KIEDY POWSTAŁO ZYCIE
EON ARCHAICZNY
- 3,5 mld lat temu - szczatki nitkowatych bakterii
Dominują bakterie (glw nitkowate formy)
- I bezdyskusyjne skamieniałości - sinice
stromatolity
2,8 mln - pojawiaja się najstarsze stromatolity (sa one również współcześnie w
Australii, ale nie na taka skalę, są to wytwory w formie niewielkich kopół,
które powstają w wyniku nagromadzania się bakterii - sinic )
EON PROTEROZOICZNY
Paleoproterozoik
Mezoproterozoik
- 1,5 mld największy przełam: pozostałości I organizmów jądrowych
acritarcha
Neoproterozoik
- 850 - ziemia snieżka - hipoteza ze cała planeta była pokryta lodowcem
- pojawiają się I org bezkręgowe
- pojawiają się formy o eukariotycznej budowie
- eksplozytywna radiacja ewolucyjna - początek królestwa zwierzat
570 mln lat temu - najstarsze skamieniałości:
1. skamieniałości śladowe - rożne formy zachowane w skałach, związane z
działalnością istot żywych np. wydrążone nory
2. odciski zwierzat bezszkieletowych - fauna z Ediacara - 580-560 mln lat
fauna z Ediakara, skamieniałości przewodnie dla ery proterozoiku.
jest to stanowisko w Australii, gdzie znaleziono takie odciski
wśród fauny z Ediacara wyróżniono kilka grup zwierząt:
- przypominające meduzy, o budowie promienistej
- przypominające … morskie
wyraźny podział ciała na str lewą i prawą
- o kształcie robakowatym
które dały prawdopodobnie początek stawonogom
3. I skamieniałości szkieletowe
wśród nich najbardziej charakterystyczne były z nachodzących na siebie
blaszek
- I zfosylizowane org wielokomórkowe
Pozostałościami: odciski
Prekambr
otwornice
otwornice bentoniczne - na dnie zbiornika
otwornice planktoniczne - w toni
badając otwornice można zbadac jaka temp wody była w przeszłości (gdy się ocieplala pierwsze wyparowywały lżejsze czasteczki 0'16)
znaczenie skałotwórcze otwornic
wapienie otwornicowe np. fuzulinowe
współczesnie - muły globigerynowe
domieszki otwornic planktonicznych znajduje się w kredzie piszącej
PRZYCZYNY I RADIACJI EWOLUCYJNEJ (570-540 mln lat temu)
- zmiany klimatyczne spowodowane epizodami lodowcowymi - które powodowały zmiany środowiska fizycznego (zmiany stosunku izotopów węgla w powierzchniowych wodach oceanów) - co powodowało zmiany biologiczne
- inne przyczyny:
wzrost stężenia tlenu atmosferycznego
pojawienie się nowych adaptacji (np. utworzenie się tkanek mięśniowych lub nerwowych)
WCZESNY PELEOZOIK (kambr i ordowik)
KAMBR 544-510
Od okresu kambru występują obficie skamieliny zwierzat morskich
Wczesny kambr
najstarsza cześć wczesnego kambru:
proste org szkieletowe
srodkowa czesc wczesnego kambru
zróżnicowanie fauny szkieletowej
- fauna tommocka - b różnorodne formy
- Stawonogi - trylobity - b często znajdowane - od kambru do permu (544-250 mln)
miał od 2 do 44 segmentów
największy trylobit - Phacops
znaczenie trylobitów:
w kambrze stanowiły dominujący element fauny morskiej
maja podstawowe znaczenie stratygraficzne dla kambru, okres ten jest podzielony na
podstawie występujących trylobitów - skamieniałości przewodnie
- ramienionogi - b powszechne
dziela się na 2 gromady:
zawiasowe - maja adduktory i diduktory
Horridonia - muszla wypukło wklęsła, ma długie kolce
Spirifer
Atrypa
bezzawiasowe - nie maja adduktorów (ale maja pole mięśniowe które otwiera muszle)
Lingula - od Ordowiku do wsp
młodsza czesc wczesnego kambru
srodkowy i późny kambr
ekspansja wczesniej powstałych grup np. trylobitów (rozwój ilościowy i jakosciowy)
zróżnicowanie szkarłupni i ramienionogów
najstarsze kręgowce - konodonty - maja strunę grzbietową (która osłania nerw)
półstrunowce - nie maja struny grzbietowej
pierwsze ryby
pojawiają się wielokomorkowe glony
[układ kontynentów determinował warunki klimatyczne
superkontynent rozpada się w kambrze na liczne fragmenty, powstają liczne płytkie i ciepłe morza ]
ORDOWIK 510-438 mln
roznicowanie się fauny kambryjskiej: bezkręgowce: łodziki (głowonogi), liliowce, przodkowie małży
- wyodrębniły się koralowce
- wymieranie ordowickie 438 mln (I masowe wymieranie)
przyczyną zlodowacenie Gondwany
najbardziej charakterystyczny organizm dla wmieranie ordowickiego: Himantia
[powstaje prakontynent Gondwana]
ŚRODKOWY PALEOZOIK (Sylur i Dewon)
SYLUR (438-410 mln)
Rośliny ladowe: psylofity i plechowce
W morzach: szkarłupnie i
I ryby (pancerne, promieniopłetwe, mięśniopłetwe-kostnoszkieletowe)
DEWON (410-355 mln)
I lasy na lądach: widłaki, skrzypy, paprocie
Górny dewon: rosliny nasienne
I zwierzeta na ladzie: stawonogi i prymitywne płazy
Wymieranie dewońskie 367 mln
Uderzenie dużego meteorytu w Newadzie spowodowało stopniowe zmiany w
ekosystemach
PÓŹNY PALEOZOIK (Karbon i Perm)
KARBON 355-290
- powstaja największe zloza wegla kamiennego
- na ladzie: dominacja drzewiastych widłaków, paproci zarodnikowych
- w wodzie: gąbki, ramienionogi, fuzulinidy
- późny karbon - I gady - kotylozaury
- ekspansja owadów
PERM 290-250 mln
Wymieranie permskie
Największe wymieranie
W jego wyniku pojawiło się wiele nowych linii ewolucyjnych
Wielkie wymieranie
I na przełomie Ordowiku i Syluru - 50 % populacji wymarło
II na przełomie Dewonu/Karbonu - 30 %
III na przełomie Permu/Triasu - 60 % gatunków wymarło
Na podstawie znalezisk okreslamy w jakim czasie powstały dane skały