HEMOSTAZA

A) proces krzepnięcia krwi( płytki krwi)

- h pierwotna

- h wtórna (osoczowa)

B) fibrynoliza

Hemostaza- zespół mechanizmów utrzymujących płynność krwi w naczyniach krwionośnych oraz warunkujących zatrzymanie krwawienia wywołane naruszeniem ciągłości naczyń

a) śródbłonek naczyniowy, płytki krwi, włóknik, czynnik osoczowy, układ krzepnięcia krwi, fibrynoliza

patologia: maopłytkowosc, nieprawidłowa budowa

objawy: łatwe siniaczenie, wylewy podskórne, krwawienia domięśniowe, odstawowe

RÓWNOWAGA K I F

Hemostaza- płytkowo naczyniowa

- ściana naczyniowa, płytki krwi, powodują mechaniczne zatrzymanie się krwawienia, uczestniczą w tzw. Hemostaza pierwotna

- podstawowym testem laboratoryjnym oceniającym sprawność funkcjonowania h. pierwotnej(płytkowość naczyniowa) jest pomiar czasu krwawienia

- osoczowe czynniki krzepnięcia krwi są odpowiedzialne za długotrwale zamkniecie uszkodzonego naczynia i wytworzenie tzw. czopu hemostatycznego ostatecznego, warunkuje hemostazę ostateczną

- podstawowym testem l. oceniającym sprawność h. osoczowej jest czas krzepnięcia

• Czynniki wit K- II, VII, Ix, X

Cz. wrażliwe na trombinę- I, V, VIII, XIII

Cz. kontaktu - XII, XI, WK, PK

• Układ fibrynolityczny zapewnia przywrócenie drożności naczyń i przepływ krwi poprzez lize zakrzepu i zainicjowanie procesu gojenia ran

• Prawidłowa hemostaza

1) uszkodzenie naczynia

2) pierwotny czop hemolityczny - czas krwawienia 3-5 min

3) zakrzep, hemostaza osoczowa, czas krzepnięcia 5-10 min

40 rozpuszczanie zakrzepu( przywrócenie drożności naczyń) fizjologicznie 45-72 h

• Zasady pobieranie krwi do badan koagulologicznych

- najczęściej krew pobierana jest na 3,2% roztwór cytrynianu sodowego w proporcji 9 cz. krwi + 1 acz cytrynianu

- mechanizm działanie cytrynianu polega na odwracalnym wiązaniu jonów wapnia

- zachowani minimalnego zastoju, pobranie pierwszych 1-2 ml krwi np. do badan biochemicznych a dopiero następnych do badan hemostazy dokładne wymieszanie krwi ruchem góra-dół a nie przez wstrząśnienie

• Wpływ czynników przedlaboratoryjnych na wyniki tych badań

- pora dnia- dobowy rytm wydzielania IPA i PAI-1

- czas pomiędzy podaniem leku a wykonaniem badania

- staza- aktywacja czynników krzepnięcia i układu fibrynolizy

- wysiłek fizyczny, stres- aktywacja czynnika krzepnięcia VIII aktywacja fibrynolizy

- czas od pobrania krwi do wykonania oznaczeń- obniżanie aktywności czynników V, VIII (do 4h)

• Czynniki sprawcze:

- niewłaściwy rozmiar igły

- pospiech przy pobraniu

- zbyt silne pociąganie tłoka strzykawki

- resztki alkoholu po dezynfekcji

• Podstawowe badania układu hemostazy

- zewnątrzpochodny ukł. Krzepnięcia rozpoczyna się od aktywacji VII, pod wpływem czynnika tkankowego TF w obecności jonów wapnia na powierzchni fosfolipidów płytek krwi

-podstawowy test do oceny sprawności ukł zewnątrzpochodnego jest pomiar czasu protrombinowego PT

• Czas protrombinowy

TF +Ca test szczególnie wrażliwy na niedobór czynnika VII i X

Jest podstawowym i łatwym do przeprowadzenia i tanim

VII--------------->VII a testem stosowanym do monitorowania leczenia doustnymi

antykoagulantami

X-------------------Xa

Protrombina-------trombina

Fibrynogen-------fibryna

• Sposoby wyrażania TP

- wskaźnik protrombinowy

Czas protrombinowy osocza kontrolnego

---------„----------------------- badanego * 100%

- INR- międzynarodowy znormalizowany współczynnik protrombiny

- Czas protrombinowy osocza badanego

Czas protrombinowy osocza kontrolnego *100%

• Wartości prawidłowe

- wskaźnik protrombinowy - 80-120 %

- INR 0,8-1,2

• Czas koalinowo-kefalinowy (a-PTT)

-służy do oceny sprawności funkcjonowania wewnątrzpochodnej drogi krzepnięcia

- jest szczególnie wrażliwy na niedobór VIII, IX, V

Służy do kontroli leczenia heparynami standardowymi, nienadaje się do monitorowania leczenia heparynami drobnocząsteczkowymi

• Czas trombinowy

- służy do oceny konwersji fibrynogenu do fibryny

- wykorzystywany do oceny stężenia fibrynogenu

- wrażliwy na heparynę

Fibrynogen-----(trombiny)-----fibryna

FIBRYNOLIZA

plazminogen

aktywatory tiPA, u-PA inhibitory ( PAI-1, PAI-2)

plazmina alfa 2 Ap (inhibitor)

PAP

(fibryna fibrynogen)

FDP- D dimery

Inhibitor krzepnięcia- antytrombina - wiąże 70% aktywnej trombiny w organizmie

- układ białka CTS

Choroba zakrzepowa … niedobory

Trombofilia- wrodzona skłonność do choroby zakrzepowej- młoda osoba, która nie jest chora na inne badamy na oporność aktywne białko C. białka C nie działa na czynnik V (antytrombina)

Hemofilia A- obniżone działanie czynnika 8

hemofilia B - obniżone działanie czynnika 9

100-400 tys/ml- liczba płytek krwi-norma

Surowica- osocze pozbawione fibrynogenu( skazy naczyniowe płytkowe, płytkowonaczyniowe)

---