Nowy system pomocy psychologiczno-pedagogicznej
1. Komu udziela się pomocy:
a) uczniowi
b) rodzicom
c) nauczycielom
2. Jakim uczniom należy udzielić pomocy.
Jeśli problemy wynikają z:
1) z niepełnosprawności; (orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, IPET)
2) z niedostosowania społecznego; (orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, IPET)
3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym; (orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, IPET)
4) ze szczególnych uzdolnień; (diagnoza pedagogiczna nauczyciela, specjalisty, opinia z ppp)
5) ze specyficznych trudności w uczeniu się; (opinia z ppp)
6) z zaburzeń komunikacji językowej; (diagnoza logopedyczna)
7) z choroby przewlekłej; (zaświadczenie lekarskie, orzeczenie o niepełnosprawności)
8) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; (nauczyciel, specjalista, rodzice, uczeń)
9) z niepowodzeń edukacyjnych; (dokumentacja przebiegu nauczania)
10) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego i kontaktami środowiskowymi; (nauczyciele, rodzice, uczeń, specjalista)
11) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. (obserwacja zachowania ucznia, zgłoszenie rodzica, ucznia)
3. Zasada dobrowolności
Szkoła uzyskuje od rodziców zgodę na udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub informuje o możliwości pisemnego sprzeciwu wobec proponowanych form pomocy.
Uwaga! Zmiana w statucie szkoły:
Prawa rodziców: rodzice mają prawo do niewyrażenia zgody na udzielenie dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Udzielenie uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej wymaga pisemnej zgody rodzica.
4. Zasada współpracy
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest organizowana i udzielana we współpracy z:
Szkoły współpracują z:
1) rodzicami uczniów;
2) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi;
3) placówkami doskonalenia nauczycieli;
4) innymi przedszkolami, szkołami i placówkami;
5) organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży
5. Czas trwania pomocy
Nauka ucznia w klasie terapeutycznej oraz udział ucznia w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych i zajęciach specjalistycznych trwa do czasu zlikwidowania opóźnień w uzyskaniu osiągnięć edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego lub złagodzenia albo wyeliminowania zaburzeń stanowiących powód objęcia ucznia daną formą pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
6. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu, szkole i placówce jest udzielana z inicjatywy:
1) ucznia;
2) rodziców ucznia; (w statucie określić tryb inicjatywy)
UWAGA! Rodzic ma prawo zwrócić się do dyrektora szkoły/wychowawcy z pisemnym wnioskiem o udzielenie uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej
3) dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki;
4) nauczyciela, wychowawcy grupy wychowawczej lub specjalisty, prowadzących zajęcia z uczniem;
5) pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania lub higienistki szkolnej;
6) poradni;
7) asystenta edukacji romskiej;
8) pomocy nauczyciela;
9) pracownika socjalnego;
10) asystenta rodziny;
11) kuratora sądowego.
4. Obowiązki dyrektora:
a) organizacja pomocy
b) nadzór pedagogiczny nad nauczycielami, specjalistami udzielającymi uczniowi pomocy
5. Obowiązki nauczyciela:
a) udzielenia pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
b) prowadzenie zajęć rozwijających uzdolnienia oraz dydaktyczno-wyrównawczych.
c) udzielanie porad i konsultacji uczniowi
d) prowadzenie porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń dla rodziców
6. Formy pomocy dla ucznia
W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w formie:
1) klas terapeutycznych;
2) zajęć rozwijających uzdolnienia;
3) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych;
4) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym;
5) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej - w przypadku uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych;
6) warsztatów;
7) porad i konsultacji.
W przedszkolu pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w formie:
1) zajęć rozwijających uzdolnienia;
2) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć
o charakterze terapeutycznym;
3) porad i konsultacji.
W szkołach dla dorosłych pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy ze słuchaczem oraz w formie:
1) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej;
2) porad i konsultacji;
3) warsztatów i szkoleń.
7. Klasy terapeutyczne
Klasy terapeutyczne organizuje się dla uczniów wykazujących jednorodne lub sprzężone zaburzenia, wymagających dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz długotrwałej pomocy specjalistycznej. Klas terapeutycznych nie organizuje się w szkołach specjalnych. Zajęcia w klasach terapeutycznych prowadzą nauczyciele właściwych zajęć edukacyjnych. Nauczanie w klasach terapeutycznych jest prowadzone według realizowanych w danej szkole programów nauczania, z dostosowaniem metod i form ich realizacji do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów. Liczba uczniów w klasie terapeutycznej nie może przekraczać 15. Klasy terapeutyczne organizuje się z początkiem roku szkolnego. Objęcie ucznia nauką w klasie terapeutycznej wymaga opinii poradni, z której wynika potrzeba objęcia ucznia pomocą w tej formie
8. Zajęcia rozwijające uzdolnienia - 45 minut
Zajęcia rozwijające uzdolnienia organizuje się dla uczniów szczególnie uzdolnionych oraz prowadzi się przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 8.
9. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze - 45 minut
Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze organizuje się dla uczniów mających trudności w nauce, w szczególności w spełnianiu wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 8.
10. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne - 60 minut*
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizuje się dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 5.
11. Zajęcia logopedyczne - 60 minut*
Zajęcia logopedyczne organizuje się dla uczniów z zaburzeniami mowy, które powodują zaburzenia komunikacji językowej oraz utrudniają naukę. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 4.
12. Zajęcia socjoterapeutyczne - 60 minut*
Zajęcia socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym organizuje się dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 10.
*UWAGA! Godzina zajęć rozwijających uzdolnienia i zajęć dydaktyczno-wyrównawczych trwa 45 minut, a godzina zajęć specjalistycznych - 60 minut. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się prowadzenie zajęć specjalistycznych w czasie krótszym niż 60 minut, z zachowaniem ustalonego dla ucznia łącznego tygodniowego czasu tych zajęć.
13. Zajęcia z doradztwa zawodowego - kto je prowadzi i jakimi metodami?
Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz z planowaniem kształcenia i kariery zawodowej organizuje się w celu wspomagania odpowiednio uczniów lub słuchaczy w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. Zajęcia prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści.
14. Formy pomocy dla rodziców i nauczycieli
W przedszkolu, szkole i placówce pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana rodzicom uczniów i nauczycielom w formie porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń. Porady, konsultacje, warsztaty i szkolenia prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści.
15. Obowiązki szkół
Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce rozpoznają odpowiednio indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz indywidualne możliwości psychofizyczne uczniów, w tym ich zainteresowania i uzdolnienia.
Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności, w szkole - obserwację pedagogiczną, w trakcie bieżącej pracy z uczniami, mającą na celu rozpoznanie u uczniów szczególnych uzdolnień oraz trudności w uczeniu się;
16. Obowiązki przedszkoli
Prowadzi się obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna);
17. Obowiązki szkół podstawowych
W przypadku uczniów klas I-III szkoły podstawowej bada się ryzyko wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się.
18. Szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalnej
Prowadzi się doradztwo edukacyjno-zawodowe.
19. Procedury udzielania pomocy
1. Uczeń, który posiada - orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania lub opinię poradni. Uczeń wobec, którego stwierdzono istnienie specjalnych potrzeb edukacyjnych (trudności w uczeniu się, szczególnych uzdolnień)
UWAGA! Przy planowaniu udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej uwzględnienia się także zalecenia zawarte w orzeczeniach lub opiniach.
2. Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych, specjaliści udzielają niezwłocznie uczniowi pomocy w trakcie bieżącej pracy.
3. Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych, specjaliści informują wychowawcę o potrzebie udzielenia uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
4. Wychowawca informuje innych nauczycieli o sytuacji ucznia, jeśli uzna taką potrzebę.
5. Wychowawca informuje rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną.
6. Wychowawca ustala formy pomocy oraz okres ich udzielania oraz proponowany wymiar godzin.
7. Dyrektor ustala ostatecznie wymiar godzin uwzględniając godziny, które ma do dyspozycji (KN).
8. Dyrektor informuje pisemnie rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia o ustalonych dla ucznia formach, okresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiarze godzin, w sposób przyjęty w danym przedszkolu, szkole lub placówce.
9. Nauczyciele opracowują programy zajęć dla ucznia lub dla grupy uczniów.
20. Procedury ucznia posiadającego IPET bez zmian.
21. Delegowanie uprawnień
Dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki, może wyznaczyć inną niż wychowawca osobę, której zadaniem będzie planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom w przedszkolu, szkole lub placówce. Z zastrzeżeniem informowania rodziców i ustalania wymiaru godzin.
22. Dokumentowanie udzielania pomocy (propozycja)
Wychowawca prowadzi wykaz uczniów objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną
Wykaz uczniów objętych pomocą psychologiczno - pedagogiczną
Imię i nazwisko wychowawcy
klasa
rok szkolny
Lp. |
Imię i nazwisko ucznia |
Zakres pomocy |
Formy i sposoby pomocy uczniowi |
Wymiar godzin |
Formy i sposoby pomocy dla rodzica |
Podpis dyrektora |
Data |
Uwagi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23. Dokumentacja obowiązkowa
Dzienniki zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych oraz innych zajęć. Wpisuje się w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona odpowiednio uczniów lub wychowanków, indywidualny program pracy z uczniem lub wychowankiem, a w przypadku zajęć grupowych - program pracy grupy, tematy przeprowadzonych zajęć, ocenę postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy, oraz odnotowuje się obecność uczniów lub wychowanków na zajęciach.
Program zawiera:
Cele, treści, sposoby osiągania celów (metody), opis osiągnięć ucznia, ocena postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy.
Przykładowy program zajęć rozwijających uzdolnienia z języka polskiego
Cele:
1. Rozwijanie uzdolnień literacko-interpretacyjnych ucznia
2. Poszerzenie wiedzy z zakresu poetyki
3. Zdobycie kompetencji pogłębionej lektury dzieła literackiego
4. Tworzenie dojrzałych esejów interpretacyjnych
Treści:
1. Zasady pogłębionej analizy tekstu dramatycznego
2. Zasady pogłębionej analizy tekstu poetyckiego
3. Zasady pogłębionej analizy tekstu epickiego.
4. Samodzielne opracowanie przez ucznia propozycji lektur poddawanych w toku zajęć interpretacji. Lektury spoza podstawy programowej z języka polskiego.
5. Przygotowanie projektu interpretacji tekstu dramatycznego
6. Zaprezentowanie i omówienie na zajęciach interpretacji tekstu dramatycznego.
7. Przygotowanie projektu interpretacji tekstu poetyckiego
8. Zaprezentowanie i omówienie na zajęciach interpretacji tekstu poetyckiego.
9. Przygotowanie projektu interpretacji tekstu epickiego.
10. Zaprezentowanie i omówienie na zajęciach interpretacji tekstu epickiego.
11. Stworzenie przez ucznia bibliografii źródłowej wraz z komentarzem na temat procesu analizy i interpretacji tekstu literackiego.
12. Opracowanie planu poradnika „Jak interpretować teksty literackie”
13. Przygotowanie merytoryczne i graficzne poradnika.
14. Korekta przygotowanego poradnika.
15. Publiczna prezentacja poradnika.
Metody pracy: aktywne (metoda projektu edukacyjnego, burza mózgów, dyskusja)
Opis osiągnięć ucznia:
Uczeń zna pojęcia z zakresu poetyki i teorii literatury, uczeń samodzielnie dociera do źródeł, uczeń ocenia wiarygodność i poziom merytoryczny źródła, uczeń selekcjonuje i wykorzystuje funkcjonalnie informacje, uczeń tworzy esej interpretacyjny dzieła poetyckiego, epickiego i dramatycznego, uczeń dokonuje korekty merytorycznej, językowej i edytorskiej własnej pracy, uczeń merytorycznie i życzliwie odnosi się do wyników pracy kolegów.
Ocena postępów i wnioski do dalszej pracy
Cel |
Stopień realizacji celu |
Wnioski do dalszej pracy |
Rozwijanie uzdolnień literacko-interpretacyjnych ucznia
|
Cel zrealizowany |
Stymulować do dalszej samodzielnej pracy. |
Poszerzenie wiedzy z zakresu poetyki
|
Cel zrealizowany częściowo, uczniowie mają trudności z rozpoznawaniem systemów wersyfikacyjnych. |
Doskonalić umiejętności z zakresu wersologii. |
Zdobycie kompetencji pogłębionej lektury dzieła literackiego
|
Cel zrealizowany |
Zachęcanie ucznia do pisania bloga poświęconego nowościom wydawniczym |
Tworzenie dojrzałych esejów interpretacyjnych
|
Cel zrealizowany |
Zaangażowanie ucznia w pomoc koleżeńską i tworzenie materiałów dydaktycznych przydatnych ba lekcji języka polskiego |
Dalsze formy pomocy:
Kontynuacja zajęć rozwijających uzdolnienia z języka polskiego w wymiarze 0,5 godziny w tygodniu.
24. Obowiązki specjalistów
Do zadań pedagoga i psychologa w przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności:
1) prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia przyczyn niepowodzeń edukacyjnych oraz wspierania mocnych stron uczniów;
2) diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych oraz wspierania rozwoju uczniów;
3) udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb;
4) podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży;
5) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym uczniów;
6) inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych;
7) pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów;
8) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Do zadań logopedy w przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności:
1) diagnozowanie logopedyczne, w tym prowadzenie badań przesiewowych w celu ustalenia stanu mowy uczniów;
2) prowadzenie zajęć logopedycznych oraz porad i konsultacji dla uczniów i rodziców w zakresie stymulacji rozwoju mowy uczniów i eliminowania jej zaburzeń;
3) podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej we współpracy z rodzicami uczniów;
4) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności:
1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
2) gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia;
3) prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej;
4) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę;
5) współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego;
6) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
W przypadku braku doradcy zawodowego w szkole lub placówce, dyrektor szkoły lub placówki wyznacza nauczyciela, wychowawcę grupy wychowawczej lub specjalistę planującego i realizującego zadania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego.
Do zadań terapeuty pedagogicznego należy w szczególności:
1) prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się;
2) prowadzenie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym;
3) podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających niepowodzeniom edukacyjnym uczniów, we współpracy z rodzicami uczniów;
4) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Instytut Kształcenia E k o -T u r
niepubliczna placówka doskonalenia nauczycieli
- 2 -