PREZYDENT

1. Zasady wyboru prezydenta i zastępstwo.

• Wybierany przez naród

• wybory: tajne, powszechne, bezpośrednie, równe

• 35 lat ukończone, pełne prawa wyborcze, poparcie 100 000 obywateli

2. Odpowiedzialność Prezydenta

• przed TS za przestępstwo lub naruszenie ustawy

• w stan oskarżenia stawia Zgromadzenie Narodowe 2/3 głosów na wniosek 140 członków zgromadzenia Narodowego

3. kadencja prezydenta

• rozpoczyna się w dniu objęcia urzędu

• trwa 5 lat

• możliwość 1 reelekcji

4. udział prezydenta w tworzeniu rządu

5. rola prezydenta w dziedzinie ustawodawstwa

• inicjatywa ustawodawcza

• weto ustaw

• wniosek do TK

RADA MINISTRÓW

6. obligatoryjny skład Rady Ministrów

• Prezes Rady Ministrów

• ministrowie

7. fakultatywny skład Rady Ministrów

• Wiceprezes Rady Ministrów

• przewodniczący komisji lub komitetów, które mają taki sam status prawny jak ministerstwa

8. procedury podstawowe tworzenia RM

• prezydent desygnuje Prezesa RM, który proponuje skład rządu

• po 14 dniach od pierwszego posiedzenia sejmu lub dymisji poprzedniej RM prezydent powołuję nową RM

• w ciągu 14 dni od powołania premier przedstawia sejmowi program działania z wnioskiem o wotum zaufania

9. procedury rezerwowe tworzenia RM

• prezydent w ciągu 14 dni powołuje Prezesa RM i na jego wniosek pozostałych członków RM i obiera od nich przysięgę

• 14 dni od powołania Prezydent udziela jej wotum zaufania większością głosów

• w razie nie udzielenia wotum zaufania prezydent skraca kadencję sejmu i zarządza wybory

10. wotum zaufania …. (odp. Bezwzględną większością głosów)

11. konstruktywne wotum nieufności polega na … ( odp. Tym, że wniosek musi zawierć nazwisko nowego premiera)

12. Różnice w wyrażaniu wotum nieufności dla rządu i dla ministra

• dla ministra nie obowiązuję konstruktywne wotum nieufności

• odpowiedzialność konstytucyjna członków rządu

• oskarża Sejm

• o winie orzeka Trybunał Stanu

• większość bezwzględna głosów

• wniosek zgłoszony przez min. 69 posów

13. odpowiedzialność konstytucyjna rządu

• kolegialna (całej RM)

• solidarna (odpowiedzialność polityczna za decyzje polityczne, prowadzoną politykę - wotum nieufności dla rządu)

• większością kwalifikowaną

14. akty prawne RM i ministrów

• wydaje rozporządzenia (minister)

• wydaje zarządzenia (minister)

• wydaje rozporządzenia uchwały (RM)

SEJM

15. zasady wyboru

• powszechne

• bezpośrednie

• tajne

• proporcjonalne

• równe

16. inicjatywa ustawodawcza

• posłowie

• senatorowie

• Prezydent RP

• Rada Ministrów

• obywatelska ( 100 000 os. mających prawo wybierania do Sejmu)

17. procedura ustawodawcza

• inicjatywa ustawodawcza

• debata w Sejmie nad projektem

• postępowanie w senacie

• podpisanie przez Prezydenta

• ogłoszenie ustawy

18. funkcja kontrolna poszczególnych posłów

• interpelacje poselskie

• zapytania

• zapytania w sprawach bieżących

19. skutki prawne nie udzieli rządowi absolutorium (odp. Poddanie rządu do dymisji )

20. struktura organizacyjna sejmu

• marszałek sejmu

• prezydium sejmu (marszałek, wicemarszałkowie)

• komisje sejmowe (rodzaje - stałe, nadzwyczajne, śledcze)

• konwent seniorów (marszałek, wicemarszałek, przewodniczący klubów parlamentarnych)

21. funkcje marszałka sejmu

• reprezentowanie sejmu

• strzeżenie praw sejmu

• kierowanie pracami sejmu

• powoływanie komisji stałych i śledczych

22. skrócenie kadencji sejmu

• nie uchwalenie w terminie ustawy budżetowej

• nie powołanie rządu zwykłą większością głosów

23. skrócenie kadencji sejmu a kadencja senatu

• skrócenie kadencji sejmu oznacz skrócenie kadencji senatu (2/3 gł uprawnionych do głosowania)

24. obowiązek podpisania przez prezydenta ustawy

• Trybunał Konstytucyjny uzna że ustawa jest zgodna z konstytucją

• weto odrzucone

WŁADZA SĄDOWNICZA

25. struktura organizacyjna władzy sądowniczej (odp. Sądy i Trybunały)

26. powoływanie sędziów do Trybunału Konstytucyjnego (odp. przez Sejm)

27. powoływanie prezesa i wiceprezesa TK (odp. Prezydent RP na wniosek sędziów TK)

28. skarga konstytucyjna przysługuje … (odp. Każdemu) w przypadku gdy … (odp. jego prawa konstytucyjne zostały naruszone)

29. badaniu zgodności aktów prawnych podlegają … (odp. Ustawy, umowy międzynarodowe, ustawy centralnych organów państwa

30. TK rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy … (odp. Konstytucyjnymi centralnymi organami państwowymi

31. powoływanie sędziów do Trybunału Stanu (odp. Przez Sejm na okres kadencji Sejmu)

32. pytanie prawne może zadać … (odp. Sąd rozpatrujący sprawę )

33. sędziowie TS powoływani są na okres … (odp. Kadencji sejmu)

34. przewodniczącym TS jest … (odp. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego)

35. przed TS odpowiedzialność ponoszą

• Prezydent RP

• Premier

• Ministrowie

• Prezes NBP

• Prezes NIK

• Naczelny Dowódca Wojsk

36. posłowie i senatorowie ponoszą odpowiedzialność przed TS za (odp. Działalność gospodarczą związana z czerpaniem korzyści z budżetu państwa)

37. prezydent jest odpowiedzialny przed TS za (odp. Przestępstwo, naruszenie ustawy)

38. prezes RM jest odpowiedzialny przed TS za (odp. Naruszenie prawa w związku z pełnionym urzędem)

NIK

Najwyższa Izba Kontroli

39. Sposób działania:

• dziala w oparciu o Konstytucje RP, Ustawę o NIK, Statutb i Zarządzenia Rady Ministrow

• organizacje wewnetrzna reguluja 2 dokumenty

▪statut nadany w drodze zarzadzenia przez Marszałka

▪ zarzadzenie Prezesa NIK

40.Skład:

• Prezes NIK

• Wiceprezesi (2-4)

• Dyrektor Generalny

41. Prezes powoływany jest przez Sejm za zgoda Senatu na wniosek Marszałka Sejmu lub co najmniej 35 posłów

42. Kadencja Prezesa trwa 6 lat i może być wybrany na kolejna kadencje tylko raz

43. Wiceprezesi powoływani i odwoływani sa przez Marszałka Sejmu na wniosek Prezesa NIK

44. Kadencja i czas działania Wiceprezesow nie jest określony

45. Dyrektor Generalny jest powoływany i odwoływany przez Prezesa NIK za zgoda Marszałka Sejmu. Czas pelnienia funkcji nie jest określony

46. Kolegium NIK to organ który realizuje konstytucyjnie i ustawowo zapisana zasade kolegialności NIK.

47. Kompetencje; m. In.

•Zatwierdzenie i uchwalenie najważniejszych dokumentow które NIK ma przedstawic Sejmowi

•uchwala okresowe plany pracy Izby, projekt jej statutu jak również budżetu

• zatwierdza opinie w sprawie absolutorium dla Rady Ministrow

• rozpatrywanie zastrzeżeń do ocen uwag i wnioskow zawartych w wystapieniach pokontrolnych przekazanych przez Prezesa lub wiceprezesa. Uchwaly w tej sprawie sa ostateczne

48. Skład Kolegium

• Prezes NIK

•Wiceprezesi

•Dyrektor Generalny

• 7 przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych

•7 dyrektorow jednostek organizacyjnych lub doradcow Prezesa NIK

49. Osoby w Kolegium w sprawowaniu funkcji sa niezawisłe. Gwarantuje im to tajne głosowanie oraz fakt ze aby rozwiązać umowe z jednym z członkow wymagana jest zgoda całego Kolegium

50. Posiedzenia zwołuje Prezes NIK który jest przewodniczącym lub tez na wniosek 1/3 czlonkow Kolegium

51. Pełnione funkcje

• NIK kontroluje wydatki środków publicznych, sprawdza jak zostaly zagospodarowane

• gdy wskaże nieprawidłowości związane np. z luka prawna bądź niejasnym jej zapisem to Izba sklada wnioski w których postuluje o zmniane majaca poprawienie jakości stanowionego prawa a gdy natrafia na przestępstwo to zgłaszają sprawe do prokuratury

• bada wszystkie obszary działalności panstwa gdzie tylko zagazowane sa publiczne pieniadze kontrolując czy sa wydawane w sposób wydajny i oszczędny

• informacje o wynikach kontroli przedstawiane sa Sejmowi

• najwazniejsza kontrola wykonywana przez NIK jest kontrola wykonania budżetu państwa. Obowiązek ten na Izbę zakłada Konstytucja RP i ustawa o NIK

52. Budżet NIK: po zatwierdzeniu przez Kolegium projektu budżetu przekładany jest Sejmowi a nastepnie rozpatrywany przez Komisje do spraw Kontroli Państwowej i Komisje Finansow Publicznych po ewentualnych poprawkach zostaje wlaczony do projektu budżetu panstwa przez Ministra Finansow

53. Instytucja zorganizowana jest z

• 16 delegatur regionalnych regionalnych

•15 departamentow

Rzecznik Praw Obywatelskich

54. Jest organem niezależnym i niezawisłym w swej działalności

55. Jednoosobowy organ który stoi na straży wolności praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji i innych przepisach prawa

56 . Zadanie to wykonuje badajac skutek dzialania bądź zaniechania przez organy, organizacje lub instytucje zobowiązane do przestrzegania wolności i praw obywatela w razie wykrycia naruszenia praw , lub sprawiedliwości społecznej podejmuje stosowne dzialania

57. W sprawowaniu funkcji pomagaja mu

• jego zastępcy

• Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

58. Rzecznik wypelnia 4 funkcje:

• prewencyjną

•diagnostyczną

• kontrolną

• kreującą

59. Wybór , odwołanie i kadencja

• Rzecznika powoluje w formie uchwaly Sejm za zgoda Senatu na wniosek Marszałka Sejmu lub grupy 35 posłów

• na uchwałe zatwierdzającą wybór Senat ma 30dni od dnia przekazania przez Marszałka uchwały Sejmu

• niepodjęcie przez Senat uchwały przez miesiąc oznacza wyrażenie zgody

• w przypadku odmowy przez Senat zatwierdzenia uchwaly Sejm powołuje na Rzecznika inna osobe

• kadencja Rzecznika trwa 5 lat i zaczyna się od dnia zlozenia slubowania przed Sejmem

• funkcje może sprawowac przez 2 kadencje i pelni swoje obowiązki do czasu objecia stanowiska przez nowego Rzecznika

60. Sejm może odwołac Rzecznika przed upływem konca kadencji większością co najmniej 3/5 głosow w obecności co najmniej polowy ustawowej liczby posłów jeżeli:

• zrzekł się wykonywania obowiązków

• stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby, ułomności lub upadku z sił - stwierdzony orzeczeniem lekarskim

•sprzeniewiezyl się złożonemu slubowaniu

• złożył niezgodne z prawda oświadczenie lustracyjne stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu

61. Marszałek Sejmu na wniosek Rzecznika nadaje statut określający zadania i organizację Biura

62. RPO nadzoruje merytorycznie bezpośrednio Zespół Prawa Karnego oraz Prawa Karnego Wykonawczego. Pozostałą część nadzoruja jego zastępcy oraz Dyrektor Biura sprawujący również nadzor organizacyjny biura

---