Ćwiczenia, III rok, 2009/2010
Czym jest teoria literatury?
S. Skwarczyńska, Miejsce teorii literatury wśród innych dyscyplin literaturoznawczych, w: tejże, W orbicie literatury, teatru, kultury naukowej, Warszawa 1985 lub w: Problemy wiedzy o kulturze. Prace dedykowane Stefanowi Żółkiewskiemu, pod red. A. Brodzkiej, M. Hopfinger, J. Lalewicza, Wrocław 1986
J. Culler, Teoria literatury, Warszawa 1998 i wyd. nast., [rozdz. 1: Co to jest teoria?].
Literatura a język (teoria języka artystycznego)
L. Spitzer, Językoznawstwo a historia literatury, w: K. Vossler, L. Spitzer, Studia stylistyczne, wybór i oprac. M. R. Mayenowa, R. Handtke, Warszawa 1972 lub w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, t. 1, Kraków 1976.
R. Jakobson, Co to jest poezja?, w: Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948. Wybór materiałów , pod red. M. R. Mayenowej, Warszawa 1966 lub w: tegoż, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism. Wybór i red. naukowa M. R. Mayenowa, Warszawa 1989, t. 2.
J. Lotman, O znaczeniach we wtórnych systemach modelujących, "Pamiętnik Literacki" 1960, z. 1 lub w: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów "Pamiętnika Literackiego", pod red. M. Głowińskiego i H. Markiewicza, t. 1, Wrocław 1977; także pt. Problem znaczenia w tekście artystycznym, w tegoż, Struktura tekstu artystycznego, Warszawa 1984.
R. Ohmann, Literatura jako akt, w: "Pamiętnik Literacki" 1980, z. 2 lub w: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów "Pamiętnika Literackiego", t. 2, pod red. K. Bartoszyńskiego, M. Głowińskiego, H. Markiewicza, Wrocław 1988.
Materiał do II kolokwium:
Teoria dzieła literackiego
R. Ingarden, Szkice z filozofii literatury, Łódź 1947, wyd. 2 Kraków 2000 [rozdz.: Dwuwymiarowa budowa dzieła sztuki literackiej, Schematyczność dzieła literackiego]; toż ze skrótami w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006.
M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego, Warszawa 1970 [rozdz. I: Polifoniczna powieść Dostojewskiego i jej interpretacja w literaturze krytycznej; rozdz. III: Idea w dziele Dostojewskiego].
R. Barthes, Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań, w: "Pamiętnik Literacki" 1968, z. 4 lub w: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów "Pamiętnika Literackiego", pod red. M. Głowińskiego i H. Markiewicza, Wrocław 1977 lub w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006.
U. Eco, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, Warszawa 1973 i wyd. nast. [rozdz. Poetyka dzieła otwartego].
Dialogowość i intertekstualność literatury
M. Bachtin, Słowo w powieści, w tegoż: Problemy literatury i estetyki, Warszawa 1982 [cz. I Współczesna stylistyka i powieść, cz. II Słowo w poezji i słowo w powieści].
M. Głowiński, O intertekstualności, "Pamiętnik Literacki" 1980, z. 4 lub w: Nowe problemy metodologiczne literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego, Kraków 1992; także w tegoż, Poetyka i okolice, Warszawa 1992 lub w: Intertekstualność, groteska, parabola. Szkice ogólne i interpretacje, Kraków 2000 (Prace wybrane M. Głowińskiego, t. 5).
Autor dzieła literackiego
Lektury obowiązkowe
A. Okopień-Sławińska, Semantyka "ja" literackiego ("Ja" tekstowe wobec "ja" twórcy), w tejże, Semantyka wypowiedzi poetyckiej. (Preliminaria), Wrocław 1985 i wyd. nast. lub w: "Teksty" 1981, nr 6; także w: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1986.
R. Barthes, Śmierć autora, "Teksty Drugie" 1999, nr 1-2 lub w: w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006.
M. Czermińska, Wygnanie i powrót. Autor jako problem badań literackich, w: Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury, red. M. Lubelska, A. Łebkowska, t. 1, Kraków 1993.
Odbiór literatury
R. Ingarden, Szkice z filozofii literatury, Łódź 1947, wyd. 2 Kraków 2000 [rozdz.: Dzieło literackie i jego konkretyzacje]. - - - M. Głowiński, O konkretyzacji, w tegoż, Style odbioru. Szkice o komunikacji literackiej, Kraków 1977 lub w tegoż, Dzieło wobec odbiorcy. Szkice z komunikacji literackiej, Kraków 1998 (Prace wybrane M. Głowińskiego, t. 3).
W. Iser, Apelatywna struktura tekstów. Nieokreśloność jako warunek oddziaływania prozy literackiej, tłum. M. Kłańska, "Pamiętnik Literacki" 1980, z. 1 lub w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, t. 4, cz. 1, Kraków 1992. Także jako Apelacyjna struktura tekstów. Niedookreślenie jako warunek oddziaływania prozy literackiej, tłum. W. Bialik, w: Współczesna myśl literaturoznawcza w RFN. Antologia, wybór, oprac. i wstęp H. Orłowski, Warszawa 1986 lub w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006.
Interpretacja
P. Ricoeur, Zadanie hermeneutyki, [w:] tegoż, Język, tekst, interpretacja, Warszawa 1989
J. Sławiński: Uwagi o interpretacji, w: Próby teoretycznoliterackie, Warszawa 1992, wyd. 2 Kraków 2000 (Prace wybrane J. Sławińskiego, t. 4) lub w: Interpretacja dzieła, pod red. M. Czerwińskiego, Wrocław 1987. - J. Sławiński: Miejsce interpretacji, "Teksty Drugie" 1995, nr 5 lub w tegoż, Próby teoretycznoliterackie, wyd. 2: Kraków 2000 (Prace wybrane J. Sławińskiego, t. 4).
Pozostały materiał, który będzie częściowo omówiony w trakcie ćwiczeń, a częściowo zostanie przygotowany do egzaminu przez Studenta:
E. D. Hirsch, Interpretacja obiektywna, "Pamiętnik Literacki" 1977, z. 3.
Wartościowanie literatury
M. Nussbaum, Czytać aby żyć, "Teksty Drugie" 2002, nr 1-2.
T. S. Eliot, Literatura a religia, w: Nowa Krytyka. Antologia, wybór H. Krzeczkowski, wstęp i oprac. Z. Łapiński, Warszawa 1983.
S. Sawicki, Sacrum w literaturze, "Pamiętnik Literacki" 1980, z. 3; "Roczniki Humanistyczne" 1980, z. 1 lub w tegoż, Poetyka, interpretacja, sacrum, Warszawa 1981; także w: Sacrum w literaturze, Lublin 1983 lub w: Problemy teorii literatury, oprac. H. Markiewicz, Seria 3, Wrocław 1988.
Historyczność literatury (teoria zmiany literackiej)
F. Vodička, Historia literatury. Jej problemy i zadania, "Pamiętnik Literacki" 1969, z. 3 lub w: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów "Pamiętnika Literackiego", pod red. M. Głowińskiego i H. Markiewicza, Wrocław 1977; także w: Teoria badań literackich za granicą. Antologia, wybór S. Skwarczyńska, t. 2, cz. 3, Kraków 1974.
H. R. Jauss, Historia literatury jako prowokacja, Warszawa 1999. (szkic tytułowy); toż skrócone pt. Historia literatury jako wyzwanie rzucone nauce o literaturze, "Pamiętnik Literacki" 1984, z. 4.
T. Walas, Czy jest możliwa inna historia literatury?, Kraków 1993 [cz. I: Horyzont metodologiczny: przeciw historii. Ku historii nowej].
A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006
J. Culler, Teoria literatury, tłum. M. Bassaj, Warszawa 1998 i wyd. nast.
R. Wellek, A. Warren, Teoria literatury, tłum. pod red. M. Żurowskiego, Warszawa 1970 i wyd. nast.
R. Wellek, Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wybór i przedmowa H. Markiewicza, Warszawa 1979.
Do egzaminu w sesji obowiązuje:
1) znajomość wszystkich podanych wyżej artykułów naukowych (tych omawianych na zajęciach i kilku na zajęciach nie omówionych)
2) orientacja w głównych problemach teorii literatury, wskazanych w wykazie i omawianych w trakcie przekrojowych zajęć powtórzeniowych (na podstawie własnej lektury artykułów, ćwiczeń i własnej pracy z podręcznikami).
3) podstawowe wiadomości o pięciu głównych metodologiach teorii literatury: fenomenologii, strukturalizmie, semiotyce, hermeneutyce, intertekstualności, koncepcji Bachtina (na podstawie odpowiednich fragmentów podręczników i przekrojowych ćwiczeń powtórzeniowych).
|