Przyczynowość w badaniach idiograficznych
Przyczynowość- zaistnienie określonego bytu B zależy od zaistnienia innego bytu A
Badania idiograficzne dążą do pełnego zrozumienia poszczególnych przypadków, czyli ważne wyjatkowe np.: nie uczyłem się , ponieważ współlokator słuchał głośno muzyki.
Przyczynowość w bad. Idiograf. Np.; głosowałem na wójta tego czy innego dlatego ,że :
mój przyjaciel powiedział mi, podobała mi się debata, miał ładny garnitur, mówił ciekawie
Przyczynowość w badaniach nomotetycznych
zadowolenie cząstkowe, a nie kompletne wyjaśnienie np.; lepiej mi się uczy w grupie niż samemu.Mają na celu uogólnienione rozumienie wielu przypadków.
Przyczynowość w bad. Nomotetycznych np.: uprzedzenie i wykształcenie ( osoby z wyższym wykształceniem są bardziej tolerancyjni i mniej uprzedzeni np.; do mniejszości narodowych)
Kryteria przyczynowości:
wg Lazasferda
-przyczyna poprzedza skutek
-występuje koleracja empiryczna
-zależność nie jest rezultatem działania trzeciej niezależnej zmiennej
W formule idiograficznej (wg J. Maxwella)
1.wiarygodność ( odnosi się do logiki) wymagamy by nasze wyjaśnienia miały sens
2.wyjaśnienie hipotezy( gdy wszystkie możliwości zostały wyeliminowane , ta, która pozostaje , musi być prawdziwa)
W formule nomotetycznej (wg P. Lazarsfelda)
Zaproponował 3 kryteria przyczynowego związku między zmiennymi:
1.Przyczyna poprzedza skutek
2.empiryczna koleracja między zmiennymi ( gdy jedna zmienna się pojawia druga się zmienia)
3.skutek nie może być wyjaśniany w kategoriach jakiejś trzeciej zmiennej
Warunek konieczny np.: uzyskanie specjalistycznej wiedzy oraz zdanie egzaminów aby zostać np.; lekarzem czy prawnikiem
Warunek wystarczający np.; normą dla spawacza w pracy jest wykonie np. 8 spawów na godzinę i nie musi więcej jest , to warunek wystarczający.
Konceptualizacja - do czego prowadzi ten proces ?
uściślenie i udoskonalenie abstrakcyjnych pojęć używanych w badaniu
Operacjonalizacja
przygotowanie procedur badawczych (operacji narzędzi) pozwalających na empiryczną obserwacje rzeczywistych zjawisk .
Prawo w sensie metodologicznym
Twierdzenie wolne od jakichkolwiek ograniczeń czasowych i przestrzennych , generalizacja historyczna , tezy obowiązujące dla określonych epok , społeczeństw.
Wskaźnik, rola i definicja
Wskaźnik- znak obecności lub nieobecności badanego pojęcia
Musi być to cecha lub zjawisko obserwowalne,
-definicyjny(sam wskaźnik jest zjawiskiem, które chcemy badać np.:bogactwo)
-rzeczowy(związek rzeczowy podlega bezpośredniej lub pośredniej kontroli)
-empiryczny(zjawiska obserwowalne, rozstrzygamy na drodze badań empirycznych ober.)
-inferencyjne(np.; ktoś zrobi się czerwony , to się wstydzi)
-szerszej perspektywy(definicyjne i rzeczowe jednocześnie, np.: nietolerancja, nie wymaga od wskaźnika by był obserwowalny)
Rolą :planowanie (cele),ocenianie efektów
Definicja, budowa (z czego się składa)
Wypowiedź określająca znaczenie pewnego terminu, składa się z:
-definiendum(element definiowany)
-definiensa (element definiujący)
Pojęcie - etapy budowy pojęcia
wytwór myślenia abstrakcyjnego, forma odbicia rzeczywistości w umyśle
Nie jest fotograficzną odbitką przedmiotu, tworzymy , udoskonalamy.
Określenie pojęć w badaniach naukowych opiera się natomiast na definicjach nominalnych
i operacyjnych.
Nominalnazostaje przypisna do danego terminu bez żadnych roszczeń np.; współczucie jako
„wyrównanie piórek bezradnym ptaszkom”
Operacyjna precyzuje sposób pomiaru danego pojęcia, czyli działania, jakie będziemy w tym celu wykonywać.Daje maksimum jasności co do znacznia pojęcia w konkretnych badaniach
np.; status ekonomiczno- społeczny ( kombinacja sochodu i wykształcenia odcinając się od pozostałych aspektów).
Funkcje pojęć
-poznawcza lub porządkująca
-oceniająca
-Kierująca działaniem jednostki-pragmatyczna, praktyczna
-komunikacyjna-umożliwienie porozumienia się
Aby mogło spełnić wymienione funkcje musi być trwała zgoda(umowa społeczna)
Poziomy pomiaru i ich konsekwencje metodologiczne
-Pomiar nominalny(cechy wzajemnie rozłączne np.; płeć, wyzanie, kolor włosów).
-Pomiar porządkowy ( zmienne , które możemy logicznie uporządkować np.; klasa społeczna, uprzedzenia, poziom intelektualny) można stwierdzić kto jest dobry, lepszy najlepszy itd.
np.; diament jest twardze od szkła.
-Pomiar interwałowy ( faktyczne odległości zmiennych np.; zero stopni nie oznacza ,że faktycznie nie ma żadnego ciepła lub test IQ porównując dwie osoby możemy stwierdzić ,że są one od siebie różne (za pomocą pomiaru nominalnego) oraz ,że jedna znich jest bardziej niż druga ( pomiar porządkowy), i możemy powiedzieć o ile bardziej.
-Pomiar ilorazowy ( np. czas zamieszkania w określonym miejscu).
Kryteria jakości pomiaru rzetelność
- dokładność wyniku pomiaru, dwukrotne przeprowadzenie badań tym samym testem (spójny wynik)
- adekwatne odbicie mierzonego pojęcia
Kryteria jakości pomiaru trafność
-precyzja
-poprawność pomiaru
wyróżniamy: trafność kryterialna (ustalenie korelacji między wynikami testu, a jakimś zewnętrznym kryterium), trafność treściowa (zdefiniowanie badanego pojęcia i wskazaniem, że pozycje testowe stanowią reprezentatywną próbę danej definicji), trafność teoretyczna (pozwala na określenie związku narzędzia pomiarowego ze zmienną teoretyczną),
trafność fasadowa (trafność pozorna- wiąże się z faktem, że test wydaje się trafny).
Kryteria pomiaru:
precyzja, poprawność, rzetelność , trafność
Budowanie indeksu polega na: 1, i 2
-dobór pytań ( trafność fasadowa albo logiczna)
-jednowymiarowość( oznacza to ,że złożony miernik powinien odzwierciedlać tylko jeden wymiar danego pojęcia)
-jaki charakter ( ogólny czy szczegółowy)
-zmienność (jaki zakres obejmuje badanie)
-zależności empiryczne (dwuzmiennowe lub wielozmiennowe)
-punktacja indeksu ( przypisanie wartości odpowiedziom)
-brak danych (może się zdarzyć)
-ocena trafności (w każdym badaniu wskazywałaby na tę samą kategorię)
W skrócie: dobór pytań, zbadanie zależności empirycznych między nimi, ustalenie punktacji indeksu, sprawdzenie trafności.
Skala
typ złożonej miary , której elementy tworzą logiczną lub empiryczną strukturę
Badania z uwzględnieniem wymiaru czasowego, to
Badania Przekrojowe:np
-sondaż
-spis powszechny
Badania dynamiczne:np
-Badania trendów
-Panele
Na planowany projekt badawczy składają się:
-sformułowanie problemu(uszcegółowienie problematyki, wybór i uzasadnienie hipotez badawczych)
-Konceptualizacja
-Operacjonalizacja pojęć
-Wybór populacji(dobór próby)
-Wybór metody badawczej