Politechnika Śląska

Wydział Mechaniczny Technologiczny

ZMC 2, Sekcja 2

Rok akademicki 2011/2012

Ochrona własności intelektualnej, bezpieczeństwo pracy i ergonomia.

Projekt: Stanowisko pracy lakiernika.

Prowadząca: dr inż. Iwona Wosik.

Gałuszka Łukasz

Grolik Leszek

1.Opis stanowiska pracy.

1.1 Kwalifikacje zawodowe:

- dyspozycyjność,

- gotowość do pracy w systemie zmianowym,

- umiejętność pracy w zespole.

1.2 Zakres wiedzy i umiejętności:

-umiejętność identyfikacji zjawisk fizykochemicznych zachodzące w procesach lakierniczych,

-znajomość podstawowych pojęć z materiałoznawstwa lakierniczego,

-znajomość rysunku technicznego,

-umiejętność doboru lakieru w zależności od wyrobu i urządzenia,

-znajomość budowy i zasady działania urządzeń lakierniczych,

-dobór parametrów technologicznych procesów lakierniczych,

-posługiwanie się instrukcjami i dokumentacją technologiczną,

-umiejętność rozpoznawania wadliwego przebiegu procesu technologicznego,

-umiejętność doboru narzędzia w zależności od rodzaju materiału i techniki nanoszenia powłoki,

-umiejętność wykonywania renowacyjnych powłok.

1.3 Wymagania stawiane na stanowisku:

-uzdolnienia techniczne,

-wyobraźnia przestrzenna,

-spostrzegawczość,

-koncentracja i podzielność uwagi,

-odpowiednia sprawność fizyczna,

-odporność psychiczna,

-gotowość do samokształcenia (podnoszenie kwalifikacji zawodowych).

1.4 Zadania wykonywane przez pracownika:

-oczyszczanie i przygotowanie powierzchni przeznaczonej do lakierowania,

-dobieranie materiałów i technik lakierowania,

-wykonywanie lakierowania wskazanego elementu nadwozia lub gotowego wyrobu,

-wygrzewanie powłoki lakierniczej,

-organizowanie pracy i kontrolowanie jej jakości.

1.5 Zakres odpowiedzialności:

- przygotowanie karoserii do lakierowanie,

- lakierowanie przygotowanej karoserii,

- przygotowanie stanowiska pracy i jego sprzątanie,

- dbanie o narzędzia i inne wyposażenie hali.

2. Charakterystyka pracownika.

2.1 Charakterystyka:

- pracownik w wieku 25 lat,

- badania okulistyczne potwierdzające dobrą sprawność wzrokową,

- wysoka sprawność fizyczna,

- dobry stan zdrowia,

- wykształcenie: zawodowe,

- minimum dwa lata doświadczenia jako lakiernik,

- pracownikowi przysługuje 15 minutowa przerwa, co dwie godziny oraz wolne dni pracy: sobota, niedziela i dni świąteczne.

3. Bezpośrednie otoczenie.

3.1 Charakterystyka przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo zajmuję się lakierowaniem karoserii osobowych pojazdów samochodowych dostarczanych przez zakłady blacharskie oraz osoby prywatne.

3.2 Położenie.

Zakład znajduje się w Będzinie na ulicy Małobądzkiej 4.

3.3 Komunikacja.

Zakład jest położony w okolicy centrum więc dojazd komunikacją nie stanowi problemu, dla zainteresowanych jest możliwość zorganizowania transportu za niewielką opłatą,

3.4 Uciążliwość czynników zewnętrznych.

Zakład jest umieszczony w stosunkowo cichej okolicy z dala od torów kolejowych i wszelkich innych źródeł hałasu, pracownik nie jest również narażony na nieprzyjemne zapachy czy inne szkodliwe w oddziaływaniu czynniki w otoczeniu hali.

4. Środowisko materiale.

4.1 Charakterystyka hali:

Powierzchnia użytkowa hali to 294 m². Na hali znajdują się pomieszczenia:

- biuro,

- magazyn,

- kotłownia z wentylacją,

- ubikacja, w której znajdują się również natryski,

- szatnia połączona z jadalnią,

- pomieszczenie, w którym znajduje się kompresor,

- korytarz łączący pomieszczenia i hale,

- dwa korytarze lakiernicze, składające się z:

- pomieszczenia, w którym przygotowywane są samochody,

- lakierni,

- suszarni, w której wysycha wcześniej położony lakier.

4.2 Charakterystyka hali pod względem BHP:

W pobliżu pracownika nie znajdują się żadne urządzenia wywołujące hałas ponieważ kompresor został umieszczony w innym pomieszczeniu. Każda z części hali posiada wentylacje w celu odciągnięcia szkodliwych oparów lakierów.

Hala posiada system nagłośnienia w razie gdyby pracownicy znajdowali się w niebezpieczeństwie pożarowych, skażenia chemikaliami itp.

4.3 Widok hali z góry.

Został zamieszczony na końcu pracy jako załącznik.

5. Bezpośrednie stanowisko pracy.

5.1 Charakterystyka maszyny.

Lakiernik nie jest bezpośrednio narażony na kontakt z maszyną ponieważ kompresor znajduję się po za obszarem pomieszczenia, w którym się znajduje uruchamiany jest automatycznie gdy pracownik zacznie używać oprzyrządowaniu na swoim stanowisku pracy.

Ze względu na to, że kompresor jest w oddzielnym pomieszczeniu nie jest konieczne podawanie odległości, w jakiej powinien się znajdować od sąsiadujących z nim maszyn.

KOMPRESOR GG 610

ZBIORNIK - 270L

NAPIĘCIE ZASILANIA - 400V

POMPA ALUMINIOWA DWUTŁOKOWA, DWUSTOPNIOWA

TYP POMPY B4900 B

WYDAJNOŚĆ TEORETYCZNA - 540 l/min

CIŚNIENIE MAX - 10 bar

MOC SILNIKA - 4 kW (5,5 KM)

WAGA - 157 kg

WYMIARY dł/wys/szer - 1520/1150/590 mm

HAŁAS - 94,5 dB

5.2 Niebezpieczeństwa na które narażony jest pracownik pracujący na stanowisku.

Pierwszym zagrożeniem, ale dość groźnym są opary lakiernicze, na które pracownik jest narażony podczas całego procesu lakierniczego.
Niestety tego źródła niebezpieczeństwa nie da się już bardziej ograniczyć. Natomiast drugim czynnikiem jest hałas wytwarzany przez kompresor, co rozwiązaliśmy przez umieszczenia kompresora w osobnym pomieszczeniu z dala od pracowników.

5.3 Zabezpieczenia stosowane na stanowisku.

Hala wyposażona jest w wentylację oraz pracownik posiada strój ochronny:

- kombinezon,

- osłonę głowy,

- maskę z filtrem,

- gogle.

5.4 Obowiązki pracownika wynikające z przepisów BHP:

- pracownik nie może rozpocząć lakierowania nie upewniwszy się, czy wentylacja jest sprawna,

- pracownik nie może przebywać podczas lakierowania na hali bez stroju ochronnego.

6. Analizy.

6.1 Analiza obciążenia statycznego (metodą OWAS).

4 2 4 1 obciążenie zewnętrzne

poniżej 10 kg

plecy wyprostowane jedno ramie powyżej pozycja stojąca z

stawu łokciowego nogami zgiętymi

kategoria 4

Pozycja lub pozycje przyjmowane podczas pracy mają bardzo niekorzystny wpływ na układ mięśniowo szkieletowy:

- obciążenie jest za duże,

- należy natychmiast przeprowadzić zmiany na stanowisku roboczym.

Proponowanym usprawnieniem jest wydłużenie czasu przerw podczas pracy oraz zwiększenie ich częstotliwości.

Obciążenie średnie, pozycja wymuszona w kategorii 4.

Czas utrzymywania jednej pozycji do 30% zmiany roboczej.

6.2 Obliczanie procentu czasu roboczego potrzebnego na przerwę.

Obliczanie, jaki procent czasu zmiany powinien zostać przeznaczony na czas wolny:

Współczynnik podstawowy	3%
Dodatek za pozycję stojącą	2%
Dodatek za uwagę wzrokową i słuchową	0%
Dodatek za konieczność przebywania tuż przy urządzeniu	0%
Dodatek za konieczność utrzymywania ręki na urządzeniu	0,5%
Dodatek za manipulowanie urządzeniem	1%
Dodatek za manipulowanie i ryzyko powstania dużej szkody w razie braku uwagi	1%
Dodatek za manipulowanie i ryzyko powstania wypadku w razie braku uwagi	0%
Warunki złe	0,5%
Warunki bardzo złe	0%

Suma: 8%

Czas na przerwę w pracy (której pracownik potrzebuje) to 45 minut.

6.3 Analiza obciążenia psychicznego.

Obciążenie informacjami:

Cecha informacji	Odbiór informacji	Podejmowanie decyzji	Wykonywanie czynności
Częstość napływu informacji	1	3	3
Zmienność informacji	1	1	1
Niepewność informacji	1	1	1
Złożoność informacji	1	1	1
Niedokładność informacji	1	1	1
Ważność informacji	2	1	1
Stres czasowy	1	1	1
RAZEM	26

Obciążenie : małe.
Pracownik jest obciążony psychicznie w niewielkim stopniu, nie ma możliwości by coś poprawić pod tym względem.

Obciążenie monotonią pracy:

Jednostajność procesu pracy	2
Jednostajność warunków otoczenia	1
Konieczność stałego napięcia uwagi	3
Duża łatwość pracy nie angażuje intelektu	2
RAZEM	7

Obciążenie średnie.

Całkowite obciążenie psychiczne: małe.

Informacje, jakie otrzymuje pracownik, to czas jaki ma na pomalowanie oraz oddanie auta, na jaki kolor ma ono zostać pomalowane. Decyzje, jakie podejmuje, to metody jakimi będzie przygotowywał karoserie do malowania i czy i w jaki sposób należy uzupełnić ubytki w lakierze oraz inne czynności, które należy wykonać podczas procesu przygotowawczego i samego lakierowania.

6.4 Analiza obciążenia psychonerwowego.

Ocena obciążenia psychicznego lista kontrolna:

Obciążenie	TAK	NIE
Praca o krótkich cyklach jest częsta		0
Monotonne i trudne zadania są częste		0
Zadania wymagają bardzo dużej koncentracji		0
Praca podzielona jest na drobne części		0
Praca często odbywa się pod presją czasu i terminów		0
Na wydziale są pojedyncze stanowiska	1
Często zdarza się, że organizacja pracy jest niewłaściwa	1
Często zdarza się, że inne wydziały są nieprzygotowane		0
Często zdarza się, że inne wydziały nie dają odpowiedniego wsparcia		0
Częste są problemy ze sprzętem		0
Brak jest regularnych konsultacji w pracy		0
Samodzielne regulowanie przez pracownika tempa swojej pracy jest niemożliwe albo utrudnione		0
Nie jest możliwe albo jest bardzo trudne, aby pracownik określał swoje metody pracy		0
Utrudniona możliwość wzajemnej pomocy pracowników		0
Brak jest dostatecznej informacji na temat wyników pracy		0
W czasie zmiany roboczej brak czasu na krótkie pogawędki z kolegami		0
Często nie ma możliwości skontaktowania się z przełożonym w celu przedyskutowania problemów		0
Utrudniony jest bezpośredni kontakt z kolegami z innych wydziałów by przedyskutować problem	1
Występuje duża liczba konfliktów w pracy		0

Obciążenie: małe.
Obciążenie pracownika jest małe więc nie jest on poddawany stresowi w pracy z czego wynika, że nie trzeba niczego usprawniać również pod tym względem.

6.5 Określanie niezawodności człowieka.

Określanie niezawodności człowieka w zadaniach operatorskich metodą TESEO.

Prawdopodobieństwo błędu ludzkiego:

P(F)=K1*K2*K3*K4*K5

K1 - Typ czynności: niepowtarzalna. 0,1

K2 - Stres czasowy: dla czynności niepowtarzalnej. 0,1

K3 - Operator: przeciętna wiedza i wyszkolenie. 1

K4 - Stres zagrożenia: brak zagrożenia. 1

K5 - Czynniki środowiskowe i warunki ergonomiczne: słabe. 7

P(F)= 0,07

Pracownik w czasie całego dnia powinien być w stanie: przygotować stanowisko pracy oraz karoserie pod malowanie następnie nałożyć podkład oraz dwie warstwy lakieru tak by samochód pod koniec dnia nadawał się do odstawienie do suszarni. W czasie wykonywanych czynności jest zmuszony podejmować samodzielnie decyzje chyba, że problem jest nietypowy i konieczna jest konsultacja z innymi oddziałami.

6.6 Analiza wysiłku fizycznego.

Ocena uciążliwości wysiłku fizycznego:

Nazwa stanowiska pracy : LAKIERNIK
Pracownik: M		t	Wa	Wb	Wa+Wb	Wc
lp.	czynność	min	kJ/min	kJ/min	kJ/min	kJ
1	Przygotowanie stanowiska	20	4,2	10,5	14,7	294
2	Przerwa	60	1,2	1,2	2,4	144
3	Matowanie	100	2,5	50	52,5	5250
4	Kitowanie	40	4,2	50	54,2	2180
5	Szlifowanie	50	4,2	7,2	11,4	570
6	Podkład	60	2,5	2,5	5	300
7	Malowanie	170	2,5	2,5	5	850

SUMA: We = 9588 [kJ/8h]

Ocena wydatku energetycznego:

Słowna: wydatek energetyczny bardzo duży,

Punktowa (skala 76-100): 80.

Ocena obciążenia statycznego:

Obciążenie statyczne średnie,

Punkty 41.

Ocena stopnia uciążliwości wskutek powtarzalności ruchów:

Nacisk wywierany do 100N, powtarzalność ruchów ponad 800 razy.

Stopień uciążliwości: średni,

Punkty: 31.

Sumaryczna ocena uciążliwości wysiłku fizycznego:

Wydatek energetyczny: 9588 [kJ/8h]. Wydatek bardzo duży, punkty 80.

Obciążenie statyczne: Obciążenie średnie, punkty 41.

Powtarzalność ruchów: Uciążliwość średnia, punkty 31.

Ilość punktów: 152, wysiłek: bardzo ciężki.

Analiza składników uciążliwych wysiłku fizycznego:

Zdecydowanie najbardziej przyczyniającym się składnikiem do uciążliwości pracy jest obciążenie statyczne. Najbardziej energochłonnymi i uciążliwymi czynnościami jest matowanie i kitowanie, czyli przygotowanie powierzchni blachy pod malowanie.

Propozycje zmian:

Lakierowanie jest czynnością, którą ciężko jest usprawnić, ponieważ najbardziej uciążliwym składnikiem jest obciążenie statyczne.

Pracownik porusza się wokół malowanego elementu (karoserii) wykonując niewielkie ruchy. Można by próbować zautomatyzować proces, ale z obecną technologią malowanie będzie na znacznie niższym poziomie, niż wykonane przez pracownika.

Takie same wnioski można wysnuć odnośnie przygotowania powierzchni, pod malowanie ponieważ na te czynności pracownik traci najwięcej energii, należałoby je usprawnić. Doszliśmy do wniosku, że jedynym wyjściem z tej sytuacji jest przedzielenie dodatkowego pracownika do tej czynności w celu skrócenia czasu, jaki pracownik potrzebuje do jej wykonania.

6.7 Określenie maksymalnego dopuszczalnego ciężaru, jaki pracownik może podnosić.

W przypadku zawodu lakiernika, analiza pozwalająca na określenie maksymalnego dopuszczalnego obciążenia, jakie może podnieść pracownik nie jest konieczna, ponieważ pracownik podczas wykonywania swoich zadań nie przenosi żadnych obciążeń statycznych, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na jego zdrowie. Praca wymaga jedynie podnoszenia niewielkich przedmiotów o masie niższej od 5 kg, takich jak pojemniki z farbą, rozpuszczalniki, czy pistolet lakierniczy.

10

---