Rozwój mowy dziecka

• Mowa - warunki rozwoju mowy człowieka

1. Genetyczne wyposażenie - wpływ czynnika genetycznego obserwowany jest w przypadku zaburzeń rozwoju mowy i sprawności językowej (rodziny w których występują specyficzne zaburzenia mowy) a także badania dzieci adoptowanych -wczesny rozwój sprawności językowej zdaje się być w większym stopniu uwarunkowany genetycznie niż środowiskowo, także w eksplozji gramatyki (ok. 2 rż) istotną rolę odgrywa prawdopodobnie ekspresja genów. Czynniki genetyczne prawdopodobnie w dużym stopniu wyznaczają sposób kształtowania się mózgu językowego podczas całego procesu przyswajania mowy.

2. zanurzenie w języku (kąpiel w morzu słów ) - czyli wczesne, stałe i systematyczne doświadczenia językowe - słuchanie mowy, konfrontowanie mowy (wypowiedzi dorosłych) z doświadczeniem, konieczność mówienia, wypowiadania się, komunikowania.

Kształtowanie się narządów i funkcji mowy w okresie prenatalnym

WIEK DZIECKA (w łonie matki)	PRENATALNY ROZWÓJ MOWY
7 tydzień	tworzą się połączenia mięśniowo nerwowe; najbardziej aktywna jest górna warga;
12 tydzień	- podciąganie i podnoszenie górnej wargi;
14 tydzień	- pracują mięśnie fonacyjne i oddechowe;
17 tydzień	uwypuklanie i wysuwanie warg do przodu; stopniowe ssanie;
3 miesiąc	ukształtowane struny głosowe gotowość do płaczu; pierwsze połykanie wód płodowych; wrażliwość zmysłu smaku; pierwsze uczucie głodu; spontaniczne ruchy klatki piersiowej;
6 miesiąc	dziecko dobrze słyszy dźwięki z otoczenia;

Dostrajanie się i włączanie obwodów nerwowych biorących udział w percepcji mowy w języku ojczystym -okres płodowy, noworodkowy i nadal. do ok. 6mies. życia dziecka trwa w pełni - a później stopniowo słabnie fenomen tzw. szerokiego zakresu percepcji języka i gotowości wymawiania fonemów - niemowlę jest obywatelem całego świata, bez względu na przynależność etniczną i kraj pochodzenia. Najpierw zanika zdolność rozróżniania obcych samogłosek, później ok. 1 rż zdolność rozróżniania obcych spółgłosek. Utracie tej towarzyszy stopniowy wzrost wrażliwości na głoski własnego języka.

Według L. Kaczmarka rozwój mowy czynnej można podzielić na etapy:

• okres melodii (od urodzenia do 1 roku życia),

• okres wyrazu (od 1 do 2 roku życia),

• okres zdania (od 2 do 3 roku życia),

• okres swoistej mowy dziecięcej (od 3 do 7 roku życia),

• okres mowy dojrzałej

---