Anatomia 7
Żołądek świni
Duży - 6-8l
Położenie: od przodu osiąga VI lub VII PM od tyłu granica to płaszczyzna przechodząca przez ostatni krąg piersiowy
Odźwiernik leży na wysokości stawu żebrowo-chrząstkowego XII w prawej części jamy brzusznej
Wypełniony żołądek osiąga po prawej stronie XII-XIV PM
Żołądek konia
Stosunkowo mały 8-15l
Oś długa przebiega skośnie (od strony lewej - tylno-górnej od prawej - przednio-dolnej)
LINIA: Guz biodrowy - łokieć
Powierzchnia ścienna zwrócona jest na lewo (przednio-górnie)
Worek ślepy: leży najbardziej tylnie (XIV-XV PM) i najbardziej górnie (przy lewej odnodze przepony)
Trzon leży po stronie lewej ponad zgięciem przeponowym okrężnicy wielkiej, od przodu osiąga IX - XII PM
Odźwiernik leży na prawo od płaszczyzny pośrodkowej i styka się z wątrobą
Dostęp do żołądka:
Zgłębnik nosowo-żołądkowy
Nakłucie do żołądka lewa PM XIV lub XV, przy dolnym brzegu mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Przekłuwa się ścianę jamy brzusznej i przeponę w momencie wydechu - zabieg niebezpieczny!
Ostre rozszerzenie żołądka - zwierze niespokojne, pozycja siedzącego psa
Ewakuacja treści żołądka przez sondę
Uspokojenie zwierzęcia (środki uspokajające, rozkurczowe)
Nie prostować głowy zwierzęcia
Upuszczanie gazów i dawkowanie środków przeciwpiennych
Żołądek psa
Duży (u średniego 2,5l)
Położenie
Pusty: w lewej połowie jamy brzusznej między żebrami IX i XII, w wewnątrzpiersiowej części jamy brzusznej
Wpust nieco na lewo od płaszczyzny pośrodkowej, w pobliżu kręgosłupa na wysokości IX PM
Odźwiernik na wysokości połowy żebra X w okolicy wrót wątroby
Średnio wypełniony rozciąga się do tyłu do wysokości płaszczyzny poprzecznej przechodzącej przez kręg lędźwiowy III
Silnie wypełniony od żebra VI do kręgu lędźwiowego IV
Dostęp: w okolicy chrząstki mieczykowatej (w celu wykonania repozycji przy skręcie żołądka (torsio) lub otwarcia żołądka (gastrotomia) - aby usunąć ciała obce)
ŚLEDZIONA (lien)
Bydło
Długość 45cm, szerokość 15cm
Położenie: górny Konic przy górnych końcach żeber XI-XIII
Tylny brzeg przekrzżowuje się z żebrem X w połowie jego długości i osiąga staw żebrowo-chrzęstny VIII żebra
Dolny koniec przylega do mostka
Dostęp: XII PM, po lewej stronie w górnej części przestrzeni
Świnia
Koniec górny przy końcu kręgowym XIV żebra biegnie w dół, osiąga łuk żebrowy przy chrząstce żebrowej X -XII. Następnie biegnie do dołu i do przodu;
Koniec leży pomiędzy wątrobą i jelitem czczym
Przy wypełnionym żołądku wystaje poza łuk żebrowy na wysokości XIII-XIV chrząstki żebrowej
Koń
Trójkątna (jak siekiera)
Koniec dogrzbietowy wykracza poza żebro XVIII aż do wyrostka poprzecznego I-go kręgu lędźwiowego
Brzeg tylny wzdłuż linii łączącej pas biodrowy lewy z wyrostkiem łokciowym lewym (jak oś długa żołądka) do dalszej płowy przestrzeni międzyżebrowej IX-XI
Pies
Koniec górny leży pomiędzy lewą nerką a żołądkiem
Koniec dolny leży na wysokości XII PM na łuku żebrowym
Przy wypełnionym żołądku śledziona leży poza łukiem
JELITO ŚLEPE
Bydło
Długość 50-70cm, średnica 12cm
Początek na wysokości IV kręgu lędźwiowego
Trzon w prawej górnej części jamy brzusznej i kieruje się w stronę miednicy
Wierzchołek leży u wpustu przedniego do jamy miednicznej
Świnia
Długość 20-30cm
Pojemność 1,5-2;
3 taśmy, 3 rzędy kieszonek
Początek pod lewą nerką, koniec leży w okolicy lewej pachwiny, może przemieszczać się od spojenia łonowego aż do pępka (odwrotne ułożenie trzewi)
Koń
Długość do 1m, pojemność 30l
Podstawa - strona prawa od wątroby (wycisk jelita ślepego) - wysokość XIII żebra od guza biodrowego
Trzon biegnie dolnie - przednio-przyśrodkowo
Rzut krzywizny małej biegnie zgodnie z łukiem żebrowym prawym
Wierzchołek leży w pobliżu chrząstki mieczykowatej
Cecocentesis, nacięcie - dół przylędźwiowy prawy, na szerokość dłoni od wyrostków poprzecznych w połowie długości pomiędzy ostatnim żebrem, a guzem biodrowym
Cekotomia, otwarcie - okolica podżebrowa prawa, 4-5cm od tyłu od łuku żebrowego, cięcie długości 20cm
Pies
Długość 8-30cm
Charakterystyczny kształt korkociągu
Leży na wysokości II-IV kręgu lędźwiowego w połowie odległości pomiędzy płaszczyzną pośrodkową, a prawą ścianą jamy brzusznej - koniec biegnie do miednicy
Wierzchołek kontaktuje się z jelitem biodrowym i czczym (związany fałdem biodrowo-ślepym z jelitem biodrowym)
NERKI
Bydło
Lewa wędrująca, leży pomiędzy III a V kręgiem lędźwiowym
Prawa - pomiędzy XIII żebrem a III kręgiem lędźwiowym
Nerkę lewą można zbadać per rectum
Biopsja: nerka lewa po ufiksowaniu ręką per rectum przycisnąć do dołu przylędźwiowego prawego; prawą za ostatnim żebrem koło kręgosłupa
Świnia
Obie na wysokości od I do IV kręgu lędźwiowego
Nerka prawa nie jest wysunięta do przodu, nie kontaktuje się z wątrobą więc na płacie ogoniastym wątroby nie ma wycisku nerkowego
Koń
Lwa od XVII żebra do III kręgu lędźwiowego
Prawa od XVI zebra do I kręgu lędźwiowego
Obie dostępne w badaniu per rectum
Pies
Lewa nieco tylnie od XIII żebra nieco poza III krąg lędźwiowy
Prawa nieco do przodu od XIII żebra do III kręgu lędźwiowego
Kot
Lewa II-V krąg lędźwiowy
Prawa I-IV krąg lędźwiowy
MIEDNICA
Granice
Z grzbietem; płaszczyzna poprzeczna przechodząca przez guz biodrowy
Z brzuchem: krótki odcinek okolicy guza biodrowego
Z kończyną miedniczną: linia łącząca guz biodrowy, krętarz większy kości udowej, guz kulszowy
Punkty topograficzne widzialne
Guz biodrowy (konie, bydło)
Guz kulszowy, więzadło guzowo-krzyżowe szerokie (bydło)
Punkty topograficzne wyczuwalne:
bydło
Guz krzyżowy
Grzebień krzyżowy pośrodkowy
Wyrostki kolczyste pierwszych kręgów ogonowych
Krętarz większy kości udowej
Koń
Guz krzyżowy
Guz kulszowy
Wyrostki kolczyste pierwszych kręgów ogonowych
Wytwory skóry
Włosy ogona - cirrus caudae
Gruczoły potowe i łojowe
Gruczoły odbytowe (pies, świnia) - gruczoły łojowe i potowe znajdujące się w przejściu skóry w błone śluzową odbytu
Gruczoły okołoodbytowe (pies) w skórze odbytu, wydzielina zapachowa, łojowa
Gruczoły zatoki przyodbytowej (pies, kot) po obu stronach odbytu, wydzielina zapachowa
Gruczoły ogonowe (kot) na górnej powierzchni korzenia ogona (gruczoły łojowe, zapachowe)
OKOLICE
OKOLICA KRZYŻOWA
Znacznie kliniczne:
Znieczulenie nadoponowe krzyżowe pomiędzy kością krzyżową a kręgami ogonowymi lub kręgami ogonowymi I i II
Głębokość wkłucia:
Małe przeżuwacze 1,5-2cm
Bydło 2-4cm
Konie 3-6cm
Ilość i stężenie środka zależy od gatunku, wieku i wagi zwierzęcia
Środek należy podawać powoli i delikatnie
OKOLICA GUZA BIODROWEGO (regio tuberis coxae)
Występuje tu kaletka podskórna biodrowa - schorzenia kaletki
Złamania guza biodrowego, gdy zwierzę leży tworzą się odleżyny (martwica tkanek z ucisku)
OKOLICA POŚLADKOWA (regio glutae)
Iniekcje domięśniowe (do mięśnia pośladkowego średniego)
Znieczulenie nerwów kulszowego i sromowego
Nerw sromowy w celu spowodowania wypadnięcia prącia i następnie cewnikowania pęcherza moczowego (catheterisatio)
OKOLICA ODBYTOWA
Więzadło krzyżowo guzowe szerokie (wiązadło szerokie miednicy) - wiotczeje kilka dni przed porodem u krów
Środek ścięgnisty krocza może ulec przerwaniu w czasie porodu; duży krwotok po przerwaniu
Przez dół kulszowo-odbytniczy można znieczulić nerw sromowy u buhaja
OKOLICA MOCZOWO-PŁCIOWA
Pobieranie krwi z ciała jamistego prącia
Cięcie cewki moczowej (urethrotomia) w celu usunięcia kamieni moczowych
Cewnikowanie pęcherza moczowego
Możliwość wprowadzenia ręki, narzędzi lub leków do pochwy lub macicy
OKOLICA MOSZNOWA
Badanie jąder
Zstępowanie jąder
U ogiera w 1 miesiącu życia
U buhaja 3-5 miesiąc życia płodowego
U świń w trakcie życia płodowego
Cryptorchismus - wnętrostwo
Kanałowe - jądro zatrzymuje się w kanale pachwinowym
Brzuszne
U zwierząt nie leczy się wnętrostwa
Trzebienie - kastracja
Badanie pierścieni pachwinowych czy nie są za szerokie
Zewnętrzny pierścień - przez powłoki, wewnętrzny - per rectum
Zbyt szerokie pierścienie mogą spowodować wypadnięcie jelit
Przepukliny
OKOLICA NADSUTKOWA
MIEDNICA - WYMIARY
Sprężna (conjugata) - wzgórek kości krzyżowej a przednia krawędź spojenia łonowego
Wymiar pionowy (wysokość) - odległość od przedniego końca spojenia łonowego do kręgosłupa
Wymiar poprzeczny (szerokość) - linia łącząca dwa guzki mięśnia lędźwiowego mniejszego
POŁOŻENIE NARZĄDÓW MIEDNICY
JAJNIKI
Krowa: na wysokości kręgu krzyżowego I, zawieszone na długiej krezce, zwisają do połowy otworu przedniego jamy miednicznej
Świnia: na wysokości V kręgu lędźwiowego i guza biodrowego; zmienia się w przebiegu cyklu płciowego i fazy ciąży; w dniu 2gim cyklu najwyżej, w 13 dniu najniżej
Klacz - na wysokości IV kręgu lędźwiowego na długiej (15cm) krezce
Suka - III kręg lędźwiowy
MACICA
Jałówka - w jamie miednicy, rogi mogą leżeć nieco poza grzebieniem kości łonowej
U krów rodzących - macica w całości w jamie brzusznej tylko szyjka lub część pochowa szyjki macicy może leżeć na wysokości grzebienia kości łonowej