grupa rowiesnivccza, Pedagogika społeczna


Grupa rówieśnicza jako źródło nieprzystosowania społecznego

Grupa nazywamy dwie lub więcej jednostek , między którymi istnieje jakaś wieź, np. rodzina zakład pracy , związek wyznaniowy , partia polityczna , grupa przyjaciół o wspólnych zainteresowaniach .

Grupy rówieśnicze : piją piwo , bo wszyscy to robią , jeżeli chcą mieć przyjaciół muszą , dzięki grupie nastolatek może odpowiedzieć sobie na pytanie " Kim jestem , jakiego rodzaju osobą "

"Co mogą robić dzieci w moim wieku , na co mnie stać " , grupa rówieśniczą stanowi dla nastolatka oparcie , daje mu przekonanie , że jest w porządku , pomaga czuć się rozumianym , obdarza poczuciem przynależności , świadomość , ze nie jest sam , ukierunkowuje , pomaga zweryfikować widzenie świata , w grupie może być sobą , może spróbować nowych sposobów ubierania się , czesania , wewnątrz grupy może wypróbować nową rolę , grupy rówieśnicze pomagają nastolatkowi w trudnym przejściu do świata dorosłych ,nastolatek musi przestrzegać norm grupy "Nie wolno się różnić od innych ". zdrowe grupy pozwalają dziecku rozwinąć poczucie społecznej tożsamości poza granicami rodziny . Niezdrowe grupy mogą być destruktywne mają problemy z przystosowaniem się i dlatego nadużywają alkoholu i narkotyków .

1) Grupa rówieśniczą w procesie socjalizacji

Grupy formalne

klub sportowy, drużyna harcerska, stowarzyszenia młodzieży akademickiej, za grupę formalna uważamy, grupę w której zasady organizacji wiadome są członkom z góry tzn. nie dopiero na podstawie interakcji w aktualnej jej działalności , lecz dzięki zapoznaniu się z werbalnie (pisemnie lub ustnie) sformułowanymi normami czy zasadami dotyczącymi działalności grupy, sposobów postępowania , praw i obowiązków członków, ról, funkcji , stanowisk, pozycji społecznych.

Grupa rówieśnicza wprowadza młode generacje w kulturę społeczeństwa globalnego i właściwe mu role społeczne, wg. Aleksandra Kamińskiego stowarzyszenia "ułatwiają umysłowe i uczuciowe przekraczanie bariery oddzielającej <<mały świat >> człowieka od , <<wielkiego świata >> ego narodu i ludzkość” Następną funkcja jest funkcja ogniwa pośredniego między nieformalnymi grupami rówieśników a kulturą reprezentowana przez pokolenie dorosłych .Grupy formalne pełniące funkcję między grupami nieformalnymi a kultura reprezentowaną przez dorosłych grupy formalne uczestniczą w podnoszeniu poziomu uspołecznienia w jego dwóch zasięgach!) z fazy niższej do wyższej , @) od niższej ku wyższej warstwie wartości w obrębie tej samej fazy .Wychowawcza kanalizacja potrzeb i aktywności grup nieformalnych poprzez grupy formalne; funkcja ta polega na zinstytucjonalizowanym zaspakajaniu potrzeb i zainteresowań stanowiących podłoże tworzenia się rówieśniczych grup nieformalnych . W procesie wychowania uwzględniamy formalne odpowiedniki nieformalnych grup dziecięcych zabawowych, band dzieci starszych i młodzieży w fazach dojrzewania , paczek młodzieży wyższych klas szkoły podstawowej , szkoły średniej jak i wyższej. Tutaj musimy rozpatrzyć kolejno cztery piony

1) podstawowe sprzężenia między grupami nieformalnymi a grupami formalnymi ,

2) facylitacja (stwarzanie warunków sprzyjających kanalizacji) zaspokajania potrzeb rówieśników w ramach zinstytucjonalizowanego systemu wychowania ,

3) organizowanie zespołów wychowawczych w ramach tego systemu ,

4) wychowawcze nadawanie kierunku grupom nieformalnym .

Podstawowe sprzężenia: ziecięca grupa zabawowa może mieć swoich przedstawicieli w różnych klasach szkolnych, a nawet w różnych szkołach. Paczka rekrutując się z jednej klasy z jednego rocznika studiów zajmuje poważne miejsce w strukturze nieformalnej tej klasy albo rocznika. Grupa zabawowa, paczka banda wkracza też w życie rodzin. Sprzężenia te mogą być w oczach dorosłych czymś niepożądanym albo pożądanym, mogą pociągać za sobą skutki pozytywne lub negatywne. Niepożądany i destrukcyjny wpływ na styl życia rodziny ma przenoszenie do niej przez dzieci lub ich kolegów negatywnych elementów subkultury młodzieżowej reprezentowanych przez paczkę, do której dzieci te nalezą .Pożądane przez szkołę i asymilowane w jej pracy bywają walory sportowe, artystyczne, itp. Zdobyte przez uczniów w grupach nieformalnych i przenoszone na jej teren .Sprzężenia o których jest tu mowa, aktualizują się na ogół na zasadzie naturalnego przenikania członków grup rówieśniczych do rozmaitych instytucji wychowawczych w zwykłych ich rolach: dziecka rodziny, ucznia szkoły, uczestnika świetlicy, klubu itd., nie mają charakteru zamierzonego.

Facylitacja zaspokajania potrzeb: formę pożądanej z wychowawczego punktu widzenia kanalizację niezaspokojonych lub zaspokojonych w grupach nieformalnych potrzeb rówieśnictwa umożliwia uczestnictwo w grupach półformalnych czy formalnych funkcjonujących na zasadzie samorządności pod dyskretna kontrola dorosłych. organizuje się w środowisku rozmaite instytucje (ogniska, świetlice, kluby, domy i parki kultury, kolonie, obozy), dla dzieci i młodzieży jako, czekiwanych uczestników, a nie uwzględnia się tego, że częstokroć są one członkami już funkcjonujących, spontanicznie powstałych ugrupowań rówieśniczych. Organizuje się np. świetlice czy kluby na zaniedbanych osiedlach , organizatorzy uważają , że będą one ośrodkami przyciągania dla młodocianych szukających zaspokojenia swych potrzeb i zainteresowań. Ich organizatorzy nie rozpoczynają natomiast od rozpoznania zastanej sytuacji i zapoznania się z funkcjonującą już w danym środowisku siecią spontanicznych grup rówieśniczych. Ci ludzie przyciągają znaczna liczbę młodzieży do siebie, a mogliby przecież pokierować zastanymi grupami. Przy takiej formie działalności ograniczającej się tylko do stworzenia warunków dla tzw. Facylitacji (ułatwiania), przepływu do nich członków rówieśniczych grup nieformalnych , nigdy nie wiadomo jaki jest ich zasięg wychowawczego wpływu na środowisko rówieśnicze .

Organizowanie zespołów wychowawczych: obozy , kolonie itd.

Grupy nieformalne

Grupy rówieśnicze występują we wszystkich podstawowych fazach uspołecznienia dzieci i młodzieży , poczynając od wieku przedszkolnego poprzez wiek szkoły podstawowej i średniej aż do fazy starszej adolescencji u młodzieży studiującej . wszystkie te grupy podobnie jak grupy nieformalne dorosłych , powstają w wyniku niezaspokojenia w warunkach życia sformalizowanego pewnych potrzeb czy zainteresowań . W odróżnieniu od nieformalnych grup osób dorosłych (tworzących się w zakładach pracy) nieformalne grupy rówieśników kształtują się na swoistym podłożu niezaspokojenia potrzeb młodych pokoleń przechodzących proces uspołecznienia w warunkach ograniczeń i kontroli ze strony środowiska wychowawczego , w szczególności podstawowych instytucji wychowawczych (rodziny, szkoły) .Powstanie grupy rówieśniczej pod wpływem dążenia do uniknięcia kontroli wychowawczej lub przeciwstawienia się jej celem zaspokojenia potrzeb nie uwzględnianych lub nie uznawanych w środowisku wychowawczym .Aktualizując się w tych warunkach i z tych pobudek grupa rówieśnicza jest efektem dążenia dzieci lub młodzieży w zbliżonym wieku i o podobnych potrzebach do stworzenia własnej społeczności mającej służyć zaspokajaniu tych potrzeb , poza nadzorem dorosłych lub przy akceptacji z ich strony. Nieformalna grupa rówieśnicza jest wytworem szczególnej selekcji , dokonywanej samorzutnie przez młodocianych , bez wpływu dorosłych .Może to się odbywać w reakcji negatywnej w stosunku do dorosłych jak i wobec nich pozytywnie - nawet w kierunku obcowania z dorosłymi o podobnych zainteresowaniach .

- są to grupy małe liczą zwykle po kilku ( rzadko ponad 10 i tylko w przypadku luźnych band do kilkudziesięciu ) członków

- mają charakter spontaniczny , to przesadza o ich krótkotrwałości

- odznaczają się one niskim stopniem organizacji

- niewielkie jest w nich zróżnicowanie ról i pozycji społecznych

- dochodzi w nich do identyfikacji jej członka z grupa

- Jan Szczepański pisze " kręgi grupy rówieśników stają się pierwszą konkurencja dla rodziny i mogą stać się dla dziecka ważniejszą grupą , której wzory i wartości może przeciwstawić rodzinie "

- Grupy te przeciwstawiają się pokoleniu dorosłych jednak dążąc do samodzielności materiał dla swoich doświadczeń czerpie z kultury dorosłych m, z życia rodziny , sąsiedztwa , społeczności lokalnej - tyle tylko , że selekcjonuje go i organizuje odpowiednio do swoich potrzeb .

Rozróżnia się trzy kategorie nieformalnych grup rówieśniczych:

1)dziecięce grupy zabawy

2)młodzieżowe tzw. Paczki

3)grupy dewiacyjne Np. gangi albo bandy

Grupy zabawy: umożliwiają zaspokojenie potrzeby zabawy w zespole, pojawiającej się w 3-4 roku życia

- grupy zabawy dzieci najmłodszych charakteryzuje się jako najbardziej przelotne i nieformalne

- najbardziej charakterystyczną cechą tych grup jest dokonywanie w zabawie podziału ról według zainteresowań i kompetencji, z uwzględnieniem specyfiki ról chłopców i dziewcząt. Są t, więc typowe grupy uczenia się ról społecznych przez naśladownictwo i wyobraźnię

- w najwcześniejszym okresie zabaw zespołowych grupy zabawowe odzwierciedlają w szczególnie silnym stopniu formy współżycia dorosłych , grupa zabawowa umożliwia przejmowanie i uczenie się ról dorosłych

- chętnie poddają się te grupy inspiracjom dorosłych - pod warunkiem , ze nie hamuje się ich spontaniczności

- w warunkach niedostępnych kontroli , a więc w wielkomiejskich dzielnicach charakteryzujących się zagrożeniem moralnym, grupy te przechodzą łatwo od zabaw społecznie aprobowanych do doświadczeń należących już do zachowań dewiacyjnych .Anna Pawełczyńska na przykładzie grup chuligańskich , które często mając początkowo charakter zabawowy , popełniają przypadkowe wykroczenia (zbicie szyb, zniszczenie sprzętu) i stopniowo przechodzą do zabawy społecznie zdegenerowanej, dopuszczając się coraz bardziej agresywnych wyczynów . Dlatego te grupy chuligańskie bywają ujmowane jako zalążki band .

Paczki: zwane są również klikami, ich liczba to grupy 4-5 osobowe bywa równ, że są liczniejsze ( 10 osobowe )

- rekrutują się spośród młodzieży szkolnej w wieku odpowiadającym starszym klasom szkoły podstawowej , szkole średniej, wyższej

- podstawą rekrutacji bywa wyrównany poziom dojrzałości, podobieństwo postaw moralnych , poglądów ideologicznych

- mogą być to również zainteresowanie określonymi przedmiotami nauczania, wybitne uzdolnienia artystyczne , zaangażowanie w pracy społecznej

- grupy te cechuje względna trwałość

- można wśród nich zauważyć, wspólne zajęcia takie jak wspólne wycieczki , uczęszczanie na imprezy, do kawiarni i restauracji , na dansingi , gra w karty, spotkania towarzyskie w domach rodzinnych , rozmowy o sprawach grupy i jej członków, w szczególności o sprawach płci , zwierzania się sobie wzajemne plotki , krytykowanie rodziców i nauczycieli

- więź między członkami i wysoki stopień ich solidarności , przeważnie oparta jest na zasadzie równorzędności członków , rzadziej na skupieniu się ich wokół dominującej jednostki

- te grupy mogą przyczyniać się do rozszerzania i doskonalenia doświadczeń nabywanych we współżyciu z dorosłymi , w szczególności w rodzinie i w szkole , pogłębiania zainteresowań , budzenia motywacji do pracy nad sobą i aspiracji życiowych , dokształcania się w zakresie wybranej specjalności , rozwijania talentów , może być również tylko tracenie czasu i sił w banalnym wyżywaniu się na płaszczy nie towarzyskiej , może dojść do dominacji dążeń i w konsekwencji do załamania się pożądanej społecznie linii życiowej i do zaburzeń procesu socjalizacji

- lojalność wobec paczki jest większa niż lojalność względem rodziny , jest również tym większa im bardziej paczka w doświadczeniach swoich wchodzi w konflikt z normami ogólnospołecznymi , reprezentowanymi przez instytucje wychowawcze , rodzinę , szkołę

- kiedy taka paczka prowadzi do konfliktów i wymyka się spod kontroli społecznej , skutecznym może okazać się nie rozbijanie takiej paczki ale interwencja wychowawcza , która polegać będzie na dyskretnym kierowaniu procesem jej kształtowania się , poczynają od sugerowaniu poszczególnym jednostkom właściwego doboru przyjaciół i bliższych kolegów , jako potencjalnych członków grupy

Gang : czyli banda , jest grupa ludzi w wieku dojrzewania lub w wieku młodzieńczym

- występują tutaj w przeciwieństwie do poprzedniej występowanie określonych ról z dominująca rolą autokratycznego przywódcy

- rozwija i przechowuje własną subkulturę , tradycję i morale

- więź grupowa podkreślana tu bywa za pomocą emblematów odznak , charakterystycznego ubioru , przydomków

- występuje tutaj aktywność opozycyjna w stosunku do dorosłych , nawet aktywność społecznie nie akceptowana , aż do przestępczej

- banda jest więc grupą o charakterze konfliktowym , 1) kształtuje się ona w konfliktach rówieśniczych np. z innymi bandami 2)jest grupą konfliktową w swej relacji w stosunku do dorosłych , banda neguje w swojej subkulturze obowiązujące ogólnie wartości kulturowe i normy społeczne

Przekształcenie się grupy zabawowej czy " paczki " w gang jest zjawiskiem o charakterze degeneracyjnym i zachodzi tylko w wypadku młodzieży , u której proces uspołecznienia uległ zaburzeniu - najczęściej między wiekiem grupy zabawowej ( od 3-4 do 11-12 r. Życia ) a okresem paczek ( zwykle od 12 r. Życia poprzez wiek szkoły średniej i wyższej ) . Okresem życia , na który przypada najwięcej faktów przystąpienia do gangu czy grupy przestępczej lub ich utworzenia jest 8-9 r. Życia , przynależność do nich trwa przez następne lata tj. przez okres , w którym młodzież normalna tworzy paczki czy kliki .

Główne źródła wpływu 1) z samej grupy 2) z sytuacji życiowej i osobowości jej członków

Wpływ grupy rówieśniczej na uspołecznienie jej członków : jest on dwojakiego wpływu 1) rozwoju osobowości autonomicznej w pełnieniu ról społecznych w grupie 2) rozszerzania doświadczeń na podłożu zaspokajania potrzeb i zainteresowań jednostki nie zrealizowanych w stosunkach z dorosłymi.
 
Grupa rówieśnicza odgrywa więc w procesie uspołecznienia niezastąpiona rolę . Za kryterium społecznej efektywności tej roli uważać należy przede wszystkim to , w jakiej swojej części i na jakich etapach wychowania pokolenia młode osiągają dojrzałość społeczna , a w jakiej części i do jakiego stopnia ulegają wykolejeniu i staczają się w płaszczyznę patologii społecznej . Są to zyski i straty , których proporcje stanowią wskaźnik wychowawczej efektywności międzypokoleniowego oddziaływania sił sprzężonych w dynamice masowego procesu uspołeczniania młodzieży.

3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Grupa rówieśnicza, pedagogika społeczna
GRUPA ROWIESNICZA JAKO SPOLECZNE SRODOWISKO WYCHOWANIA, pedagogika
Grupy rówieśnicze, Pedagogika społeczna
grupa rowiesnicza pedagogika, Pedagogika
GRUPA RÓWIEŚNICZA JAKO ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZ1, pedagogika społeczna
pedagogika społeczna grupa rówieśnicza doc
Rozprawka- Grupa rówieśnicza źródłem kształtowania postaw społecznych, UKW
Rodzina jako grupa spoďż˝eczna, PEDAGOGIKA SPOŁECZ
Grupa rówieśnicza jako źródło nieprzystosowania społecznego
pedagogika, Wychowawczy wpływ szkoły na środowisko rówieśnicze i społecz, Praca zaliczeniowa z WPROW
Grupa 3 semestr letni, PEDAGOGIKA UwB, pedagogika społeczna
Wpływ zabawy z grupą rówieśniczą na rozwój społeczny dziecka, zuchy, Drużynowy wiedza
Grupy rowieśniecze i subkultury młodzieżowe, Pedagogika Społeczna - dr Malinowski, Dodatkowe notatki
Rozprawka- Grupa rówieśnicza źródłem kształtowania postaw społecznych, UKW
19 183 Samobójstwo Grupa EE1 Pedagogikaid 18250 ppt
Grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze ptt(1)
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA Pilch Lepalczyk skrót 3 pierwszych rozdziałów

więcej podobnych podstron