Zagadnienia do egzaminu z przedmiotu:

Planowanie i programowanie cywilne

1. Treści i cele planowania.

Planować to inaczej układać, opracowywać, sporządzać, przygotowywać, snuć plany, projekty, czy też przewidywać, określać, organizować, zamierzać coś. Planowanie jest to wytyczanie celów organizacji i sposobów jej najlepszej realizacji. Zasadniczym celem planowania będzie więc skoordynowanie działań komórek organizacyjnych, poprzez określanie szczegółowych zadań.

2. Zasady planowania.

Wg J. Kozińskiego:

1. Zasada chronologicznej kolejności planowania i działania

2. Zasada hierarchiczności planowania

3. Zasada adekwatności planowania do aktualnych i przewidywanych warunków

4. Zasada współdziałania kompetentnych podmiotów

5. Zasada poparcia ze strony naczelnego kierownictwa

6. Zasada integracji planowania i kontroli

3. Cechy dobrego planu.

Celowość - plan jest dopasowany do celu

Elastyczność - plan powinien dopuszczać do zmian w trakcie jego realizacji

Kompletność - to branie pod uwagę wszystkich istotnych względów oraz koniecznych i niezbędnych działań, jakie mają zostać osiągnięte

Operatywność - plan powinien być łatwy w zrozumieniu

Optymalna szczegółowość - plan nie może być ani zbyt szczegółowy, ani zbyt ogólny

Perspektywiczność - umiejętność wybiegania w przyszłość

Racjonalność - plan powinien być oparty na rzetelnej wiedzy

Realność i wykonalność

Skuteczność we wdrożeniu - plan powinien zapewniać osiągnięciu celu przy minimum niepożądanych konsekwencji

Spójność (wewnętrzna zgodność)

Terminowość - określenie czasu na osiągnięcie zamierzonego celu i go dotrzymanie

4. Kryteria i rodzaje planów.

Operacyjne (od kilku miesięcy do roku) - to odpowiedź na pytanie co należy zrobić, aby zrealizować plan taktyczny (przewidywanie, sprawdzenie, plany finansowe, inwestycyjne)

Krótkoterminowe (do trzech miesięcy) - krótkie zadania do wykonania

Bieżące - codzienne lub w skali tygodnia

Taktyczne (od 2 do 5 lat) - konkretne przedsięwzięcia służące realizacji nadrzędnego celu

Strategiczne (powyżej 5 lat) - plan przyszłości, dzięki któremu o wiele łatwiej wytyczyć ścieżki postępowania i realizacji (co zamierza się osiągnąć w życiu)

5. Podstawy prawne planowania cywilnego w Polsce.

Ustawa o zarządzaniu kryzysowym z dnia 26 kwietnia 2007 rok

Ustawa o powszechnym obowiązku obrony z dnia 21 listopada 1967 roku

Ustawa o stanie wojennym (29 sierpnia), o stanie wyjątkowym (21 czerwca), o stanie klęski żywiołowej (18 kwietnia) 2002 rok!

6. Rola i znaczenie planowania i programowania.

Planowanie ma na celu określenie zagrożeń, jakie mogą wystąpić, ma nam podpowiedzieć jakimi środkami dysponujemy w sensie ludzkim, materialnym i sprzętowym. Ma również za zadanie powołać zespoły ludzi, specjalistów, określić struktury, odpowiednio je przygotować (w sensie nabycia odpowiednich umiejętności jak i wyposażenia w odpowiedni sprzęt) do wykonywania czynności ratowniczych.

7. Różnice między planowaniem cywilnym a planowaniem wojskowym.

Planowanie wojskowe to element dowodzenia polegający na decydowaniu o racjonalnym wykorzystaniu wojsk na polu walki. Uwzględnia ono procedury planowania sojuszniczego i odgrywa szczególną rolę w procesie dowodzenia oraz kierowania wojskami. Zapewnia zachowanie elastyczności działania oraz umożliwia efektywne wykorzystanie będących w dyspozycji sił i środków.

Etapy procesu planowania: Wprowadzenie ma na celu zebranie informacji na temat m.in. aktualnego przeciwnika, Orientowanie, Wypracowanie Decyzji, Opracowanie Planu działania, Aktualizacja planu (realizowane stosownie do zmiany sytuacji)

Planowanie cywilne

Etapy procesu planowania:

1. Ustalenie celów

2. zidentyfikowanie problemów

3. poszukiwanie alternatywnych rozwiązań

4. ocenianie konsekwencji

5. dokonanie wyboru

6. wdrażanie planu

7. kontrola realizacji

8. Organizacja planowania cywilnego - struktura aparatu --> planistycznego[Author:EP] .

9. Zadania planowania cywilnego.

1. Przygotowanie planów zarządzania kryzysowego

2. Przygotowanie struktur uruchamianych w sytuacjach kryzysowych

3. Zapewnienie spójności między planami z.k. a planami sporządzonymi w tym zakresie przez właściwe organy administracji publicznych, których obowiązek wykonania wynika z odrębnych przepisów

4. Przygotowanie i utrzymanie zasobów niezbędnych do wykonania zadań ujętych w planie z.k.

5. Przygotowanie rozwiązań na wypadek zniszczenia lub zakłócenia funkcjonowania infrastruktury krytycznej

6. Utrzymanie baz danych niezbędnych w procesie z.k.

10. Zadania planowania cywilnego związane z monitoringem i obrazowaniem stanu --> bezpieczeństwa[Author:EP] .

11. Cele planowania cywilnego. i

Cele planowania w ramach zarządzania kryzysowego:

1. Określanie zagrożeń, jakie mogą wystąpić

2. Powołanie zespołów ludzi, specjalistów, określanie struktury i odpowiednie jej przygotowanie do wykonania czynności ratowniczych

3. Uwzględnienie współpracy z przełożonymi i sąsiadami

4. Udzielanie informacji, jakimi środkami dysponujemy - w sensie ludzkim, materialnym i sprzętowym

5. Udzielanie wskazówek sytuacyjnych np. związanych z tym, że trzeba być przygotowanym na różne sytuacje (pogodowe, czy inne)

12. Struktura - charakterystyka trzech części Planu Zarządzania Kryzysowego.

Plan Główny

1. Charakterystyka zagrożeń oraz ryzyka ich wystąpienia, w tym dotyczących infrastruktury krytycznej, oraz mapy ryzyka i mapy zagrożeń

2. Zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego w formie siatki bezpieczeństwa

3. Zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych

Zespół przedsięwzięć (m.in.)

1. Zadania w zakresie monitorowania zagrożeń

2. Procedury reagowania kryzysowego

3. Tryb uruchamiania sił i środków

Załączniki funkcjonalne (m.in.)

1. Procedury realizacji zadań z zakresu z.k.

2. Organizacja łączności miedzy podmiotami wykonującymi zadania

3. Procedury uruchamiania rezerw państwowych

13. Etapy procesu planowania.

1. Ustalenie celów

2. zidentyfikowanie problemów

3. poszukiwanie alternatywnych rozwiązań

4. ocenianie konsekwencji

5. dokonanie wyboru

6. wdrażanie planu

7. kontrola realizacji

14. Podstawowe etapy opracowania planu reagowania --> kryzysowego[Author:EP] .

15. Procedura opracowania, aktualizacji i zatwierdzania planów zarządzania --> kryzysowego[Author:EP] .

16. Elementy procesu decyzyjnego.

1. ustalenie położenia - proces ciągłego pozyskiwania, gromadzenia, porządkowania i przetwarzania informacji

2. planowanie - ocena sytuacji kryzysowej, podjęcie decyzji, opracowanie zamiaru, planu reagowania oraz dokumentów dyrektywnych dla podległych i podporządkowanych podmiotów wykonawczych

3. stawianie zadań - przekazanie zadań wynikających z przyjętego zamiaru działania

4. kontrola - sprawdzenie efektów

Etapy procesu decyzyjnego wg Le'Chateliera

1. Wybór celu

2. Zbadanie środków i warunków determinujących wybrany cel

3. Przygotowanie środków i warunków przyjętych za potrzebne

4. Wykonanie stosownie do powziętego planu

5. Kontrola otrzymanych wyników

17. Procedura teorii decyzji.

Podejmując decyzję zadajemy podstawowe pytania:

1. Co chcę osiągnąć?

2. Jak najlepiej tego mogę dokonać w obecnych warunkach?

3. Jakie zastosować narzędzia i kiedy?

W podejmowaniu decyzji wpisana jest niepewność - jak z nią postępować?

Należy zredukować podejmowanie decyzji do logicznych, uporządkowanych kroków. Jest to podejście ATOMISTYCZNE.

Wyławiamy najistotniejsze informacje na temat:

• Następstw decyzji.

• Wiarygodności informacji.

• Potrzeb uzyskania większej liczby faktów.

• Nowych alternatyw i rozwiązań.

• Niespodziewanych przyczyn.

• Innych sposobów oceniania możliwości.

• Zgrania wyborów.

• Sposobów podejmowania działania.

Postępowanie oparte na instynkcie, zwane HOLISTYCZNYM.

Ważne:

• Traktuj podejmowanie decyzji jak proces, a nie jak zdarzenie.

• Decyzja implikuje możliwość kilku rozwiązań.

• Nie polegaj jedynie na oczywistych faktach, posługuj się także intuicją.

• Każdą decyzję podejmuj tak, jakbyś był właścicielem firmy.

• Określaj ryzyko i ustalaj ograniczenia.

18. Zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych - --> zasady[Author:EP] .

19. Systemy infrastruktury krytycznej.

• Systemy zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa

• Systemy łączności

• Systemy sieci teleinformatycznych

• Systemy finansowe

• Systemy zaopatrzenia w żywność

• Systemy zaopatrzenia w wodę

• Systemy ochrony zdrowia

• Systemy transportowe

• Systemy ratownicze

• Systemy zapewniające ciągłość działania administracji publicznej

• Systemy produkcji składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych

20. Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej.

Ochrona infrastruktury krytycznej polega na zapobieganiu zagrożeniom, ograniczaniu ich skutków i szybkim podejmowaniu działań naprawczych w celu zapewnienia ciągłości funkcjonowania systemów i obiektów infrastruktury krytycznej. Realizowana jest w następujących etapach:

- przygotowanie wykazu infrastruktury krytycznej

- analizę ryzyka zagrożeń dla tej infrastruktury

- przygotowanie wykazu zasobów do ochrony infrastruktury krytycznej

- wyznaczenie działań realizowanych w sytuacjach zagrożeń

- wyznaczenie działań odtwarzających infrastrukturę krytyczną

- określenie kanałów komunikacji ze stronami trzecimi

Działaniom tym służy Narodowy Program Ochrony Infrastruktury krytycznej (podlega aktualizacji nie rzadziej niż co dwa lata). Precyzuje on:

- priorytety i standardy w zakresie funkcjonowania infr. Krytycznej

- organy odpowiedzialne za jej ochronę

- kryteria uznania danej infrastruktury za krytyczną

Za przygotowanie programu odpowiada Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa

21. System zarządzania kryzysowego.

System zarządzania kryzysowego przeznaczony jest do zapobiegania sytuacjom kryzysowym, przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowania w przypadku ich wystąpienia oraz odtwarzania infrastruktury lub przywracania jej pierwotnego charakteru

Zadania systemu:

• Ocena zagrożeń wynikających z zaistniałych sytuacji kryzysowych

• Skuteczne reagowanie w tych sytuacjach

• Planowanie użycia sił militarnego i niemilitarnego podsystemu bezpieczeństwa

• Prowadzenie monitoringu, informowanie o rozwoju sytuacji

22. Podmioty uczestniczące w zarządzaniu kryzysowym.

• Rada Ministrów,

• Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta

• Starosta

• Wojewoda

ZROBIĆ

ZROBIĆ

ZROBIĆ

ZROBIĆ

ZROBIĆ

---