LITERATURA :
1. Analizując utwory wybranych epok, przedstaw różne sposoby pojmowania patriotyzmu przez
bohaterów literackich.
2. Bezdomni z wyboru i/lub konieczności- sylwetki literackich outsiderów. Przedstaw
na wybranych przykładach.
3. Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania w wybranych utworach literackich.
4. Bunt i pokora jako sposoby zachowań człowieka wobec Boga. Omów temat na wybranych utworach różnych epok.
5. „Bóg -Honor-Ojczyzna”. Różne sposoby wyrażania etosu rycerskiego i żołnierskiego w tradycji
literackiej.
7. Cudzoziemiec w literaturze polskiej- przedstaw portrety wybranych bohaterów i wykaż ich
funkcje w dziele literackim.
8. Człowiek uwikłany w żywioł historii. Przedstaw, jak historia wpływa na dzieje bohaterów
literackich w wybranych epokach.
9. Czy zawsze sielskie i anielskie? Zaprezentuj różne obrazy dzieciństwa, odwołując się do wybranych utworów literackich.
10. Czy historia kształtuje oblicze literatury? Omów problem , analizując utwory literackie różnych
epok.
11. Dramaty małżeńskie w literaturze. Omów zagadnienie, przywołując odpowiednie przykłady.
12. Dziadkowie, rodzice, dzieci- omów sposoby prezentowania różnych pokoleń w znanych Ci
utworach.
13. Duchy, wizje, zjawy...Omów różne funkcje fantastyki w wybranych utworach literackich
różnych epok.
14. Epistolografia dawna i współczesna. Omów tematykę i formę listów wybranych epok.
15. Głos literatury w sprawie niewolnictwa. Omów różne postawy wobec tego zjawiska.
16. Humor i groza w dramacie. Analizując wybrane przykłady literackie, zaprezentuj i omów ich
funkcje i sposoby wykorzystania w dziele literackim.
17. Ideały życiowe pomocą czy przeszkodą w realizacji zamierzonych celów? Rozważ zagadnie-
nie w oparciu o analizę postępowania wybranych bohaterów literackich.
18. Jednostka wobec historii. Na dowolnie wybranych przykładach literackich pokaż, w jaki sposób losy
państwa i społeczeństwa wpływają na wybory życiowe bohaterów literackich.
19. Jak pisarze wykorzystywali sen do celów twórczych? Omów funkcję motywów onirycznych
w literaturze.
20. Jacy jesteśmy naprawdę? Porównaj wizerunki Polaków utrwalone w literaturze polskiej i obcej.
21. Książki kultowe- zdefiniuj zjawisko, przedstaw przykłady i oceń uniwersalność dzieł, które
zaliczyłbyś do tej kategorii.
22. Kobieta- błogosławieństwo czy przekleństwo mężczyzny? Przedstaw wpływ kobiet na po-
stępowanie mężczyzn, odwołując się do wybranych utworów literackich.
23. Literackie interpretacje mitów antycznych. Analizując wybrane przykłady scharakteryzuj cele
i sposoby przedstawienia tych motywów.
24. Literatura dla dzieci odkryciem dla dorosłych. Przedstaw utwory, które przemawiają do różnych
pokoleń i określ przyczyny ich popularności.
25. Literatura w poszukiwaniu norm moralnych. Przeanalizuj temat, odwołując się do celowo
wybranych przykładów literackich.
26. Literackie kreacje pojedynków. Przeanalizuj przyczyny, przebieg i skutki pojedynków oraz
oceń postawy bohaterów wobec wartości, o jaki toczyli bój.
267. Literatura i filozofia- refleksje filozoficzne w przekazie literackim. Omów wpływ różnych kierunków filozoficznych w wybranych dziełach literackich.
28. Literatura fantasy jako sposób na wyrażanie ludzkich marzeń, tęsknot i lęków. Omów na wybranych przykładach .
29. Literacki motyw wędrowca poszukującego prawdy o świecie, ludziach i o sobie. Omów na wybranych przykładach literackich różnych epok.
30. Literackie testamenty i pożegnania. Przeanalizuj wybrane teksty.
31. Motyw rycerza i rycerskiej walki-serio lub parodystycznie. Omów na wybranych tekstach różnych epok.
32. Modlitwa jako wyraz subiektywnych przeżyć w liryce dawnej i współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
33. Małżeństwo z miłości a małżeństwo z rozsądku- porównaj ich obrazy literackie, odwołując się
do przykładów z różnych epok.
34. Mity narodowe tworzone i podtrzymywane przez literaturę. Omów temat, odwołując się do
tekstów różnych epok.
35. Młodość i starość jako odwieczny temat literatury. Rozważ na wybranych przykładach.
36. Motyw wesela i ślubu w literaturze. Omów na wybranych przykładach różne znaczenie tego
motywu.
37. Motyw rodzeństwa w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
38. Miłość rodzicielska- dar czy zagrożenie? Przeanalizuj problem na przykładzie wybranych
utworów literackich.
39. Magia w literaturze- jej funkcje i sposoby przedstawienia. Omów na wybranych przykładach.
40. Na wybranych przykładach dowiedź, że tytuł, motto, ostatnia scena, stanowią klucze do
interpretacji dzieła.
41. Na wybranych przykładach ukaż związki między baśniami, legendami i innymi przekazami
ludowymi a literaturą fantastyczną.
42. O Żydach i kwestii żydowskiej w literaturze XIX i XX wieku. Ukaż różne ujęcie tematu na
wybranych tekstach literackich.
43. Odwzorowanie świata, prowokacje, eksperyment artystyczny. Refleksje na temat najnowszej
literatury polskiej lub obcej.
44. „Ostoja polskości” czy „świat zepsuty”? Literackie wizerunki polskiej szlachty i sposoby ich
kreowania w wybranych utworach.
45. Obraz Polski w oczach cudzoziemców. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów
literackich.
46. Obrazy wsi w literaturze od średniowiecza do współczesności. Omów na wybranych tekstach.
47. Obraz teścia i/lub teściowej w literaturze. Przedstaw i odnieś do stereotypów.
48. Obyczaje szlacheckie w literaturze polskiej. Omów ich różnorodność i bogactwo, analizując
celowo dobrane utwory.
49. Polak w literaturze światowej- przedstaw i omów portrety wybranych bohaterów .
50. Poezja współczesna o aktualnych problemach ludzkości. Przedstaw na przykładzie utworów
wybranych twórców.
51. Porównaj kreacje postaci kobiecych w literaturze romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski.
Odwołując się do wybranych przykładów zastanów się, co jest przyczyną zróżnicowania wyobrażeń kobiety w XIX wieku.
52. Porównaj obraz świata w kryminałach dwóch wybranych pisarzy (np. M. Krajewskiego,
A. Chrystie, A. Conan-Doyla).
53. Powieść grozy dawniej i dziś. Omów cechy charakterystyczne i funkcje grozy w utworach
różnych epok.
54. Problem władzy i odpowiedzialności za innych ludzi . Rozwiń temat na przykładzie wybranych
utworów literackich.
55. Przedmioty magiczne/symboliczne i ich wpływ na ludzkie losy (np. złoty róg, pierścień, szkatułka). Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
56. Pamiętnikarz jako autor, narrator i bohater swego dzieła. Na wybranych przykładach przedstaw różne sposoby realizacji tych ról.
57. Przyroda jako „dekoracja” i „bohater” w utworze literackim. Omów na wybranych tekstach.
58. Portret dziecka w prozie polskiej. Przedstaw i omów różne typy bohatera w wybranych
tekstach literackich.
59. Portret lekarza w literaturze polskiej i obcej. Omów na wybranych przykładach.
60. Problem obcości- przedstaw różne aspekty zjawiska, odwołując się do celowo wybranych
tekstów literackich.
61. Pieśni patriotyczne w polskiej tradycji narodowej. Przywołaj i omów odpowiednie teksty,
uzasadniając ich role i trwałe miejsce w kulturze.
62. Pieniądz narzędziem dobra i zła. Omów jego rolę w życiu człowieka w wybranych utworach
literackich różnych epok.
63. Poezja religijna- wczoraj i dziś. Interpretując wybrane utwory, omów ewolucję gatunku,
uwzględniając sposoby wyrażania uczuć.
64. Różne kreacje czarownic, czarodziejek i wiedź w literaturze. Przedstaw temat, analizując
wybrane teksty.
65. Relacje z podróży w piśmiennictwie różnych epok- omów temat, analizując wybrane przykłady
66. Rola lektur/książki w kształtowaniu osobowości postaci literackich. Przedstaw na wybranych
przykładach.
67. Różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze polskiej i obcej. Omów na
wybranych przykładach.
68. Rozmowy człowieka z Bogiem w literackim przekazie różnych epok. Omów funkcje motywu
na wybranych przykładach.
69. Relacje z podróży w literaturze różnych epok. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
70. Rodzina wielopokoleniowa i jej obraz w literaturze. Przedstaw zagadnienie posługując się
wybranymi przykładami literackimi.
71. Stosunki między rodzeństwem. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
72. Sytuacja kochanki- omów temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
73. „Są takie motywy, które poeci przekazują sobie przez wieki, jakby z rąk do rąk”(A. Kamieńska). Przedstaw obecność i funkcje wybranego motywu w literaturze różnych epok.
74. „Serce ma swoje racje, których rozum nie ma”. Uzasadnij, że dewiza Pascala była bliska
wielu bohaterom literackim.
75. Stosunek pisarza do własnej twórczości- omów temat, analizując wybrane teksty literackie.
76. „Szczęście i nieszczęście człowieka jest po części jego własnym dziełem”(J. Locke). Rozważ
myśl filozofa, odwołując się do wybranych dzieł literackich.
77. Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj je,
odwołując się do wybranych utworów.
78. Sposoby prezentacji nauczycieli i uczniów w wybranych tekstach literackich.
79. Sztuka przemawiania na podstawie analizy wystąpień bohaterów literackich wybranych epok.
80. Świat labiryntem, snem, teatrem, targowiskiem próżności...Rozwiń i omów wybrany topos
literacki.
81. Świat mieszczaństwa w obiektywnym i karykaturalnym ujęciu polskiej literatury. Omów
wybrane teksty literackie.
82. Twórcza czy destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka? Omów na wybranych przykładach
losów bohaterów literackich.
83. Tchórzostwo i heroizm- postawy bohaterów literackich w sytuacjach zagrożenia. Omów na
wybranych przykładach.
84. To się czyta dzisiaj- modni pisarze, modne książki. Omów na przykładzie dwóch/trzech pozycji
z ostatnich trzydziestu lat (spoza kanonu szkolnego) przyczyny popularności niektórych autorów i
ich książek.
85. Tradycje i obyczaje Polaków związane z ucztowaniem i jedzeniem utrwalone na kartach
literatury. Zaprezentuj na wybranych przykładach.
86. Wrocław w prozie i poezji. Przedstaw obraz miasta w wybranych tekstach.
87. Wędrowiec- pielgrzym-turysta. Przedstaw i porównaj realizację toposu homo viator w tekstach
literackich.
88.”Z kogo się śmiejecie? Z siebie samych się śmiejcie!” Dokonaj analizy funkcji komizmu
i satyry na przykładzie wybranych utworów.
89. „Zbrodnia to niesłychana, pani zabiła pana...”-sensacyjna fabuła jako element literatury
niskiej i wysokiej. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
90. Zaprezentuj bohaterów literackich różnych epok, zasługujących Twoim zdaniem na miano
wzorców parenetycznych. Uzasadnij wybór.
91. Zbadaj różnorodne znaczenia i wyobrażenia apokalipsy w wybranych utworach literackich.
II. ZWIĄZEK LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1. Afryka lub Ameryka jako temat literatury i innych sztuk. Omów zagadnienie, odwołując się
do wybranych dzieł.
2. Autoportret w literaturze i sztukach plastycznych. Omów sposób kreacji „ja” artysty, analizując
wybrane teksty kultury.
3. Antyk jako żywe źródło inspiracji następnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych
tekstów kultury różnych epok.
4. Adaptacja utworów literackich jako sposób ich interpretacji przez reżysera i scenarzystę. Próba
porównania dzieła literackiego i jego wersji filmowej, z uwzględnieniem specyfiki języka filmu
i języka literackiego.
5. Artystyczne ujęcie motywu macierzyństwa w literaturze i sztuce. Analizując wybrane teksty
z kultury różnych epok, omów zagadnienie, uwzględniając kontekst epoki i funkcje artystyczne
dzieła.
6. Bogactwo i funkcje poetyckich środków stylistycznych w tekstach piosenek.
7. Brzydota w literaturze i innych tekstach sztuki- przekora, nowa estetyka czy moda ? Omów na
celowo wybranych przykładach.
8. Człowiek sukcesu, karierowicz- jako bohater literatury i filmu. Omów temat i oceń wybrane
postacie i sposób ich kreowania w utworze.
9. Dawne i współczesne wzorce rodziny. Omów na podstawie literatury i filmu.
10. Dramaty Szekspira i ich realizacje teatralne i/lub filmowe. Omów zagadnienie uwzględniając
przynajmniej dwa teksty tego autora.
11. Dawne i współczesne personifikacje śmierci- zbadaj przyczyny ewolucji obrazów śmierci na
przykładzie wybranych tekstów kultury.
13. Echa powstań narodowych w literaturze i innych tekstach kultury. Zaprezentuj różne sposoby
funkcjonowania tego tematu w wybranych dziełach.
14. Erotyzm w malarstwie i literaturze różnych epok. Omów temat na wybranych dziełach.
15. Fascynacja czy przerażenie śmiercią? Odpowiedz na pytanie, omów źródła i funkcje motywu
przemijania w literaturze i innych tekstach kultury.
15. Folklor jako inspiracja twórców literatury i malarstwa. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych
dzieł.
16. Kicz a dzieło sztuki- omów istotę sztuki i cechy kiczu na wybranych przykładach z literatury
i innych tekstach kultury.
17. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w różnych tekstach kultury. Omów zagadnienie analizując wybrane dzieła.
18. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów temat na przykładzie różnych tekstów kultury.
19. Literatura i sztuka na usługach propagandy. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
20. Ludzka i boska twarz Chrystusa- scharakteryzuj postać Zbawiciela na przykładzie wybranych
tekstów kultury.
21. Literackie i filmowe pary kochanków. Scharakteryzuj dowolnie wybranych bohaterów
w różnych konwencjach artystycznych.
22. Motyw syna marnotrawnego w różnych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach.
23. Muzyka w literaturze i literatura w muzyce- omów przykłady wzajemnego oddziaływania
i współistnienia sztuk.
24. Malarstwo, architektura, rzeźba-jako inspiracje dla literatury. Omów temat, analizując wybrane utwory.
25. Motyw uczty w literaturze i sztuce. Omów temat na wybranych tekstach.
26. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Dokonaj analizy wybranych dzieł.
27. Motyw pór roku w literaturze, muzyce i malarstwie. Dokonaj analizy wybranych dzieł.
28. Motyw gór lub morza w literaturze i innych tekstach kultury. Omów temat analizując wybrane
teksty kultury.
29. Obraz Bożego Narodzenia w literaturze i innych tekstach kultury. Przedstaw różne ujęcie tego
tematu, analizując wybrane dzieła.
30. Okno jako stały motyw w różnych tekstach kultury. Przedstaw jego funkcje symboliczne
w wybranych dziełach.
31. Poezja śpiewana- omów różnorodność tego zjawiska w kulturze współczesnej.
32. Postać anioła lub diabła w folklorze, literaturze i plastyce. Porównaj sposób ujęcia motywu
w różnych tekstach kultury.
33. Postaci historyczne w literaturze i malarstwie (lub literaturze i filmie). Porównaj sposób
kreacji wybranych postaci.
34. Powieść historyczna w obiektywie kamery. Omów walory artystyczne wybranych ekranizacji.
35. Porównaj wizerunki świętych w literaturze i sztuce. Omów ich kreacje w zależności od epoki.
36. Przedstaw wpływ innych kultur na literaturę i sztukę polską. Omów na przykładach z różnych
epok.
37. Rozważ, jakie funkcje pełni motyw rozgrywki szachowej lub karcianej w wybranych tekstach
kultury i literatury.
38. Rozrachunek z literaturą najnowszą w literaturze i filmie po 1956r. Omów problem na podstawie analizy wybranych dzieł.
39. Rzeczywistość PRL-u w literaturze, tekstach kabaretowych i filmach. Omów zagadnienie
na wybranych przykładach.
40. Sceny batalistyczne w literaturze i malarskich realizacjach. Omów zagadnienie w oparciu
o celowo dobrane teksty kultury.
41. Symbolika owoców lub kwiatów w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy wybranych dzieł
zwracając uwagę na funkcjonalność tego symbolu.
42. Witkacy- artysta wszechstronny. Zaprezentuj jego sylwetkę twórczą i dokonaj analizy
przykładowych dzieł.
43. Wizje zaświatów w literaturze i innych tekstach kultury. Przedstaw, analizując wybrane
dzieła.
44. Wrogowie czy przyjaciele? Obrazy Niemców i/lub Rosjan w polskiej literaturze i filmie.
Omów zagadnienie w oparciu o celowo dobrane teksty kultury.
45. Żeglarz i żeglowanie jako temat literacki i plastyczny bądź filmowy. Przeanalizuj sposoby
ujęcia i funkcje tego motywu.
III. JĘZYK
1. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich, na przykładzie przysłów o określonej
tematyce.
2. Anglicyzmy - najliczniejsze współczesne zapożyczenia. Zaprezentuj zebrany materiał,
zaproponuj jego klasyfikację i oceń zasadność używania tych zapożyczeń.
3. Błąd językowy jako źródło komizmu. Analiza wybranego materiału językowego (np. teksty
kabaretowe, zeszyty uczniowskie, tłumaczenia).
4. „Dałby Bóg, żeby buk nie wpadł w Bug”. Zmiany ortograficzne w perspektywie historii polskiego
piśmiennictwa. Dokonaj analizy językowej celowo zgromadzonego materiału.
5. Gwara podhalańska lub śląska w twórczości literackiej. Zanalizuj funkcjonalność takiego
zabiegu na wybranych przykładach.
6. Hip hop jako wyraz ekspresji współczesnego pokolenia. Omów na wybranych tekstach.
7. Język instrukcji. Analiza wybranych fragmentów tekstów instruktażowych z uwzględnieniem
ich poprawności i komunikatywności.
8. Językowe sposoby wyrażania swoich uczuć w tradycyjnych listach i współczesnej korespondencji. Omów na wybranych przykładach.
9. Język i styl wypowiedzi naszych polityków. Omów zjawisko na wybranych przykładach.
10. Język polskich kolęd lub pieśni wielkopostnych i wielkanocnych. Dokonaj analizy językowej
wybranych tekstów, z uwzględnieniem czasu ich powstania.
11. Moda językowa środowiska młodzieżowego- przedstaw zmiany, jakie dokonały się w tej grupie
wiekowej na przestrzeni ostatnich dwudziestu/trzydziestu lat.
12. Moda czy potrzeba? Zapożyczenia językowe we współczesnej polszczyźnie. Omów na
przykładach.
13. Omów język wybranych postaci literackich. Uwzględnij ich przynależność środowiskową,
społeczną czy charakter.
14. Omów i oceń poprawność językową wybranych tekstów dziennikarskich mówionych
i pisanych (np. sportowych, politycznych).
15. O sztuce przemawiania na przykładzie tekstów staropolskich i wystąpień współczesnych.
Omów i porównaj funkcje wybranych elementów retorycznych.
16. Od Doświadczyńskiego do Złotopolskich- omów zjawisko nazwisk znaczących i określ jego
funkcję w polskiej literaturze i filmie.
17. Przeanalizuj zjawisko mody językowej na przykładach języka współczesnego.
18. Przeanalizuj zjawisko mody językowej na materiale literackim z różnych epok.
19. Przedstaw, w jaki sposób i w jakim celu język reklamy wykorzystuje elementy sztuki
i literatury.
20. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa. Porównaj sposoby wykorzystania środków
językowych w tekstach propagandowych.
21. Scharakteryzuj wybraną gwarę zawodową dwóch wybranych środowisk, np. lekarzy, aktorów,
prawników. Omów i zanalizuj celowo zebrany materiał.
22. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej. Określ jej funkcję w literaturze dawnej
i współczesnej. Dokonaj ich porównania.
23. Stylistyka gwarowa i jej funkcja w wybranych tekstach literackich. Omów na wybranych
przykładach.
24. Śmiech budowany słowem. Na wybranych przykładach omów mechanizmy językowego
służące wywołaniu komizmu.
25. Współczesna onomastyka uliczna. Dokonaj oceny pod względem poprawności i komunikatywności.
26. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie
na przykładach tekstów reklamowych.
27. Wulgaryzmy i/lub barbaryzmy- ich miejsce i funkcje w literaturze i języku. Omów na przy-
kładzie wybranych tekstów.
28. Wykorzystanie językowych środków ekspresji w tekstach wybranego zespołu rockowego.
Omów i dokonaj analizy zebranego materiału.
29. Zmiany fleksyjne we współczesnym języku polskim. Scharakteryzuj i omów zjawisko.
30. Zanalizuj najciekawsze nazwy sklepów, kawiarni i obiektów użyteczności publicznej.
Wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe współczesnego języka znalazły w nich odzwierciedlenie.
Strona | 3
TEMATY PREZENTACJI MATURALNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ EKONOMICZNO - ADMINISTRACYJNYCH
WE WROCŁAWIU W ROKU SZKOLNYM 2011/2012
OPRACOWAŁA BOGUMIŁA STOKŁOSA -DUDEK