jako całości np .modernizacja beczki-najniżej położone otwory są wąskim gardłem.

Model jest zawsze pewnym uproszczeniem zostają zachowane te cechy systemu, które mają istotne znaczenie dla systemu. Chodzi o ustalenie istotnych cech więzi między poszczególnymi częściami systemu i o poprawność skonstruowanego modelu. Poprzez tworzenie modeli są prowadzone badania systemowe.

Funkcje administracji jako całość chodzi o oddziaływania administracji, jakie mają miejsce na zewnątrz. Sfera otoczenia administracji: 1.Sfera polityczna 2.Sfera gospodarki 3.Sfera społeczna

Administrację dzielimy na:

1. Administrację w ujęciu podmiotowym( Organicznym) jest to ogół jednostek organizacyjnych różnego rodzaju i osób fizycznych biorących udział w wykonywaniu administracji. Podmiotowe rozumienie administracji jest ograniczane do tych podmiotów, do których wykonywanie administracji jest podstawowym zadaniem.

2. Administracja w ujęciu funkcjonalnym to działalność polegająca na organizacji bezpośredniego wykonania zadań państwa. Cechy specyficzne administracji publicznej

1. Administracja publiczna działa w interesie ogólnym, publicznym natomiast inne podmioty działają w interesie prywatnym.

a. Możność stosowania przymusu -wyposażenie administracji w część władztwa państwowego. Cechy charakterystyczne administracji

1. Biurokratyzacja -sposób organizacji administracji wg Webera. jest ono w pewnym stopniu ograniczony. Administracja jest zorganizowana w sposób biurokratyczny

2. Hierarhizacja -cecha wspólna każdej administracji.

3. Poufność -istotna cecha każdej administracji. Poufność jest ograniczona ze względu na zasadę jawności czyli prawa obywateli do informacji.

4. Jawność

Kolebką działania zasady jawności jest Szwecja. W Szwecji każda informacja, którą posiada administracja może być udostępniona każdemu, kto o udzielenie takiej informacji wystąpi.

Cechy zmienne w administracji

1. Administracja stabilna-nie ulegającym przekształceniom

2. Administracja, która się szybko sama modyfikuje i dostosowuje się do zmieniających się okoliczności. Są takie systemy administracji, które są elastyczne i łatwo się zmieniają i są takie, które trwają pomimo zmiany warunków.

3. Rozłożenie organów administracji w przestrzeni

Organizacja to zbiór, które są wyodrębnione z otoczenia wewnętrznie uporządkowane i powiązane ze sobą. Sposób uporządkowania z powiązaniem przesądza o strukturze organizacji i zbiór elementów może funkcjonować jako spójna całość.

Władza jest konsekwencją dokonania podziału czynności wewnątrz organizacji.

Podział jest konsekwencją uporządkowania elementów składowych organizacji. Prowadzi do podziału zadań czynności wewnątrz danej organizacji. Korzyści wynikające z podziału pracy to specjalizacja, która przynosi olbrzymie korzyści (podział czynności w pracy

Rozróżniamy sferę:

1.Działalności podstawowej (montowanie samochodów)

2.Zarządzania organizacją ( organizacji funkcjonowania całej instytucji)

3.Działalności pomocniczej ( stworzenie warunków dla funkcjonowania organizacji jako całości)

Rozróżniamy organizacje: formalne i nieformalne

Organizacja nieformalna powstaje samorzutnie ma luźną elastyczną strukturę.

Specjalizacja, podział czynności pomiędzy poszczególnych członków organizacji nieformalnej są słabo zarysowane.

Organizacja formalna jest to organizacja zaplanowana i stworzona prze kogoś. Nie jest to organizacja, która powstaje samorzutnie tak jak powstaje organizacja nieformalna. Jest ktoś kto tworzy organizację formalną jakiś założyciel, kto ją zaplanował i powołał do życia

Urząd jako całość jest organizacją formalną. W urzędzie jako organizacji formalnej mogą działać organizacje nieformalne związki pomiędzy pracownikami tego urzędu.

Administracaja jest i powinna być traktowana jako organizacja formalna. Różnego rodzaju instytucje administracji jednostek organizacyjnych administracji są stworzone, powołane do życia do istnienia przez ustawodawcę czy przez inne jednostki organizacyjne administracji i są one sformalizowane posiadają odpowiednie dokumenty organizacyjne określające wewnętrzną strukturę takiej organizacji. Są to organizacje, które w pewnym zakresie dopuszczają istnienie organizacji, organizacji Problematyka instytucji

Pojęcie instytucji jest używane w dwóch znaczeniach:

1. Jest to ujęcie czynnościowe instytucji - instytucją jest pewien zespół działań utrwalonych, zmierzających do osiągnięcia określonego celu jest często używane w naukach prawnych np. instytucja sprzedaży.

Instytucja w ujęciu podmiotowym - instytucją jest pewien zespół osób oraz pewne zasoby środki działania, w których te osoby używają dla realizacji określonego celu.

Instytucją będzie każda grupa osób, dążąca do realizacji określonego celu, niezależnie od tego, w jaki sposób ta grupa osób będzie działać.

Cel - jest to pewien statut przyszły, do którego się dąży, który stara się zrealizować.

Cel organizacji - jest to stan przyszły, do którego zmierza ta organizacja i który uzasadnia jej istnienie. Organizacją celową tzn. istniejącą ze względu na jakiś cel. Ten cel, do, którego zmierza organizacja jest to określona wartość czy zespół wartości różnego rodzaju, które są realizowane przez tą organizację. Ograniczenia celów możliwych do realizacji przez organizację np. ograniczeniem mogą być przepisy prawne, które zabraniają różnego rodzaju działań w sposób indywidualny czy w ramach zbiorowości.

Inne ograniczenie możliwości wyboru celów organizacji to są trwałe zasoby posiadane przez tę organizację. Posiadane zasoby wyznaczają zakres możliwości działania, organizacja, która nie ma zasobów musi orientować się na realizację takich celów, które znajdują się w zakresie jej możliwości.

Podstawowym celem każdej organizacji jest:

1. Przetrwanie- organizacja musi przede wszystkim zapewnić sobie możliwość dalszego istnienia.

2. Rozwijanie się, dążenie do rozwoju taka organizacja, która nie musi martwić się o swoje dalsze istnienie powinna pomyśleć o tym, w jaki sposób rozwijać się np. wejście na inne rynki, podjęcie nowej działalności, jeżeli chodzi o zrzeszenia osób na zwiększeniu liczby członków.

3. Osiąganie korzyści organizacja powinna osiągać korzyści w spadku swojego rozwoju np. producent poszerzył produkcję, zwiększył moce produkcyjne zainwestował w nową fabrykę czy sieć sprzedaży, taki producent zaczyna osiągać zyski. Jeżeli chodzi o organizacje działające w sferze społecznej niezajmującej się prowadzeniem działalności gospodarczej to pojawia się zysk w postaci możliwości realizowania celów, jaki stawia sobie organizacja, korzyść do której powinna dążyć każda organizacja.

Przyczyny likwidacji instytucji administracyjnych:

• jeżeli podmiot gospodarczy przynosi zyski to może istnieć dalej a jeżeli przynosi straty to dochodzi do likwidacji podmiotu gospodarczego czy organizacji.

• chęć działania jest tym czymś, co powoduje, że organizacja nadal istnieje.

• czynnik również o charakterze politycznym, które mogą powodować ustanie istnienia różnego rodzaju instytucji administracyjnych.

• Złe działanie danej instytucji administracyjnej może być i jest jednym z motywów likwidacji takiej instytucji.

• Zmiana sytuacji i zniknięcie celu, do którego realizacji była powołana taka instytucja, jeżeli znika cel, dla którego została powołana taka instytucja to może doprowadzić do likwidacji takiej instytucji chyba, że instytucja znajdzie nowy cel swojej działalności.

Cele administracji są wyznaczane przez władzę polityczną - cel podstawowy wynikaja z pewnej przyjętej, określonej koncepcji państwa są to cele narzucone administracji przez władzę polityczną.

Cel formalny to, co zostało określone jako misja cel podstawowy danej organizacji, ale może być to pusta deklaracja.

Cele rzeczywiste nieformalne, które są realizowane w praktyce treść tych celów może być stwierdzona, ustalona na podstawie analizy tych działań, które są podejmowane przez daną

Bardzo często w myśleniu potocznym dominuje przekonanie, że istnieje tylko jedna metoda działania administracji - metoda przymusu jest to metoda często stosowana przez administrację jest to metoda z różnych względów korzystna, pożądana przede wszystkim pozwala ona na szybką zmianę zachowań podmiotów administrowania jest to metoda oparta na stosowaniu przymusu w różnej postaci a więc administracja zabrania czegoś albo nakazuje coś albo pozwala na coś zabraniając równocześnie jakiś innych działań. Jest ona uznawana za podstawową metodę działania administracji ze względów tradycjonalnych tzn. nakazywanie lub zakazywanie określonych działań jest to istotą działalności reglamentacyjnej administracji.

Metoda przekonywania - bardzo często, jeżeli jest mowa o działaniach administracji przeciwstawia się sobie przymus i przekonywanie.

Metoda stymulowania ekonomicznego - chodzi o pobudzanie określonych zachowań podmiotów administrowanych przy pomocy bodźców ekonomicznych np. mogą być stosowane dotacje, subwencje różnego rodzaju wsparcie finansowe.

Metoda stwarzania infrastruktury - stwarzanie pewnych warunków, możliwości działania dla innych podmiotów.

Metoda prewencji, - czyli uświadamianie podmiotom administrowanym pewnych zagrożeń, przeciwdziałanie samej możliwości pojawienia się takich zagrożeń. Administracja stara się przeciwdziałać pojawieniu się tych zjawisk, które są oceniane jako zjawiska niekorzystne, negatywne wiąże się z tym metoda inspiracji, czyli wskazywania na potrzebę podjęcia określonych działań może być traktowane jako metoda przekonywania.

Sposoby działania należą do nich: decyzja administracyjna, akt normatywny, umowa, porozumienie między organami administracji.

Na działanie zorganizowane składa się przede wszystkim: planowanie, podejmowanie decyzji, przewodzenie czy organizowanie kooperacjakontrola.

Plan - jest to zbiór celów skonkretyzowanych zamierzeń działań, jakie mają być podjęte dla osiągnięcia określonego celu. Planowanie - jest to ustanawianie celów wtedy, kiedy zostanie określony cel czy cele należy poddać analizie obecną sytuację, należy zbadać tą sytuację po to, aby stwierdzić, jakie okoliczności sprzyjają a jakie okoliczności przeszkadzają w osiągnięciu założonych

Projekt planu jest konstruowany na podstawie:

1. Pewnych założeń władz gminy, co do kierunków rozwoju gminy, co do sposobu wykorzystania przestrzeni i na podstawie tych propozycji do planu, dotyczących różnego rodzaju kwestii, bądź utrzymania dotychczasowego sposobu wykorzystania przestrzeni bądź wskazujących na potrzebę zmiany przeznaczenia określonego obszaru.

2. Projekt planu jest wykładany do publicznego wglądu i wtedy wszyscy zainteresowani mogą zapoznać się z tym projektem i mogą zgłaszać do projektu swoje uwagi czy zastrzeżenia. Ostatecznie zostaje uchwalony taki plan, który przygotowany ze świadomością tego, że istnieją różne pomysły, koncepcje. Ten ostateczny wynik, czyli uchwalony przez plan zagospodarowania przestrzennego jest pewną wypadkową tej dyskusji nad projektem planu przestrzennego.

3. Istnienie stabilnego i zrozumiałego systemu planowania, który jest efektywny chodzi o to, że pewne czynności są powtarzalne sam proces planowania może być prowadzony wobec określonego schematu według pewnego wzoru postępowania. Jest konieczne określenie wzoru postępowania przy sporządzaniu projektu planu.

Plan zagospodarowania przestrzennego istnieje rozbudowana regulacja ustawowa określająca w sposób bardzo drobiazgowy procedurę przygotowywania projektu planu przestrzennego.

Rodzaje planów: Plany strategiczne, Plany operacyjne, Plany jednorazowe

Plan strategiczny - jest to plan, który jest zorientowany na osiąganie ogólnych celów danej organizacji. Jest to plan o zasięgu wieloletnim 20, 30 czy 50 letnim.

Plany operacyjne - są to plany sporządzane na okresy kilku letnie, są to plany określające sposoby wcielania w życie planów strategicznych..

Plany trwale obowiązujące pewne procedury reguły postępowania są tego rodzaju planami, są to plany specyficzne określające nie tyle cel, który ma być osiągnięty, co określają sposób postępowania.

Szczególnym rodzajem planów są budżety czy też plany finansowe są to plany, które były są i będą przygotowywane przez każdą administrację.

Organizowanie - jest to określanie najlepszego sposobu grupowanie typów działań i zasobów, przewodzenie, motywowanie pracowników do działania do pracy.

Kontrola - stanowi część cyklu działania zorganizowanego, polega na obserwowaniu i na ocenie działań. Każdy, kto działa powinien obserwować skutki swoich działań, powinien móc stwierdzić czy jego działania odniosły pożądany skutek czy doprowadziły do osiągnięcia założonego celu.

Polityka publiczna czy inna polityka administracyjna polega na stymulowaniu określonych kierunków zachowań autonomicznych podmiotu, pobudzanie określonych zachowań przy pomocy różnych środków. Polityka publiczna powinna być konstruowana wokół pewnych wartości, które są uznawane za wartości mające znaczenie podstawowe

Praktyka wydawania decyzji administracyjnej w określonej dziedzinie to przepisy prawa określają treść decyzji, ale są też decyzje uznaniowe, co, do których istnieje duża swoboda administracji.

Na czym polega koncepcja klasyczna - wyróżniamy tu :

• kwestie funkcjonalne - zwraca się tu uwagę na to że cele administracji mają charakter wtórny wobec celów wyznaczanych przez władzę polityczną, istnieje hierarchia celów które są realizowane przez administrację i te najbardziej ogólne cele administracji są wyznaczane przez władzę polityczną. Rozważania w planie organizacyjnym to koncepcja klasyczna zwraca uwagę na to że możliwe jest przeprowadzenie ścisłego rozdziału pomiędzy sferami polityki i administracji, ponieważ działania w tych dwóch sferach są realizowane przez odmiennego typu organizacje i przez osoby o odmiennym statusie prawnym.

PROFESJONALIZACJA - to bardzo istotna cecha pracowników administracji.

BRAK UZALEŻNIENIA URZĘDNIKÓW OD WYBORCÓW- to kolejna cecha urzędników. To znaczy że we współczesnej administracji bardzo rzadko dochodzi do sytuacji kiedy to stanowiska w aparacie administracyjnym są obsadzane w drodze wyboru .

Udział urzędników w podejmowaniu decyzji politycznych:

• Administracja przygotowuje projekty rozstrzygnięć a nie politycy. Przewagą administracji jest posiadanie wiedzy, to właśnie wiedza powoduje że urzędnicy przestają być podporządkowani władzy politycznej a stają się uczestnikiem procesu o charakterze politycznym.

• Urzędnik który zamierza podjąć działalność polityczną jest zobowiązany do zrezygnowania z pracy w administracji.

Specyfika administracji w stosunku do władzy politycznej:

• jest to profesjonalizm i permanencja czyli zawodowy charakter działalności urzędników , przeciwstawiamy tu nie profesjonalizm polityków którzy z doskoku zajmują się poszczególnymi dziedzinami spraw administracyjnych i permanencja czyli stałość, stałość administracji.

Administracja posiada środki wykonawcze których nie posiadają instytucje polityczne. Instytucje polityczne podejmują decyzje ale nie mają do dyspozycji żadnych środków osobowych , materialnych, przy pomocy których mogłyby wykonywać swoje rozstrzygnięcia.

Różnice miedzy nowym a starym modelem państwa są zasadnicze:

• samorząd terytorialny jest obecnie bardziej rozbudowany

• organizacja płac organów centralnych administracji

• sposoby funkcjonowania administracji

• różnica między ugrupowaniami politycznymi

• SYSTEM PARLAMENTARNY - cechuje się tym że rząd jest powiązany z parlamentem , ponieważ jest powoływany i odwoływany przez parlament, tak więc rząd ponosi odpowiedzialność polityczną przed parlamentem. Konsekwencje dla administracji

• w systemie parlamentarnym dochodzi do skoncentrowania w rządzie ministra odpowiedzialności za funkcjonowanie całości administracji rządowej. Ulegają osłabieniu możliwości oddziaływania przez instytucje polityczne na instytucje administracyjne niższych szczebli. Ministrowie stają się pośrednikami między administracja rządową a instytucjami politycznymi. Ponoszą odpowiedzialność polityczną za funkcjonowanie administracji. Dzięki temu ulega osłabieniu odpowiedzialność polityczna reszty administracji, to znaczy, że jeśli funkcjonariusz policji popełnią błąd podczas zatrzymania groźnego przestępcy, i zastrzelą przypadkowego przechodnia to oczywiście poniosą odpowiedzialność dyscyplinarną ale również pojawi się odpowiedzialność polityczna Ministra Spraw Wewnętrznych .

• istotną cechą tego systemu jest to że istnieje ta odpowiedzialność polityczna ministrów poszczególnych działów administracji ,z tym zaś wiąże się wykształcenie silnych więzi hierarchicznych w administracji ,chodzi tu nie tylko o to aby powstała odpowiedzialność ale chodzi również o stworzenie ministrom możliwości oddziaływania na resztę administracji, która działa w ramach danego resortu, jak również wzmocnienie pionowych zależności wewnątrz administracji .

• SYSTEM PREZYDENCJALNY- jest zbudowany w innych założeniach niż system parlamentarny, czyli w założeniach dotyczących sposobu organizacji władzy wykonawczej i relacji między władzą wykonawczą a władzą ustawodawczą. W klasycznym systemie prezydencjalnym dochodzi do połączenia funkcji głowy państwa i szefa rządu , tz. że prezydent jest równocześnie szefem administracji. Jest to osoba odpowiedzialna za funkcjonowanie całej władzy wykonawczej. Przykładem tego systemu są Stany Zjednoczone, gdzie prezydent jest jednoosobowym szefem całej władzy wykonawczej. W innych systemach prezydencjalnych istnieje rząd jako samodzielny organ ,ale z zasady jest to organ podporządkowany prezydentowi i nie ma tutaj powiązania rządu z parlamentem.

Bardzo ważną cechą tego systemu jest: rygorystyczne, w przypadku USA, rozdzielenie do siebie władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej. Jest to oddzielenie rygorystyczne dlatego że chodzi o odłączenie możliwości przebywania Prezydenta w samym budynku Kongresu Stanów Zjednoczonych, o samą fizyczną obecność , nie mówiąc już o wyłączeniu możliwości prawnego oddziaływania na prace Kongresu. Z tym się wiąże brak odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, czyli parlament nie może odwołać szefa władzy wykonawczej. To samo działa w odwrotnym kierunku, czyli szef władzy wykonawczej nie może odwołać parlamentu i zarządzenia przedterminowych wyborów. Wybory odbywają się w ustalonych okresach co 4 lata, czy co 5 lat i prezydent musi współpracować z tym parlamentem jaki został wyłoniony w wyniku wyborów. Mogą być takie sytuacje że większość w parlamencie mają politycy wywodzący się z partii opozycyjnej, wobec Prezydenta. Wtedy Prezydent stara się przekonać do siebie tę większość opozycyjną. Dąży do znalezienia pewnego kompromisu, takiego rozwiązania jakie byłoby możliwe do zaakceptowania przez obie strony.

Konsekwencje dla administracji systemu prezydencjalnego - ponieważ w tym systemie nie ma odpowiedzialności politycznej Prezydenta wobec parlamentu to prowadzi do sytuacji kiedy pojawia się odpowiedzialność polityczna poszczególnych segmentów administracji i poszczególnych instytucji administracyjnych. Ulegają pewnemu osłabieniu możliwości Prezydenta oddziaływania na administrację, natomiast ulegają zwiększeniu wpływy parlamentu na administrację. Parlament uzyskuje pewne uprawnienia nominacyjne może zatem wyrażać opinię o kandydatach na określone stanowiska administracji, mogą być też takie sytuacje że pracownicy administracji są osobami meldowanymi przez np. przez Prezydenta, przez parlament , przez jakieś grupy społeczne.

STRUKTURA RZĄDU- jest to sprawa która jest charakterystyczna dla systemów parlamentarnych, ponieważ istnieje instytucja rządu czy Rady Ministrów. Jeżeli chodzi o systemy prezydencjalne to dla tych systemów nie jest charakterystyczna instytucja rządu.

STRUKTURA RZĄDU W SYSTEMIE PARLAMENTARNYM- wyróżnia się trzy modele organizacji rządu:

1. Model anglosaski - przyjęty w Wielkiej Brytanii oraz we wszystkich państwach które w przeszłości należały do imperium brytyjskiego i nadal są członkami brytyjskiej wspólnoty narodu

Cechy charakterystyczne tego modelu to:

• jest to taki model w którym przyjmuje się , że w skład rządu wchodzą wszystkie osoby które ponoszą solidarnie odpowiedzialność polityczną za działania rządu. Dokonujemy tutaj rozróżnienia między rządem a gabinetem. Jeżeli rząd podaje się do dymisji to automatycznie wszystkie osoby podają się do dymisji. Rząd w Polskim rozumieniu to w warunkach brytyjskich - gabinet. Polski gabinet jest pewną grupą członków rządu którzy pod przewodnictwem Premiera zajmują się bieżącym zarządzaniem administracją , czy bieżącym wykonywaniem funkcji rządu. Premier decyduje o tym kto wejdzie w skład gabinetu, skład gabinetu odzwierciedla pewne priorytety polityki wewnętrznej rządu.

• Bardzo ważną cechą modelu anglosaskiego jest zróżnicowanie statusu prawnego członków rządu. Tych członków rządu jest kilkuset dlatego muszą mieć zróżnicowany status prawny.

• założeń a mianowicie zwraca się tu uwagę na to by rząd był organem kierującym administracji. W tym modelu można mówić że rząd to jest Rada Ministrów. Bardzo charakterystyczne dla modelu francuskiego jest to że wszyscy członkowie rządu mają taką pozycję prawną, czyli nie zależnie od przedmiotu głosowania , głosy poszczególnych ministrów są sobie równoważne. Wszyscy są sobie równi a konsekwencją tej zasady równości jest to że rząd jako całość rozpatruje sprawy. W tym modelu rząd nie jest organem zbyt licznym ( dwadzieścia kilka osób , ministrów). Pojawia się tu problem przełożenia polityki rządowej na działania administracji i stworzenia gwarancji w postaci obsady kluczowych stanowisk przez osoby w pełni lojalne wobec rządu. Problem zapewnienia politycznego wpływu na administrację a z drugiej strony oddzielenie od siebie urzędników i polityków, zostało rozwiązane w modelu francuskim w ten sposób że zostało ono bardzo mocno zawężone, ale z drugiej strony wyodrębniono kategorię pracowników administracji którzy nie cieszą się stałością stosunku pracy, ze względu na wykonywanie funkcji o charakterze politycznym.

3) Model szwecki- przyjęto tu że rząd jest to organ kolegialny liczący dwadzieścia kilka osób, ministrów podobnie jak w przypadku rozwiązań francuskich , należy tutaj mówić o równorzędnej pozycji wszystkich ministrów, ale w modelu szweckim ministrowie nie kierowali poszczególnymi działami administracji. Pierwotnie w rozwiązaniach szweckich rząd jako całość kierował administracją. Poszczególni ministrowie otrzymali pewne własne zakresy działania i stali się pewnymi kierownikami resortów. Ministrowie w tym modelu nie są organami administracji , sprawują one nadzór, kontrolę, natomiast nie są to organy administracji i ministrowie nie administrują. Działalność w charakterze administracyjnym jest prowadzona przez Urzędy Centralne, one to wydają decyzje administracyjne. Ministrowie nie zajmują się sprawami bieżącymi. Tu właśnie widać zasadniczą różnicę między modelem szweckim a modelem francuskim, bo w modelu francuskim to minister jest zaangażowany w bieżącą działalność administracyjną.

SYSTEM PARTYJNY DLA ADMINISTRACJI

STRUKTURA SYSTEMU PARTYJNEGO - są tu systemy:

• jednopartyjne

• dwupartyjne

• wielopartyjne

Struktura systemu partyjnego ma istotne znaczenie dla sposobu funkcjonowania administracji.

System jednopartyjny jest to system w którym dominuje jedna partia. Jest tu podwójne podporządkowanie urzędników, czyli podporządkowanie przełożonemu hierarchicznemu, oraz podporządkowanie odpowiedniej instancji partyjnej. Zasadą tu jest nadrzędność partii nad administracją. Tak więc partia staje się siłą kierowniczą, przywódczą i partia może oddziaływać na administrację na każdym szczeblu. Jest to oddziaływanie z góry na dół i z dołu na górę.

System dwupartyjny - jest to system w którym istnieją dwie partie lub dwa bloki partyjne dla ugrupowania ( np. USA, Wielka Brytania, Francja). W USA jest to partia Demokratów i Republikanów.

Znaczenie systemu dwupartyjnego dla administracji- pojawia się pokusa aby stanowiska w administracji były traktowane jako pewien łup, jaki przypada zwycięscy wyborów.

Jeżeli wybory wygrywa druga partia to oczywiście zwalnia wszystkich pracowników administracji i zatrudnia swoich ludzi. Może to być w dużym stopniu odwdzięczenie się za poparcie polityczne.

System wielopartyjny- system w którym istnieje kilka czy więcej partii, które posiadają realną możliwość brania udziału w sprawowaniu władzy politycznej. W takim systemie nie należy liczyć że któraś z partii zdobędzie pozycję dominującą i w konsekwencji będzie miała wpływ na administrację. W systemach wielopartyjnych dochodzi bardzo często do powstania rządu koalicyjnego, co przekłada się na administracje ( np. ministrem jest polityk z jednej partii a jego zastępcą polityk z drugiej partii). To się przekłada na wzrost niezależności urzędników , na stabilizacje kadry prawniczej. Rządy koalicyjne są mniej stabilne od rządów tworzonych przez jedną partię. Mniejsza stabilizacja rządu powoduje mniejszy wpływ na administrację. W tym systemie administracja zdaje się mieć najbardziej niezależną pozycje wobec rządu, czy instytucji politycznych.

STRUKTURA PAŃSTWA:

Wyróżniamy dwa typy państw:

• państwa jednolite zwane także państwami unitarnymi - są to państwa w których jest jeden system administracji publicznej, ten system jest wewnętrznie zróżnicowany. System administracji w takim państwie może być mniej lub bardziej zcentralizowany, ale niezależnie od stopnia tej centralizacji czy decentralizacji w państwie unitarnym wiele problemów które maja charakter lokalny, terenowy będzie przedostawać się na poziom centralny ogólnokrajowy. I tu będą mogły być rozstrzygnięte.

• państwa o złożonej strukturze, tu mówi się często o federacji oraz o konfederacji czyli o związku państw. Jeśli chodzi o administrację w państwie o złożonej strukturze to nie ma jednej administracji, ale jest tu administracja federalna i administracja części składowych federacji. (np. Republika Federalna Niemiec, i administracje Landów ). Struktura federalna jest chętnie stosowana w państwach które mają złożoną strukturę społeczna. Federalna struktura państwa umożliwia wprowadzanie różnych rozwiązań, odpowiednich dla poszczególnych obszarów.

ADMINISTRACJA A SYSTEM GOSPODARCZY

. Jeśli chodzi o oddziaływanie regulacyjne administracji na gospodarkę to możliwe są do wykorzystania różnego rodzaju instrumenty:

• instrumenty z zakresu podatkowego, ulgi, zwolnienia podatkowe

• można stymulować pewne dziedziny gospodarki przekazując subwencję np. dla rolnictwa pod różnymi postaciami ( dopłaty do produktów rolnych)

• instrumenty oddziaływania nakazowego (koncesje, licencje, pozwolenia)

• tworzenie pewnej infrastruktury społecznej, która jest związana z pewnymi inwestycjami korzystnymi z punktu widzenia gospodarki.( inwestycje w sferze oświaty, kultury, ochrony zdrowia) sprzyja to rozwojowi gospodarki.

Państwo dobrobytu - zakładało że istnieje konieczność stworzenia każdemu obywatelowi pewnego minimalnego standardu życia. Współcześnie odrzuca się koncepcje państwa dobrobytu stwierdzając że nie jest ona efektywna. Zwraca się uwagę współcześnie na konieczność zachowania pewnych wymogów sprawiedliwości społecznej przez system. Współczesne państwo nie może sobie pozwolić na pozbawienie ochrony socjalnej najbiedniejszych, najsłabszych grup społecznych.

FUNKCJE FINANSÓW PUBLICZNYCH

• funkcja alokacyjna -polegająca na rozmieszczeniu czynników wytwórczych poprzez finanse publiczne w taki sposób aby były wykorzystywane w sposób racjonalny, efektywny i pełny.

• funkcja redystrybucyjna - polegająca na korygowaniu podziału dochodów powstałego w wyniku procesów rynkowych.

• funkcja stabilizacyjna- polega na zapewnieniu stabilnego przebiegu procesów gospodarczych. Zapewnienie stabilnych cen, stałego wzrostu produktów gospodarczych.

GŁÓWNE KIERUNKI WYDATKÓW PUBLICZNYCH ZWIĄZANYCH Z GOSPODARKĄ :

1. oddziaływanie na cykle koniunktualne i przeciwdziałanie cyklicznemu bezrobociu w dążeniu do utrwalenia pełnego zatrudnienia.

2. przeciwdziałanie negatywnym skutkom uprzemysłowienia,

3. zapobieganie wyczerpywaniu się podstawowych surowców naturalnych,

4. przekształcanie pewnej struktury zamożności społeczeństwa, ograniczanie nadmiernych dochodów, przekazywanie pewnego wsparcia niektórym grupom społecznym,

Monetaryści- w inny sposób podchodzą do kwestii sterowania gospodarką przez państwo i uważają oni że koncepcje Kejntza nie jest właściwa. Uważają oni że państwo powinno sterować gospodarką przy pomocy kształtowania strumieni pieniędzy emitowanych przez państwo.

Zakładają istnienie gospodarki rynkowej, która jest sterowana przy pomocy strumieni pieniędzy.

WSPÓŁCZESNA ADMINISTRACJA -

Oddziaływuje na gospodarkę poprzez:

1. prowadzenie działalności gospodarczej

2. regulację działalności gospodarczej innych podmiotów

3. dokonuje redystrybucji dochodu narodowego

Prowadząc działalność gospodarczą przez administrację należy przestrzegać pewnych warunków dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w sposób racjonalny i efektywny. To oznacza między innymi postulat oddzielenia urzędników od gospodarki. Są dwie funkcję realizowane przez administrację:

• funkcja regulacyjna- (wydawanie pozwoleń, określanie wysokości podatków, zwolnień itp.)

• funkcja prowadzenia działalności gospodarczej i wtedy to określona instytucja administracyjna prowadzi bezpośrednią działalność gospodarczą

Ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez urzędników , które mają na celu zapewnienie warunków dla równości szans wszystkich podmiotów gospodarczych.

RELACJE MIĘDZY ADMINISTRACJĄ A SPOŁECZEŃSTWEM

Koncepcja klasyczna zakłada że społeczeństwo jest zbiorem jednostek które, realizują swoje własne cele, natomiast państwo realizuje cel ogólny. W relacjach między administracją a społeczeństwem, państwo jest tym elementem, który integruje społeczeństwo, wprowadza w nie ład porządek w interesie ogólnym. Natomiast społeczeństwo jest zbiorem zdezintegrowanym ,jest zbiorem czynników w których każdy zmierza do realizacji własnych celów często sprzecznych z celami lub interesami innych. Max Weber poddał krytyce koncepcję klasyczną i twierdził że państwo powinno być definiowane w inny sposób, nie poprzez cele realizowane przez państwo, ale przez środki realizacji tych celów. Według niego cechą specyficzną państwa jest to że państwo jako jedyna organizacja społeczna posiada monopol na stosowanie przymusu i dzięki temu posiada pozycję szczególną.

W różnych sferach życia społecznego powinny być wprowadzane mechanizmy rynkowe. Państwo powinno wycofywać się z tworzenia pewnych kwestii socjalnych, ale współcześnie została w znaczący sposób zmodyfikowana myśl liberalna. Współcześnie też kwestionuje się nie samą rolę państwa w sferze socjalnej ale także monopol państwa.

W ekonomii społecznej wprowadzono rozróżnienie między dobrami prywatnymi a dobrami publicznymi. W przypadku dóbr prywatnych rynek miałby funkcjonować w sposób sprawny i skuteczny.

Cechy dóbr prywatnych to:

• własność

• .....................

Dobra publiczne to takie które nie są prywatne czyli co do których nie występuje konkurencja i które można konsumować wspólnie razem z innymi osobami. Rynek nie funkcjonuje dobrze w przypadku dóbr publicznych z powodów czysto ekonomicznych tzn. jeżeli nie ma konkurencji między konsumentami to nie jest możliwe wyznaczenie ceny równowagi.

Koszty wytworzenia pewnych dóbr i wartości mogą zniechęcić do konsumowania danego dobra.

(np. muzea). Tu pojawia się problem ustalenia wysokości odpłatności za korzystanie z określonych dóbr. Cena jest instrumentem dopuszczania do określonego dobra. Jeżeli cena będzie niska to będzie wielu nabywców, jeżeli będzie zaś wysoka to nabywców będzie mniej.

Teoria dóbr publicznych zakłada, że są pewne mechanizmy określające wielkość .............................................................

Nurt umowy społecznej który przewiduje wprowadzenie pewnych mechanizmów politycznych, negocjacyjnych, w tej sferze.

Państwo ma do czynienia z konfliktami społecznymi i tu pojawia się bardzo ważna funkcja którą powinno realizować państwo, aparat administracji, chodzi o funkcję stabilizującą, o rynkowanie napięć społecznych. Istnienie różnego rodzaju sprzeczności wewnątrz społeczeństwa jest czymś nieuchronnym, i ten poziom konfliktów jest nie możliwy do uniknięcia. Nadmierne konflikty powodują destabilizację społeczeństwa i stanowią dla takiego systemu zagrożenie. Dysproporcje, nierówności społeczne które były bardzo charakterystyczne dla kapitalizmu w dziewiętnastym wieku, były i są nadal widoczne. Istnieją takie mechanizmy, które mają za zadanie zmniejszenie dysproporcji między bardzo bogatymi a bardzo biednymi.

Funkcja integracyjna- istnieje związek między rozwojem gospodarczym , postępem technicznym, a integracją społeczną. Integracja społeczna to inaczej upowszechnianie się tego systemu wartości. Tu pojawia się stwierdzenie, że co jest dobre dla mnie jest dobre dla państwa. Sukces poszczególnych jednostek przekłada się na postępującą integrację społeczną i na umacnianie się społeczeństwa w państwie.

Teoria liberalna - jest oparta na teorii integracji jednostka powinna dążyć do realizacji swoich celów gdyż jest to z korzyścią dla społeczeństwa jako całości.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA:

• jest to sposób rozmieszczenia ludzi i środków, podział pracy oraz więzi jakie istnieją między poszczególnymi częściami organizacji. Są to więzi , relacje między poszczególnymi częściami organizacji. Jest narzędziem kierowania ponieważ wyznacza rodzaje więzi między poszczególnymi częściami organizacji. Dzięki niej możliwe jest zachodzenie procesów kierowniczych organizacji.

JAKIE FUNKCJE PEŁNI STRUKTURA ORGANIZACYJNA:

1) scala ona składniki organizacji i jedność. Chodzi tu o powiązania tych części i podział pracy jaki jest określany przez strukturę, założenie jest takie że ten podział pracy powinien być dokonany w sposób harmonijny umożliwiający urzędowanie organizacji jako całości.

2. zapewnianie równowagi wewnątrz organizacji. Mogą być wadliwe struktury organizacyjne , które mogą prowadzić do destrukcji organizacji, ale są to sytuacje patologiczne, szybko się rozwiązujące. Struktura organizacyjna powinna stwarzać stan równowagi między różnymi częściami danej organizacji.

3. Zapewnianie synchronizacji działania poszczególnych części organizacji. Jest to synchronizacja czasowa i przestrzenna

4. Wiązanie organizacji z otoczeniem. Ze struktury organizacyjnej wynikają punkty poprzez które organizacja kontaktuje się z otoczeniem.

CECHY STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ:

• Specjalizacja (tu w grę wchodzą takie sprawy jak- podział pracy, zróżnicowanie, specjalizacja w wymiarze przestrzennym ) specjalizacja powoduje wzrost umiejętności, sprawności działania ale też pojawiają się negatywne strony specjalizacji takie jak wyuczona nieudolność, czyli posiadamy pewną wiedzę, umiejętności i wykorzystujemy je tylko w określonych warunkach.

• Hierarchia - pojawia się tu kwestia zwierzchnictwa władzy, gdzie władzą nazywamy, możność wywierania wpływu na innych, zmiany zachowania innych. Konsekwencją istnienia hierarchii jest przyznanie władzy w jakimś zakresie temu kto jest wyżej w strukturze organizacyjnej. Podział władzy wiąże się z podziałem odpowiedzialności. Problematyka centralizacji czy decentralizacji -jest to sprawa która pojawia się wewnątrz organizacji.

• Rozpiętość kierowania- jest to pojęcie dotyczące relacji między kierownikiem a podwładnymi, chodzi tu o liczbę podwładnych jednego kierownika. Istnieje zależność między liczbą podwładnych a możliwością ingerencji kierownika w sprawy podwładnych. Liczba podwładnych jest uzależniona od konkretnej sytuacji.

• Liczba szczebli kierowania - tu używa się takich pojęć jak: płaska, czy wysmukła są to określenia charakteryzujące rysunek przedstawiający strukturę organizacyjną. Struktura płaska to:- struktura mająca niewielką liczbę szczebli kierowania. Struktura wysmukła:- mająca dużo szczebli kierowania. Istnieje zależność miedzy rozpiętością kierowania a liczbą szczebli kierowania, ponieważ wzrost rozpiętości kierowania prowadzi do spłaszczenia struktury a zmniejszenie rozpiętości kierowania prowadzi do powstania struktury wysmukłej.

• Formalizacja - administracja publiczna jest organizacją sformalizowaną w porównaniu z innymi organizacjami. Sposób formalizacji w drodze ustawowej czy w drodze konstytucyjnej co powoduje że pewne istotne elementy struktury organizacyjnej nie mogą być zmienione przez samą administrację.

KWESTIE PROJEKTOWANIA I DOSKONALENIA STRUKTURY ADMINISTRACJI

- projektowanie struktury administracji od podstaw wiąże się ze zlikwidowaniem różnorodności, która jest uwarunkowana lokalnie. I tu właśnie pojawiają się dysfunkcje jednolitej struktury organizacyjnej.

Sposoby konstruowania struktury organizacyjnej, są tu dwa podejścia:

• podejście oddolne

• podejście odgórne czyli wychodząc od zdefiniowania pewnych celów zadań, funkcji jakie ma realizować ta całość, dana instytucja administracyjna i segregacja niższych szczebli.

Departamentalizacja - jest jednym z klasycznych zagadnień teorii administracji, chodzi tu o sposób dokonania podziału na departamenty , w administracji centralnej sposób podziału na resorty, wyodrębnienie pewnych działań administracji i pogrupowanie ich pod przewodnictwem poszczególnych ministrów.

STRUKTURY ORGANIZACYJNE W ADMINISTRACJI:

• Struktura funkcjonalna- polega na tym że poszczególne komórki organizacyjne zajmują się poszczególnymi funkcjami które są przypisane organowi administracji ( oświata, transport, budownictwo). Występuje w niej duża rozpiętość kierowania, i równocześnie są to struktury zcentralizowane. Pojawia się tu pewna groźba segmentacji, takiej instytucji ponieważ istnieje tendencja do izolowania się poszczególnych komórek organizacyjnych. Wynika to z tego że poszczególne komórki organizacyjne mogą funkcjonować w dość samodzielny sposób, mogą realizować swoje zadania niezależnie od innych komórek organizacyjnych.

• Struktura zorientowana na klienta- tzn. dla tego dla kogo funkcjonuje dany urząd. Jest to struktura stosowana dość często w urzędach skarbowych. Chodzi tu o podział na komórki organizacyjne według rodzaju podatków i podatników. Ta struktura pozwala na pewną optymalizację działania danej komórki organizacyjnej ze względu na potrzeby określonej komórki imiennej. Są to struktury zdecentralizowane, które wiążą się przede wszystkim z nieuwzględnieniem pewnych grup klientów w tej strukturze.

• Struktura zorientowana na program- jest bardzo elastyczna i powinna być zastosowana tam gdzie administracja musi wykonywać zadania o zmiennym zakresie, które wymagają tworzenia zespołów składających się z urzędników o różnego rodzaju kwalifikacjach. Podstawowe znaczenie ma tutaj program, który ma być realizowany w danej instytucji. Przydzielenie poszczególnych pracowników do obsługi, zajmowania się konkretnymi problemami to cecha charakterystyczna tej struktury, która także wymaga dużej kultury organizacyjnej i jest realizowana w takich instytucjach które dysponują wysoko wykwalifikowanym personelem. Konieczne jest zintegrowanie pracowników o różnych specjalnościach. Ta struktura wyjątkowo jest stosowana w administracji terenowej a dość często w poziomie centralnym.

• Struktura zorientowana na czynności administracyjne - jest to struktura w której są wyodrębnione standardowe czynności czy rodzaje procedór.

Pewne standardowe typy procedur, czynności i poszczególne komórki organizacyjne w danej instytucji , urzędzie zajmują się tymi wyodrębnionymi czynnościami , rodzajami procedur.( prowadzenie kancelarii, archiwum ). Wadą tego rodzaju struktur jest to że ograniczają one możliwości rozwoju zawodowego. Nie ma tutaj możliwości awansowania.

KONIEC WYKŁADU Z DNIA 21. 05.2004

Nauka administracji z dnia 04.06.2004 r.

Wyposażenie materialne administracji każda administracja posiada środki materialne lub techniczne, zasoby rzeczowe, które zostały postawione do dyspozycji administracji, ale również pewne umiejętności, technologie, techniki sposoby wykożystywania tych środków.

Z prawnego punktu widzenia wyposażenie materialne administracji używa się określenia majątek administracyjny - jest to mienie, jakie jest wykożystywane przez administrację w bezpośredni sposób do wykonywania zadań tej administracji.

Składniki tego mienia są zróżnicowane są to: nieruchomości, budynki, wyposażenie biurowe. Natomiast do wyposażenia administracji zaliczamy: maszyny, urządzenia, które służą bezpośrednio do realizacji pewnych zadań.

Do wyposażenia biurowego zaliczamy: meble biurowe, maszyny do pisania, komputery, drukarki, telefony, faksy itp.

Postęp techniczny w dziedzinie biurowej ma duże znaczenie do wykonywania zadań przez administrację.

Zmiana pewnych narzędzi w pracy biurowej może się przekładać na zmianę sposobu funkcjonowania administracji i znajdować odbicie w zakresie zadań danej grupy organu administracji.

Nie, które narzędzia w pracy biurowej pozwalają na wprowadzenie nowej jakości, nowych działań administracji są do rejestry prowadzone przez administrację. Administracja gromadzi informację w różnych dziedzinach np. ewidencja ludności. Następuje zjawisko wprowadzania elektronicznej formy tych rejestrów.

Zaletą jest zwiększenie szybkości dostępu do zebranych danych z tym wiąże się możliwość przetwarzania danych i uzyskiwania w ten sposób informacji, których by się nie uzyskało przy rejestracji ręcznej rejestru np. w USA, Japonii czy Europie zach. o komputerowej metodzie analizy podatników.

Kataster - chodzi o stworzenie zintegrowanego systemu informacji w terenie o nieruchomościach jest to system informacji, który do tej pory był prowadzony w ramach różnych systemów czy rejestrów, które nie były powiązane ze sobą. Taki system stanowi podstawę do wprowadzenia podatku katastralnego od nieruchomości.

Podatek katastralny bierze pod uwagę wartość nieruchomości tzn. podatek do zapłaty przez właściciela nieruchomości jest proporcjonalny do wartości tej nieruchomości. Jest to podatek bardziej sprawiedliwy. Wprowadzenie tego rodzaju podatku jest możliwe dopiero wtedy, jeżeli stworzy się zintegrowany system informacji o terenie, w którym będą informacje o nieruchomościach, o ich właścicielach oraz informacje o różnego rodzaju obiektach znajdujących się na tych nieruchomościach oraz o ich wartości szacunkowej. Zebranie tych informacji razem pozwala na wprowadzenie podatku katastralnego.

Relacje między wyposażeniem materialnym administracji a innymi składnikami organizacji

Inne składniki organizacji są to struktura organizacyjna, personel, zadania, kompetencje.

Możliwe jest zwiększenie efektywności działania w organizacji wyłącznie w skutek wyposażenia tej organizacji w nowoczesne środki pracy, np. wprowadzenie komputerów. Wprowadzenie komputerów powinni być powiązane różnego rodzaju działaniami dotyczącymi innych elementów organizacji możliwość zmiany wyposażenia, unowocześnienia. Podejście systemowe zwraca się uwagę na powiązania między różnego rodzaju elementami organizacji i to powiązanie istnieje przeciwko wykorzystaniu środków technicznych przez organizację.

Co należy zrobić, jakie działania powinny być podjęte, aby zmiany dotyczące wyposażenia technicznego administracji zakończyły się sukcesem?

Jeżeli chodzi o strukturę organizacyjną jest ona dostosowana do określonego sposobu pracy, należy zastanowić się nad tym, w jaki sposób powinna być zmieniona struktura organizacyjna danej administracji, danej jednostki, danego urzędu czy administracji jako całości, aby możliwe stało się wykorzystanie nowych środków technicznych. Wprowadzenie środków na komunikację na odległość np. pocztę elektroniczną pozwala to na centralizację administracji na zwiększenie odległości między organem administracji a klientem - obywatelem.

PERSONEL

Relacje między personelem a wyposażeniem technicznym.

Środki techniczne zawsze są wykorzystywane przez personel danej organizacji. Te środki są to przedmioty, ale również wiedza, w jaki sposób te przedmioty mogą być i powinny być wykorzystywane. Wprowadzenie nowego wyposażenia technicznego jest to opracowanie tego wszystkiego, co wiąże się z jego wykorzystaniem, czyli przygotowanie personelu do posługiwania się nowymi maszynami, przeszkolenie personelu.

Wprowadzenie komputerów pozwala na ułatwienie pisania różnego rodzaju pism.

Komputeryzacja w miejscu pracy oznacza podwojenie ilości pracy wykonywanej przez danego pracownika. Z punktu widzenia organizacji jako całości komputeryzacja była działaniem przeciw skutecznym nie przyniosła zwiększenia sprawności działania, ale odwrotnie zmniejszyła sprawność działania na tych stanowiskach pracy, co zostały skomputeryzowane.

Rozróżnia się dwa zjawiska dotyczące zadania komputerów w administracji:

1. Komputeryzacje

2. Informatyzacje

Komputeryzacja jest to pierwszy początkowy etap wprowadzania komputera, polega to na tym, że są wprowadzane komputery jako narzędzie pracy.

Informatyzacja oznacza dostosowanie całości organizacji funkcjonowania danej instytucji do faktu wykorzystywania komputerów. Informatyzacja pozwala na wnoszenia podań przez obywateli w formie poczty elektronicznej jest to z drugiej strony możliwość wydawania decyzji przez administrację w postaci dokumentów elektronicznych. Dokument czy decyzja jest plikiem elektronicznym, ten plik dokument w elektronicznej postaci ma prawne znaczenie.

Sama komputeryzacja oznacza wykorzystywanie komputera.

Informatyzacja jest to wyciągnięcie różnego rodzaju konsekwencji wynikających z faktu posługiwania się komputerami przez organizację, administrację.

Standaryzacji, normalizacji wyposażenia administracji

Z punktu widzenia administracji jako całości pewna standaryzacja wprowadzenia aktu pewnych norm ma fundamentalne znaczenie. Chodzi o pewne standardy wzory odpowiedzi, formularze, znormalizowanych zasadach papieru biurowego, kopert. Są stosowane w szerokim zakresie w administracji różnego rodzaju normy, standardy, które dotyczą wyposażenia materialnego administracji.

Budynki zajmowane przez administrację powinny być dostosowane do potrzeb tej administracji, np. urząd, biura obsługi klienta. Budynek zajmowany przez urząd musi być dostosowany do struktury organizacyjnej, czyli przy wejściu na parterze musi być pomieszczenie, w którym mogłoby funkcjonować takie biuro obsługi klientów.

PERSONEL

Jakość kadr ma fundamentalne znaczenie na funkcjonowanie administracji. W interesie administracji leży to, aby pracownicy administracji mieli jak najwyższy poziom.

Podstawowe znaczenie ma rozróżnienie między pracownikiem administracji a urzędnikiem.

Pracownik - jest to osoba zatrudniona w administracji na podstawie umowy o pracę.

Urzędnik - jest to taki pracownik administracji, którego stosunek prawny wynika z faktu prawa publicznego z decyzją o mianowaniu, powołaniu o charakterze jednostronnym. Jest to osoba biorąca udział w wykonywaniu władzy publicznej.

Można wyróżnić trzy kategorie pracowników administracji:

1. Są to pracownicy zatrudnieni w urzędach w klasycznej administracji publicznej tzn. administracja rządowa, samorządową, pracowników sądu, prokuratury chodzi o pracowników obsługi biurowej czy technicznej zalicza się też pracowników zatrudnionych w kancelariach parlamentu, prezydenta, sejmu, senatu, pracownicy zatrudnieni w urzędach organów władzy publicznej, którzy wykonują administrację w sposób samodzielny i niezależny od administracji rządowej.

2. Są to funkcjonariusze instytucji bezpieczeństwa publicznego tzn. wojsko, policja, straż graniczna, instytucje wywiadowcze (Urząd Ochrony Państwa, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu). Są to instytucje specyficzne, zmilitaryzowane inaczej służby mundurowe. Pracownicy tych instytucji są pracownikami administracji są funkcjonariuszami publicznymi ich status prawny rożni się od statusu prawnego cywilnych pracowników administracji.

3. Są to funkcjonariusze służb publicznych np. pracownicy Banku Emisyjnego, pracownicy Zakładów Administracyjnych, służby zdrowia, szkolnictwa.

Polityka kadrowa w administracji

Polityka kadrowa - jest to pewien zespół środków oddziaływania, które są stosowane w celu zapewnienia dopływu do administracji publicznej wysoko kwalifikowanych doświadczonych pracowników. Polityka kadrowa ma na celu utrzymanie tych pracowników w administracji i właściwe wykorzystanie ich potencjału, o rozmieszczenie pracowników na odpowiednich stanowiskach.

Polityka kadrowa jest sprowadzana do kwestii rekrutacji urzędników.

Sposoby selekcji kandydatów do pracy w administracji:

• W Holandii - przyjęto taki system, że jest publikowana lista wolnych stanowisk w administracji i wówczas zgłaszają się wszyscy chętni, przeprowadza się rekrutację.

• W USA - jest to model rekrutacji automatyczny polega to na tym, że jest stosowany jeden formularz ujednolicony standartowo kwestionariusz wypełniany przez kandydatów do pracy w administracji federalnej. Informacje zebrane przy pomocy takiego kwestionariusza są przetwarzane w sposób mechaniczny, są to informacje różnego rodzaju mające charakter ilościowy. Kandydaci są szeregowani w sposób automatyczny i są przedstawiane propozycje zatrudnienia tym osobom, które uzyskały najwyższą liczbę punktów. Istnieją wymagania dotyczące odpowiedniej struktury w administracji ze względu na płeć, pochodzenie rasowe, niepełnosprawność są to kwestie bardzo ważne, ponieważ istnieją ustawy nakazujące kształtowanie struktury personelu w sposób zapewniające reprezentowanie wszystkich grup zapewniających różne kryteria do pracy w administracji. Referencje mają: kobiety, murzyni, osoby niepełnosprawne, osoby posługujące się językiem hiszpańskim, samotne matki, weterani wojenni.

• Model Brytyjski - jest wynikiem istnienia służby cywilnej w administracji brytyjskiej i przyjęcia założenia, że od urzędnika jest wymagana wiedza ogólna tzn. osobowości, podstaw wykształcenia, które by umożliwiły zdobycie konkretnej wiedzy już podczas pracy na określonym stanowisku. Jest niezależna komisja rekrutacyjna służby cywilnej, która przeprowadza konkursy dla urzędników, jeżeli kandydat pomyślnie przejdzie przez postępowanie konkursowe, otrzyma odpowiedni certyfikat i może ubiegać się o zatrudnienie w administracji.

• Model Niemiecki - jest modelem specyficznym dla Europy środkowej, przyjęto założenie, że dla urzędnika podstawowe znaczenie ma wiedza prawnicza. Najlepszym urzędnikiem jest absolwent studiów prawniczych i ten system rekrutacji do pracy w administracji jest zorientowany na preferowanie prawników. Ten model jest zorganizowany w ten sposób, że kandydat na urzędnika zdaje egzaminy przed komisjami państwowymi. W skład komisji wchodzą: urzędnicy, pracownicy uniwersyteckich wydziałów prawa. Odbywają się egzaminy przed komisjami. Komisje mają za zadanie wybrania grupy kandydatów następnie jest przeprowadzone szkolenie rodzaj aplikacji administracyjnej i to szkolenie kończy się egzaminem państwowym. Osoba, która zda taki egzamin może ubiegać się o zatrudnienie w administracji.

• Model Francuski - jest to model, który pierwotnie opierał się na systemie konkursów tzn. administracja francuska przeprowadzała konkursy na poszczególne stanowiska. Raz w roku był ogłaszany taki konkurs wszyscy chętni mogli startować w tym konkursie. Pracownikiem administracji był ten, który wygrywał konkurs. Równocześnie rozwinęła się druga metoda rekrutacji tzn. tworzono system specjalnych szkół administracyjnych były tworzone w XVIII wieku. Natomiast w XX w. została utworzona szkoła kształcąca przyszłych urzędników, nabór do tych szkół ma charakter konkursowy.

Dwa sposoby naboru do pracy w administracji

1. Zawód urzędnika oznacza, że możliwe jest nauczenie zawodu urzędnika poza administracją. System rekrutacji w administracji jest otwarty na wszystkich poziomach, tzn. że rekrutacja osób zewnątrz jest możliwa do pracy na każdym stanowisku w administracji. Jeżeli znajdzie się kandydat posiadający odpowiednie kwalifikacje to jest możliwość zatrudnienia go od razu na którymś z najwyższych stanowisk w administracji. Jest to mechanizm, który funkcjonuje we Francji w odniesieniu do szkolnictwa administracyjnego.

2. Droga kariery - zwraca się uwagę na to, że pracownik administracji uzyskuje pewne umiejętności. Te umiejętności są nabywane przez daną osobę pod warunkiem, że zacznie ona od najniższych stanowisk w administracji i potem będzie piąć się do góry przez wszystkie szczeble. Droga kariery prowadzi do skonstruowania systemu naboru, który mógłby prowadzić do obsadzenia najniższych stanowisk w administracji.

Są wady i zalety tych dwóch sposobów.

Wady: droga do zawodu nie zawsze taki urzędnik przygotowany na zewnątrz w szkole będzie przygotowany w należyty sposób do pracy na tym stanowisku, na które trafi. Jest to osoba nieznająca administracji od wewnątrz potrzebująca pewnego czasu na zaznajomienie się z administracją na zorientowanie się jak to wszystko funkcjonuje. Zawsze osoba nowo przyjęta będzie musiała w pierwszym początkowym okresie zapoznać się z daną instytucją i nie będzie w pełni wydajnym pracownikiem..

Droga zawodu ma zaletę, że trafiają do pracy w administracji osoby przygotowane do zajmowania określonych stanowisk. Wymagania od osób zajmujące określone stanowiska są zróżnicowane, osoba, która byłaby świetnym referentem nie nadaje się na stanowisko kierownicze.

Stworzenie pewnej ścieżki awansu i redukowanie na wyższe stanowiska osób zajmujących stanowiska niższego stopnia prowadzi do sytuacji, że stanowiska są obsadzane przez osoby niewłaściwe.

W biurokracji awansuje się za działalność a nie za wyniki.

Prawo do awansu są pewne kategorie stanowisk urzędniczych i osoba, która jest niższej kategorii po pewnym czasie pracy na danym stanowisku uzyskuje prawo awansu, może ubiegać się o stanowisko wyższej kategorii.

Wadą drogi kariery jest to, że osoby niekompetentne trafiają na stanowisko.

Zaletą jest to, że lepiej awansować swojego pracownika niż pozyskać pracownika zewnątrz.

Kwalifikacje wymagane od urzędników:

• wiedza profesjonalna,

• umiejętność organizatorska

• kwalifikacje społeczne

Z prawnego punktu widzenia znaczenie mają kryteria formalne, które są określone w przepisach np.

Wykształcenie, jakie powinien posiadać kandydat na urzędnika: wyższe wykształcenie czy wykształcenie w określonej specjalności, określony staż pracy, obywatelstwo polskie, niekaralność, wymogi posiadania określonych uprawnień czy złożenie egzaminu kwalifikacyjnego.

Wiedza profesjonalna

Umiejętności organizatorskie - ma olbrzymie znaczenie dla urzędników, którzy zajmują stanowiska kierownicze Organizowanie szkoleń dla tych osób, nauczenie ich przekazanie im wiedzy merytorycznej przekazanie tym osobom wiedzy na temat mechanizmów funkcjonowania administracji i wykształcenie u nich umiejętności kierowniczych.

Kwalifikacje społeczne - chodzi o umiejętność funkcjonowania zespołu ludzkiego, ale również o umiejętności w sferze kontaktów z klientami. Urzędnik powinien być osobą, która umie pracować zespołowo, stworzenie dobrej atmosfery pracy, umiejętność nawiązywania właściwych kontaktów z klientami, wczucie się w ich nastrój - prowadzenie rozmowy żeby osiągnąć porozumienie zorientować się, o co chodzi drugiej osobie, czego ona chce, oczekuje od urzędnika.

Kształcenie urzędników

Celem polityki kadrowej jest utrzymanie w administracji oraz podnoszenie kwalifikacji urzędników, rozwój pracowników stałego dokształcania urzędników na wszystkich poziomach administracji.

Szkolenia dla kierowników dostarczenie wiedzy na temat kierowania zespołami ludzkimi przekazanie umiejętności. System kształcenia urzędników musi być rozbudowany i wielostopniowy.

Przenoszenie urzędników na inne stanowiska pracy, praca przez długi czas na jednym stanowisku powoduje zjawisko jałowości swojej pracy, bez sensu powoduje to, że ta osoba jest nie efektywnym pracownikiem, wolniej wykonuje swoje obowiązki poziom satysfakcji z wykonywanej pracy jest niski, pojawia się uczucie rutyny. Wówczas przeniesienie takiej osoby na inne stanowisko powoduje korzystny wpływ, ta osoba znowu mobilizuje się do pracy i z tego powodu warto dokonywać przesunięć pracowników. Przenoszenie na inne stanowisko jest formą edukowania urzędnika, formą rozwoju zawodowego.

Systemy motywacyjne

• wynagrodzenie jest to podstawowy czynnik motywujący do pracy.

Mogą być systemy wynagrodzeń, które zniechęcają do wytężonej pracy np. zrównanie wynagrodzeń wszystkich urzędników powoduje, że ci, którzy więcej pracują osiągają większe rezultaty po pewnym czasie czują się zniechęceni.

System wynagrodzeń powinien być skonstruowany w taki sposób, aby premiować pracowników wydajnych podnoszących swoje kwalifikacje oraz z drugiej strony powinien sankcjonować tych pracowników, którzy są złymi pracownikami.

Są bodźce poza ekonomiczne, które są stosowane wobec poszczególnych urzędników czy całych instytucji administracyjnych są wynagradzani urzędnicy różnego rodzaju nagrodami, tytułami chonorowymi czy urzędy np. najbardziej przyjazny urząd.

Są też sankcje bodźce negatywne np. odpowiedzialność dyscyplinarna urzędników.

Ocena urzędników - konieczne jest stałe ocenianie urzędników przez przełożonego nie powinny być to cykliczne oceny raz na rok czy raz na dwa lata.

Metody oceny pracowników - Czy należy oceniać pracownika czy efekty jego pracy?

Należy oceniać pracownika jego możliwości rozwoju, jego kwalifikacje. Albo też nie jest ważne, co sobą reprezentuje urzędnik ważne jest to czy wykonuje należycie zadania i czy osiąga to, co powinien zrobić czy jego praca przynosi oczekiwane efekty. Są stosowane te obydwa efekty.

Metody oceny pracowników są one zróżnicowane:

• Ocena pewnych stopni, ocena w ramach określonej skali ocen jest to syntetyczna ocena.

• Kryteria oceny są brane pewne czynniki brane pod uwagę np. to, jakie urzędnik powinien mieć kwalifikacje do pracy na danym stanowisku, umiejętności, wiedza.

W przypadku tego rodzaju metod przełożony analizuję tego rodzaju kwestie, czynniki i dokonuje na tej postawie oceny pracownika.

• Urzędnik jest oceniany przez grupę osób przez przełożonego czy komisję np. na przedstawicieli związków zawodowych czy przedstawicieli ogółu pracowników danej instytucji osoby cieszące się zaufaniem pracowników. Jest to ocena dokonywana w sposób bardziej obiektywny niż ocena formułowana przez samego przełożonego.

• Incydentów krytycznych zwraca się uwagę na pewne wydarzenia, które świadczą o jakości pracy urzędnika np. liczba skarg, jakie są kierowane na danego pracownika przez klientów, odwołań, które zostały wniesione w sprawach załatwianych przez tego urzędnika czy liczba uchylonych decyzji. Te wszystkie sytuacje są to okoliczności świadczące o tym czy dany urzędnik pracuje dobrze czy źle np. duża liczba skarg świadczy o kłopotach porozumiewania się z klientem czy liczba odwołań przy małej liczbie uchylonych decyzji wskazuje, że pojawiają się problemy z przekonywaniem klientów a duża liczba uchylonych decyzji świadczy o tym, że urzędnik podejmuje wadliwe rozstrzygnięcia.

• Cele polega na tym, że są wyznaczane cele przez samych zainteresowanych pracowników i ocenia się czy ten cel został zrealizowany przez pracownika czy nie. Metoda ta może być zawodna, ponieważ pracownicy mogą wyznaczać cele w taki sposób, aby zapewnić sobie ich wykonanie.

• Perspektywy rozwoju pracownika mają znaczenie kryteria nie wymierne stwierdzenie czy dany urzędnik dysponuje potencjałem rozwojowym czy ma sens inwestowanie w niego czy jest to urzędnik, który się nie rozwinie nie powinien być brany pod uwagę, jeżeli chodzi o kwestię awansowania.

Wykład z dnia 5.06.2004

Kompetencje i zadania Administracji Publicznej

Kwestia zadań administracji publicznej może być rozpatrywana na dwóch poziomach:

1. W odniesieniu do administracji jako całości

2. W odniesieniu do poszczególnych jednostek organizacyjnych administracji

Jeżeli chodzi o zadania administracji jako całości używa się tu pojęcia funkcji a nie zadań

Pojęcie funkcji jest odnoszone do pewnych działań administracji, które mają charakter stały, podstawowy. Pojęcie funkcji odnosi się nie do czynności jednorazowych, pomocniczych. Funkcje to są te wszystkie zadania, jakie realizuje administracja jako całość.

Klasyfikacja funkcji:

• poznawczo-kontrolne,

• przygotowania decyzji,

• wykonywania decyzji,

Lub w innym ujęciu:

• funkcje koncepcyjne,

• funkcje kierowania,

Istnieją zależności funkcji administracji od poglądów politycznych, ustroju, a więc to, czym się zajmuje administracja nie ma charakteru stałego, ale jest zmienna w tym sensie, że zależy od ...............................

Jeżeli chodzi o zadania dotyczące poszczególnych jednostek organizacyjnych administracji to pojęcie zadań określa pewną sferę zadań działania danej jednostki organizacyjnej.

Zadanie - to także cel, jaki ma osiągnąć dana jednostka organizacyjna administracji.

Zadanie - to cel, który ma zostać zrealizowany, to pewna sfera zadań, w której działa dany organ. Pojęcie zadań odnosi się do sfery działania zadań pewnej jednostki organizacyjnej administracji.

Kompetencja to pojęcie odnoszące się sposobu działania organu administracji, mówiąc ogólnie jest to przysługująca danemu organowi możliwość działania w określony sposób.

To pojęcie kompetencji odnosi się nie do sfery działania organu a do sposobu działania, czyli wskazuje na to, jaka prawna forma działania powinna zostać podjęta. Tutaj widać zasadniczą różnicę między administracją a organizacjami prywatnymi.

Różnica polega na tym, że administracja jest zobowiązana do działania na podstawie prawa. Administracja nie posiada swobody wyboru formy działania. Administracja może działać tylko w sposób, który wynika z przepisów prawa.

Formy działania administracji dzielone są na:

1. Władcze

2. Niewładcze

Podział ten ma znaczenie, dlatego, ponieważ przyjmuje się, że administracja zawsze może działać w sposób niewładczy. Jeżeli nie ma przepisu określającego formę działania administracji, czyli przepisu nakładającego pewne zadania w jakiejś dziedzinie to oznacza to, że administracja powinna działać w sposób niewładczy.

Działania niewładcze to są pewnego rodzaju czynności społeczno-organizacyjne.

Jeżeli natomiast administracja działa w sposób władczy to jest konieczne wyraźne wskazanie przez przepis prawa, że administracja ta działa wykorzystując określoną prawną formę działania o charakterze władczym.

Katalog form działania administracji(nawiązuje do teorii Jerzego Starościaka):

• akt administracyjny,

• akt normatywny,

• ugoda,

• porozumienie administracyjne,

• czynności faktyczne, w których rozróżnia się działania społeczno-organizatorskie i ................

• czynności cywilno-prawne

Z punktu widzenia nauki administracji działania można podzielić na:

1. rozstrzygnięcia,

2. działania powstające na skutek zawarcia porozumienia

Na działania podejmowane przez administrację składają się określone metody działania, czyli pewnych zespołów prawnych form działania administracji :

• metoda przymusu-jako podstawowa metoda działania administracji,

• metoda przekonywania,

• metoda inspiracji,

• metoda prewencji,

Z pojęciem kompetencji jest często utożsamiane pojęcie właściwości. W istocie rzeczy między tymi pojęciami zachodzi pewna różnica. Pojęcie kompetencji odnosi się do sposobu działania organu niezależnie od tego w ramach, jakiej procedury jest wykonywane to działanie.

Natomiast pojęcie właściwości pojawia się w ramach postępowania administracyjnego chodzi tu o możność podjęcia przez dany organ działania w ramach postępowania administracyjnego. Pojęcie właściwości ma bardziej ograniczone znaczenie niż pojęcie kompetencji.

Właściwość to prawna możność podjęcia działań w określonej sprawie.

Rozróżnia się trzy rodzaje właściwości:

1. Właściwość rzeczowa inaczej możność zajęcia się sprawami

2. Właściwość miejscowa inaczej terytorialna możność zajęcia się sprawami, które mają miejsce na obszarze działania danego organu,

3. Właściwość funkcjonalna możność wykonywania pewnych funkcji w ramach postępowania administracyjnego.

Możliwe jest kształtowanie właściwości organów poprzez porozumienia i rozstrzygnięcia organu administracji.Od przeniesienia właściwości należy odróżniać sytuację, kiedy dochodzi do przekazania uprawnień do załatwienia sprawy wewnątrz organu chodzi o upoważnienie pracowników urzędu do załatwiania niektórych spraw, które należą do właściwości organu nie dochodzi tu do przeniesienia właściwości chodzi jedynie o określenie sposobu wykonywania pewnych zadań przez organ. Tak, więc są sprawy, które będą wykonywane nie przez organ osobiście, czyli nie przez wojewodę, ale przez pracowników urzędu wojewódzkiego nie jest to przeniesienie właściwości do załatwienia sprawy, ponieważ cały czas ta sprawa jest załatwiana przez jeden i ten sam organ. Urzędnicy nie uzyskują własnych kompetencji odrębnych od kompetencji organu, ale działają a w ramach kompetencji organu. Podobna sytuacja powstaje wówczas, gdy zostaje utworzona np. delegatura urzędu wówczas załatwianie pewnych spraw z jakiegoś obszaru nie prowadzi do uzyskania samodzielności prawnej przez taką delegaturę.

Problematyka upoważniania do załatwiania spraw ma istotne znaczenie dla sposobu organizacji pracy urzędu. Udzielenie w szerszym lub węższym zakresie tych uprawnień wiąże się z określoną organizacją pracy urzędu. Przekazanie w szerokim zakresie takich uprawnień do załatwiania spraw wiąże się z określoną a kulturą organizacyjną , z demokratycznym modelem kierowania. Natomiast ograniczenie zakresu upoważnień wiąże się z autorytarnym modelem kierowania ,centralizacją uprawnień decyzyjnych.

Spory o właściwość - jest to spór o uprawnienie do załatwienia określonej sprawy.

Spory wynikają stąd, że zadania organów administracji są określane często przy użyciu pewnych ogólnych pojęć. Według klasycznych koncepcji organizacji administracji dąży się do tego, aby dokonać podziału zadań w sposób jednoznaczny i unika się sytuacji, w których różne organy miałyby możliwość podejmowania, których zadania nakładałyby się na siebie. W świetle tych koncepcji działalność organów administracji powinna być zorientowana na rozwiązywanie problemów niezależnie od tego, w jakim miejscu czy jakiej sferze pojawiają się te problemy.

Zakres zadań przyznawany poszczególnym organom administracji.

Współcześnie w Polsce przeważa koncepcja mówiąca o konieczności istnienia jednego organu o właściwości ogólnej zmniejszając tym samym liczbę organów o właściwości specjalnej.

Kultura organizacyjna - jest to pewien zbiór dominujących wartości,norm postępowania, które są charakterystyczne dla danej organizacji, wynikające z określonych założeń, co do rzeczywistości i przejawiające się w zachowaniach określonego rodzaju.

Jest kilka poziomów kultury organizacyjnej są to:

1. Pewne założenia o charakterze ogólnym dotyczące chociażby tego, dlaczego człowiek pracuje? Jakie są relacje między ludźmi? Jaka jest organizacja i czemu ona służy?

2. Ludzie pracują, bo muszą pracować, muszą w jakiś sposób zarabiać na życie.

Cel uświęca środki, dobro, uczciwość

3. Są to konkretne zachowania te, które mają miejsce w danej organizacji, czyli, w jaki sposób zachowują się członkowie danej organizacji

Istnieje zależność między tymi trzema poziomami kultury organizacyjnej

Funkcje kultury organizacyjnej:

• wewnętrznie integruje organizację

• wyznacza pewne granice grupy, wyznacza zbiór osób, które są członkami tej grupy

• ogranicza niepewność

• wyznacza sposoby zachowania

Dzięki silnej kulturze organizacyjnej tworzy się silna, zwarta grupa jako jednostka organizacyjna, a to sprzyja zarządzaniu. Słaba kultura organizacyjna prowadzi do pewnych dysfunkcji, patologii w działaniu organizacji, co jest niekorzystne i źle wpływa na zarządzanie. Kultura organizacyjna ma znaczenie nie tylko w układzie wewnątrz organizacji, ale i dla funkcjonowania organizacji w stosunkach zewnętrznych.

Etyczne aspekty administracji - jest to kwestia pewnych moralnych zasad postępowania pracowników administracji.

Kultura biurokratyczna - jest to kultura organizacyjna wg Maxa Webera jest utożsamiana z administracją. Biurokracja w ujęciu Webera była sposobem efektywnej organizacji pracy.

To biurokracja, w której istnieje dość szczególna kultura organizacyjna zakładająca zorientowanie urzędników organizacji na przestrzeganie przepisów a nie na rozwiązywanie problemów stąd wynikają negatywne oceny administracji.

Kultura biurokratyczna jest przedmiotem powszechnej krytyki w nauce administracji i krytyki społecznej . Pracownik w organizacji nowego typu administracji powinien wykazywać się samodzielnością ,inicjatywą, powinien dążyć do rozwiązania problemu.

1

11

---