Inteligencja

Najlepiej zbadana w sensie psychometrycznym zdolność umysłowa człowieka. Dziś rozróżnia się różne inteligencje, na tę różność są też różne koncepcje. Zdolności to różnice indywidualne, które sprawiają, że przy jednakowej motywacji i uprzednim przygotowaniu poszczególni ludzie osiągają niejednakowe rezultaty w nauce i w działaniu. O zdolnościach mówi aktualny stan oraz prędkość uczenia.

Znaczenia zdolności:

• możliwości potencjalne - co by było, gdyby od poczęcia spełniano optymalne warunki rozwoju (typ A - capacities)

• możliwości rzeczywiste - do czego człowiek jest zdolny w rzeczywistości, jeśli spełnione są optymalne warunki (typ B - abilities)

• zdolności przejawiające się w konkretnej sytuacji (typ C - performance)

Prowadzone badania pokazały, że inteligencja zależna jest od rasy i płci, co wzbudziło spore kontrowersje i ogromne dyskusje.

Grupy zdolności:

• zdolność do uczenia się na podstawie własnych doświadczeń

• zdolność przystosowania się do środowiska

• zdolność metapoznawcza - rozeznanie we własnych procesach poznawczych i zdolność ich kontrolowania - refleksyjność, niejdnostronność

Koncepcja inteligencji wg Raymonda Cattella:

GF - inteligencja płynna

• zależy od genotypu

• opiera się na fizjologii mózgu

GC - inteligencja skrystalizowana

• wynik doświadczeń i uczenia się

• jest przeniknięta GF

Inteligencja rozwija się najbardziej do 20 roku życia, potem następuje plateau (najlepszy stan), a po 35. roku życia sprawność opada.Biologiczne aspekty inteligencji: szybkość przesyłania impulsów nerwowych, niezawodność, wydajność energetyczna mózgu - skrócenie reakcji, mniej błędów.

Pomiar inteligencji - Pierwsze testy inteligencji - Alfred Biret we Francji - aby zdiagnozować dzieci z opóźnieniem umysłowym. Stanowiły je (testy) rozmaite zadania dopasowane do danego wieku.

 dla dzieci

Test Wechslera - dla dzieci i dla dorosłych

 odchylenie standardowe, cokolwiek by to nie znaczyło

Iloraz inteligencji - liczbowa charakterystyka wynikająca z porównania wyniku danej osoby z wynikiem średnim, jaki otrzymują osoby w jej wieku za rozwiązanie tego testu.

Test Wechslera - składa się z testu werbalnego i niewerbalnego. Suma ilorazów połówkowych. Zadania niewerbalne są na czas. Liczą się również dodatkowe spostrzeżenia obserwatora. Niższy wynik w zadaniach werbalnych może świadczyć o zaniedbaniach w domu, natomiast myślenie, które za tym stoi może być dobre.

Test Ravena - 20 minut na 60 pytań.

Inteligencja - 50% genotypu, 50% środowiska, lub (inna koncepcja) 50% genotypu, 20% warunki prenatalne, 30% środowiska.

Standaryzacja - takie same zadania

Normalizacja - dopasowanie do wieku

Trafność - mierzy to, co ma mierzyć (zewnętrzna - np. zbieżność z wynikami w szkole)

Konwergencyjność - 1 możliwy dobry wynik w pytaniu

Dywergencyjność - więcej dobrych wyników

---