ZARZĄDZANIE INSTYTUCJAMI KREDYTOWYMI - ARKUSZ ĆWICZENIOWY

Ryzyko płynności

1) metoda luki

Przykład 1

Na podstawie załączonych poniżej danych bilansowych należy dokonać zestawienia pozycji niedopasowania terminów wymagalności pasywów i zapadalności aktywów.

Bilans banku na dzień 31 października 2012 r.
	Aktywa	Kwota w tys. zł	Data zwrotu		Komentarz
1.	Gotówka	500
2.	Rachunek rozlicz. w NBP	500
3.	Skarbowe papiery wartościowe	2000	10. wrze. 2013
		1000	3. listop. 2012
		2000	23. czer. 2013
4.	Lokaty w bankach	500	23. listop. 2012		Spłata jednorazowa w terminie
		1000	1. listop. 2012		zwrotu
		500	10. sty. 2013
		500	15. list. 2012
		1000	2.grud. 2012
5.	Certyfikaty depozytowe	1000	23. kwie. 2013		Spłata jednorazowa w terminie
		1000	31. sty. 2013		zwrotu
		1000	1. czer. 2013
		1000	29. list. 2012
6.	Debety na rach. rozlicz. klientów	1000			Spłata z wpływów bieżących
7.	Kredyty dla przedsiębiorstw	1000	4. list. 2016		Spłata jednorazowa
		10000	15. list. 2021		Raty roczne po 1mln zł 15. Listopada
		4000	10. sie. 2013		Raty kwart. po 1mln zł 10. list., 10. lut.
		3000	3. grud. 2012		Spłata jednorazowa
		7000	31. maj 2013		Raty po 1mln zł na koniec miesiąca
8.	Kredyty konsumpcyjne	2500	21. mar. 2014		Raty mies. w dniu zawarcia umowy
		1500	6 luty 2015		Raty mies. w dniu zawarcia umowy
		1000	15. czer. 2015		Raty mies. w dniu zawarcia umowy
9.	Kredyty hipoteczne	3000	3. maj 2027		Raty mies. w dniu zawarcia umowy
		2000	9. lipca 2029		Raty mies. Karencja do roku 2014
		3000	10. maj 2037		Raty mies. w dniu zawarcia umowy
		2000	14. sie. 2035		Raty mies. Karencja do roku 2014
10.	Kredyty dla jedn. podporządkow.	2300	4. kwie. 2014		Spłata jednorazowa
		1600	11. list. 2012		Spłata jednorazowa
11.	Rozliczenia w drodze	3000
12.	Inwestycje kapitałowe	800			Udziały w towarzystwie leasingowym
		200			Udziały w towarzystwie ubezpieczeń.
13.	Majątek trwały, wyposażenie	2000
	Razem aktywa	64400
	Pasywa	Kwota w tys zł	Data zwrotu		Komentarz
1.	Depozyty ROR	10000
2.	Depozyty rozlicz. przeds.	10000
3.	Depozyty za wypowiedzeniem
	7-dniowym	3500
	15-dniowym	3000
	30-dniowym	2500
	90-dniowym	1000
4.	Depozyty terminowe	500			Depozyt call'owy 24 godz.
		200	2.list. 2012
		600	10. list. 2012
		200	2 luty 2013
		400	15. sty. 2013
		100	20. list. 2012
		500	1 gru. 2012
		300	14. list. 2012
		200	10. mar. 2013
5.	Depozyty banków	2500	8. list. 2012
		500	6. kwie. 2013
		7200	2. list. 2012
		5500	17. gru. 2012
		2700	12. sty. 2013
6.	Certyfikaty depozytowe	1000	1. gru. 2012
		1000	1. list. 2012
		500	15. list. 2012
		500	3. sty. 2013
7.	Zobowiązania w drodze	2000
8.	Kapitał akcyjny	7000
9.	Obligacje	200	30. czer. 2017
		200	15. gru. 2027
		200	13. sier. 2016
		200	5. maj 2020
		200	17. lip. 2032
	Razem pasywa	64400

Zestawienie płynności - terminy kontraktowe
	Aktywa	A vista	2-7 dni	8 dni do 1 m-ca	Powyżej 1 m-ca	Razem
1.	Gotówka	500
2.	Rachunek rozlicz. w NBP
3.	Skarbowe papiery wartościowe				2000 2000
			1000
	Razem	500	1000	-	4000	-
4.	Lokaty w bankach		1000	500 500	500 1000
	Razem	-	1000	1000	1500	3500
5.	Certyfikaty depozytowe				1000 1000 1000
				1000
	Razem	-	-	1000	3000	4000
6.	Debety na rach. rozlicz. klientów	1000	-	-	-	-
7.	Kredyty dla przedsiębiorstw				1000	1000
				1000	9000
				1000	3000 3000
				1000	6000
	Razem
8.	Kredyty konsumpcyjne		53,6	147,1	2352,9 1446,4
			53,57	31,3	968,7
	Razem
9.	Kredyty hipoteczne		17,1		2992,86
					2000
				10,2	2899,8 2000
	Razem
10.	Kredyty dla jedn. podporządkow.			1600	2300
	Razem
11.	Rozliczenia w drodze	3000
12.	Inwestycje kapitałowe				800 200
	Razem
13.	Majątek trwały, wyposażenie
	Razem aktywa	6000	1070,7	6788,6	50540,7
Zestawienie płynności - terminy kontraktowe
	Pasywa	A vista	2-7 dni	8 dni do 1 m-ca	Powyżej 1 m-ca	Razem
1.	Depozyty ROR	1000
2.	Depozyty rozlicz. przeds.	1000
3.	Depozyty za wypowiedzeniem
	7-dniowym		3500	3000
	15-dniowym			2500
	30-dniowym				1000
	90-dniowym
	Razem
4.	Depozyty terminowe	500	200
				600	200
					400
				100	500
				300
					200
	Razem
5.	Depozyty banków			2500
					500
			7200		5500
					2700
	Razem
6.	Certyfikaty depozytowe	1000			1000
				500
					500
	Razem
7.	Zobowiązania w drodze	2000
8.	Kapitał akcyjny				7000
9.	Obligacje				200
					200
					200
					200
					200
	Razem
	Razem pasywa	23500	10900	9500	20500
Zbiorcze zestawienie płynności - terminy kontraktowe
	Aktywa	A vista	2-7 dni	8 dni do 1 m-ca	Powyżej 1 m-ca	Razem
1.	Gotówka
2.	Rachunek rozlicz. w NBP
3.	Skarbowe papiery wartościowe
4.	Lokaty w bankach
5.	Certyfikaty depozytowe
6.	Debety na rach. rozlicz. klientów
7.	Kredyty dla przedsiębiorstw
8.	Kredyty konsumpcyjne
9.	Kredyty hipoteczne
10.	Kredyty dla jedn. podporządkow.
11.	Rozliczenia w drodze
12.	Inwestycje kapitałowe
13.	Majątek trwały, wyposażenie
	Razem aktywa
Zbiorcze zestawienie płynności - terminy kontraktowe
	Pasywa	A vista	2-7 dni	8 dni do 1 m-ca	Powyżej 1 m-ca	Razem
1.	Depozyty ROR
2.	Depozyty rozlicz. przeds.
3.	Depozyty za wypowiedzeniem
4.	Depozyty terminowe
5.	Depozyty banków
6.	Certyfikaty depozytowe
7.	Zobowiązania w drodze
8.	Kapitał akcyjny
9.	Obligacje
	Razem pasywa
	Pozycja netto (luka)	-17500	-9829,3	-2711,4	-30040,7
	Pozycja skumulowana	-17500	-27329,3	-30040,7	0
		-17500 + (-9829)=-27329,3
Założenia do weryfikacji danych bilansowych
	Aktywa		Treść założenia
1.	Gotówka	Połowa zasobu gotówki stanowi "żelazną rezerwę"
2.	Rachunek rozlicz. w NBP	Połowa zasobu na rachunku stanowi "żelazną rezerwę"
3.	Skarbowe papiery wartościowe	Aktywa płynne
4.	Lokaty w bankach	Terminy kontraktowe
5.	Certyfikaty depozytowe	Terminy kontraktowe
6.	Debety na rach. rozlicz. klientów	Prognoza na koniec listopada: stopniowe zmniejszenie o 5%
7.	Kredyty dla przedsiębiorstw	Prognoza na koniec listopada: przyrost o 1%
8.	Kredyty konsumpcyjne	Prognoza na koniec listopada: przyrost o 3%
9.	Kredyty hipoteczne	Prognoza na koniec listopada: przyrost o 2%
10.	Kredyty dla jedn. podporządkow.	Zostaną odnowione
11.	Rozliczenia w drodze	Prognoza na koniec listopada: spadek o 3%
12.	Inwestycje kapitałowe	Długoterminowe
13.	Majątek trwały, wyposażenie	Długoterminowe
	Pasywa
1.	Depozyty ROR	Prognoza na koniec listopada: spadek o 5%
2.	Depozyty rozlicz. przeds.	Prognoza na koniec listopada: przyrost o 3%
3.	Depozyty za wypowiedzeniem	Prognoza na koniec listopada: przyrost o 1%
4.	Depozyty terminowe	Prognoza na koniec listopada: spadek o 3%
5.	Depozyty banków	Terminy kontraktowe
6.	Certyfikaty depozytowe	Terminy kontraktowe
7.	Zobowiązania w drodze	Prognoza na koniec listopada: spadek o 3%
8.	Kapitał akcyjny	Długoterminowy
9.	Obligacje	Terminy kontraktowe
Zbiorcze zestawienie płynności - terminy zweryfikowane
	Aktywa	A vista	2-7 dni 6 DNI	8 dni do 1 m-ca 13 DNI	Powyżej 1 m-ca	Razem
1.	Gotówka	250			250	500
2.	Rachunek rozlicz. w NBP	250			250	500
3.	Skarbowe papiery wartościowe	5000
4.	Lokaty w bankach	1000		1000	1500
5.	Certyfikaty depozytowe			1000	3000	4000
6.	Debety na rach. rozlicz. klientów	1,7	10	38,3	950
7.	Kredyty dla przedsiębiorstw	-8,3	-50	-191,7	25250	25000
8.	Kredyty konsumpcyjne	-5	-30	-115	5150	5000
9.	Kredyty hipoteczne	-6,7	-40	-153,3	10200	10000
10.	Kredyty dla jedn. podporządkow.				3900	3900
11.	Rozliczenia w drodze	3	18	69	2910	3000
12.	Inwestycje kapitałowe				100	100
13.	Majątek trwały, wyposażenie				2000	2000
	Razem aktywa	6484,7	-92	1647,3	56360
Zbiorcze zestawienie płynności - terminy zweryfikowane
	Pasywa	A vista	2-7 dni 6 DNI	8 dni do 1 m-ca 13 DNI	Powyżej 1 m-ca	Razem
1.	Depozyty ROR	14,7	100	383,3	9500	10000
2.	Depozyty rozlicz. przeds.	-10	-60	-230	10300	10000
3.	Depozyty za wypowiedzeniem	-3,3	-20	-76,6	10100	10000
4.	Depozyty terminowe	3	18	69	2910	3000
5.	Depozyty banków		7200	2500	8700	18400
6.	Certyfikaty depozytowe	1000		500	1500	3000
7.	Zobowiązania w drodze	2	12	46	1340	2000
8.	Kapitał akcyjny				7000	7000
9.	Obligacje				1000	1000
	Razem pasywa	1008,4	7250	3191,6	52950
	Pozycja netto	5476,3	-7340	-154,3	3410
	Pozycja skumulowana (I)	5476,3	-1865,7	-3410	3410
	Pozycja skumulowana (II)	0	-5476,3	1865,7	3410

płynność banku w przedziale który zacznie się za 8 dni a zakończy w dalekiej przyszłości.

Przykład 2

Posługując się zweryfikowanymi danymi odnośnie terminów wymagalności pasywów, należy ustalić pożądaną strukturę kredytów w taki sposób, by w żadnym z uwzględnionych przedziałów czasowych nie wystąpiła luka płynności.

	Ustalanie struktury kredytów
Zestawienie płynności - terminy kontraktowe
Pasywa						ponad
	a vista	1 m-c	3 m-ce	6 m-cy	12 m-cy	rok	Razem
1. wkłady a vista	386,1						386,1
2. termin 1 m-c		270,0					270,0
3. termin 3 m-ce			420,0				420,0
4. termin 6 m-cy				245,0			245,0
5. termin 12 m-cy					249,8		249,8
6. Obligacje						190,0	190,0
Razem	386,1	270,0	420,0	245,0	249,8	190,0	1 760,9
Zestawienie płynności - terminy zweryfikowane
Pasywa						ponad
	a vista	1 m-c	3 m-ce	6 m-cy	12 m-cy	rok	Razem
1. wkłady a vista	115,8					270,3	386,1
2. termin 1 m-c	13,5	162,0				94,5	270,0
3. termin 3 m-ce	12,6	42,0	252,0			113,4	420,0
4. termin 6 m-cy	7,4			147,0		90,7	245,0
5. termin 12 m-cy	2,5				199,8	47,5	249,8
6. Obligacje						190,0	190,0
Razem pasywa	151,8	204,0	252,0	147,0	199,8	806,3	1 760,9
	Pożądana struktura aktywów uwzględniająca płynność
Aktywa						ponad
	a vista	1 m-c	3 m-ce	6 m-cy	12 m-cy	rok	Razem
Rezerwy obow.
Do dyspozycji
Rezerwa płynności
Kredyty
Razem aktywa
Luka płynności

Ryzyko stopy procentowej

1) metoda luki

Przykład 3

Na podstawie załączonych poniżej danych bilansowych należy dokonać zestawienia pozycji niedopasowania stóp procentowych w podanych okresach. Pierwszy możliwy termin zmiany oprocentowania.

Bilans banku na dzień 31 października 2012 r.
	Aktywa	Kwota w tys. zł	Data zwrotu	Komentarz
1.	Gotówka	500		Nieoprocentowana
2.	Rachunek rozlicz. w NBP	500		Nieoprocentowany
3.	Skarbowe papiery wartościowe	2000	10. wrz. 2013
		1000	3. list. 2012	Zakupione z dyskontem
		2000	23. cze. 2013
4.	Lokaty w bankach	500	23. list. 2012
		1000	1. list. 2012
		500	10. sty. 2013	Stopy stałe
		500	15. list. 2012
		1000	2.grud. 2012
5.	Certyfikaty depozytowe	1000	23. kwi. 2013
		1000	31. sty. 2013	Stopy stałe
		1000	1. czer. 2013
		1000	29. list. 2012
6.	Debety na rach. rozlicz. klientów	1000		Stopy zmienne
7.	Kredyty dla przedsiębiorstw	1000	4. list. 2016	Spłata jednorazowa, 3-mies. stopa roll over (4 list. 4 luty itd)
		10000	15. list. 2021	Raty roczne po 1000 płatne 15.list., stopa stała
		4000	10. sie. 2013	Raty kwart. po 1000 płatne 10 list. itd., 3-mies. st. roll over
		3000	3. grud. 2012	Spłata jednorazowa, stopa zmienna
		7000	31. maj 2013	Raty mies. po 1000, stopa stała
8.	Kredyty konsumpcyjne	2500	21. mar. 2014	Raty miesięczne, stopa zmienna
		1500	6 luty 2015	Raty miesięczne, stopa stała
		1000	15. czer. 2015	Raty miesięczne, stopa stała
9.	Kredyty hipoteczne	3000	3. maj 2027	Raty miesięczne, stopa zmienna
		2000	9. lipca 2029	Raty mies. Karencja do roku 2014, stopa zmienna
		3000	10. maj 2037	Raty miesięczne, stopa roll over 5 letnia od 11. maja 2007 r.
		2000	14. sie. 2035	Raty mies. Karencja do roku 2014. Stopa roll over 5-letnia od 15. sie.2010 r.
10.	Kredyty dla jedn. podporządkow.	2300	4. kwie. 2014	Spłata jednoraz. 3-mies. roll over
		1600	11. list. 2012	Spłata jednoraz. 6-mies. roll over
11.	Rozliczenia w drodze	3000
12.	Inwestycje kapitałowe	800		Udziały w towarzystwie leasingowym
		200		Udziały w towarzystwie ubezpieczeń
13.	Majątek trwały, wyposażenie	2000		Budynki, grunty, wyposażenie
	Razem aktywa	64400
	Pasywa	Kwota w tys zł	Data zwrotu
1.	Depozyty ROR	10000		Stopy zmienne
2.	Depozyty rozlicz. przeds.	10000		Stopy zmienne
3.	Depozyty za wypowiedzeniem
	7-dniowym	3500
	15-dniowym	3000		Stopy zmienne
	30-dniowym	2500
	90-dniowym	1000
4.	Depozyty terminowe	500	Call 24 godz.
		200	2.list. 2012
		600	10. list. 2012
		200	2 luty 2013	Stopy stałe
		400	15. sty. 2013
		100	20. list. 2012
		500	1 gru. 2012
		300	14. list. 2012
		200	10. mar. 2013
5.	Depozyty banków	2500	8. list. 2012
		500	6. kwie. 2013
		7200	2. list. 2012	Stopa stałe
		5500	17. gru. 2012
		2700	12. sty. 2013
6.	Certyfikaty depozytowe	1000	1. gru. 2012
		1000	1. list. 2012	Stopy stałe
		500	15. list. 2012
		500	3. sty. 2013
7.	Zobowiązania w drodze	2000
8.	Kapitał akcyjny	7000
9.	Obligacje	200	30. cze. 2017	12-mies. roll over (oprocentowanie zmienia się raz w roku w określonej dacie.
		200	15. gru. 2037	Stopa stała
		200	13. sier. 2016	6-mies. roll over
		200	5. maj 2020	Stopa stała
		200	17. lip. 2032	Stopa stała
	Razem pasywa	64400

Zestawienie niedopasowania stóp procentowych
Aktywa	Nieopr.	0 - 3 mies.	3 - 6 mies.	6 - 12 mies.	Ponad rok	Razem
Gotówka	500
Rachunek rozlicz. w NBP	500
Skarbowe papiery wartościowe				2000
		1000
				2000
Razem	1000	1000		4000
Lokaty w bankach		500
		1000
		500
		500
		1000
Razem
Certyfikaty depozytowe			1000
		1000
				1000
		1000
Razem
Debety na rach. rozlicz. klientów		1000
Kredyty dla przedsiębiorstw		1000
		1000			9000
		4000
		3000
		3000	3000	1000
Razem
Kredyty konsumpcyjne		2500
		160,7	160,7	321	857
		93,8	93,8	187,5	625
Razem
Kredyty hipoteczne	rata 17	3000
		2000
		30,6	30,6	61	2878
					2000
Razem
Kredyty dla jedn. podporządkow.		2300
		1600
Razem
Rozliczenia w drodze	3000
Inwestycje kapitałowe	800
	200
Razem	7000	31185	4285	6569,9	15360,1
Majątek trwały, wyposażenie
Razem aktywa
Zestawienie niedopasowania stóp procentowych
Pasywa	Nieopr.	0 - 3 mies.	3 - 6 mies.	6 - 12 mies.	Ponad rok	Razem
Depozyty ROR		10000
Depozyty rozlicz. przeds.		1000
Depozyty za wypowiedzeniem
7-dniowym		3500
15-dniowym		3000
30-dniowym		2500
90-dniowym		1000
Razem
Depozyty terminowe		500
		200
		600
			200
		400
		100
		500
		300
			200
Razem
Depozyty banków		2500
			500
		7200
		5500
		2700
Razem
Certyfikaty depozytowe		1000
		1000
		500
		500
Razem
Zobowiązania w drodze	200
Kapitał akcyjny	7000
Obligacje				200
					200
			200
					200
					200
Razem
Razem pasywa	9000	53500	1100	200	600
Zbiorcze zestawienie niedopasowania stóp procentowych
Aktywa	Nieopr.	0 - 3 mies.	3 - 6 mies.	6 - 12 mies.	Ponad rok	Razem
Gotówka
Rachunek rozlicz. w NBP
Skarbowe papiery wartościowe
Lokaty w bankach
Certyfikaty depozytowe
Debety na rach. rozlicz. klientów
Kredyty dla przedsiębiorstw
Kredyty konsumpcyjne
Kredyty hipoteczne
Kredyty dla jedn. podporządkow.
Rozliczenia w drodze
Inwestycje kapitałowe
Majątek trwały, wyposażenie
Razem aktywa	7000	31185	4285	6569,9	15360,1
Pasywa	Nieopr.	0 - 3 mies.	3 - 6 mies.	6 - 12 mies.	Ponad rok	Razem
Depozyty ROR
Depozyty rozlicz. przeds.
Depozyty za wypowiedzeniem
Depozyty terminowe
Depozyty banków
Certyfikaty depozytowe
Zobowiązania w drodze
Kapitał akcyjny
Obligacje
Razem pasywa	9000	53500	1100	200	600
Pozycja netto	-2000	-22315	3185	6369,9	14760,1
Przesunięcie kapitału
Pozycja netto po przesunięciu kapitału
Pozycja skumulowana po przesunięciu kapitału (I)		-22315	-19130	-12760	2000
Pozycja skumulowana po przesunięciu kapitału (II)		2000	24315	21130	14760

spadek będzie większy niż spadek odsetek, bo pasywów jest wartościowo mniej, bank będzie narażony na ryzyko spadku stopy procentowej.

24315 - przedział rozpoczyna się na 3 miesiące 1 dzień i kończy się w przyszłości

pozycja netto - 3185 - dotyczy od 3-6 miesięcy, na plusie 3-6 ekspozycja na ryzyko spadku stopy procentowej (przy spadku bank ponosi stratę). Wzrost rynkowej stopy -19130, 19130 - w przedziale od zera do 6 miesięcy.

24315 - luka dla przedziału czasowego który zacznie się po 3 miesiącach i jednym dniu, spadek stopy procentowej bo luka dodatnia.

13

---