2. DROBNOUSTROJE CHOROBOTWORCZE.

1. Podstawowe pojęcia.

• Chorobotwórczość

• Zakażenie

• Rezerwuar zarazków

• Źródła i drogi zakażenia

• Epidemia

• Endemia

• Pandemia

• Okres zaraźliwości

• Izolacja

• Kwarantanna

• Nosicielstwo

• Dochodzenie epidemiologiczne

Chorobotwórczość-

• Patogenność to zdolność drobnoustrojów do wywoływania choroby w wyniku naturalnego lub sztucznego zakażenia.

• Zjadliwość określa stopień chorobotwórczości drobnoustroju

Zjadliwość -

• Wirulencja, określa stopień chorobotwórczości drobnoustroju, który jest wypadkową działania jadowitości i inwazyjności drobnoustroju

• Zdolność do wywołania choroby

• Adhezyny - czynniki kolonizacji, są to białka związane zewnętrznymi warstwami bakterii, determinują przyleganie do komórek śluzowych co jest etapem kolonizacji

Toksyny - wytwarzany przez drobnoustroje jad - toksyna

• Endotoksyny - lipidy + polisacharyd ( białka)

• Są uwalniane w chwili śmierci komórki i mogą być przyczyną wstrząsu septycznego

• Egzotoksyny -

• Toksyczne białka wydzielane przez bakterie, odpowiedzialne za główne objawy choroby np. biegunki

• Egzoenzymy

• Uważane są za czynniki zjadliwości wtedy, gdy rozkładają materiał komórkowy lub niszczą antybiotyki

Zakażenie -

• to wniknięcie i rozwój lub rozmnażanie się określonego czynnika chorobotwórczego w organizmie człowieka lub zwierzęcia.

Rezerwuar zarazków

• czynnika etiologicznego to:

• ludzie

• zwierzęta

• rośliny

• gleba

• nieożywiona materia organiczna

Źródła i drogi zakażenia

• to droga przechodzenia drobnoustroju z organizmu zakażonego na wrażliwy organizm ludzki lub zwierzęcy

• kontakt bezpośredni

• drogą oddechową

• drogą układu pokarmowego

• przez owady

• za pośrednictwem gleby

• za pomocą innych przedmiotów

Rodzaje zakażenia:

1. Egzogenne- wywołują drobnoustroje nie pochodzące z flory bakteryjnej- naturalnej.

2. Endogenne - wywołują drobnoustroje naturalnej flory bakteryjnej człowieka.

Aby doszło do zakażenia potrzebne są 3 powiązane ze sobą ogniwa:

1. rezerwuar lub źródło zakażenia ze znajdującym się czynnikiem etiologicznym.

2. droga zakażenia.

3. wrażliwy organizm człowieka lub zwierzęcia.

Czynnik etiologiczny to- bakteria , wirus, pierwotniak.

Epidemia

• wystąpienie na danym obszarze zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż w poprzedzającym okresie lub nagłe wystąpienie chorób zakaźnych wcześniej nie występujących

• 1831 epidemia na Śląsku

• 1918 pandemia grypy

• 1963 epidemia ospy prawdziwej we Wrocławiu

Stan epidemii

• sytuacja wymagająca podjęcia określonych w ustawie działań w związku z wystąpieniem epidemii w celu zminimalizowania jej skutków

Stan zagrożenia epidemicznego-

• stan wysokiego prawdopodobieństwa powstania epidemii lub zwalczenia choroby zakaźnej wymagający podjęcia określonych działań w celu zapobieżenia epidemii lub zminimalizowaniu jej skutków

Endemia

• choroba występująca w danej okolicy, ma lokalny charakter

Pandemia

• jeszcze większy obszar jak w endemii

Okres zaraźliwości

• mm

Izolacja

• odosobnienie zakaźnie chorego lub podejrzanego o chorobę zakaźną w celu uniemożliwienia przeniesienia zakażenia

Kwarantanna

• przymusowe, okresowe ( dawniej 40 dni) odosobnienie ludzi, zwierząt, towarów, przybyłych z miejsc dotkniętych jakąś epidemią do kraju, który chroni się w ten sposób przed infekcją

Nosicielstwo

• obecność zarazków chorobotwórczych w organizmie człowieka przy braku dostrzegalnych objawów chorobowych

• nosicielstwo może wystąpić przy braku dostrzegalnych objawów chorobowych, bezobjawowego zakażenia człowieka, który nadal jest zdrowy lub może pojawić się u człowieka chorego w okresie występowania choroby, zdrowienia albo rekonwalescencji

Dochodzenie epidemiologiczne

• wykrywanie przyczyn, źródeł i mechanizmów szerzenia się choroby

Opracowała. I.Ł. Strona 4 z 5

---