Cała Biblia mówi językiem symboli. Ma charakterystyczną składnię: występuje paralelizm składniowy, logiczna kolejność i powtórzenia.
CECHY STYLY BIBLIJNEGO
zdania krótkie, współrzędnie złożone, rozpoczynane spójnikami
paralelizm (w tym składniowy) - powtórzenia form gramatycznych, tych samych słów; systematyczna budowa zdań
fragmentaryczność - wyodrębnienie w tekście jednego elementu; mało opisów dotyczących wyglądu postaci, psychologicznych motywcji, obyczajowości, życia codziennego
zdania są pełne niedopowiedzeń
przytoczenia cytatów
Topos człowieka wędrowca (homo viator) - życie ludzkie przedstawione jest w Biblii jako nieustanna wędrówka. Od chwili wygnania z Raju człowiek wciąż wędruje poszukując swej Ziemii Obiecanej, przede wszystkim- swej drogi do Boga. Nie bez znaczenia dla ukształtowania się toposu był fakt, że Izrealici wywodzili się z koczowniczego plemienia. Później jednak wędrówka (pielgrzymka) stała się po prostu uniwersalnym symbolem życia każdego człowieka. W oderwaniu od kontekstu religijnego topos ten funkcjonuje w znaczeniu wędrówki w poszukiwaniu ostatecznego sensu istnienia.
Psalm - biblijny utwór poetycki o charakterze modlitewno-hymnicznym. Bóg jest ośrodkiem wypowiedzi, odbiorcą próśb i dziękczynień, dawcą prawa i mądrości. Cechą charakterystyczna psalmu jest zrytmizowany język oraz wersety.
Werset biblijny jest zwykle całością treściową, zbudowaną paralelnie z dwóch lub trzech członów, człon drugi powtarza, uzupełnia lub przeciwstawia się myśli wyrażonej w członie pierwszym. Paralelizm wersetó binlijnych polegać może też na powtórzeniu podobnego motywu, zestawieniu pytania i odpowiedzi, rozwijaniu myśli. W wersetach trójczłonowych człon trzeci stanowi zazwyczaj zakończenie dwóch poprzednich.
Psalmy dzielimy na:
błagalne
dziękczynne
pochwalne
królewskie
mądrościowe
patriotyczno-religijne (syjońskie)
Autorami psalmów są:
król Dawid - 73 psalmy
Asaf
Salomon
Synowie Korego i inni
Zbiór psalmów nazywamy „Psałterzem Dawidowym”. Najstarsze polskie psałterze to „Psałterz floriański” (XIV/XV) oraz „Psałterz puławski” (XV).
Psalmy tłumaczyli na język polski:
Mikołaj Rej (renesans)
Jan Kochanowski (renesans)
Mikołaj Sęp - Szarzyński (barok)
Franciszek Karpiński (oświecenie)
Loepold Staff
Roman Brandsteatter
Czesław Miłosz
Przypowieść (parabola - gr. zestawienie obok siebie, pewna równoległość, analogia) jest zestawieniem dwóch rzeczywistości, jest konstrukcją dwupoziomową, utworem narracyjnym, moralistycznym, zawiera ukryte znaczenie symboliczne.
Cechy przypowieści:
- obrazowa prosta fabuła
- przedstawia zdarzenia codzienne, znajome odbiorcy
- opisuje je w prosty sposób
- bohaterowie i wydarzenia przekazują uniwersalne i ponadczasowe prawdy moralne, filozoficzne i religijne
- często operuje nośną maksymą, przysłowiem wyrażającym myśl
- ma dwa znaczenia
- schematyczność
Przypowieść w późniejszych wiekach:
- Wolter XVIII w. powiastki filozoficzne np: Kandyd
- A. De Saint-Exupery Mały Książę
- A. Camus Dżuma
- F. Kafka Proces
Przypowieści m.in.:
O dobrym i złym drzewie
O kąkolu
O siewcy
O pannach mądrych i głupich
O synu marnotrawnym
O niemiłośiernym dłużniku
O miłosiernym Samarytaninie