Anna Petryka

Temat:

Krew - funkcje i grupy krwi

Cele kształcenia:

Uczeń powinien wykazać się

• Wiadomościami dotyczącymi:

• pojęć: odporność, anemia, białaczka

• podstawowych rodzajów odporności

• podstawowych grup krwi

• możliwości przetaczania krwi

• chorób krwi

• Umiejętnościami pozwalającymi:

• ilustrować przykładami różne rodzaje odporności organizmu

• analizować możliwość przetoczenia krwi osobie mającej daną grupę krwi

• charakteryzować objawy poznanych chorób krwi

Materiały i środki dydaktyczne:

rozsypanka, zadania dla grup

Metody i forma pracy:

Praca z książką, praca w grupie, pogadanka

Tok lekcji

• Faza wprowadzająca (sprawdzenie listy, podanie tematu lekcji) 10 min.

• Na tablicy piszę wyraz KREW, a następnie uczniowie na kartkach wypisują jedną funkcję krwi. Kartki zostają przyczepione za pomocą magnesów wokół kluczowego wyrazu, te same funkcje obok siebie.

• Wybrany uczeń odczytuje je, wszyscy zapisują schemat do zeszytu.

• Faza realizacyjna

• Pytanie - co to jest odporność? Formułujemy definicję, następnie porównujemy z tą w podręczniku.

• Na podstawie rysunku w podręczniku wyjaśniam na czym polega mechanizm zwalczania bakterii przez leukocyty.

• Uczniowie czytają fragment tekstu z podręcznika na temat rodzajów barier obronnych - str. 54 - 55,

• następnie odpowiadają na pytania - Kiedy mamy do czynienia z reakcją odpornościową? Jakie dwa rodzaje odporności wyróżniamy?

• Reakcja odpornościowa może również nastąpić po transfuzji krwi pochodzącej od innej osoby. Jak myślicie - dlaczego?

• Uczniowie wymieniają podstawowe grupy krwi.

• Najbezpieczniej przetaczać krew tej samej grupy. W sytuacji zagrożenia życia, kiedy nie wiadomo , jaka krew jest potrzebna lub takiej krwi brakuje, są też inne możliwości. Wyjaśniam na czym polega próba krzyżowa i na tablicy rysuję schemat obrazujący możliwości przetaczania krwi.

O

A A O B B

AB

AB

• Klasę dzielę na 4 grupy i rozdaję kartki z zadaniami. Wybrany uczeń z każdej grupy odczytuje treść zadania i proponowane rozwiązania. Reszta klasy sprawdzają poprawność odpowiedzi.

• Jakie znacie choroby krwi? Jakie są ich objawy? - na podstawie podręcznika.

• Faza podsumowująca

• Rozdaję karteczki rozsypanki na których napisano przykłady barier obronnych, uczniowie podchodzą po kolei do tablicy i układają kartkę do dwóch grup - dotyczące odporności wrodzonej i nabytej.

Bariery obronne wrodzone	Bariery obronne nabyte
Skóra	Ciała odpornościowe dostarczone przez łożysko podczas życia w łonie matki
Pot i łój
Ślina	Przeciwciała otrzymane z mlekiem matki
Błony śluzowe i śluz, np. w drogach oddechowych	Szczepionki
Odruch kaszlowy	Surowice
Odruch kichania	Przebycie niektórych chorób, np.ospy
Łzawienie
Sok żołądkowy
Włoski wyścielające drogi oddechowe

Zadanie dla grupy 1.

Karol miał poważny wypadek. Jechał wieczorem nieoświetlonym rowerem i został potrącony przez samochód. Konieczna jest transfuzja krwi. Karol ma grupę krwi A. Jego rodzice chcą oddać krew: tata ma grupę krwi B, a mama AB. Jest również anonimowy dawca o grupie O. Kto z nich może być dawcą krwi dla Karola?

Zadanie dla grupy 2.

Ania miała poważny wypadek. Przebiegała przez ulicę w niedozwolonym miejscu i została potrącona przez samochód. Konieczna jest transfuzja krwi. Ania ma grupę krwi AB. Jej rodzice chcą oddać krew: tata ma grupę krwi B, a mama A. Jest również anonimowy dawca o grupie O. Kto z nich może być dawcą krwi dla Ani?

Zadanie dla grupy 3.

Adam miał poważny wypadek. Podczas skoku do wody w niedozwolonym miejscu uderzył w wystający z dna metalowy pręt. W wyniku odniesionych ran stracił dużo krwi, konieczna jest więc transfuzja krwi. Adam ma grupę krwi A. Jego rodzice oraz siostra chcą oddać krew: tata ma grupę krwi O, a mama AB, a siostra B. Kto z nich może być dawcą krwi dla Adama?

Zadanie dla grupy 4.

Kasia miała poważny wypadek. Wybiegła na ulicę, żeby zabrać piłkę i została potrącona przez samochód. Konieczna jest transfuzja krwi. Kasia ma grupę krwi O. Jej rodzice chcą oddać krew: tata ma grupę krwi B, a mama A. Jest również anonimowy dawca o grupie AB. Kto z nich może być dawcą krwi dla Kasi?

---