Zespół SMEDI

Jest chorobą o wieloczynnikowej etiologii i powodującą duże straty w sektorze stada podstawowego

Występowanie:

- na całym świecie

- rzadkość typowych objawów

S - stillbirth - zamieralność śródporodowa

M - mumification - zakażenie w różnym okresie ciąży, na ogół przez kontakt, różne fazy rozwoju płodów, mumifikacji, niekiedy słabo żywotne

ED - embrionie Death - zakażenie zarodków przed 10-14dniem ciąży, bezobjawowa resorpcja

I - infertility - niepłodność, opóźnione hukanie się, 21-28-35 dzień po obumarciu zarodka w zależności od wieku zarodka

Patogeneza: p.o.

- zakażenie prośnej samicy -> zakażenie płodów

- 5-30dni to okres od zakażenie do wystąpienia objawów

- przekraczanie bariery łożyskowej

- efekt zakażenia śródmacicznego zależy od czasu zakażenia:

Zak do 35dnia - zamieralność i resorpcja

Zak powyżej 35dni - ronienia, rodzenie mumifikantów

Objawy kliniczne:

- nieregularne cykle

- niska skuteczność krycia

- rodzenie różnej wielkości płodów od 2cm do normalnej wielkości

Zmiany AP:

- brak zmian charakterystycznych

Różnicowa

- bruceloza

- leptospiroza

- listerioza

- różyca

- pomór

- TGE

Materiał i badanie

- zmumifikowane płody - płuca, pień mózgu - izolacja, PCR

- badanie serologiczne loch

Zapobieganie:

- brak szczepionek

- loszki na 3tyg przed pokryciem wprowadzić do stada podstawowego, ciężarne sztuki izolować przed zakażeniem np. nowym serotypem

- nowozakupione loszki 4tyg kwarantanna i badanie

- lochy które przeszły SMEDI powinny być dalej używane do rozrodu

Ronienia na tle zakaźnym u bydła

Powinowactwo/tropizm wirusów, bakterii i grzybów do narządu rodnego, błon płodowych, wód płodnych lub płodu- wynikiem obecności zarazka są ciężkie uszkodzenia płodu.

Najbardziej typowe z zakaźnego punktu widzenia są ronienia enzootyczne natomiast ronienia sporadyczne są wynikiem niespecyficznych lub przypadkowych zakażeń;

Ronienia zakaźne są ściśle związane ze stanem sanitarno-higienicznym

0. Bruceloza

• Typowa choroba zakaźna przebiegająca z ronieniami w 3-trymestrze ciąży;

• Wody płodowe mętne brunatno czekoladowe, zgrubiałe surowiczo-galerowate z wybroczynami i pokryte włóknem;

• Pępowina obrzękła;

• Tkanka łączna surowiczo-krwisto nacięczona;

• Potwierdzenie zakażenia badaniem bakterio biologicznym- płyn, błony, płody

1. Gruźlica

• Zakażenie narządu rodnego drogą wstępującą - krycie lub drogą zstępującą;

• Ronienia w każdym okresie ciąży;

• Mętne, kłaczkowate wody płodowe, kotyledony i łożysko o zabarwieniu żółto-białym, ogniska serowacenia. Potwierdzenie zakażenia badaniem bakteriologicznym - płyn, błony, płody

1. Salmonelloza

S. dublin, typhimurium, enteritidis

Rzadziej: S. anatum, agona, abortus bovis, pullorum-galinarum

• Zakażenia pojawiają się wybuchowo;

• Objawy ronienia nie zawsze wskazują na czynnik zakaźny;

• Pierwotnie zakażenia z wtórnych źródeł lub przez wektory;

• Początkowo (objawy)gastro-enteritis, ronienia między 4 a8 mcem ciąży u zdrowych z wyglądu zwierząt z nasileniem jesienią

• Diagnoza w oparciu o objawy kliniczne (biegunki) oraz badania bakteriologiczne i serologiczne

1. Leptospiroza

Host: L. interrogans, hardo, borgnopeterseni

Non host: L. Pomona, grippotyphosa, icterohemmorhagie

• Częsta przyczyna ronień;

• Zakażenie miedzy bydłem poprzez wydaliny (mocz) i wydzieliny (mleko, nasienie)

• Gryzonie są rezerwuarem zarazka

• Zakażenie droga kropelkową, akt krycia;

• Obok wielu objawów zakażenia- patogeniczne są żółtaczka i hemoglobinuria

• Ronienia obejmują 10-20% (max50% stada) w każdym stadium, choć najczęściej w ostatnim trymestrze ciąży

• Diagnoza bezpośrednia - izolacja z krwi, moczu, wód płodowych, płodu

• Diagnoza pośrednia badanie serologiczne w świeżych zakażeniach OWD OAM

• Odporne na mrożenie (nasienie) i niektóre antybiotyki

1. Listerioza

L. monocytogenes - zarazek ubikwitarny

• Źródło zarazka: kiszonki, słoma, siano, trawa;

• Szewstwo poprzez mleko, nasienie, wody płodowe;

• Zakażenie droga alimentarną i kropelkową;

• Ronienia najczęściej u młodych krów z przewaga w zimie, bez objawów zwiastunowych w ostatnich miesiącach ciąży;

• U poronionych płodów obrzęki, ogniska martwicy w wątrobie, gastro-enteritis, czasami mumifikacja, zmiany w macicy choć możliwe jest ponowne zapłodnienie;

• Diagnoza: bad bakteriologiczne ze świeżego materiału płody, wody płodowe

1. Corynebacterium pyogenes (do 10% przyczyn ronień)

• Ronienia nieregularne w ciągu roku w II połowie ciąży;

• Krowy nie chorują, zmiany zapalne dotyczą łożyska, czasami ogniska ropne w macicy będące wynikiem wcześniejszych zakażeń przyrannych;

• Potwierdzenie badanie bakteriologiczne

1. Kolibakterioza

• Ronienia na tym samym tle nakładają się na równoczesne zachorowania u cieląt- wynik obecności w oborze określonych szczepów zjadliwych;

• Rozpoznanie: na podstawie badań bakteriologicznych (płody i błony) i serologicznych;

1. Gorączka Q

Coxiella burnetti

• U krów przebieg zakażenia na ogół bezobjawowy, chociaż niekiedy następują ronienia i rodzenie martwych cieląt;

• Głównym rezerwuarem są kleszcze, ale także kontakt przez mleko, wody płodowe, kał;

• Wyjaśnienie podejrzanych ronień w stadach wolnych od brucelozy nie rzadko prowadzi do rozpoznanie gorączki Q- hodowla zarazka, badania serologiczne -OWD

1. Chlamydiofiloza (Chlamydophila abortus)

• U bydła rozpowszechniona - różne nasilenie ronień do masowych ronień włącznie;

• Szewstwo chlamydiophili z wodami płodowymi, nasieniem i kałem, zakażeniu ulegają ciężarne i nieciężarne zwierzęta;

• Ronienia najczęściej 6-9 miesiąc ciąży i dotyczy 5-50% krów, odsetek ten zależy od stanu odporności, okresu ciąż i szewstwa zarazka, ponowne zapłodnienie zachodzi bez trudności;

• Krowa roni tylko raz, kolejne są słabsze

• Rozpoznanie - izolacja Chl. spp w hodowli, preparaty mazane z wątroby, płodów, błon płodowych - barw met Stampa

1. BoHV-1 (IBR/IPV)

• Na ogół po zestawieniu bydła z różnych stad;

• Postać IPV- może powodować wczesną zamieralność zarodków (ostatnio notowana);

• Postać IBR- warunkuje liczne ronienia - 3 trymestr- Często dochodzi do zatrzymania łożyska, jednakże niepłodność z tego tytułu nie ma tu szczególnego znaczenia. Endometritis i słabo zaznaczone objawy rujowe oraz krótki okres estrus są często wynikiem inseminacji nasieniem zakażonym'

• Zakażenie niektórymi szczepami wirusa może powodować upłynnienie zarodków;

• Rozpoznanie - badanie serologiczne i wirusologiczne

1. MD-BVD

• Cykliczność - co 5-7lat

• Kliniczne zakażenie przebiega bez wyraźnych objawów;

• Ronienia bez trudności i objawów zwiastunowych;

• Ostateczne rozpoznanie na podstawie badań serologicznych i wirusologicznych;

• Schemat:

1. zakażenia grzybami (pleśniakami)

• zakażenie łożyska następuje drogą zstępującą wraz z krwią, do której dostają się z Płus lub przewodu pokarmowego;

• głównym źródłem zarazka jest zagrzybione siano i słoma oraz stare kiszonki- nasilenie zakażeń na przedwiośniu;

• znaczenie ma także stosowanie antybiotyków- dysbakterioza:

• krowy nie wykazują objawów chorobowych a rojenia dotyczą pojedynczych zwierząt, najczęściej w II połowie ciąży;

• rozpoznanie - zmiany makroskopowe przypominające skórę węża w kosmówce i kotyledonach, zgrubienia i ogniska nekrotyczne na dużych obszarach łożyska.

• Rozmaz z zaw żołądka płodu i zmielonych wód płodowych

1. Kampylobakterioza

• Najczęściej rozpowszechniony szczep- ….

• Choroba przebiegająca w dwóch postaciach: schorzenia układu pokarmowego - objaw biegunka (świnie, konie, psy, koty) lub zaburzeń enteralnych i narządy rodnego z ronienia (przeżuwacze);

• Przenoszona jest droga płciowa wraz z nasieniem, głownie buhaja

• Powoduje nieregularne rujr, ronienia (5-10%), częściej ronią pierwiastki w 6mcu (4-8)

• Enzootyczna niepłodność

• Wywołuje stany zapalne przewodu pokarmowego z biegunką i gorączką - podczas zakażenia;

• Drogą alimentarną, zarazek ma zdolność wytwarzania endotoksyn;

• Ronienia o charakterze enzootycznym- obok chlamydii Głowna przyczyna zaburzeń w rozrodzie;

• Zwierzęta ronią bez względu na wiek, zwykle w II połowie ciąży, najczęściej w ostatnim miesiącu (szczególnie owce);

• Izolacja zarazka z treści żołądka płodu, wątroby, woreczka żółciowego;

1. Choroba niebieskiego języka - Bluetongue - BT

2. Zaraza rzęsistkowa- rzęsistkowica, trychomonadoza bydła

Samice:

• Proces chorobowy ograniczony do macicy;

• Zaczerwienienie, szarawy, śluzowo-ropny wysięk po zapłodnieniu;

• Błona śluzowa pochwy o wyglądzie tarki;

• Ronienia między 2-4 miesiącem ciąży

1. Neosporoza bydła - Neosporoza caninum

• Przebieg objawowy;

• Krowy ronią w 4-5-6 miesiącu ciąży lub rodzi się zakażone potomstwo;

• Zawsze cielę rodzi się zakażone

Czy choroby zakaźne są problemem?

Blisko 50% problemów w rozrodzie związanych jest z obecnością dwóch lub trzech czynników zakaźnych.

---