SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO -WYCHOWAWCZY IMIENIEM JANA BRZECHWY

W BOGUMIŁKU

Seliga Barbara

Inga Pietraszek

PROGRAM AUTORSKI

DO ZAJĘĆ KÓŁKA PLASTYCZNEGO

DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

Z UPOSLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU

UMIARKOWANYM I ZNACZNYM

Zajęcia plastyczne są bardzo skutecznym sposobem na pracę z grupą uczniów upośledzonych umysłowo, gdyż działanie przez sztukę jest ważnym elementem procesu rewalidacyjnego. Sprzyja ogólnemu rozwojowi dzieci, ich integracji, łagodzeniu napięcia u jednostek nadpobudliwych i pobudzaniu do działania dzieci apatycznych.

Kierowanie twórczym rozwojem ucznia niepełnosprawnego umysłowo wymaga od nauczyciela nie tylko podstawowej wiedzy o rozwoju człowieka i jego mechanizmach działania, ale także intuicji i specyficznego wyczucia. Osoba prowadząca powinna być dla takiego dziecka przewodnikiem, koordynatorem i aktywnym współuczestnikiem.

Nasza praca będzie tylko wtedy efektywna, jeśli będzie przebiegać w atmosferze zaufania, bezpieczeństwa, pełnej akceptacji i otwartości.

Ze względu na znaczne zróżnicowanie: tempa pracy, zainteresowań i uzdolnień nauczanie w systemie klasowo- lekcyjnym nie zawsze jest w stanie w stopniu optymalnym wykorzystać możliwości ucznia. Zawsze jest grupa uczniów, potrzebująca większej ilości czasu, swobodniejszych warunków, aby wyrazić swoje emocje, pasje, potrzeby. Jedną, a czasem jedyną, z możliwości zaspokajania takich potrzeb jest rozwijanie własnych zainteresowań w grupie mniejszej niż klasa, w ramach zajęć koła zainteresowań.

Program przeznaczony jest do realizacji w SOS-W w Bogumiłku w formie zajęć pozalekcyjnych, w wymiarze dwóch godzin tygodniowo, w pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym. Zakłada on aktywne, praktyczne tworzenie różnorodnych form plastycznych, poznawanie i wykorzystywanie nowoczesnych technik stosowanych w sztuce.

Ma inicjować ucznia do bezpośredniego udziału i odbioru bieżących wydarzeń artystycznych poprzez udział w wystawach plastycznych, kontakty z placówkami kultury i sztuki.

Celem zajęć jest kształcenie w uczniach twórczej postawy, która wprowadza ich w świat nowych doświadczeń. Mogą odkrywać i budować nowe wartości estetyczne.

Zwracamy szczególną uwagę nie tylko na działalność artystyczną ucznia, ale głównie na stronę terapeutyczną, wychowawcza i organizatorską.

Uczeń w czasie zajęć może niejako sam decydować o doborze odpowiednich do jego możliwości technik plastycznych i czasu potrzebnego na wykonanie zadania. Staramy się, aby proponowane techniki plastyczne nie były zbyt trudne dla uczestników zajęć, a aktywność plastyczna wyzwalała w nich radość i poczucie spełnienia.

Proponowany program edukacyjno- wychowawczy to program, dzięki, któremu uczniowie nabędą umiejętności podejmowania działań mających na celu wypełnianie sobie i innym wolnego czasu, przez obcowanie ze sztuką, realizację zadań z wykorzystaniem różnorodnych technik i materiałów plastycznych oraz uczestnictwo w życiu kulturalnym i spotkaniach z ciekawymi ludźmi.

Uczniowie na naszych zajęciach będą się uczyć nie tyle o czymś, ile czegoś, to znaczy działania.
emocjonalne za pomocą barwy oraz różnych technik plastycznych.

1. ADRAESAT: Program adresowany jest do wychowanków Specjalnego Ośrodka Szkolno - Wychowawczego im. Jana Brzechwy w Bogumiłku- uczestników zajęć kółka plastycznego.

2. WIEK: 8- 17 LAT

3. CZAS TRWANIA: Wrzesień 2008 - maj 2009 rok

4. ILOŚĆ UCZESTNIKÓW: 8 wychowanków

5. MIEJSCE REALIZACJI: Pracownia plastyczno - ceramiczna - Bogumiłem

6. CEL GŁÓWNY PROGRAMU:

Zajęcia mają na celu rozładowanie trudnych emocji u dzieci oraz wyzwalanie pozytywnych emocji umożliwiających optymalne wykorzystanie możliwości rozwojowych dzieci.

7. CELE:

• Doskonalenie sprawności manualnej

• Zapoznanie z nowym materiałem plastycznym

• Poznawanie nowych technik plastycznych

• Usprawnianie koordynacji wzrokowo - ruchowej

• Kształtowanie wyobraźni i inwencji twórczej

• Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień plastycznych

• Rozwijanie sfery sensorycznej

• Stwarzanie możliwości wypowiadanie siebie poprzez wytwory artystyczne

• Podnoszenie poziomu akceptacji siebie i innych

• Uczenie się spędzania wolnego czasu w sposób twórczy

• Doskonalenie umiejętności posługiwania się właściwymi przyborami

8. SPODZIEWANE EFEKTY:

• Uczestnik programu tworzy prace indywidualne i zbiorowe na małym i dużym formacie

• zna i potrafi wykorzystać w sposób twórczy różne materiały plastyczne

• Posiada umiejętności plastyczne

• Potrafi obrysować, odwzorować, wypełnić kontury, rysować dowolnie na zadany temat

• Wydziera i wycina różne materiały według szablonu

• Zna rysowane wierszyki

• Lepi i modeluje z różnych mas plastycznych

• Toczy na kole garncarskim

• Posiada większy zakres możliwości komunikacyjnych

• Posiada umiejętność twórczego spędzania wolnego czasu

• Odreagowuje napięcia - wycisza się

9.METODY:

- praktycznego działania

- oglądowa

10. FORMY:

- indywidualna

- zbiorowa

11. ORGANIZACJA ZAJĘĆ:

Zajęcia będą się odbywały w ramach zajęć pozalekcyjnych- kółka plastyczno - ceramicznego

z częstotliwością jeden raz w tygodniu w wymiarze 2 godzin .Formy i metody pracy dostosowane będą do indywidualnych potrzeb i możliwości uczestników. Udział w zajęciach będzie opierał się na dobrowolności i spontaniczności. Zasadą zajęć będzie nadanie większego znaczenia doznaniom dzieci podczas samego procesu ,, tworzenia”, niż jego wytworom. Podczas zajęć będą stosowane różnorodne środki i narzędzia oddziaływań: glina, woda, materiały przetwarzalne-( masa solna, papierowa, plastelina itp)., farby, kredki, muzyka, światło.

W celu osiągnięcia założonych efektów zajęcia będą prowadzone w sposób systematyczny i ciągły

12. TEMATYKA ZAJĘĆ:

Tematyka zajęć została podzielona zgodnie z porami roku. Ujęte zostały również tematy tzw. dowolne, a wpływające korzystnie na uprawnianie manualne dzieci. Zajęcia te mają również znaczenie terapeutyczne, działają uspakajająco, pozwalają na wydłużenie czasu koncentracji uwagi podnoszą poczucie własnej wartości poprzez efekt końcowy, rozbudzają zmysł estetyczny.

Podczas zajęć wykorzystana będzie muzyka relaksacyjna.

.

• zapoznanie z programem, omówienie zasad BHP- ocena możliwości manualnych dzieci -praca dowolna

• dowolne zabawy z gliną - ugniatanie, mieszanie, uklepywanie , oblepianie.

• ,, Dary jesieni”- obrysowywanie, kopiowanie, stemplowanie, wypełnianie konturów, odciskanie w glinie, plastelinie, różnych materiałów przyrodniczych- proste formy dekoracyjne.

• ,, Kolorowa jesień” - kompozycja na dużym formacie, malowanie uzbieranych liści odbijanie na papier, malowanie palcami.

• ,, Mikołaj” - rymowane wierszyki- orgiami, obklejanie wypełnianie postaci Mikołaja, zabawy paluszkowe.

• ,, Zbliżają się święta”- ozdoby choinkowe, stroiki, karty świąteczne- gips, orgiami, wyciskanie w glinie za pomocą foremek wybranych kształtów, toczenie na kole, wykorzystanie materiałów przyrodniczych i dekoracyjnych.

• ,, Witaj zimo” - malowanie świecą , pokrywanie karki czarnym tuszem, stemplowanie palcami, tworzenie wytworów użytecznych - doniczki, odlewy gliniane i gipsowe.

• ,, Bałwanek” praca twórcza według pomysłu dziecka- wata, bibuła, masa papierowa.

• ,, Moje ulubione zwierzątko”- obrysowywanie dłoni i palców , jako konturów zwierząt, zabawy paluszkowe, ozdabianie pastelami olejnymi na sucho.

• ,,Przebiśnieg”- wydzieranka

• ,, Wiosna wokoło” - wiosenne kwiaty - bibuła, stemplowanie.

• ,, Wielkanoc” - wielkanocna pisanka- wdrapywanka, malowanie wydmuszek, odlewy z gliny gipsu, stroiki i kartki świąteczne.

• ,, Moja ulubiona zabawka” - wykonywanie przyjaciela z surowców wtórnych: opakowanie po jogurtach, rolki z papieru toaletowego, piłeczka tenisowa, plastelina , kolorowy papier.

• ,, Laurka dla mamy” praca z kartonu, wycinanie , przyklejanie, ozdabianie elementami dekoracyjnymi.

• ,, Wiosenka łąka „- zabawa plastyczna - wykorzystanie farb i dłoni

• Łączenie elementów z gliny- ramki.

• ,, Różowe okulary” - wiraż

13. EWALUACJA:

Aby sprawdzić, czy program spełnił oczekiwania należy przeprowadzić ewaluację. Będzie ona dotyczyła opinii dzieci, postaw rodziców oraz osiągnięć uczniów (udział w konkursach, wernisażach i kiermaszach)
Na koniec roku szkolnego odbędzie się mini-wernisaż prac uczniów jako prezentacja dla uczniów, rodziców i pracowników szkoły.

Uwagi końcowe

Zajęcia prowadzone są przez nauczycieli nieodpłatnie. Większość potrzebnych materiałów zostanie zakupiona ze środków własnych przez nauczycieli prowadzących zajęcia koła plastycznego. Mamy nadzieję, że dyrektor Ośrodka, zawsze otwarty na inicjatywy nauczycieli i przyjazny aktywności uczniów, udzieli nam, w miarę możliwości, pomocy i wsparcia w realizacji przedstawionego programu. Będziemy się również starać o pozyskanie sponsorów i ich wsparcie finansowe.

Literatura:

 S. Szuman-"Sztuka dziecka", W-wa, WSiP, 1990

 J. Garda- Łukaszewska, Tomasz Szperowski- "Współtworzenie -zajęcia plastyczne z osobami upośledzonymi umysłowo",W-Wa, WSiP,1997

 J. Lewicka - "Sto technik plastycznych"

 Z.Bartkowicz, E.Hoffman-" Niezwykła sztuka uczenia się", Lublin, AWH Antoni Dudek, 1999

 ,, Kalendarz plastyczny w przedszkolu” W-wa 1995 WSiP.

• ,, Podręcznik ceramika „Obszerne informacje na temat narzędzi, materiałów i technik Arkady2006 - Stave Mattison

• ,, Stemplowanie darami natury” wzory ozdób z odbitek kwiatów, liści i owoców- Laura Donnelly Bethmann

ZATWIRDZIŁ:

LISTA UCZESTNIKÓW ZAJEĆ KÓLKA PLASTYCZNEGO:

1. Wioletta Chyra

2. Kamil Kita

3. Kopek Patrycja

4. Kamil Wawszczak

5. Iwona Frajer

6. Jan Frajer

7. Daniel Duś

8. Michał Piśkiewicz

2

---