FORMY OCHRONY PRZYRODY
Parki narodowe
Park narodowy obejmuje obszar chroniony wyróżniający się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodniczymi, społecznymi, kulturowymi i wychowawczymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu.
Parki krajobrazowe
Park krajobrazowy jest obszarem chronionym ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a celem jego utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnienie tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.
Obszary chronionego krajobrazu
Obszar chronionego krajobrazu obejmuje wyróżniające się krajobrazowe tereny o różnych typach ekosystemów. Zagospodarowanie tych systemów powinno zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych.
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy wyznacza się w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego, dla zachowania jego wartości estetycznych.
Rezerwaty przyrody
Rezerwat przyrody jest obszarem obejmującym zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemy, określone gatunki roślin i zwierząt, elementy przyrody nieożywionej, mające istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych bądź krajobrazowych.
rezerwaty ścisłe
rezerwaty częściowe
Użytki ekologiczne
Użytki ekologiczne są to zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk, jak: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne „oczka wodne", kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, płaty nie użytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamienie.
Społeczne ostoje przyrody
„Społeczna" ostoja przyrody, to obszar stanowiący własność organizacji społecznej, przeznaczony przez nią na cele ochrony przyrody. Może to być także obszar będący w wieczystej dzierżawie lub bezterminowym użytkowaniu organizacji społecznej, pod warunkiem wyrażenia na to zgody przez właściciela terenu lub jego upoważnionego przedstawiciela. Społeczne ostoje przyrody mogą tworzyć organizacje, które od co najmniej trzech lat posiadają osobowość prawną jako stowarzyszenia lub fundacje zarejestrowane w Polsce, a ochrona przyrody stanowi jeden z ich głównych celów statutowych.
Pomniki przyrody
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami wyróżniającymi je wśród innych tworów, a w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych i obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie.
Stanowiska dokumentacyjne
Stanowiskami dokumentacyjnymi przyrody nieożywionej są wyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do udostępnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych oraz fragmenty eksploatowanych i nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych.
Ochrona gatunkowa roślin i grzybów
(Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 roku)
Ochrona gatunkowa ma na celu zabezpieczenie dziko występujących roślin i grzybów, a w szczególności gatunków rzadko występujących, endemicznych lub zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, jak też zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. Obejmuje ona ochronę ścisłą i ochronę częściową.
Natura 2000
Europejska sieć ekologiczna Natura 2000 jest najbardziej kompleksową, najlepiej przygotowaną pod względem przyrodniczym, ustawodawczym i politycznym siecią obszarów cennych, mająca na celu zachowanie szeroko rozumianego dziedzictwa przyrodniczego Europy, w tym zapewnienie trwałej egzystencji ekosystemom, przy konieczności współdziałania wielu instytucji, uzyskania społecznej akceptacji oraz mobilizacji środków finansowych.
Podstawy sieci NATURA 2000:
Dyrektywa Ptasia (79/409/EWG) z 1979 r. - dyrektywa o ochronie dziko żyjących ptaków, w tym listy gatunków ptaków
Dyrektywa Siedliskowa (92/43/EWG) z 1992 r. - dyrektywa o ochronie naturalnych siedlisk oraz dziko żyjącej fauny i flory, w tym listy gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych
Rezerwaty biosfery
Rezerwaty biosfery są to obszary przyrodnicze lądowe, nabrzeżne i wodne, w różnych regionach bioklimatycznych świata, zawierające ekosystemy naturalne i mało zmienione, reprezentatywne dla głównych biomów kuli ziemskiej.