1. Czym zajmują się banki komercyjne ?

Wg polskiego prawa bankowego działalność banków to : gromadzenie środków pieniężnych; udzielanie kredytów; prowadzenie rachunków bankowych; prowadzenie rozliczeń pieniężnych; obrót papierami wartościowymi; konta depozytowe; udzielanie poręczeń i gwarancji; obrót wartościami dewizowymi; emisja papierów wartościowych; obrót nieprzerobionym złotem, platyną; udostępnianie skrytek bankowych.

Banki komercyjne zajmują się działalnością depozytowo-kredytową, prowadzą rozliczenia pieniężne.

Świadczą określone usługi niezbędne z pkt. widzenia społecznego (obsługa obrotu gotówkowego i bezgotówkowego) i jednocześnie są przedsiębiorstwami, których celem powinno być osiąganie zysku. Realizacja tego celu wymaga: zachowania płynności przestrzegania przepisów finansowych i rozliczeniowych;· działania, które zapewniło by zaufania do banku.

2. Wymienić rodzaje banków występujących w gospodarce rynkowej, modele bankowo*ci.

W każdym kraju prawo bankowe określa system bankowy. W gospodarce rynkowej system bankowy obejmuje podstawowe grupy banków:

• bank centralny - jednostka państwowa lub podporządkowana państwu o różnym stopniu autonomi, w zależności od państwa; warunkiem ich skuteczno*ci jest niezależno*ć; jest typową instytucja bankową w systemie państwowym;

• banki komercyjne - zajmują się działalno*cią depozytowo-kredytową prowadzą rozliczenia pieniężne;

• banki inwestycyjne - prowadza działalno*ć w trzech płaszczyznach :

a/ działalno*ć maklerska, dilerska na rynku akcji - gwarancje emisji papierów warto*ciowych, plasowanie emisji na różnych giełdach, emisje i tworzenie konsorcjów emisyjnych,

b/ zarządzanie funduszami /zwłaszcza emerytalnymi/

c/ doradztwo finansowe na rzecz przedsiębiorstw oraz pozyskiwanie kapitałów przy restrukturyzacji, prywatyzacji, fuzji, przejęciach,

• banki oszczędno*ciowe - gromadzą rozproszone oszczędno*ci indywidualne i na tej podstawie udzielają kredytów, np. na cele budowlane,

• banki specjalne - finansują wykonanie działań o specjalnym charakterze zakresu i formy, np. rolnictwo

Modele bankowo*ci :

1/anglosaski - oparty na głębokiej specjalizacji, np. banki oszczędno*ciowe, USA, GB, Australia,

2/ kontynentalny - /japońsko-niemiecki/, uniwersalny, jeden bank prowadzi działalno*ć w jak najszerszym zakresie, Japonia, Niemcy, Szwajcaria, kraje skandynawskie.

U nas zakłada się, że będzie to bank uniwersalny, działający w skali międzynarodowej.

3.Jakie znasz normy nadzoru bankowego w Polsce ?

Normy nadzoru bankowego w Polsce są zgodne z dyrektywami Unii Europejskiej. Banki gospodaruj* cudzymi pieniędzmi, dlatego przedsiębiorstwa bankowe objęte są szczególną regulacja prawną i nadzorem władz zwierzchnich.

1/ Zasady tworzenia banków - licencjonowanie działalno*ci banków (patrz pytanie 5).

2/ Normy kapitału własnego :

Fundusze własne banku (SA) :

a/ fundusze własne podstawowe I kategorii :

• kapitał/fundusz podstawowy

• kapitał/fundusz zapasowy

• kapitał/fundusz rezerwowy

• fundusz majątku trwałego

• niepodzielony wpis z roku ubiegłego

b/ fundusze uzupełniające II kategorii :

• rezerwy na ryzyko i wydatki

• fundusz inwestycyjny

• fundusz postępu technicznego

• rezerwy na fundusz ogólnego ryzyka bankowego

c/ zasoby stałe

• pasywa podporządkowane lub przyswojone np. depozyty długoterminowe

3/ Współczynnik wypłacalno*ci banku - mierzenie

współczynnik Cooke`a ≥ 8%

Wsk Cooke`a = (kapitał własny netto) / (aktywa ważne ryzykiem)

kapitał własny netto =

Kapitał własny -

- strata z poprzedniego okresu

- strata obecna

- należno*ci niespłacone, na które nie utworzono rezerw.

4/ Nadzór nad dużymi kredytami. Duże kredyty to takie, które przekraczają 10% funduszy własnych.

Granice koncentracji kredytów - Polska `89

a/ Suma kredytów udzielonych jednemu kredytobiorcy lub grupie związanej finansowo < 15% sumy niepodlegających podziałowi funduszy własnych i zgromadzonych w bankach kredytów.

b/ Wieklo*ć kredytu udzielona na podstawie jednej umowy nie wyższa niż 10% sumy kapitałów własnych.

c/ Suma łączna dużych kredytów nie przekracza o*miokrotno*ci kapitałów własnych.

d/ Papiery warto*ciowe - do 20% funduszy własnych banki mogą umieszczać w nieruchomo*ci

e/ Dla podmiotu prowadzącego działalno*ć maklerską 730 tys. ECU kapitał własny

f/ Bezpieczeństwo lokat bankowych - w Polsce utworzono Państwowy Fundusz Gwarancyjny, depozyty są gwarantowane :

• do 1000 ECU = 100%

• 1000 - 3000 ECU = 90%

Gwarancje mają : BGŻ, PKO BP, PKO SA.

5/ Instytucje nadzoru :

• Bank Centralny NBP,

• Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.

6/ Sposoby nadzoru :

• metody analityczne,

• inspekcje - kontrola przestrzegania przepisów i regulaminów wewnętrznych.

4. Jakie znasz zasady tworzenia banków w Polsce ?

Licencjonowanie działalno*ci banków :

• Prezes NBP może wyrazić zgodę na utworzenie banku,

• Założyciele banku muszą posiadać kapitał własny w wysoko*ci 15 mln ECU,

• 6 mln dla jednostek zagranicznych,

• posiadanie pomieszczeń do przeprowadzania operacji - sala operacyjna i zabezpieczenia,

• liczba założycieli min 3,

• plan działalno*ci na 3 lata,

• lista kandydatów na stanowiska zarządu.

5. Co oznacza współczynnik bezpieczeństwa banku ?

Ustalenie współczynnika wypłacalności banku jest najbardziej istotną dyrektywą EWG w zakresie zabezpieczenia wypłacalności banków, zabezpieczenia przed ryzykiem. Współczynnik wypłacalności jest określony relacją zaangażowania kredytowego banku łącznie z pozycjami pozabilansowymi do środków własnych; wskaźnik ten nie powinien być niższy niż 8%. Szczegółowe dyrektywy definiują pojęcie "środki własne" oraz określają wagi ryzyka przyjęte przy określaniu wielkości aktywów:

- do środków własnych zalicza się kapitał własny, wszystkie rezerwy, wzrost kapitału z tytułu przeszacowania aktywów oraz pożyczki uprzywilejowane udziałowców udzielone na okres co najmniej 5 lat,

- podstawowe wagi przyjęte przy określeniu maksymalnej kwoty zaangażowania kredytowego są następujące:

a) gotówka oraz kredyty udzielone rządom i bankom centralnym państw EWG i OECD - 0%

b) poręczenia i gwarancje o niewielkim ryzyku - 10%

c) długi osób prawa publicznego krajów EWG i OECD - 20%

d) kredyty mające zabezpieczenie kapitałowe oraz gwarancje i poręczenia o średnim ryzyku - 50%

e) pozostałe kredyty i należności związane z wysokim ryzykiem - 100%

6. Jakie są granice koncentracji kredytów w Polsce ?

Granice koncentracji kredytów - Polska `89

a/ Suma kredytów udzielonych jednemu kredytobiorcy lub grupie związanej finansowo < 15% sumy niepodlegających podziałowi funduszy własnych i zgromadzonych w bankach kredytów.

b/ Wieklo*ć kredytu udzielona na podstawie jednej umowy nie wyższa niż 10% sumy kapitałów własnych.

c/ Suma łączna dużych kredytów nie przekracza o*miokrotno*ci kapitałów własnych.

d/ Papiery warto*ciowe - do 20% funduszy własnych banki mogą umieszczać w nieruchomo*ci

e/ Dla podmiotu prowadzącego działalno*ć maklerską 730 tys. ECU kapitał własny

f/ Bezpieczeństwo lokat bankowych - w Polsce utworzono Państwowy Fundusz Gwarancyjny, depozyty są gwarantowane :

• do 1000 ECU = 100%

• 1000 - 3000 ECU = 90%

Gwarancje mają : BGŻ, PKO BP, PKO SA.

7. Jakie są główne problemy bankowo*ci w Polsce ?

• Niskie kapitały,

• Brak banków z kapitałem własnym powyżej 1 mld US$,

• Polskie banki w rankingu VII`95 wg angielskiego czasopisma :

• BGŻ 64 mln $ ⇒ 421 miejscu

• Bank Handlowy w Warszawie

• Polskie banki są 30-krotnie mniejsze od banków japońskich i 12-krotnie od niemieckich.

• Niedostateczna sieć banków w stosunku do liczby ludno*ci :

liczba mieszkańców / 1 oddział

Polska`94 11,2 tys. osób

Zachód 2 - 3 tys. osób

liczba osób pracujących w bankach na 1000 mieszkańców

Polska 2,5

USA 10

Europa Zachodnia 7

• Wysoki poziom kosztów i mały dochód

• Niski poziom *wiadczonych usług

• Zbyt wolny stopień prywatyzacji banków - 70% aktywów jest w posiadaniu Skarbu Państwa

• Zadłużenie 1/3 portfela bankowego

8. W jaki sposób zapewniane jest bezpieczeństwo depozytów bankowych ?

Bezpieczeństwo lokat bankowych - w Polsce utworzono Państwowy Fundusz Gwarancyjny, depozyty są gwarantowane :

• do 1000 ECU = 100%

• 1000 - 3000 ECU = 90%

Gwarancje mają : BGŻ, PKO BP, PKO SA.

9. Omówić funkcje banku centralnego.

Funkcje banku centralnego :

a/ centralnego banku państwa :

• formułowanie polityki pieniężnej,

• organizacja procesu rozliczeń rachunków,

• współodpowiedzialno*ć za politykę dewizową i kursy walut,

• zarządzanie rezerwami dewizowymi,

• obsługa kursowo-rozliczeniowa jednostek budżetu państwa,

• kredytowanie budżetu państwa,

b/ banku emisyjnego :

• emisja znaków pieniężnych,

• organizacja obiegu pieniądza,

• regulacja ilo*ć pieniądza w obiegu,

c/ banku banków :

• wiodąca rola w systemie bankowym,

• funkcje nadzorcze i kontrolne,

• usługi - refinansowanie, udzielanie kredytów bankom komercyjnym

10. Jakie są cele polityki pieniężnej banku centralnego ?

BANKI CENTRALNE - jednostki państwowe lub podporządkowane państwu o różnym stopniu autonomii, w zależności od państwa; warunkiem ich skuteczności jest niezależność. Bank Centralny jest jednostką zwierzchnią nad innymi bankami, nie jest jednostką komercyjną.

Funkcje BC:

a) centralny bank państwa: formułowanie polityki pieniężnej, organizacje procesu rozliczeń rachunków, współodpowiedzialność za politykę dewizową i kursy walut, zarządzanie rezerwami dewizowymi, obsługa kursowo - rozliczeniowa jednostek budżetu państwa, kredytowanie budżetu państwa;

b) bank emisyjny: emisja znaków pieniężnych, organizacje obiegu pieniężnego, regulacje ilości pieniądza w obiegu;

c) bank banków: wiodąca rola w systemie bankowym, funkcje nadzorcze i kontrolne, usługi- refinansowanie, udzielanie kredytów bankom komercyjnym;

Cele polityki pieniężnej BC:

1)- OPERACYJNE- ilość płynnych rezerw w systemie bankowym, wysokość krótkoterminowej stopy procentowej;

2)- POŚREDNIE- podaż pieniądza - M=C+D (M- podaż pieniądza, D-kredyty, C-gotówka ), stabilność kursów walutowych;

3)- CEL FINALNY- bezinflacyjny wzrost gospodarczy;

11. Jakie znasz instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego?

Do instrumentów polityki pieniężnej banku centralnego zalicza się: politykę rezerw obowiązkowych, operacje otwartego rynku oraz polityka zmian stopy redyskontowej, dzięki którym Bank Centralny może wpływać na płynne rezerwy banków komercyjnych.

Polityka rezerw obowiązkowych- utrzymanie rezerw w gotowce i rezerw w banku centralnym ma na celu zapewnienie wypłacalności banków handlowych, ale nie tylko. Relacja miedzy rezerwami banków handlowych a wkładami ich klientów ma ważne znaczenie w kształtowaniu ilości pieniądza w obiegu. Zobowiązując banki handlowe do podwyższenia lub obniżenia tej relacji, która nazywa się relacja rezerw obowiązkowych, bank centralny może skłaniać banki handlowe do zawężania lub rozszerzania akcji kredytowej. Podwyższenie wskaźnika rezerw obowiązkowych zmusza banki handlowe do utrzymywania większej części aktywów w formie gotówki lub w postaci nieoprocentowanych wkładów w banku centralnym. Aktywa te nie mogą być przeznaczone na działalność kredytowa i proces kreacji pieniądza ulega zahamowaniu. Aktywność gospodarcza kurczy się i dochody społeczeństwa spadają Jest na odwrót, gdy b.c. nakazuje zmniejszenie wskaźnika rezerw obowiązkowych Dodatkowe wolne fundusze banki przeznaczają na dodatkowe kredyty. Powstają nowe wkłady tzw. wkłady pochodne, i ilość pieniądza w obiegu wzrasta. Działalność gospodarcza ożywia się, dochody społeczeństwa wzrastają Pewna zaleta omawianego instrumentu jest to, ze jego stosowanie oddziałuje na płynność banków, bez wpływu na poziom rynkowej stopy procentowej. Działa tu tylko efekt ilościowy, bez występowania efektu cenowego. Ujemna strona zmian wskaźnika rezerw obowiązkowych jest to, ze bankom nie jest łatwo dostosować się do nowego wymaganego wskaźnika Z pewnością nie jest to instrument szybkiego działania. Wśród ekonomistów przeważa opinia, ze nie jest to najlepszy instrument polityki monetarnej.

r=(R/D)*100 r- stopa rezerw, R-rezerwa obowiązkowa, D-depozyty.

Polityka zmian stopy redyskontowej (powszechnie nazywanej stopa dyskontowa)- każdy bank handlowy ma prawo zaciągnąć pożyczkę w banku centralnym. Zaciągnięcie pożyczki polega na sprzedaży bankowi centralnemu weksli handlowych wykupionych od klientów. Sprzedaż bankowi centralnemu następuje według określonej ceny, która jest stopa redyskontowa. Nie chodzi jednak o odsprzedanie wyłącznie weksli handlowych. W grę wchodzi cały wachlarz krótkoterminowych papierów wartościowych Jeżeli b.c. zwiększa stopę redyskontowa, to banki handlowe korzystające z pożyczek od b.c. musza również zwiększyć stopy procentowe udzielanych kredytów chcąc osiągać zyski. Powoduje to zmniejszenie akcji kredytowej i zmniejszenie pieniądza w obiegu. W odwrotnym przypadku, gdy b.c. zmniejsza stopę redyskontowa, banki handlowe mogą również bez strat obniżyć stopy procentowe kredytów co powoduje zwiększenie ilości pobieranych kredytów Na brak skuteczności polityki redyskontowej wpływają międzynarodowe ruchy kapitałów krótkoterminowych Zwyżka stopy redyskontowej wywołuje wzrost rynkowych stop procentowych. Z zagranicy napływają kapitały do banków krajowych, ich rezerwy wzrastają, tak ze nie musza uciekać się do pomocy banku centralnego.

Polityka otwartego rynku- w krajach kapitalistycznych skarb państwa emituje papiery wartościowe, zaciągając w ten sposób kredyt u społeczeństwa Kosztem kredytu jest stopa oprocentowania walorów państwowych. Właścicielami walorów państwowych mogą być również banki. Dla nich jest to alternatywny sposób lokaty aktywów w stosunku do udzielanych kredytów Transakcjami kupna i sprzedaży państwowych papierów wartościowych zajmuje się bank centralny. Handel dotyczy głownie walorów krótkoterminowych (tych jest najwięcej). Stopa procentowa po jakiej są realizowane operacje otwartego rynku, bo tak się one nazywają, ma duży wpływ na sytuacje finansowa kraju. Kupno i sprzedaż państwowych papierów wartościowych oddziałuje na ilość krążącego pieniądza w kraju. Jeżeli b.c. kupuje weksle skarbowe, to wskutek tego zwiększają się rezerwy gotówkowe banków handlowych ponieważ pieniądze, które b.c. zapłacił za te papiery wartościowe zasilają gospodarkę i ludność i trafiają do banków handlowych jako wkłady Dokładnie przeciwnie jest wtedy, gdy b.c. sprzedaje weksle skarbowe. Operacje otwartego rynku jako środek polityki finansowej maja spore zalety. Ważną zaleta jest to, ze operacje kupna i sprzedaży weksli, a zatem zmiany podaży pieniądza inicjuje b.c. Sprzedaje lub kupuje tyle papierów wartościowych ile uznaje za pożądane z punktu widzenia celów polityki monetarnej. Jest to dość precyzyjny instrument kształtowania podaży pieniądza Druga zaleta jest to, ze operacje otwartego rynku mogą być dokonane w dowolnej skali. To, czy podaż weksli zmienia się, zależy od woli b.c.

Okazuje się, ze mechanizm rynkowy nie zapewnia racjonalnego przepływu strumieni finansowych w gospodarce. Niezbędne jest wykorzystanie środków administracyjnych, oddziałujących na zjawiska finansowe bezpośrednio, zgodnie z preferencjami centralnej władzy monetarnej. Do bezpośrednich instrumentów sterowania bankami należą przede wszystkim: kontrola rozmiarów udzielonych pożyczek, kontrola stop procentowych i polityka selektywnych wskaźników rezerwowych.

12. Omówić politykę kursu walutowego w Polsce.

KURS WALUTOWY - liczba jednostek danej waluty jaką można nabyć za jednostkę innej waluty.

Rodzaje kursów walutowych:

1) Kursy centralnie wyznaczane przez NBP, codziennie na podstawie obniżonej miesięcznie ( od 8.01.1996 o 1%) złotowej wartości koszyka walut. Koszyk walut: 45% dolar USA, 35% marka niemiecka, 10% funt angielski, 5% frank francuski, 5% frank szwajcarski.

2) Kursy międzybankowe = kursy centralne ± 7% od kursu centralnego.

3) FD- fixing dewizowy ( obejmuje markę i dolara, ustala się kurs średni jak na giełdzie). Transakcje są zawierane między NBP a bankami upoważnionymi do czynno*ci obrotu dewizowego

4) Kurs stosowany w rozliczeniach NBP z jednostkami budżetowymi.

Przed 1991 rokiem był kurs sztywny złotego ustalany wg $US, a potem kurs ustalony wg koszyka walut, ustalonego ze strony handlu międzynarodowego. 1 października 1991 roku złotowa wartość koszyka wynosiła 11.100 starych złotych i od tego czasu rozpoczął się kurs pełzający.

Dewaluacja złotego od 1991 do 1996 roku zmniejsza się w stosunku do koszyka walut. Oznacza to pogorszenie konkurencyjności naszego eksportu.

W maju 1995 roku wprowadzono złoty wolny. Kurs złotego może ukształtować się na rynku w pewnych granicach. Jeżeli następuje spadek naszego złotego, to BC kupuje nasze złotówki za waluty. Gdy złoty wzrasta, to sprzedaje się go za walutę.

Kurs walutowy - notowanie bezpo*rednie, cena jednostki waluty zagranicznej wyrażona w walucie krajowej : np. 1US$ = 2,35 zł.

- notowanie po*rednie : 1 zł = 0,426 US$

13. Co to są operacje otwartego rynku, mechanizm ich działania.

Polityka otwartego rynku polega na tym, że B.C. jest upoważniony do zakupu i sprzedaży krótkoterminowych pap. wart. , przeważnie państwowych (weksle skarb.). B.C. zakupuje te pap wart. wg stopy zakupu (odebrania), a sprzedaje (doręczenie). Zakup pap. wart. z jednej strony powiększają aktywa B.C., z drugiej zwiększają obieg pieniądza. Sprzedaż pap. wart. działanie odwrotne. Oper. otwartego tynku mogą być dokonywane przez przetarg ilościowy bądź procentowy.

Operacje otwartego rynku:

- REPO (zwrotny zakup) - polega na tym, że dealerzy banku centralnego dokonują dwóch operacji jednocze*nie :kupują od banków bony skarbowe z dostawą natychmiastową i odsprzedają bankom te same papiery z dostawą w uzgodnionym terminie i po okre*lonej cenie. W tej sytuacji bank centralny udziela kredytu bankowi komercyjnemu na określony czas. Instrument te stosowany jest w przypadku niedoboru płynno*ci w systemie bankowym

- REVERSE REPO (zwrotna sprzedaż) - polega na tym, że dealerzy banku centralnego dokonują dwóch operacji jednocze*nie : sprzedają bony skarbowe bankom z dostawą natychmiastową i odkupują te same papiery z dostawą w okre*lonym terminie i po okre*lonej cenie. Instrument stosowany w przypadku nadwyżki płynno*ci w systemie bankowym.

Wysokość oprocentowania pożyczek krótkoter­mino­wych:

WO - WA 360

iR = ----------------- * -----------

WA T , gdzie:

iR - stopa oprocentowania pożyczek zaciągniętych (udzielonych) przez NBP w wyniku dokonywania REPO i REVERSE REPO,

WA - wartość akcyjna, cena bonów sprzedanych kupionych w transakcjach natychmiastowych,

Wo - wartość odkupu, cena bonów kupionych (odsprzedanych) w transakcjach terminowych,

T - okres na jaki zawierane są transakcje REPO i REVERSE REPO

14. Co oznaczają płynne rezerwy banków komercyjnych ?

Płynne rezerwy banków - depozyty banków komercyjnych w banku centralnym (rezerwy obowiązkowe + rezerwy nadobowiązkowe). Środki wpłacone na rachunek w banku centralnym oraz gotówka w skarbcach banków źródło-finans, rezerwy obowiązują w 50%. Posiadanie płynnych rezerw - jest potrzebne do dokonywania płatności między bankami. Pod koniec miesiąca rezerwy banków komercyjnych mają powodując wzrost stopy procentowej na rynku między bankowym

Banki komercyjne zajmują się działalnościa depozytowo-kredytową, prowadzą rozliczenia pieniężne.

Pasywa BC Aktywa banku komercyjnego

płynne rezerwy ← gotówka w skarbcu płynne rezerwy b. komerc.

banków ← środki ulokowane w BC

15. Wyja*nić pojęcie stopy procentowej.

STOPA PROCENTOWA- cena jaką dłużnik płaci wierzycielowi za udostępnienie funduszy pieniężnych; premia za powstrzymywanie się od konsumpcji.

r = f ( d, s, e, Ss, i, Ry, m, o, k )

r- nominalna stopa procentowa;

s- podaż kapitału pożyczkowego;

e- przeciętna dochodowość kapitału zainwestowanego w przedsiębiorczość

Ss- skłonność do oszczędzania;

i- oczekiwana inflacja;

Ry- premia od ryzyka;

m- polityka monetarna;

k- koniunktura gospodarcza;

o- okres umorzenia długu;

a- dolna granica stopy procentowej;

a< r < e

e= zysk netto*100/kapitał własny

D= ( N*r*t )*100/360

D- kwota dyskontowa;

N- nominalna wartość weksla;

r- stopa dyskont;

t- czas trwania transakcji;

Rola stopy procentowej w gospodarce:

- stymuluje powstawanie oszczędności, które stanowią źródło kapitałów inwestycyjnych;

- zapewnia równowagę między popytem a podażą na kredyt;

- racjonalizuje wykorzystanie kredytów i kieruje je do przedsięwzięć o wyższej stopie zwrotu;

- jest narzędziem regulacji strumienia pieniądza w stosunku do strumienia dóbr i usług realnych;

Polityka stopy procentowej wpływa na procesy realne za pośrednictwem stopy dyskontowej. Jej wysokość określa wymagane tempo pomnażania kapitału, które musi osiągnąć konkretny projekt inwestycyjny.

16. Co oznacza nominalną, realną i efektywna stopa procentowa ?

r = r_r + r_i + r_y wzór na nominalną stopę procentową

r - nominalna stopa procentowa,

r_r - realna stopa procentowa,

r_i - premia równa oczekiwanej inflacji,

r_y - premia od ryzyka

r_r = [(1 + r) / (1 + r_i)] - 1 wzór na realną stopę procentową

r_e = [1 + (r / m)]^m - 1 wzór na efektywną stopę procentową

Efektywna roczna stopa procentowa kredytu okre*la efektywny roczny koszt kredytu.

17. Na czym polega mechanizm kreacji pieniądza gotówkowego w banku centralnym ?

Ms = H * [ R / D + C / M - (R / D) * (C / M)][R / D + C / M - (R / D) * (C / M)] --- współczynnik kreacji pieniądza bankowegoC / M -- stopa wycieku? gotówkowego, Ms -- podaż pieniądza, H -- baza monetarna, R / D -- stopa rezerw bankowych H = C + R , C -- gotówka w rękach ludności , R -- rezerwy systemu bankowego (gotówka w posiadaniu banków + rezerwy deponowane w banku centralnym)Agregaty: M1 = gotówka + wkłady a vistaM2 = M1 + wkłady a vistaM3 = M2 + terminowe wkłady oszczędnościowePieniądz banku centralnego = gotówka + wkłady na r-k w banku centr. w tym rezerwy obowiązkoweIlość pieniądza w obiegu jest kontrolowana przez bank centralny.

18. Na czym polega wtórna kreacja pieniądza przez banki komercyjne ?

wzrost aktywów zagranicznych /waluty obcej/ ⇒ wzrost ilo*ci *rodków płatniczych na rachunkach klientów

wzrost akcji kredytowej ⇒ wzrost ilo*ci *rodków płatniczych na rachunkach klientów

19. Co oznacza pojęcie dewiz i warto*ci dewizowych ?

Dewizy-pieniężne należności zagraniczne, które ze względu na swoje płynności mogą być zrealizowane natychmiast lub w krótkim czasie np. czeki, weksle, obligacje. Wg.banku szwajcarskiego dewizy to wszelkie roszczenia w stosunku do waluty zagranicznej płatnej za granicą czy to składającej się z funduszy trzymanych w(w zagran. walucie)w zagranicznych bankach, czy też z weksli lub czeków (zdenominowanych).

Wartość dewizowa-waluty obce i dewizy, złoto, platyna w stanie nie przetworzonym, a także obiegowe znaki pieniężne jeżeli są przewożone lub wywożone za granicę, podobnie wszelkie książeczki oszczędnościowe ?, pap. wart., które podlegają wymianie a, są przewożone lub wywożone za granicę.

20. Jakie znasz rodzaje rachunków bankowych?

A/ Rachunki w celu przechowywania *rodków pieniężnych i przeprowadzania rozliczeń pieniężnych :

1/ Dla jednostek wykonujących działalno*ć gospodarczą :

a/ rachunki bieżące podstawowe w zł - gromadzone pieniądze ze sprzedaży, wypłacane zobowiązania wobec dostawców, wynagrodzenia; jest to tak zwany pieniądz transakcyjny, przeprowadzanie rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych, krajowych i zagranicznych; dostępny na każde żądanie;

b/ rachunki bieżące pomocnicze w zł - prowadzone dla rozliczeń w innym oddziale tego samego banku lub innym banku;

c/ rachunki lokat terminowych, w zł i w walutach - przechowywanie *rodków pieniężnych na czas okre*lony w umowie z bankiem;

d/ rachunki bieżące w walutach wymienialnych - gromadzenia wpływów z eksportu w walutach wymienialnych, rozliczenia, dowolne dysponowanie *rodkami;

e/ rachunki zagraniczne wolne w zł i w walutach wymienialnych - dla osób zagranicznych prawnych, gromadzenie walut wymienialnych, zł i odsetek, przeprowadzanie rozliczeń ( US$, DEM, FF, funt brytyjski, frank szwajcarski).

2/ Dla osób fizycznych nie prowadzących działalno*ci gospodarczej :

a/ rachunki oszczędno*ciowo-rozliczeniowe /ROR/ - lokowanie wkładów oszczędno*ciowych gotówkowych i rozliczeń bezgotówkowych, wykonywane przy pomocy czeku, otwarcie ⇒ zobowiązanie wła*ciciela do regularnych wpłat wynagrodzeń lub innych dochodów; można zlecić stałe zlecenia, można uzyskać kredyt;

b/ rachunki lokat terminowych w zł;

c/ rachunki oszczędno*ciowe w zł - przewiduje się istnienie książeczek oszczędno*ciowych;

d/ rachunki walutowe (a`vista i terminowe);

B/ Rachunki kredytowe - są prowadzone w celu rejestracji zadłużenia klienta wobec banku;

0/ Rachunek nostro i loro - służą do ewidencji bieżącej wpływów i wydatków względem innych banków (służą tylko bankom).

Rachunek NOSTRO - rachunek otworzony przez dany bank w innym baku w kraju lub za granicą. Bank, który prowadzi rachunek danego banku, nazywamy korespondentem.

Rachunek LORO - rachunek jaki dany bank otworzył w swoich księgach dla innego banku (innego banku prowadzony u nas).

Za po*rednictwem tych rachunków odbywają się rozliczenia pomiędzy bankami. NBP prowadzi rachunki loro dla banków komercyjnych.

21. Co to jest rachunek nostro i loro?

Rachunek nostro - (il nostro - nasze dobro) rachunek jaki otworzył dany bank za granicą; nasz rachunek u korespondenta zagranicznego.

Rachunek loro - (il loro - ich dobro) rachunek korespondenta zagranicznego (banku zagranicznego) prowadzony w danym banku (krajowym); rachunek, który nasz bank otworzył dla banku zagranicznego.

Współpracujący bank zagraniczny, z którym dany bank utrzymuje bliskie stosunki nazywa się bankiem korespondentem. Na rachunkach tych księgowane są rozliczenia banków z tytułu wykonywania zlecanych wzajemnie różnych operacji bankowych (np. polecenia wpłat na rzecz wskazanych osób).

22. Jakie znasz rodzaje operacji bankowych?

Operacje bankowe - stosunki umowne zachodzące miedzy bankiem i klientem, w których bank oferuje swoje usługi, a klient jest usługobiorcą. Operacje te są połączone z określonymi świadczeniami na rzecz klienta (np. depozyt) lub na rzecz banku (np. kredyt). Operacje bankowe są wykonywane przy wykorzystaniu rachunku bankowego.

Kwalifikacja operacji bankowych może być dokonywana w zależności od zastosowanych kryteriów. Najczęściej stosowany jest tzw. klasyczny podział na:

- czynne (aktywne) - działania polegające na wykorzystaniu zgromadzonych środków na różne cele czyli lokowanie środków własnych i powierzonych przez klientów (depozytariuszy) np. udzielanie kredytów, gwarancji bankowych; do 15% funduszy własnych banki mogą lokować fundusze w akcjach, także do 15% w nieruchomościach, lokowanie w obligacjach Skarbu Państwa.

- bierne (pasywne) - polegają na wykonywaniu czynności prowadzących do zwiększenia sumy środków banku (przyjmowanie depozytów), ponadto polegają na emisji własnych papierów wartościowych, przyjmowaniu lokaty od innych banków, zaciąganie kredytu refinansowego od Banku Centralnego.

- pośredniczące (usługowe) - bank wykonuje operacje na zlecenie, rachunek i ryzyko klienta np. dokonywanie rozliczeń między podmiotami, pośredniczenie w obrocie papierami wartościowymi, zarządzanie portfelowe, prowadzi działalność biur maklerskich (dealer - kupuje i sprzedaje papiery wartościowe na własny rachunek (bank ma dochód), broker - kupuje i sprzedaje papiery wartościowe na zlecenie klienta, pobiera prowizję od tego)

23. Na czym polega kapitalizacja odsetek i technika dyskonta ?

Mamy kapitalizację odsetek roczną , kwartalną lub miesięczną

FV=PV(1+ r)^n .... FV -wartość przyszła po upływie n lat ..

PV -suma pieniędzy którą dysponujemy obecnie ..

r-stopa procentowa w skali roku ..

n -liczba lat

KAPITALIZCJA odsetek - odsetki od kapitału są dodane do kapitału i od tego liczone są odsetki. Gdy odsetki są kapitalizowane m razy w roku to wówczas :

FV=PV[ 1 + ( r/m) ] ^ m*n

r- stopa dyskonta

N- wartość nominalna waloru

S- oferowana cena zakupu

d- czas od emisji do wykupu

24. Co to są kredyty zobowiązaniowe ?

Istotą kredytów zobowiązaniowych jest to, że bank przejmuje zobowiązania klienta lub ryzyko transakcji (kontraktu), jakie ponosi wierzyciel, nie dokonując jednakże bezpo*redniej płatno*ci na jego rzecz. Bank w takich transakcjach nie angażuje bezpo*rednio swoich *rodków pieniężnych, ale tylko swoją zdolno*ć kredytową lub przejmuje okre*lonę umową ryzyko.

25. Na czym polega awal bankowy?

Awalizowanie weksli przez banki jest jedną z rodzajów operacji czynnych związanych z użyciem weksla. Operacja ta polega na przejęciu przez bank ryzyka i podobna jest do gwarancji bankowych.

Banki krajowe oferują udzielenie awali (tzw. awal nostro) na wekslach akceptowanych przez przedsiębiorstwa krajowe lub na ich wekslach własnych. Awal jest udzielany na zlecenie przedsiębiorstwa które równocześnie powinno zawierać dyspozycję zapłaty na weksel w terminie jego płatności. Zlecenie awalu zawiera także upoważnienie banku do obciążenia rachunku zleceniodawcy. Udzielenie awalu następuje przez zamieszczenie na poprzedniej stronie weksla zwrotu: “per aval” lub “bon per aval”, ze wskazaniem przedsiębiorstwa, na które awal jest udzielany i podania numeru awalu oraz podpis prokurentów banku.

Zapłaty awlizowanego weksla dokonuje się w terminie jego płatności, co w odniesieniu do weksla domicylowanego w banku zagranicznym oznacza, iż w terminie płatności weksla przekazana kwota powinna znaleźć się w banku.

26. Co to jest kredyt akceptacyjny ?

Kredy akceptacyjny - upoważnienie klienta przez bank do ciągnienia na niego weksli na określoną kwotę. Weksle są akceptowane przez bank. Bank poprzez podpis na wekslu zobowiązuje się do wykupu zaakceptowanych weksli w terminie płatności. Równocześnie w przypadku niedostarczenia przez klientów środków na wykup weksla udzieli mu bank kredytu akceptacyjnego.

27. Co jest istotą gwarancji bankowych, rodzaje ?

Gwarancja bankowa stanowi nieodwołalne zobowiązanie banku do wypłacenia benefecjentowi gwarancji określonej kwoty pieniężnej w razie gdyby zleceniodawca gwarancji nie spełnił świadczenia, do wykonania którego był zobowiązany. Udzielając gwarancji bank deklaruje, że jeśli jego klient (zw. głównym dłużnikiem) nie wypełni zobowiązań umownych, to bank zapłaci jego kontrahentowi określoną kwotę pieniężną.

Cechą gwarancji jest przejęcie ryzyka, które ponosi wierzyciel (beneficjent), służy do wyrównania szkody beneficjentowi, ponieważ gwarant odpowiada za uzyskanie zagwarantowanego rezultatu. Gwarancja jest zabezpieczeniem transakcji.

Rodzaje gwarancji :

• przetargowa - stanowi pisemne zobowiązanie banku do zapłacenia kwoty okre*lonej w gwarancji w razie, gdyby zleceniodawca (oferent, który wygrał przetarg) odmówił podpisania kontraktu na warunkach oferty. Gwarancję tę składa jako wadium przystępujący do przetargu; jej kwota powinna być równa wysoko*ci wadium;

• zapłaty cła

• zapłaty należności za zakupione towary i usługi - zobowiązanie banku do zapłaty kwoty, gdyby zleceniodawca nie dokonał zapłaty za towary i usługi jako zobowiązany na podstawie umowy zawartej z beneficjętem;

• spłaty kredytu

• dobrego wykonania kredytu

• zwrotu zaliczki

• zapłaty akredytywy

• zapłaty rat leasingowych - leasingodawca otrzymuje odszkodowanie od banku w razie niespłacenia przez leasingobiorcę rat leasingowych w okre*lonym terminie;

28. Jakie znasz rodzaje kredytów?

I Kryterium podmiotowe

1. dla jednostek gospodarczych:

a/ obrotowy,

b/ inwestycyjny,

2. dla ludno*ci :

a/ w rachunkach oszczędno*ciowo-rozliczeniowych,

b/ gotówkowy

c/ na sprzedaż ratalną,

d/ lombardowy

e/ inwestycyjny, np. mieszkaniowy, ekspresowy.

II Kryterium przedmiotowe

1.obrotowe :

1.1 w rachunku bieżącym :

a/ odnawialny /rewoliwingowy/,

b/płatniczy /kasowy/,

1.2 w rachunku kredytowym :

a/ docelowy,

b/ na wymagalne zobowiązania,

c/ kasowy,

d/ sezonowy,

e/ linia kredytowa,

2.inwestycyjne,

3. konsumpcyjne,

III Forma realizacji - metoda udzielenia :

1. kredyt w rachunku bieżącym,

2. kredyt w rachunku kredytowym,

3. kredyt dyskontowy

4. kredyt akceptacyjny

5. kredyt factoringowy

6. kredyt leasingowy

IV Prawna forma zabezpieczenia kredytu

1. kredyt lombardowy

2. kredyt hipoteczny

3. inne

V Waluta kredytu:

1.złotowe,

2.dewizowe

29. Na czym polega kredyt w rachunku bieżącym?

Występuje, gdy firma liczy się z możliwością przejściowego braku środków na rachunku. Służy utrzymaniu płynności, pozwala na wystąpienie salda debetowego do wysokości ustalonej w umowie.

Udzielenie tego kredytu oznacza, że bank będzie realizował dyspozycje klienta w ramach przyznanego kredytu do kwoty ustalonej w umowie kredytowej. W przypadku braku środków na rachunku, kredyt ma charakter kredytu krótkoterminowego, odnawialnego o limitowanej wysokości.

Spłata kredytu następuje z bieżących wpływów na ten rachunek, odsetki są naliczane od salda debetowego rachunku.

Banki pobierają prowizję od 1 do 1,5 % limitu debetowego; niektóre, pobierają określony procent (ok. 3%) od postawienia do gotowości środków. Kredyt jest udzielany określonej grupie podmiotów gospodarczych:

- muszą mieć w banku rachunek bieżący

- być klientem od dłuższego czasu

- muszą mieć duże obroty

- charakter operacji wskazujący na opłacalność

- wywiązują się z dotychczasowych zobowiązań wobec banku

Odmianą kredytu w rachunku bieżącym jest kredyt kasowy (płatniczy), np. na płace dla pracowników, na pokrycie wymagalnych zobowiązań udzielany na okres 1 miesiąca.

30. Co to jest kredyt dyskontowy?

Bank udziela kredytu dyskontowego w operacji dyskonta weksla, stawiając do dyspozycji klienta kwotę weksla pomniejszoną o dyskonto i prowizję.

Weksel - jest dokumentem zobowiązującym wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia okre*lonej kwoty pieniężnej w okre*lonym czasie. Jest instrumentem kredytu kupieckiego.

Do podstawowych funkcji weksla należą:

1)kredytowa - odroczenie zapłaty, gdy dostawca sprzedaje towar na kredyt kupiecki;

2)płatnicza - weksel może być wykorzystywany jako forma zapłaty zwłaszcza w transakcjach kupna - sprzedaży.

3)gwarancyjna - weksel zabezpiecza w szczególny sposób zapłatę, za którą są odpowiedzialne wszystkie osoby podpisane na wekslu , jest bezwzględnie wymagalny; w razie nie zapłacenia weksla w terminie dokonuje się protestu weksla. Dokonuje tego biuro notarialne, do którego należy zgłosić weksel po dwóch dniach od terminu zapłaty. Protest z powodu niezapłacenia weksla uprawnia jego posiadacza do przymusowego egzekwowania należno*ci w uproszczonym trybie, bez procesu sądowego. Roszczeń można dochodzić od wszystkich osób podpisanych na wekslu, które są solidarnie odpowiedzialne za zobowiązanie wekslowe

4)obiegowa - weksel może być odstępowany, może obiegać między wieloma podmiotami gospodarczymi,

5)refinansowa - posiadacz weksla może go zdyskontować w banku i otrzymać gotówkę.

Przydatność weksla jako instrumentu kredytu wynika z jego szczególnych cech:

- samoistności weksla

- abstrakcyjności zobowiązania

- możliwość przenoszenia praw płynących z weksla na drodze indosu.

Dodatkową formą zabezpieczenia zapłaty może być poręczenie osoby trzeciej, zwane także awalem.

Dyskonto i redyskonto weksli.

Dyskontowanie weksli to wykup weksli, przez bank przed terminem ich płatności z potrąceniem odsetek zwanych potocznie dyskontem. Bank nabywający weksel jest indosariuszem i może przedstawiać go do redyskonta w innym banku lub ostatecznie w banku centralnym.

FV=PV*(1+r)n - oprocentowanie

PV=FV*[ 1/(1+r)]n - dyskontowanie

Dyskonto to kwota o którą pomniejsza się wartość nominalną waloru przy zakupie przez bank:

D- kwota dyskonta

N- wartość nominalna wynikająca z weksla

d- czas od dnia emisji do dnia zakupu weksla

r- stopa dyskontowa

31. Czym się różni weksel własny od trasowanego?

Weksel jest dokumentem zobowiązującym wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w oznaczonym terminie. Różnica pomiędzy wekslem własnym, a trasowanym polega na tym, że:

- w przypadku weksla własnego (sola) wystawca zobowiązuje się do zapłaty;

- w wekslu trasowanym, zwanym również ciągnionym (trata), wystawca zleca wskazanej osobie zapłacenie określonej kwoty.

W wekslu własnym występują dwie osoby: wystawca jest płatnikiem, na rzecz remitenta. Natomiast weksel trasowany jest poleceniem ciągnionym przez wystawcę weksla (trasanta), na płatnika (trasata), który ma zapłacić remitentowi (beneficjentowi) kwotę wymienioną w tracie. Jednak zobowiązanie trasata powstaje dopiero po wyrażeniu przez niego akceptu tego polecenia zapłaty. W wekslu trasowanym występują więc co najmniej trzy osoby.

Schemat obiegu weksla własnego:

Schemat obiegu weksla trasowanego:

Remitent - osoba (instytucja) wskazana w wekslu której ma być wypłacona suma wekslowa. Indos - przeniesienie płynących z weksla praw na inną osobę, polega na umieszczeniu na odwrocie weksla odpowiedniej formuły oraz podpisu indosanta. Indosant - osoba która przenosi prawa wynikające z weksla na inną osobę. Indosariusz - osoba na którą przeniesiono prawo do wypłacenia jej określonej w wekslu kwoty.

32. Jakie znasz rodzaje innowacji kredytowych ?

Factoring - instrument finansowy, służy zarządzaniu; wykup przez bank lub innego po*rednika wyspecjalizowanego finansowego przeterminowanych wierzytelno*ci, związanych z dostawa towarów i usług. Usługa factoringowa ma charakter cech operacji kredytowej i rozliczeniowej, przy jednoczesnym przejęciu przez bank ryzyka. Factoring może być krajowy lub zagraniczny.

Dostawca zawiera z bankiem umowę, po wysłaniu towarów odbiorcy przesyła do banku kopie faktur. Bank wypłaca 70 - 90% warto*ci faktur, przez co dostawca zapewnia sobie *rodki na bieżącą działalno*ć. Reszta warto*ci faktur jest zablokowana na oddzielnym koncie, w razie reklamacji ze strony odbiorcy. Reszta jest wypłacana, gdy odbiorca spłaci fakturę do banku.

Funkcje factoringu :

• finansowa - udziela natychmiastowo *rodki pieniężne,

• usługowa - zarządza należno*ciami, monitoring,

• gwarancyjna - daje gwarancję na uzyskanie należno*ci przez dostawcę.

Rodzaje factoringu :

• factoring bez regresu - prawdziwy, wła*ciwy; bank nie żąda zwrotu *rodków od klienta, który zlecił finansowanie faktur, je*li kwota należno*ci nie wpłynęła / przejmuje pełne ryzyko/,

regres - roszczenie zwrotne, prawo zwrotu kwot wyłożonych za inną osobę.

• factoring z regresem - factor zastrzega w umowie regres do sprzedającego z tytułu niezapłacenia faktur, w tym wypadku ryzyko niewypłacalno*ci dłużników ponosi klient; factor ma prawo powrotnego przeniesienia wierzytelno*ci na dostawcę,

• factoring jawny - dłużnik jest powiadamiany o przejęciu należno*ci przez factora; rachunki partnerów umowy zawierają zapisy o tym, że należno*ci są odstępowane w ramach umowy factoringowej, instytucja factoringowa będzie żądać od dłużnika zapłaty za rachunek, płacą bezpo*rdnio factorowi dłużnicy, jest korzystniejszy dla banków,

• factoring cichy - przewiduje się tzw. „cichą procedurę”, dłużnicy nie są powiadamiani o stosunkach transakcji factoringowej, dłużnicy płaca rachunki dostawcy, którzy są zobowiązani ze swej strony przekazać *rodki factorowi.

Forfaiting - zakup należno*ci terminowych, jakie powstają w rezultacie eksportu produktów i usług z wyłączeniem prawa regresu wobec eksportera odstępującego wierzytelno*ć (wykluczone zostaje roszczenie zwrotu do sprzedającego-eksportera).

Jest odmiana factoringu, dotyczy międzynarodowych działań.

Bank importera gwarantuje (poręcza) weksel własny złożony przez importera, który następnie przekazuje importerowi. Importer płaci otrzymanym wekslem eksporterowi za dostawę, otrzymuje dostawę na kredyt. Eksporter odstępuje weksel bankowi forfaitingowemu otrzymując zapłatę. Eksporter otrzymuje zapłatę i nie ponosi odpowiedzialno*ci za realizację należno*ci od importera. Bank forfaitingowy w terminie wymagalno*ci przekazuje weksel bankowi importera i otrzymuje zapłatę. Importer wykupuje weksel.

Leasing - oznacza krótko- lub długoterminowe wypożyczenie albo wydzierżawienie dóbr materialnych przez leasingodawcę w celu ich użytkowania przez leasingobiorcę bez prawa własności. W ten sposób odbiorca leasingu może używać dóbr materialnych bez konieczności dokonania zakupu inwestycyjnego. Istnieje również możliwość sprzedaży dobra przez przyszłego leasingodawcę przyszłemu leasingobiorcy.

Przedmiotem umowy leasingowej mogą być wszystkie dobra materialne, tak nieruchomości (hale produkcyjne, magazyny, biurowce), jak i ruchomości (technika elektroniczna, maszyny biurowe, auta).

Istnieją dwie formy leasingu:

- leasing bezpośredni, gdy producenci określonych towarów oddają je w użytkowanie innym przedsiębiorstwom;

- leasing pośredni, gdy przedsiębiorstwa nie będące producentami danych towarów finansują tylko ich przekazanie w użytkowanie innym przedsiębiorstwom.

W leasingu bezpośrednim producent określonego towaru zwraca się bezpośrednio do potencjalnego użytkownika, proponując mu leasing jako alternatywę w stosunku do kupna Kontrakt leasingowy przebiega tu bez włączenia firmy leasingowej. Dawca - dostawca przy ustalaniu rat leasingowych bierze pod uwagę nakład inwestycyjny (tj. koszty własne + zysk) oraz koszty operacji leasingu (tj. odsetki + premię od ryzyka inwestycyjnego + koszty zarządzania operacją).

W leasingu pośrednim występują w zasadzie trzy podmioty: producent określonego towaru, firma leasingowa oraz użytkownik. Może wystąpić także czwarty partner, czyli instytucja finansowa, która refinansuje firmę leasingową. Pomiędzy producentem i firmą zostaje zawarta umowa kupna - sprzedaży, a pomiędzy spółką leasingową i użytkownikiem - umowa o użytkowaniu na zasadach leasingu. Firma leasingowa pełni 3 podstawowe funkcje: finansowanie, ponoszenie ryzyka i świadczenie usług.

Oprócz generalnego rozróżnienia leasingu bezpośredniego i pośredniego można wyróżnić też inne formy leasingu.

Leasing finansowy - są to długoterminowe kontrakty bez możliwości wypowiedzenia w czasie określonym w umowie. W ramach leasingu finansowego, rozpatrując sumę przypadających rat w okresie najmu w relacji do kosztów dostawcy, rozróżniamy leasing z pełną amortyzacją oraz leasing z niepełną amortyzacją.

Leasing operacyjny - umowy krótkoterminowe z możliwością wypowiedzenia przez leasingobiorcę w trakcie trwania, z zachowaniem odpowiedniego terminu wypowiedzenia (zawsze jednak zostaje zastrzeżony okres minimalny, po którym można skorzystać z możliwości wypowiedzenia).

33. Jakie znasz prawne formy zabezpieczenia kredytów?

Prawne zabezpieczenia kredytów:

A) zabezpieczenie osobiste

- poręczenie wg prawa cywilnego

- weksel własny in blanco

- poręczenie wekslowe

- przelew (przeniesienie) wierzytelności

- gwarancja bankowa

- przystąpienie do długu

- kaucja

- blokada środków (rachunków bankowych i depozytów)

- ubezpieczenie kredytu

- przewłaszczenie w celu zabezpieczenia.

B) Zabezpieczenia rzeczowe:

- zastaw na zasadach ogólnych

- bankowy zastaw rejestrowy

- hipoteka (umowna, kaucyjna, przymusowa)

W przypadku A - poręczyciel odpowiada całym swoim majątkiem, w przypadku B - konkretną rzeczą.

34. Omówić procedury udzielania kredytów ?

Wniosek o kredyt :

Analiza sytuacji branżowej

Analiza sytuacji ogólnobranżowej

DECYZJA -> NIE (odmowa udzielenia kredytu)

TAK

Wstępna ocena wniosku kredytowego

DECYZJA -> NIE (odmowa udzielenia kredytu)

TAK

Ocena zdolno*ci kredytowej

- sytuacja i struktura finansowa

- zdolność kredytowa

- efektywność kredytowanego przedsięwzięcia

DECYZJA -> NIE (odmowa udzielenie kredytu)

TAK

Uzgodnienie szczegółowych warunków umowy kredytowej (negocjacje)

DECYZJA -> NIE (odmowa udzielenia kredytu)

TAK

Umowa kredytowa

Operacja udzieleniu kredytu polega na przedłożeniu przez bank środków pieniężnych, które klient deklaruje się zwrócić.

Przed udzieleniem kredytu badana jest zdolność kredytowa kredytobiorcy.

Wniosek kredytowy zawiera:

- dane dotyczące przedmiotu wniosku (kwota kredytu, przeznaczenie, proponowane zabezpieczenie, terminy spłaty),

• dane identyfikujące wnioskodawcę,

• charakterystyka stosunków z bankiem i budżetem państwa.

Na ogół jest 12 załączników do wniosku, dokumenty uprawniające do prowadzenia działalno*ci, za*wiadczenia o uregulowaniu zobowiązań podatkowych wobec państwa, bilans, rachunek wyników...

35. Z jakich elementów składa się cena kredytu ?

Cena kredytu i inne koszty:

A Oprocentowanie kredytu zmiennego :

1 stawka bazowa (koszt pozyskania)

2 marża banku kredytodawcy (zysk + koszt ryzyka)

3 marża podmiotu zasilającego bank w środki finansowe

B Prowizje :

1 przygotowawcza (od 1-3% wielkości kwoty przeznaczonego kredytu)

2 od uruchomionego kredytu (1-2% kwoty przyznanego kredytu)

3 od zaangażowania kredytu (do 5% od niewykorzystanych środków)

4 od wcześniejszej spłaty

C Inne koszty :

1 oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego (odsetki)

2 opłaty związane z ustanowieniem zabezpieczenia

3 inne (np. premia ubezpieczeniowa związana z eksportem - jednorazowa opłata)

36. Co oznacza zdolno*ć kredytowa, monitoring kredytowy ?

Zdolność kredytowa - to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach.

Ściślej: jest to bieżąca i przewidywana wypłacalność przedsiębiorstwa wynikająca z aktualnej i przyszłej efektywności jego gospodarki, zapewniająca zwrot kredytu wraz z odsetkami w terminie spłaty. Zakres badania zdolno*ci kredytowej zależy od rodzaju kredytu.

Sens formalno - prawny: zdolność klienta do podejmowania przedsięwzięć

Monitoring - system bieżącej i systematycznej weryfikacji zdolno*ci kredytowej klienta w toku funkcjonowania kredytu.

37. Wyjaśnić pojęcie rynku pieniężnego i funkcje.

Rynek pieniężny - to szczególna forma rynku towarowego, na którym występuje popyt i podaż kapitału pożyczkowego o krótkich terminach płatności reprezentowanego przez weksle handlowe i skarbowe. Obroty rynku pieniężnego zależą od stopy dyskontowej Banku Centralnego.

Segmenty:

- rynek papierów wartościowych,

- rynek depozytów międzybankowych: rynek wewnętrzny, rynek międzynarodowych

Funkcje:

1. umożliwia alokację *rodków; uzyskanie dodatkowych *rodków przez banki, firmy, ulokowanie nadwyżek finansowych przez posiadaczy nadwyżek,

2. pozwala regulować płynno*ć systemu bankowego; banki wykorzystują operacje kupna/sprzedaży instrumentów rynku pieniężnego do gospodarowania posiadaną płynno*cią, odchodzą lub powracają do gotówki

3. umożliwia regulowanie podaży pieniądza i krótkoterminowych stóp procentowych, przez wykorzystanie REPO i REPO REVERS,

4. umożliwia zawieranie transakcji obliczonych na zabezpieczenie przed ryzykiem i spekulacją.

38. Jakie znasz instrumenty rynku pieniężnego ?

Do instrumentów rynku pieniężnego należą:

- bony skarbowe

- repo - operacje otwartego rynku

- certyfikaty depozytowe

- weksle

- bony pieniężne

- papiery komercyjne (KWIT`y, bony komercyjne)

- operacje na WIBOR

Bon skarbowy - krótkoterminowe zobowiązanie Skarbu Państwa stanowiące jedną z form finansowania deficytu budżetowego. Dla inwestorów bon skarbowy jest instrumentem, który pozwala na regulację płynności (najpłynniejszy instrument). W Polsce emitowane są bony na okresy 8, 13, 26, 39 i 52 tygodni o nominałach 100 mln, 1mld i 10 mld zł. Emisja bonów przebiega na zasadzie aukcji, na której przyjmowane są oferty inwestorów. Najważniejszą cechą bonów skarbowych jest ich dyskontowy charakter (tzn. kwota nominalna reprezentuje zarówno odsetki jak i kapitał i jest płatna w dniu zakupu). Są to dokumenty na okaziciela i występują w postaci zdematerializowanej. Aby uczestniczyć w transakcji trzeba posiadać konto w Centralnym Rejestrze Bonów Skarbowych.

REPO (zwrotny zakup) - polega na tym, że dealerzy banku centralnego dokonują dwóch operacji jednocze*nie :kupują od banków bony skarbowe z dostawą natychmiastową i odsprzedają bankom te same papiery z dostawą w uzgodnionym terminie i po okre*lonej cenie. W tej sytuacji bank centralny udziela kredytu bankowi komercyjnemu na określony czas. Instrument te stosowany jest w przypadku niedoboru płynno*ci w systemie bankowym

REVERSE REPO (zwrotna sprzedaż) - polega na tym, że dealerzy banku centralnego dokonują dwóch operacji jednocze*nie : sprzedają bony skarbowe bankom z dostawą natychmiastową i odkupują te same papiery z dostawą w okre*lonym terminie i po okre*lonej cenie. Instrument stosowany w przypadku nadwyżki płynno*ci w systemie bankowym.

Wysokość oprocentowania pożyczek krótkoter­mino­wych:

WO - WA 360

iR = ----------------- * -----------

WA T , gdzie:

iR - stopa oprocentowania pożyczek zaciągniętych (udzielonych) przez NBP w wyniku dokonywania REPO i REVERSE REPO,

WA - wartość akcyjna, cena bonów sprzedanych kupionych w transakcjach natychmiastowych,

Wo - wartość odkupu, cena bonów kupionych (odsprzedanych) w transakcjach terminowych,

T - okres na jaki zawierane są transakcje REPO i REVERSE REPO

Certyfikaty depozytowe - forma sekurytyzacji depozytu bankowego; źródło alternatywne uzyskania *rodków przez banki; jest zbywalnym instrumentem, którym bank potwierdza przyjęcie depozytu na okre*lony okres oraz, że zostanie spłacony wraz z odsetkami w terminie zapadalno*ci. Zaletą dla inwestora jest to, że łączy cechy a`vista i wkładu terminowego; *rodki można odzyskać sprzedając przed terminem certyfikat, a stopa rentowno*ci jest wyższa niż a`vista. Może występować w formie imiennej lub na okaziciela. Imienne są objęte gwarancją w ramach Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

Weksel kupiecki - wystawione przez jedno przedsiębiorstwo na rzecz drugiego zobowiązanie do zapłacenia w oznaczonym czasie określonej w wekslu kwoty. Nie jest on oprocentowany, może natomiast podlegać dyskontu. Dyskonto polega na potrącaniu odsetek przy zakupie papieru wartościowego o późniejszym terminie płatności. Wysokość tego potrącenia ustalana jest w skali rocznej i nosi nazwę stopy dyskontowej.

Bony pieniężne - krótkoterminowe papiery wartościowe sprzedawane przez NBP z dyskontem. Wystawiane były na okaziciela (na życzenie mogły być imienne), podlegały obrotowi wtórnemu. Bony pieniężne skierowane były do osób krajowych, sprzedawane na przetargach, miały nominały 100 mln, 1 mld i 10 mld zł. Miały 28, 91 i 128-dniowe terminy wykupu. Wycofane zostały w grudniu 1991 r.

Akcept bankowy - umowa o kredyt akceptacyjny przeznaczony na wykup weksla. Wiele banków akceptuje weksla i udziela kredytu akceptacyjnego.

Kredy akceptacyjny - upoważnienie klienta przez bank do ciągnienia na niego weksli na określoną kwotę. Weksle są akceptowane przez bank. Bank poprzez podpis na wekslu zobowiązuje się do wykupu zaakceptowanych weksli w terminie płatności. Równocześnie w przypadku niedostarczenia przez klientów środków na wykup weksla udzieli mu bank kredytu akceptacyjnego.

Papiery komercyjne - krótkoterminowe papiery warto*ciowe o terminie wykupu poniżej roku, potwierdzające zobowiązanie dłużne remitenta wobec nabywcy. Klasyczne PK mają charakter weksla własnego, wystawionego na okre*loną kwotę o ustalonym terminie wykupu (podstawą prawną papierów komercyjnych jest weksel). PK są instrumentem dyskontowym, plasowanym na rynku przez dealera, który następnie organizuje rynek wtórny, dla zapewnienia odpowiedniej płynno*ci inwestorowi.

Podstawową cechą PK jest brak zabezpieczenia z tytułu emisji aktywami emitenta, a gwarancję stanowi płynno*ć finansowa i poziom zysku emitenta. Ocenę finansową przedsięwzięcia mogą podnie*ć stosowane gwarancyjne linie kredytowe na rachunku bieżącym. Występują jako :

• Bony komercyjne - pozwalają uzyskać kapitał firmom; są konkurencją dla kredytów, oprocentowanie niższe o 2% od kredytów, zamiast kredytu firma może wyemitować papiery krótkoterminowe dłużne. Nie maja charakteru wekslowego, postać zdematerializowana; organizowane dla spółek na giełdzie warszawskiej. Dowodem nabycia na rynku pierwotnym jest potwierdzenie emisji bonu skarbowego.

• KWITY -maja postać weksli terminowych, emisje dla polskich podmiotów, zależnych od firm zagranicznych; sprzedawane w postaci weksla własnego lub praw własno*ci do weksla globalnego; pierwsze emisje miały zabezpieczenie firm.

WIBOR - (Warsaw Interbank Offered Rate) - stopa procentowa, po której banki gotowe są udzielić pożyczki (wypożyczyć depozyt, sprzedać depozyt)

WIBID - (Warsaw Interbank Bid Rate) - stopa procentowa, po jakiej banki gotowe są zaciągnąć pożyczkę (przyjąć depozyt, kupić depozyt)

BID RATE - stopa procentowa płacona od depozytów przyjmowanych przez bank.

OFFERED RATE - stopa procentowa depozytów oferowanych na rynku międzybankowym.

39. W jaki sposób oblicza się dyskonto papierów wartościowych rynku pieniężnego.

Dyskonto jest miarą korzyści finansowych jakie osiąga inwestor z lokaty w papiery wartościowe rynku pieniężnego. Oblicza się go następująco:

D=N-C.k lub D=N*n*d/360*100

gdzie:N - nominalna wartość waloru, C.k - cena kupna (emisyjna) waloru,
n - ilość dni od momentu zakupu do dnia jego wykupu przez emitenta

d - stopa dyskontowa, D - dyskonto

45. W jaki sposób oblicza się stopę dyskonta i stopę rentowności bonów skarbowych. teoria

stopa dyskonta.

d=D*360*100/N*n lub d=(N-C.k)*360/N*n

gdzie:N - nominalna wartość waloru, C.k - cena kupna (emisyjna) waloru

n - ilość dni od momentu zakupu do dnia jego wykupu przez emitenta

d - stopa dyskontowa, D - dyskonto

rentowność bonów skarbowych. teoria

Dyskonto bonów skarbowych jest różnicą między ceną wykupu bonu (wartością nominalną) a ceną jego nabycia. Wartość nominalna - dyskonto = cena nabycia.

D=N*d*r/360*100 r=(N-s)*360*100/N*d y=P*360*100/K*t S=N*(100-r*d)/100*360

gdzie: D-kwota dyskonta, N-wartość nominalna waloru, r-stopa dyskontowa w skali roku

d-czas od dnia emisji do dnia wykupu bonu (w dniach)

s-oferowana cena zakupu, S-cena odsprzedaży bonu, y-stopa rentowności bonu, K-zainwestowana kwota (cena nabycia), P-przychód (N-K), t-czas trwania inwestycji w dniach.

Obliczanie stopy dyskonta i rentowno*ci :

N * d * r D - kwota dyskonta

D = ------------------ N - wartość nomin. waloru

360 * 100 d - czas od dnia emisji do dnia wykupu bonu w dniach

N - S 360

r = --------- * 100 * ---------- r- stopa dyskontowa w skali

N d roku

S - oferowana cena zakupu(nabycia)

P 360

y = -----* ------- * 100 y- stopa rentowności bonu

K t K- zainwestowana kwota (cena nabycia bonu)

P- przychód (P=N - K)

t - czas trwania inwestycji w dniach

100 - r * d/360

S = N * -------------------- S- cena od sprzedaży bonu

100 r- stopa dyskonta wg której następuje wcześniejszy zakup

d- liczba dni od daty sprze­­daży do dnia wykupu

na podstawie przykładu:

inwestor proponuje bon skarbowy na rynku wtórnym o wartości nominalnej N = 100 tys. zł

i o terminie wykupu nww = 28 dni, cena zakupu CS = 98,8 tys. Na rynku pierwotnym bon ten sprzedano ze stopą dyskontową dp = 49%.Do terminu wykupu pozostało nwp = 12 dni.

1. Jaką stopę rentowności brutto w skali roku osiągnie inwestor?

- rentowność

CK = N-D;

CK = 100 tys. - 3,8 tys. = 96,2 tys. zł

n = nww - nwp = 28 - 12 = 16

2. Jaką stopę r. osiągnie posiadacz lokaty(ten kto kupił) w momencie wykupu?

Dochód = N - CS = 1,2 tys. zł

3. jaką stopę r. przyniósłby bon, gdyby nie zmienił właściciela?

Dochód = 100 tys. - 96,2 tys. = 3,8 tys.

41. Co oznaczają transakcje overright, ton/next i spot/next ?

Overnight O/N - dziś brany jutro zwracany

Tom/next T/N - od jutra do pojutrza

Spot/next S/N - od pojutrza do dnia następnego

- O/N - lokując fundusze w transakcjach O/N dealer lokuje na międzybankowym rynku pieniężnym środki, których relatywny nadmiar występuje dzisiaj, a będą bankowi dopiero potrzebne na następny dzień (depozyt krótkoterminowy - dzisiaj brany, jutro spłacany)

- T/N - zawierając transakcję T/N dealer lokuje na międzybankowym rynku pieniężnym środki, które wpłyną do banku jutro, ale będą naprawdę potrzebne w następnym dniu roboczym licząc od jutra (od jutra do pojutrza),

- S/N - zawierając transakcję S/N dealer lokuje na międzybankowym rynku pieniężnym środki, które wpłyną do banku na dwa dni licząc od dzisiaj, ale potrzebne będą za trzy dni (od pojutrza do następnego dnia).

42. Co oznacza pojęcie WIBOR, WIBIO, LIBOR, FIBOR ?

Pojęcia te wiążą się z oprocentowaniem kredytów udzielanych przez banki i oznaczają stawki oprocentowania;

WIBOR - (Warsaw Interbank Offered Rate) - stopa procentowa, po której banki gotowe są udzielić pożyczki (wypożyczyć depozyt, sprzedać depozyt)

WIBID - (Warsaw Interbank Bid Rate) - stopa procentowa, po jakiej banki gotowe są zaciągnąć pożyczkę (przyjąć depozyt, kupić depozyt)

LIBOR - (London Interbank Offered Rate) - stopa procentowa depozytów oferowanych na rynku międzybankowym w Londynie przez cztery banki w US$.

FIBOR - (Frankfurt Interbank Offered Rate) - stopa procentowa depozytów oferowanych na rynku międzybankowym we Frankfurcie w DM.

43. Jakie są formy rozliczeń bezgotówkowych ?

Rodzaje rozliczeń pieniężnych bezgotówkowych w obrocie zagranicznym :

1. czek - zlecenie udzielone zagranicznemu bankowi przez bank krajowy wypłacenia określonej kwoty pieniężnej okazicielowi czeku lub oznaczonej w nim osobie;

2. weksel - w funkcji płatniczej jest formą rozliczeń, ale pełni także funkcję kredytową;

3. forfaiting - szczególna forma posługiwania się wekslem w transakcjach zagranicznych;

4. polecenie wypłaty - polega na wypłaceniu lub zapisaniu na rachunek wskazanej osoby określonej kwoty pieniężnej, pochodzącej ze środków wypłaconych bankowi lub w ciężar rachunku zleceniodawcy w jego banku, bądź zapisanej na rachunek banku wykonawcy przez bank zlecający wypłatę;

5. inkaso - polega pobraniu (zainkasowaniu) przez bank należności klienta lub zabezpieczeniu jej przyszłej zapłaty w zamian za wydanie dokumentów powierzonych przez niego bankowi;

6. akredytywa dokumentowa - jest zobowiązaniem banku importera do uregulowania eksporterowi należności w zamian za złożenie dokumentów reprezentujących towar.

==========================================================

Rodzaje rozliczeń pieniężnych bezgotówkowych w obrocie krajowym to:

1. polecenie przekazu - udzielona bankowi przez dłużnika dyspozycję obciążenia jego rachunku oraz uznania nią rachunku wierzyciela (zleceniobiorcy);

2. czek rozrachunkowy - jest to dokument, w którym zleca bankowi wypłatę i uznanie nim rachunku remitenta. Dzielą się na:

2.1. gotówkowe - zlecenie wypłaty gotówki;

2.2. bezgotówkowe - do rozliczeń bezgotówkowych i rozrachunkowych.

3. akredytywa - podział na:

3.1. pieniężną - instrument płatniczy stosowany do wypłat gotówki;

3.2. dokumentową - bank rezerwuje określoną kwotę na rachunku dłużnika z przeznaczeniem ich na uregulowanie wierzytelności dostawcy po spełnieniu przez niego warunków ustalonych przez dłużnika; akredytywę otwiera na wniosek dłużnika jego bank w banku wierzyciela (dostawcy);

4. karty kredytowe - wystawiona przez określony bank informuje, że jej posiadaczowi udzielono kredytu;

5. rozliczenia planowe - polegają na okresowym przelewaniu przez odbiorcę na rzecz dostawcy określonych kwot wynikających z planowej wartości dostaw;

6. okresowe rozliczenia saldami - zastąpienie regulowania poszczególnych należności ewidencjonowaniem wzajemnych świadczeń i wyrównywaniem salda wzajemnych roszczeń;

44. Wyja*nić pojęcie czeku, rodzaje czeków.

Czek - papier wartościowy będący technicznym uruchomieniem pieniędzy

- pisemny dokument zawierający bezwarunkowe polecenie wypłacenia przez bank (trasata) z rachunku wystawcy określonej kwoty pieniężnej na rzecz okaziciela.

Rodzaje czeków :

Czeki gotówkowe - czak realizowany w gotówce

Czeki rozrachunkowe - służą wyłącznie do rozliczeń bezgotówkowych, mogą być stosowane w rozliczeniach między podmiotami gospodarczymi oraz między podmiotami a osobami fizycznymi, posiadającymi ROR`y. Stanowią dyspozycję wystawcy czeku udzielona bankowi (trasatowi) do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą został wystawiony czek, a uznania tą kwotą rachunku posiadacza czeku, zwanego podawcą. Może być wystawiony do zapłaty u trasanta lun w banku, gdzie podawca ma rachunek.

Rodzaje :

zwykłe - bez potwierdzenia,

potwierdzone - na wniosek posiadacza rachunku bank może potwierdzić pokrycie czeku, rezerwując jednocze*nie na odrębnym rachunku kwoty na pokrycie czeku.

45. Na czym polega akredytywa dokumentowa ?

AKREDYTYWA DOKUMENTOWA - jest uwarunkowaną formą (w odróżnieniu do bezwarunkowych form) rozliczeń bezgotówkowych w obrocie zagranicznym. Stosowana jest w rozliczeniach importowych i eksportowych. Akredytywa d. jest zobowiązaniem banku importera do uregulowania eksporterowi należności w zamian za złożenie dokumentów reprezentujących towar.

1.Zleceniodawca (importer) zleca swojemu bankowi otwarcie akredytywy na rzecz eksportera zwanego beneficjentem akredytywy i przekazuje bankowi pokrycie na zapłatę.

2 Bank importera informuje bank eksportera o otwarciu akredytywy.

3. Bank eksportera informuje eksportera o otwarciu akredytywy.

4. Eksporter przekazuje towar do załadunku

5. Eksporter wysyła towar do portu wg zawartej przez strony umowy.

6. Eksporter wysyła do swojego banku dokumenty reprezentujące wysłany towar. Bank po ich sprawdzeniu wysyła eksporterowi należność.

7.Bank E obciąża bank I należnością wypłaconą eksporterowi i prowizją za czynność.

8. Bank I obciąża importera należnością + prowizją.

9.Odbiór towaru w miejscu przeznaczenia.

Zalety akredytywy:

-jest ona zobowiązaniem samoistnym (niezależnym od umowy kupna-sprzedaży), co oznacza, że beneficjent akredytywy bezwzględnie otrzyma zapłatę, jeśli spełni warunki akredytywy.

-zabezpiecza obie strony transakcji przed nieuczciwością jednej ze stron.

46. Przedstawić główne pozycje bilansu banku.

AKTYWA

1. Majątek trwały

- wartości niematerialne i prawne,

-rzeczowy majątek trwały

-finansowe składniki

2. Majątek obrotowy

-Papiery wartościowe

-Należności

*podmiotów finansowych,

*podmiotów niefinansowych

*jednostek budżetowych

*różni dłużnicy

-Środki pieniężne

*gotówka

*środki na rachunku w NBP

*rezerwy obowiąz. w NBP

3.Rozliczenia międzynarodowe czynne

PASYWA

1.Kapitał własny

-akcyjny

-zapasowy

-rezerwowy

2.Zobowiązania (kap. obcy)

-zobow. wobec NBP

-zobow. wobec instyt. finans. z tytułu zaciągnietych kredytów i przyjmow. depozytów

-zob. wobec klientów, budżetu z tyt. depozytów

-zob. wobec nabywców papierów wartościowych

-pozostałe zob.

3.Niepodzielony wynik finansowy 2 lat ubiegłych

4.Wynik finansowy netto roku obrotowego

5.Rozliczenia międzyokresowe bierne i przychody przyszłych okresów

47. Jakie znasz główne pozycje rachunku wyników banku ?

Koszty	Przychody
1. Koszty odsetek	1. Dochody z odsetek
- depozyty innych banków	- depozyty w innych bankach
- lokaty terminowe klientów	- kredyty krótkoterminowe
- wkłady oszczędnościowe	- kredyty średnioterminowe
- rachunki oprocentowane	- kredyty długoterminowe
2. Prowizje płacone	2. Prowizje otrzymane
3. Koszty operacji finansowych i papierów wartościowych	3. Przychody z operacji finansowych i papierów wartościowych
4. Różnice kursowe ujemne	4. Różnice kursowe dodatnie
Wynik na działalności bankowej
5. Koszty ogólne banku
- osobowe
- rzeczowe
- amortyzacja
- koszty rezerw
6. Straty nadzwyczajne	5. Zyski nadzwyczajne
Wynik finansowy brutto
- podatek dochodowy
- inne odpisy z zysku (np. dla załogi) - odpisy na rezerwy
Wynik finansowy netto (zysk netto)

48. Na czym polegają transakcje future ?

“Futures” to zobowiązanie uczestnika operacji do kupienia lub sprzedaży w określonym terminie towaru lub papieru wartościowego o określonej jakości i ilości, według aktualnej ceny giełdowej. Ponieważ zobowiązania te są wykorzystywane na giełdzie terminowej w formie standaryzowanego kontraktu, zawsze mogą w trakcie swej ważności zostać zmienione przez ponowną sprzedaż zawartych kontraktów. Ostateczne przeciwstawienie zysków i strat następuje w termin realizacji danej “wartości”. W przypadku, kiedy nie następuje wzajemne wyrównanie w ustalonym terminie, musi nastąpić fizyczne przejęcie danego towaru, np. papieru wartościowego. Uczestnik umowy przy kupnie lub sprzedaży nie musi przekazywać pełnej wartości kontraktu, ale jedynie określoną część procentową - initial margin. Wpłaty te służą jako zabezpieczenie wykonania zobowiązania kupna według ceny sprzedaży i podlegają codziennej nowej wycenie w zależności od zmian na rynku. transakcje “futures” są dokonywane w drodze otwartego przetargu.

49. Co to są opcje ?

Posiadacz umowy typu “opcja” ma prawo, ale nie jest zobowiązany, sprzedać lub kupić daną wartość po określonym kursie w ramach ustalonego czasu, w ustalonym terminie. Za to prawo kupna płaci sprzedawcy nie podlegająca zwrotowi cenę opcji. Sprzedawca opcji zobowiązuje się przekazać lub przejąć ustaloną wartość opcji w określonym terminie. Wyróżnia się opcje rejestrowane na giełdzie i opcje nie rejestrowane - OTC. Opcje rejestrowane są dokonywane w formie standaryzowanych kontraktów. W każdym kontrakcie ustalona jest wartość nominalna, która zostanie przekazana przy działaniu calls (zobow. do kupna) albo puts (zobow. do sprzedaży). Dla calls i puts codziennie na giełdzie są ustalane ceny opcji dla różnych dla różnych cen bazowych i różnego czasu. Opcje OTC są sprzedawane przez instytucje kredytowe i wyróżniają się tym, że treść umowy może ulec zmianie na życzenia klienta (wartość opcjo może być zmniejszona, a czas skrócony). Natomiast opcje rejestrowane na giełdzie mogą być sprzedane lub kupione.

Dzięki opcjom ich właściciele mogą nie tylko spekulować na giełdzie, ale przede wszystkim mogą lepiej zabezpieczać się przed ryzykiem procentowym lub walutowym.

Różnice między opcjami i futures:

- przy futures strony są zobowiązane do realizacji kontraktu, maksymalna strata jest tu nieograniczona,

- posiadacz opcji może, ale nie musi wykorzystać opcji, maksymalna strata ogranicza się do ceny opcji.

50. Jakie znasz rodzaje ryzyka bankowego ?

Działalność banku w zakresie transformacji środków będących w dyspozycji systemu bankowego jest podstawową przyczyną powstawania ryzyka bankowego, polegającego na niebezpieczeństwie utraty płynności.

1. Występuje zagrożenie wcześniejszego odebrania środków z banku przez klientów, niż zostało to ustalone w umowie. Wtedy może okazać, że bank nie dysponuje dostateczną ilością środków dla tej wypłaty. Bank mógłby odmówić tej wypłaty jako niezgodnej z umową. Faktycznie jednak jest to niemożliwe, gdyż podważyłoby to dobre imię i mogłoby wywrzeć wpływ na przekonanie społeczne o zdolności płatniczej tej instytucji. Dlatego też bank wyraża zgodę na taką operację, obciążając jedynie klienta pewnymi dodatkowymi kosztami.

2. Istnieje niebezpieczeństwo, że kredytobiorca nie spłaci kredytu w ogóle albo uczyni to w terminie późniejszym, bądź spłaci kredyt w mniejszej kwocie niż uzgodniona w umowie. To zagrożenie jest zwiększone, gdy transformacja polega na gromadzeniu środków wielu kredytodawców, a kredyty udzielane są znacznie mniejszej liczbie kredytobiorców.

3. Ryzyko kształtowania się całej globalnej struktury aktywów banku. Ryzyko każdego kredytodawcy (klienta) jest mniejsze, gdy składa pieniądze do banku, niż gdy udziela go pojedynczemu kredytobiorcy. Niewłaściwe zestawienie pasywów i aktywów stanowi określone niebezpieczeństwo dla banku. Odpowiednie rozwiązanie, a także istnienie gwarancji międzybankowych może być dodatkowym zabezpieczeniem klienta banku przed stratą majątkową poniesioną przez bank z powodu nieudanej pojedynczej transakcji. Ryzyko w zakresie gospodarki wielkością aktywów i pasywów wiąże się z transformacją terminów. Inne terminy przyznawania kredytów niż terminy lokowania depozytów, muszą mieć dodatkowe zabezpieczenie w funduszu rezerwowym lub gwarancjach innych banków.

4. Ryzyko zmiany oprocentowania pojawia się, gdy w operacjach aktywnych zmiany w oprocentowaniu nie są zsynchronizowane (pod względem wysokości % jak i terminu)

Zależy to także od tego, czy operacje bankowe są związane ze stałą czy zmienną stopą procentową.

5. Niepożądana zmiana kursu walutowego, która może znacznie pogorszyć wynik osiągany przez bank, jeżeli jest on zobowiązany do wykonania zlecenia klienta po innym kursie, niż to było w momencie powstania umowy.

51 Rola banków w gospodarce

Rozwój banków na przełomie wieków sprawił, iż przejmują one szereg czynności w zakresie gospodarki finansowej zarówno od przedsiębiorstw jak i gospodarstw domowych. Rozwój gospodarczy kraju przyczynia się do tego, że banki mają coraz więcej klientów korzystających z ich usług. Obecnie każdy przeciętny Polak jest klientem banku.

Rola banków:

1. pośrednika- (rozróżnia ona trzy podstawowe grupy klientów)

• klienci, którym pieniądze w danym momencie są mniej potrzebne, mają ich za dużo;

• klienci, którzy przychodzą po pieniądze;

• bank jako pośrednik prowadzi do rozliczenia

2. gwaranta- polega na tym, że bank jest postrzegany jako instytucja zaufania społecznego

3. płatnika- polega między innymi na tym, że bank udzielając kredytu opłaca faktury od kredytobiorcy

4. agenta rządowego- jako fundusz powierniczy (może być depozytariuszem).

5. polityczna (BGŻ, PKO BP, BGK)

• Wymień zasady, na jakich oparta jest działalność banku.

• Samodzielność banków (oznacza autonomię banku, ale nie działanie bez ograniczeń)

• zakres i rodzaje ograniczeń nakładają przepisy prawa bankowego

• wynikające z potrzeby zachowania bezpieczeństwa depozytów klientów

• z potrzeby ukierunkowywania działalności banków, współdziałanie z organami państwowymi w realizacji polityki gospodarczej

• Samofinansowanie oznacza pokrywanie wydatków z przychodów, ale także

- ponoszenie wydatków na rozwój i wzrost wartości banku

• główną determinantą rozwoju banku jest zysk osiągany z działalności

• obciążenia banków są wyższe niż innych przedsiębiorstw (składki na BGF i rezerwa obowiązkowa)

• Uniwersalizm

• jednakowe warunki dla prowadzenia wszystkich rodzajów czynności bankowych

• prawo klientów do wyboru banku

• jednakowy tryb dopuszczania do działalności bankowej

• takie same zasady postępowania uzdrawiającego, upadłościowego i likwidacyjnego

• Zasada ochrony interesów klienta zgodna z przepisami UE

• ochrona depozytów

• licencjonowanie i nadzór nad bankami

• zapisy umowy rach.bank., umowy kredytowe

• publikowanie informacji o banku

1. Wymień wady i zalety niemiecko-japońskiego systemu bankowego.

Zalety:

1. finansowanie podmiotów gospodarczych na podstawie indywidualnych umów kredytowych

2. długoterminowe finansowanie miedzy bankiem a korporacją przemysłową m.in. poprzez krzyżowanie udziałów kapitałowych

3. stymulowanie powstawania silnych banków uniwersalnych

Wady:

1. niedostateczne rozszerzenie wachlarza instrumentów finansowych

2. opóźnienia we wprowadzaniu innowacji bankowych

3. mniejszą odporność na konkurencję ze strony instytucji parabankowych

53. Wymień wady i zalety anglosaskiego systemu bankowego.

Zalety:

1. nadanie kluczowej roli rynkom akcji i obligacji przedsiębiorstw

2. sprzyjanie działaniu inwestorów instytucjonalnych

3. pobudzenie innowacji finansowych

Wady:

1. oparcie finansowania podmiotów gospodarczych na anonimowym rynku papierów wartościowych

2. nastawienie na częste zmiany partnerów, co wymusza krótkoterminową perspektywę w procesach wartościowych

3. dużą formalizację transakcji ekonomicznych

54. Rola i funkcje nadzoru bankowego.

Podstawową rolą nadzoru bankowego jest zapewnienie bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych oraz zapewnienie zgodności działania banków z przepisami ustawy Prawo bankowe, ustawy o NBP, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku, a także przepisami szczegółowymi regulującymi działalność banków specjalistycznych. Wszystkie zjawiska lub wydarzenia, które wpływają negatywnie lub mogą wpłynąć negatywnie na sytuację finansową jakiegokolwiek banku działającego na terenie Polski są przedmiotem zainteresowania nadzoru bankowego. Największą uwagę nadzór bankowy przywiązuje do bezpieczeństwa całego systemu bankowego, a w szczególności bezpieczeństwa zgromadzonych w bankach środków deponentów.

• Funkcja licencyjna polega na umożliwieniu prowadzenia działalności bankowej przez ludzi i kapitały w taki sposób, ażeby od momentu powstania banku spełniał on warunki pozwalające na traktowanie go jako instytucji zaufania publicznego.

• Funkcja regulacyjna polega na określaniu przez instytucje nadzoru minimalnych standardów bezpieczeństwa w działalności banków.

• Istotą funkcji kontrolnej jest identyfikowanie przez nadzór podstawowych zagrożeń w funkcjonowaniu banków. Owa identyfikacja jest prowadzona zarówno poprzez badanie nadsyłanych przez banki sprawozdań jak też przez inspekcje przeprowadzane przez pracowników nadzoru w bankach.

• Funkcja dyscyplinująca ("policyjna") oznacza, iż w określonych ustawowo przypadkach nadzór bankowy może korzystać ze środków administracyjnych (władczych) tak w stosunku do instytucji jak też osób odpowiedzialnych za wystąpienie określonych nieprawidłowości.

53. Zadania Komisji Nadzoru Bankowego

• określanie zasad działania banków, zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych gromadzonych przez klientów,

• nadzorowanie banków z zakresie przestrzegania przepisów prawa, statutu oraz obowiązujących je norm finansowych,

• dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków oraz wpływu polityki pieniężnej na ich rozwój,

• udzielanie zezwoleń na utworzenie banku.

oraz bankowy system rezerw obowiązkowych.

Jest to pewien procent depozytów zgromadzonych przez bank, który nie może zostać przeznaczony na akcję kredytową. Ustawa o NBP nakłada na banki rezerwę obowiązkową w wysokości 30% od wkładów na żądanie, 20% od wkładów terminowych. Są to wartości maksymalne, tzn. Rada Polityki Pieniężnej może obniżyć wartość stopy procentowej rezerwy obowiązkowej. Rezerwa obowiązkowa określana jest miesięcznie jako średnia arytmetyczna stanu depozytów na koniec pierwszej i drugiej dekady oraz ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc utworzenia rezerwy.

Rezerwa obowiązkowa jest składana w NBP na rachunku nie oprocentowanym w wysokości co najmniej 90% wartości rezerwy. Reszta może być utrzymywana w kasie własnej. Banki spółdzielcze natomiast zrzeszone w BGŻ tam trzymają swoje rezerwy.

Rezerwy obowiązkowej nie tworzy się od środków pozyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych, od budżetu państwa oraz pozyskanych od innego banku.

53. Wymień i scharakteryzuj czynności bankowe.

Czynności bankowe

1. zastrzeżone:

• przyjmowanie wkładów (terminowych i żądanie);

• prowadzenie rachunków bankowych;

• udzielanie kredytowi gwarancji bankowych;

• przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych;

• emitowanie bankowych papierów wartościowych.

b) banki poza wykonywaniem czynności bankowych mogą także wykonywać:

• operacje czekowe i wekslowe

• udzielanie pożyczek pieniężnych

• wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu;

• terminowe operacje finansowe (np. futures);

• nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych (np. factoring z regresem);

• wykonywanie czynności obrotu dewizowego;

• przechowywanie przedmiotów i papierów wart. oraz udostępnianie skrytek sejfowych;

3. działalność komercyjna prowadzona nie tylko przez banki może:

• obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej nie będącej bankiem lub jednostki uczestnictwa w funduszach powierniczych, z tym że ich łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu nie może przekroczyć 15% funduszu własnego banku;

• zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych;

• dokonywać obrotu pap.wart.

• dokonywać na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika, z tym, że bank jest zobowiązany do ich sprzedaży w okresie nie dłuższym niż 3 lata od daty nabycia;

• świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych;

• świadczyć inne usługi finansowe.

Czynnościami bankowymi jest:

1. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na wezwanie

2. prowadzenie rachunków tych wkładów

3. prowadzenie innych rachunków bankowych

4. udzielanie kredytów

5. udzielanie kredytow

6. emitowanie bank.nap.wartości

7. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

8. wykonywanie innych czynności przewidzianych jedynie dla banku w odrębnych ustawach.

Czynnościami bankowymi są również następujące czynności o ile są one wykonywane przez banki:

2. udzielanie pożyczek pieniężnych; Kredyt jest udzielany na określony cel gospodarczy. Pewne założenia biznesplanu.

3. operacje czekowe i wekslowe

4. wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu

5. terminowe operacje finansowe

6. nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

7. przechowywanie przedmiotów i pap.wart.oraz udostępnianie skrytek sejfowych.

8. wykonywanie czynności obrotu dewizowego

9. udzielanie poręczeń

10. wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją pap.wartościowych

21

21

---