Zaburzenia elektrolitowe

	Przyczyny	Leczenie
Hiperkalcemia	nowotworowe (rak sutka, płuc, prostaty, szpiczak), nadczynność przytarczyc, choroby ziarniniakowe (gruźlica, sarkoidoza)	- 0,9% NaCl 500 ml + 250 - 500 ml/h - Furosemid 20 - 60 mg co 2 - 6 h aby zwiększyć diurezę do 200 - 500 ml/h - Hydrokortyzon 100 - 200 mg co 6 h - Kalcytonina 4 j./kg - dializa (w niewydolności nerek)
Hipokalcemia	niedoczynność przytarczyc, zespół złego wchłaniania, choroby nerek, leki (przeciwdrgawkowe, chemioterapia), zatrucie fluorowodorem, zapalenie trzustki, rozpad mięśni prążkowanych, masywna transfuzja	- udrożnienie dróg oddechowych (w tężyczce) - 10% glukonian wapnia 10 - 20 ml przez 10 min. w 100 ml 0,9% NaCl lub 5% glukozy, a następnie w razie potrzeby 1 - 2 mg/kg/h - przy towarzyszącej hipomagnezemii - siarczan magnezu 1 - 2 g w ciągu 30 - 60 min.
Hiponatremia	z hiperwolemią: marskość wątroby, nerczyca, przewlekła niewydolność krążenia z hipowolemią: utrata przez przewód pokarmowy, choroba Addisona, nefropatie, diuretyki z normowolemią: niedoczynność tarczycy, SIADH (niewłaściwe wydzielanie ADH), zatrucie wodne	- w hiperwolemii ograniczyć płyny i sole, stosować diuretyki - w hipowolemii podawać 0,9% NaCl - w normowolemii leczyć niedoczynność tarczycy, a w przypadku SIADH i zatrucia wodnego ograniczyć płyny - w ciężkiej hiponatremii 3% NaCl do wyrównania niedoboru: (140 mEq/l - [Na^+]) × 0,6 × m.c.
Hipernatremia	utrata płynów (wymioty, odsysanie, biegunki, pocenie, diureza osmotyczna), brak podaży płynów (wycieńczenie, śpiączka), moczówka prosta (lub nerkowa), nadmierna podaż sodu (podawanie hipertonicznego roztworu NaCl lub NaHCO3)	- uzupełnienie płynów 0,9% NaCl do wyrównania niedoboru: 1 - × 0,6 × m.c - wyrównanie hipernatremii 5% glukozą lub 0,45% NaCl nie szybciej niż 2 mEq/l/h (aby nie doprowadzić do obrzęku mózgu)
Hipokaliemia	nerkopochodna (diuretyki, choroby cewek, hiperaldosteronizm), utrata z przewodu pokarmowego (wymioty, odsysanie, biegunki, przetoki), przesunięcia wewnątrzkomórkowe (zasadowica, insulina, β2-mimetyki), niedostateczny dowóz (osoby starsze, alkoholicy)	- KCl w tabletkach lub roztworze doustnie - dożylnie 10 - 20 mEq/l 0,9% NaCl /h (do wyrówna­nia niedoboru potrzeba 40 - 50 mEq na każdy 1 mEq/l niedoboru) - jednoczesne uzupełnianie wapnia i magnezu (jeśli zachodzi taka potrzeba)
Hiperkaliemia	zmniejszone wydalanie (niewydolność nerek, nadnerczy, diuretyki oszczędzające potas, ACE-blokery), przesunięcie potasu poza komórki (kwasica, oparzenia, zmiażdżenia, rozpad nowotworowy, rabdomioliza, przedawkowanie naparstnicy, Sukcynylocholina, NLP, β-blokery, niedobór insuliny), nadmierna podaż (sole potasowe penicyliny, transfuzje)	- odwrócenie działania na mięsień sercowy przy pomocy 10% glukonianu wapnia 5 - 10 ml przez 2 - 5 min. (nie wolno w zatruciu naparstnicą) - redystrybucja potasu przy pomocy Insuliny 5 - 10 j. + 50 ml 50% glukozy, 1 - 2 amp. NaHCO3 przez 5 min. - żywice jonowymienne (Kayexalate 20 - 50 g w 200 ml 20% sorbitolu doustnie lub 40 - 80 mg dożylnie w pompie) - dializa (w niewydolności nerek)

---