OBJAWY WYSTĘPUJĄCE W GINEKOLOGII
OBJAWY - krwawienie, ból, upławy, wymioty, świąd, podwyższona temperatura ciała
obrzęki, nieprawidłowe owłosienie (hirsutyzm)
KRWAWIENIE
w stanach fizjologicznych
jako wykładnik chorób lub powikłań związanych z:
- nieprawidłowym rozwojem elementów jaja płodowego
- patologicznym przebiegiem ciąży
- zaburzeniami cyklu miesiączkowego
- patologia samych narządów płciowych (np. nowotwory)
może uwidocznić się na zewnątrz lub być spostrzegane dopiero podczas badania ginekologicznego za pomocą wziernika,
może występować do jamy otrzewnej (w niektórych sytuacjach)
CHARAKTER I MIEJSCE KRWAWIENIA :
wygląd krwi - żywoczerwona, ciemna, zhemolizowana
nasilenie krwawienie - plamienie, skąpe, mierne, obfite ze skrzepami,
pochodzenie
- z przedsionka pochwy (pochwy, tarczy części pochwowej, kanału szyjki macicy, jamy trzonu
macicy)
PRZYCZYNY :
nieprawidłowości cyklu miesiączkowego - zwykle występuje krwawienie średnio nasilone, częściej skąpe bez towarzyszących objawów i zmian przedmiotowych. Pojawia się w różnym okresie cyklu, jednak częściej w II fazie,
krwawienia młodocianych - obfite przewlekłe krwawienia bez charakteru cyklicznego, trwają ponad 10dni, niekiedy do 3 miesięcy i dłużej, z niewielkimi przerwami i tendencjami do nawrotów,
zapalenie przydatków - krwawienie skąpe, nie związane z cyklem miesiączkowym, towarzyszy zwykle silnym bólom podbrzusza i okolicy krzyżowo - lędźwiowej oraz podwyższonej temperaturze ciała,
polip szyjkowy i nadżerka części pochwowej - niewielkiego stopnia krwawienie, zwykle występujące podczas stosunku lub po nim,
zapalenie endometrium - przedłużające się krwawienie miesiączkowe połączone z bólem w dolnej części brzucha i podwyższoną temperaturą ciała,
wewnątrzmaciczna kształtka antykoncepcyjna - tuż po założeniu mogą wystąpić obfite przedłużające się krwawienia miesiączkowe, wywołane skurczami macicy,
mięśniaki macicy - krwawienia mają zwykle charakter obfitych, przedłużonych krwawień miesiączkowych
endometrioza - obecność błony śluzowej macicy, zlokalizowane poza macicą (np. w jajnikach, w bliźnie po cięciu cesarskim) - krwawienie jest skąpe, ma raczej charakter plamienia ciemną zhemolizowaną krwią. Pojawia się kilka dni przed krwawieniem miesiączkowym, może występować zarówno na zewnątrz, jak i do jamy otrzewnej,
rak szyjki macicy- krwawienia występują najczęściej w następstwie dotyku, urazu, mogą pojawić się samoistnie na skutek uszkodzenia naczyń krwionośnych. W daleko zaawansowanych procesach nowotworowych mogą występować krwotoki trudne do opanowania,
rak i rozrosty endometrium - najbardziej typowe jest krwawienie po menopauzie, może jednak występować przed pokwitaniem, lub w okresie przekwitania, w postaci przedłużonych i nieregularnych krwawień miesiączkowych
nowotwory jajnika - w nowotworach wykazujących czynność hormonalną krwawienie jest niecykliczne i zwykle miernego stopnia,
uraz narządów płciowych - nasilenie krwawienia jest uzależnione od miejsca urazu. W zranieniu błony dziewiczej sromu, okolicy łechtaczki może być obfite,
ciąża ektopowa - pozamaciczna - skąpe krwawienie ciemną, zhemolizowaną krwią, często towarzyszy jednostronnym bólom podbrzusza.
W przypadku pęknięcia ciąży ektopowej występuje obfite krwawienie do jamy brzusznej, dające objawy wstrząsu oligowolemicznego
Bardzo różne postępowanie:
a) oczekujące - jest prawdopodobieństwo obumarcia
b) laparoskopia -
c) laparotomia - operacyjne usunięcie w przypadku pęknięcia
d) leczenie zachowawcze lekami cytostatycznymi - nigdy nie ma 100% pewności, że ta ciąża obumrze po podawaniu leków
poronienia zagrażające lub zaczynające się - krwawienia skąpe, raczej o charakterze plamienia,
poronienie w toku i niezupełne - krwawienie obfite i zwykle połączone ze skurczami macicy bądź nawet z wydalaniem elementów jaja płodowego
resztki po poronieniu- krwawienie początkowo obfite, następnie zmniejsza swoje nasilenie. plamienie może utrzymywać się nawet przez kilkanaście dni
ciąża obumarła - krwawienie skąpe, raczej ciemną krwią, zwykle jest połączone z bólami
w podbrzuszu,
BÓL
jako objaw ze względu na swoisty charakter, umiejscowienie i zasięg często jest jedynym z objawów ułatwiających
CHARAKTER BÓLU - nagły, przeszywający, powracający, długotrwały, napadowy, uporczywy
UMIEJSCOWIENIE - podbrzusze, okolica krzyżowo - lędźwiowa, pachwina,
Zazwyczaj granicę bólu w ginekologii stanowi linia poprzeczna brzucha prowadzona na wysokości pępka co jest następstwem unerwienia narządów płciowych.
PRZYCZYNY :
związany z ciążą,
związany z porodem ,
w połogu :
- spowodowany skurczami macicy - zwijanie się mięśnia macicy i wydalanie skrzepów krwi
- rozejściem spojenia łonowego
- połogowym zapaleniem gruczołu sutkowego
związany z chorobami ginekologicznymi
STANY ZAPALNE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH :
zapalenie pochwy - obok upławy pojawia się świąd, pieczenie i ból pochwy i sromu; często dołącza się bolesność podbrzusza i okolicy krzyżowej
zapalenie endometrium - bóle w dolnej części brzucha z towarzyszącymi obfitymi upławami. macica jest często powiększona, bolesna przy dotyku,
zapalenie mięśnia macicy - trzon macicy bardzo bolesny przy dotyku, powiększony
zapalenie przydatków
- powoduje ból w podbrzuszu po jednej lub obu stronach
- jest ostry, często ma charakter skurczów
- niekiedy promieniuje do pleców i obejmuje okolicę prawego śródbrzusza lub też prawego łuku żebrowego, w wyniku gromadzenia się płynu wysiękowego
w stanie przewlekłym bóle okolicy krzyżowej i miednicy mniejszej nasilają się podczas pracy i wysiłku fizycznego. Utrzymuje się stałe napięcie tkankowe w miednicy mniejszej, co wyraża się nieokreślonymi objawami uciskowymi w dole brzucha. Dołączają się zaburzenia miesiączkowania.
zapalenie przymacicz - silny ból podczas badania, bóle w dole brzucha i w okolicy krzyżowej, objawy mogą pojawiać się podczas stosunków płciowych, a niekiedy podczas oddawania moczu i stolca
zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej - bardzo silne bóle w dolnej części jamu brzusznej ze wzmożonym napięciem mięśniowym
SKRĘCONA TORBIEL LUB GUZ JAJNIKA
zlokalizowany w podbrzuszu przeszywający, ostry, napadowy ból połączony z nudnościami lub wymiotami
NOWOTWORY NARZĄDÓW PŁCIOWYCH KOBIETY - w większości przypadków przebieg bezbolesny, gdy wystąpi naciekanie na sąsiadujące tkanki lub guz osiągnie znaczne rozmiary pojawiają się dolegliwości bólowe,
mięśniak macicy - objawy bólowe pojawiają się wtedy, gdy stwierdza się w badaniach diagnostycznych duże zmiany. Bóle występują w okolicy krzyżowej, chore skarżą się na uczucie pełności w jamie brzusznej i ucisku na dolny odcinek jelita lub pęcherza moczowego
rak endometrium oraz rak jajnika - zwykle mają przebieg bezbolesny, bez swoistych objawów bólowych, dolegliwości związane są z naciekaniem danego narządu, bądź sąsiadujących lub z przerzutami do innych
UPŁAWY - nieprawidłowa wydzielina znajdująca się w pochwie, a często obficie z niej wpływająca, fizjologicznie w pochwie stwierdza się umiarkowaną ilość wydzieliny śluzowej, przejrzystej bez zapachu, która jest widoczna: w czasie jajeczkowania, kilka dni przed krwawieniem miesiączkowym, w ciąży oraz w czasie podniecenia seksualnego.
RODZAJE UPŁAWÓW :
wodniste - pochodzenia macicznego lub jajowodowego
białe - pochodzenia pochwowego
ropne - różny obraz uzależniony od charakteru, miejsca i czasu trwania
krwiste - domieszka krwi pochodzi najczęściej z macicy, ale także z pochwy i sromu
cuchnące - przykry zapach uzależniony jest od rodzaju drobnoustroju lub rozpadającej się
tkanki
PRZYCZYNY :
czynniki mechaniczne : urazy, kształtki wewnątrzmaciczne, uszkodzenia popromienne
ciała obce
choroby ogólnoustrojowe - cukrzyca, niedokrwistość pierwotna i wtórna, choroby zakaźne (osłabienie odporności całego organizmu >> uporczywe upławy)
ZAPALENIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
zakażenia pochwy - bakteryjna choroba pochwy - upławy o charakterze ropnym, o szarym zabarwieniu, powodują świąd pochwy i sromu
rzęsistkowica - ropne, żółtawe, pieniste, o nieprzyjemnym, mdłym zapachu - w ostrej fazie choroby, obfita wydzielina, czasem podbarwiona krwią, gdy odczyn zapalny powoduje uszkodzenie nabłonka pochwy
zapalenie grzybicze - upławy gęste, skąpe, białawe, serowate, najczęściej w postaci nalotów na ścianach pochwy i sromie, dające się oddzielić od podłoża
zapalenie błony śluzowej macicy - upławy z domieszką krwi, ropne lub śluzowo - ropne, o różnym nasileniu w zależności od stadium
zapalenie mięśnia macicy
zapalenie przydatków
NOWOTWORY NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
upławy występują jako objaw większości stanów przednowotworowych raka szyjki macicy.
Rak szyjki macicy
- wydzielina jest na początku biała, następnie różowa i w końcu krwista, silnie cuchnąca (początkowo nie charakterystyczne, potem krwiste o silnym, przykrym zapachu)
Rak trzonu macicy
- cuchnące upławy występują najczęściej wtedy, gdy dochodzi do zmian martwiczych lub zakażenia
Rak pochwy
1