c.d. Wykładu 7 - 26.04.05

Drogi zakażenia :

1. kontakty :

1. bezpośredni - ręce

2. pośredni- odzież, przedmioty, sprzęt, pokarm

2. powietrzna - flora G( +), gronkowce, paciorkowce

OIOM

Jest rezerwuarem i głównym źródłem zakażeń epidemiologicznych. Częstość zakażenia sięga 20-25% . Czynnikiem zwiększającym liczbę zakażeń szpitalnych są inwazyjne procedury. Program obejmujący szpitale wykazały że:

1. 78% pacjentów miało założone cewniki naczyniowe

2. 75% pacjentów miało założone cewniki moczowe

3. 65% pacjentów było sztucznie wentylowanych

Leczenie empiryczne - antybiotyki o szerokim spektrum działania prowadzi do selekcji szczepów opornych. Pacjenci OIOM po przewiezieniu do innych oddziałów stają się źródłem zakażeń wieloopornych szczepów bakterii.

Zakażenia na oddziale chirurgicznym.

Charakterystyczne są zakażenia w obrębie cięcia chirurgicznego. Najważniejsze drobnoustroje odpowiedzialne za zakażenie ran chirurgicznych to :

1. S. Aureus ( zabiegi poza jama brzuszną )

2. S. Epidermidis ( wszczepione implanty )

3. Pałeczki G(-) tlenowe i beztlenowe , enterokoki ( w operacjach jamy brzusznej i zabiegach urologicznych ) . Beztlenowce niezarodnikujące - jeżeli podejrzewamy stan zapalny w obrębie jamy brzusznej przy leczeniu empirycznym podajemy antybiotyk obejmujący swoim spektrum bakterie beztlenowe np. klinadamycyna oraz metronidazol.

Zakażenia na oddziale onkologicznym

Chorzy z nowotworami i towarzysząca im neutropenia są szczególnie podatni na zakażenia. Ryzyko zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego wzrasta ze spadkiem liczby granulocytów i czasem trwania neutropenii ( chemioterepia, radioterapia). Zakażenia wywołuje flora bakteryjna błon śluzowych zwłaszcza przewodu pokarmowego wnikające przez śluzówki. Kolonizujące je mikroorganizmy mogące wywołać zakażenia układowe :

1. staphylococcus epidermidis

2. paciorkowce zieleniujące

3. drożdżaki

4. pałeczki jelitowe, E. Coli

5. beztlenowce

Zakażenia na oddziale noworodkowym :

Noworodki są podatne na zakażenia ze względu na brak własnej flory bakteryjnej i niewykształcony układ odpornościowy i barierę skórną. Noworodek hospitalizowany bezpośrednio po urodzeniu kolonizowany jest przez oporną florę szpitalną : Klebsiella, Enterobacter, Pseudomonas. Ryzyko zwiększa stosowanie inwazyjnych metod diagnostycznych, leczenie ( cewniki dożylne)

„ Roming in” - po urodzeniu matka z własnym dzieckiem jest przenoszona do oddzielnej sali, izolowana, ograniczony jest kontakt z personelem co zwiększa szansę na zakolonizowanie noworodka przez florę matki

„ system kohorty”- matki i dzieci urodzone w danym dniu kładzione są na jednej wysterylizowanej sali

Izolacja od bakterii szpitalnych . Przebywają tam ok. 1 tyg.

Zwalczanie zakażeń szpitalnych :

1. prawidłowy plan budowy szpitala

2. ciągów wentylacyjnych

3. usytuowania oddziałów- nie krzyżować traktów septycznych i aseptycznych

4. komunikacja między oddziałami

Zadania zespołu zwalczenia zakażeń szpitalnych :

1. przestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki i higieny personelu

2. stosowania właściwych procedur w dziedzinie dezynfekcji i sterylizacji

3. prowadzenie rejestracji i kontroli zakażeń przez zatrudniona w tym celu pielęgniarkę lub lekarza

4. stosowanie racjonalnej chemioterapii

5. udział administracji szpitala w egzekwowaniu postanowień podjętych przez komitet zwalczania zakażeń szpitalnych

6. sprawnie funkcjonujące laboratoria bakteriologiczne

Zadania pracowni bakteriologicznej :

1. bieżąca analiza czynników etiologicznych występujących w posiewach oddziału- szpitala

2. bieżąca analiza lekooporności ( % oporności) do wykorzystania w leczeniu empirycznym

3. kontrola sterylizacji i dezynfekcji

4. opracowanie epidemii szpitalnych

Zakażenia płynami dezynfekcyjnymi :

W płynach dezynfekcyjnych mogą występować bakterie :

1. Pseudomonas aeruginosa, cepacia, convexa, fluorescens

2. Alcaligenes faecalis

3. Enterobacter cloacae

4. Serratia marcescens

Postępowanie w przypadku epidemii:

1. pobranie prób do badania bakteriologicznego

2. izolowanie chorych zakażonych

3. zamknięcie oddziału ( rzadko wymagane)- dokładnie mycie, sprzątanie i odkurzenie oddziału

Badania bakteriologiczne :

• badania nosicielstwa personelu i chorych

• badania sprzętu i środowiska

• badanie pokarmów ( zakażenia przewodu pokarmowego )

Co jest ważne dla lekarza przy stawianiu diagnozy ?

• rodzaj bakterii wywołujący chorobę

• antybiogram

Typowanie :

Typujemy pojedyncze szczepy. Typujemy cechę charakterystyczną, indywidualna a nie charakteryzujemy cały gatunek lecz pojedynczy szczep.

Badanie nosicielstwa i środowiska :

1. systematyczne badanie bakteriologiczne nosicielstwa u chorych - korzyści wątpliwe i nie uzasadniają ponoszonych kosztów, uzasadnione są w wypadki epidemii w oddziałach.

2. systematyczne badanie nosicielstwa personelu - nie mają uzasadnienia chyba, że kontrola bakteriologiczna ma na celu wykrycie czynnika etiologicznego w ognisku zakażenia w oddziale lub służby zdrowia uświadomieniu personelu

3. kontrola środowiska szpitalnego- okresowo należy pobrać próby do badania bakteriologicznego

4. kontrola bakteriologiczna powietrza- jest pomocna w ogólnej ocenie stopnia zanieczyszczenia środowiska szpitalnego . Norma : 500- 1500 bakterii niechorobotówrczych !!!/ na m² / godz.

Gatka

2

---