ĆWICZENIA I

ZAGADNIENIA WSTĘPNE

1. Międzynarodowe stosunki gospodarcze jako nauka

• międzynarodowe stosunki gospodarcze w literaturze anglojęzycznej określane są jako ekonomia międzynarodowa

• podstawy metodologiczne (motywy, którymi kierują się przedsiębiorstwa, państwa, grupy państw w sferze działalności ekonomicznej) łączą MSG z:

• mikroekonomią

• makroekonomią

• różnice:

• mikroekonomia - badanie zasad gospodarowania w skali przedsiębiorstwa

• makroekonomia - badanie zasad gospodarowania w skali kraju

• MSG - powiązania między przedsiębiorstwami, krajami i grupami krajów występujących w skali międzynarodowej; ekonomia globalna - powiązania w skali świata jako całości

2. Przyczyny wydzielenia się i wzrostu znaczenia MSG

• szybki rozwój powiązań międzynarodowych między przedsiębiorstwami, krajami i grupami krajów

• szybki rozwój handlu zagranicznego i innych form współpracy międzynarodowej po II wojnie światowej

• intensyfikacja związków ekonomicznych w skali pojedynczych krajów, grup krajów, regionów gospodarczych i w skali globalnej

• wzrost znaczenia handlu zagranicznego

• pojawienie się nowych powiązań międzynarodowych, odgrywających coraz ważniejszą rolę w gospodarce

• pojawienie się w międzynarodowych stosunkach ekonomicznych nowych podmiotów, na które przypada coraz większa część obrotów towarowych, usługowych, przepływu kapitału i technologii (korporacje transnarodowe, różne ugrupowania integracyjne, pojedyncze kraje wiążące ściśle rozwój gospodarczy ze wzrostem udziału w stosunkach międzynarodowych)

3. Teoria międzynarodowych stosunków ekonomicznych

• badanie i formułowanie praw ekonomicznych i hipotez długofalowych zależności w gospodarce

• prawa uniwersalne (dla wszystkich nauk ekonomicznych):

• klasyczna teoria ekonomii i związane z nią zasady przewagi absolutnej i względnej determinujące kierunki międzynarodowej specjalizacji produkcji

• teoria mnożnika i supermnożnika eksportowego określająca wpływ handlu zagranicznego na dochód narodowy

• prawa specyficzne dla MSG

• prawa związane z handlem zagranicznym towarami (uwzględniające specyfikę branżową i geograficzną); szczególnie różnice między handlem surowcami i żywnością handlem wyrobami przemysłowymi, w tym podzespołami, zespołami i częściami

• zjawiska występujące w międzynarodowym handlu usługami

• analiza międzynarodowego przepływu czynników produkcji

• analiza międzynarodowych powiązań instytucjonalnych i finansowych (powstanie organizacji międzynarodowych koordynujących przepływ towarów, usług i czynników produkcji; dynamiczny rozwój sektora finansowo-bankowego) - formy i kierunki powiązań pieniężnych i ich wpływ na międzynarodowy podział pracy i skutki gwałtownego zwiększania się przepływów kapitału spekulacyjnego

4. Zagraniczna i międzynarodowa polityka ekonomiczna

4.1. zagraniczna polityka ekonomiczna

• prowadzona jest przez pojedyncze państwa

• koncentruje się na działaniach, jakie powinien podjąć kraj, aby zmaksymalizować korzyści płynące z rozwoju międzynarodowych stosunków gospodarczych z zagranicą

• zdyskontowanie czynników sprzyjających temu rozwojowi i wyeliminowanie ograniczeń w swobodnym przepływie towarów i usług

• formułowanie całościowych celów zharmonizowanych z potrzebami i możliwościami własnego kraju i zagranicy

• określenie właściwych środków, za pomocą których poszczególne kraje powinny osiągać cele zagranicznej polityki ekonomicznej

• narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej:

• makroekonomiczne:

1. polityka kursu walutowego

2. stopy procentowej

3. pieniężna

4. fiskalna

5. kredytowa

6. budżetowa

• mikroekonomiczne (oddziałują wyłącznie na powiązania gospodarcze z zagranicą)

1. narzędzia taryfowe

2. parataryfowe

3. pozataryfowe

4.2. międzynarodowa polityka ekonomiczna

• pojawiła się w następstwie umiędzynarodowienia procesów gospodarczych, czyli łączenia się krajów w grupy

• obejmuje metody koordynacji zagranicznej polityki ekonomicznej ora instytucje koordynujące tę politykę

• prowadzona jest przez grupy państw

• koncentruje się na wymianie informacji o celach, środkach i narzędziach zagranicznej polityki ekonomicznej prowadzonej przez poszczególne kraje

• analiza form uzgadniania kierunków zagranicznej polityki ekonomicznej prowadzące do międzynarodowej polityki ekonomicznej

• analiza form prowadzenia wspólnej polityki w skali międzynarodowej

• badanie różnic między poszczególnymi rodzajami międzynarodowej polityki ekonomicznej i wpływu tych różnic na korzyści czerpane ze współpracy międzynarodowej przez kraje i grupy krajów

• analiza podmiotów kształtujących międzynarodową politykę ekonomiczną w skali grup krajów, regionów geograficznych i globalnej

1

Oddziałują na gospodarkę jako całość

---