Laboratorium obróbki cieplnej

Imię i nazwisko:		Wydział:	Kierunek:	Semestr:	Grupa:
Aleksandra Mizerka		BMiZ	ZiIP	4	ZP2
Ćw. nr 1	Temat:	Hartowność. Obróbka cieplna stopów żelaza.

1.Badanie hartowności stali metodą Jominy'ego:

Charakter materiału	Zawartość pierwiastków [%] (dla średniego składu)
		C	Cr	Mn	Si	Mo	Ni
Stal 45	0,46	0,15	0,65	0,27	0	0,15

Parametry procesu:

• austenityzowanie w 850ºC

• czas procesu: 25 min.

• chłodzenie wodą

• rodzaj obróbki: hartowanie od czoła

Wartości pomiaru twardości w zależności od odległości od czoła próbki:

x [mm]	HRC	x [mm]	HRC
0,5	57	6	52
1	58	8	48
2	53	11	50
3	57	13	50
4	53	16	44
5	54	18	36

Wykres twardości

2.Metoda obliczeniowa Grossmanna

- założona wielkość ziarna „6”

- współczynnik intensywności chłodzenia H = 6,0

Wartości obliczone przez komputer:

a) idealna średnica

D = 6,26mm

b) odczytane współczynniki korygujące dla założonych zawartości dodatków stopowych i zanieczyszczeń:

K_Cr = 1,19

K_Mm = 3,08

K_Mo = 1,0

K_Ni = 1,14

KSi =1,2

Średnica idealna stali wynosi: Di = 31,35mm

Idealna średnica krytyczna z uwzględnieniem wpływu dodatków stopowych: Ds = 27,2mm

Średnica rzeczywista: Dr = 27,23mm

Porównanie wartości średnic dla największych i najmniejszych zawartości dodatków stopowych:

Charakter materiału	Najniższa zawartość pierwiastków [%]
		C	Cr	Mn	Si	Mo	Ni
Stal 45	0,46	0,0	0,5	0,17	0,0	0,0

Wartość idealnej średnicy krytycznej z uwzględnieniem wpływu dodatków stopowych: Di = 18,35mm

Wartość średnicy rzeczywistej: Dr = 14,5mm

Charakter materiału	Najwyższa zawartość pierwiastków [%]
		C	Cr	Mn	Si	Mo	Ni
Stal 45	0,46	0,3	0,8	0,37	0	0,3

Wartość idealnej średnicy krytycznej z uwzględnieniem wpływu dodatków stopowych: Di = 52,35mm

Wartość średnicy rzeczywistej: Dr = 47,73mm

3.Poza pomiarem hartowności wykonano także obróbkę cieplna dwóch próbek:

Gatunek materiału	Rodzaj obróbki	Temp. procesu [ºC]	Czas procesu [min]	Wartość średnia [HRC]
Stal 45	Hartowanie	850	25	57
		Wysokie odpuszczanie	520	10	38
	Stal ŁH 15	Hartowanie	850	25	65
		Wysokie odpuszczanie	520	10	44

4. Wnioski:

Stale stopowe są mniej odporne na odpuszczanie, uzyskują również mniejszą wartość twardości HRC po hartowaniu. Chłodzone są w oleju, by zmniejszyć szybkość chłodzenia, a co za tym idzie, uniknąć naprężeń hartowniczych i pęknięć powstałych w wyniku większej objętości martenzytu od austenitu.

---