Psychologia rodziny- wykład 2011-11-22

Wskaźniki w bezpośrednim kontakcie.

Osoby Tworzące podsystem siadają blisko siebie. Mają też skłonność do spoglądania na siebie. Osoby tworzące podsystem przychodzą razem na spotkania.

EKWIFINALIZM- oznacza, że identyczne warunki końcowe można osiągnąć różnie i przy różnych warunkach wyjściowych.

S1

S2

EFEKT

S3

S4

EKWIPOTENCJALNOŚĆ- zasada, zgodnie z którą z tego samego stanu początkowego mogą wynikać różne skutki

E1

S E2
E3

E4

Są one nazywane w psychologii zasadą różnych dróg- tzn. że nie ma prostych zależności pomiędzy przyczyną, a skutkiem.

Ekwifinalizm. Wychodząc z różnych rodzin można osiągnąć ten sam poziom szczęścia- warunki wyjściowe nie ograniczają. Różnymi drogami można dojść do tego samego szczęścia

Ekwipotencjalność- osoby pochodzące z tych samych warunków, mogą osiągnąć różny poziom efekt końcowy.

Dwa rodzaje zmian (cybernetycznych):

• Zmiana pierwszego stopnia/rzędu- zmieniają się właściwości osób tworzących rodzinę; zmieniają się parametry jednostek tworzących rodzinę. Natomiast struktura systemu i reguły jego funkcjonowania nie ulegają zmianie. Są to zmiany w jednostkach. Zmiany te mają charakter ciągły.

• Zmiana drugiego stopnia- zmiany jakościowe- są to zmiany reguł rządzących strukturą systemu, lub jego porządkiem wewnętrznym. Zmiany te mają charakter skokowy. Są nagłe i duże.

Rozróżnienie jest ważne z punktu widzenia oddziaływań terapeutycznych.

Do tej pory analizowaliśmy rodzinę jako system tu i teraz. Rodzina jest systemem zmieniającym się w czasie. Wtedy analizujemy dynamikę życia rodzinnego i naturalne procesy rozwojowe rodziny, czyli tak zwany cykl życia rodzinnego.

Fazy zostały wyodrębnione ponieważ rodzina musi zrealizować zadani rozwojowe związane z daną fazą, jeśli nie są przez rodzinę realizowane, w rodzinie pojawiają się zaburzenia. Mogą przyjąć postać objawów chorobowych u któregoś z członków rodziny.

W rodzinie czas przebiega linearnie i cyrkularnie ( w większości rodzin powtarzają się te same etapy).

Podejście trans-generacyjne- między pokoleniowe- na to co dzieję się w rodzinie tu i teraz ma wpływ to co działo się w poprzednich pokoleniach. Jeśli moja rodzina w przeszłości nie poradziła sobie z jakimś problemem, to jest on przekazywany z pokolenia na pokolenie, dopóki ktoś sobie z nim nie poradzi. Czyli warto inwestować siły i trud w rozwiązywanie problemów. Nawet jeśli opuszczam rodzinę, zabieram te problemy.

t

Cykl życia jednej rodziny :

1. Faza narzeczeńska.

Okres, w życiu człowieka, w którym ludzie poznają się i podejmują decyzję o doborze partnera. Decyzja o wyborze małżonka jest tylko w części świadoma (do końca nie wiemy dlaczego ktoś wydaje się nam atrakcyjny), natomiast w części oparta jest na uczuciach, na atrakcyjności (w tym seksualnej). Wybór partnera jest wolny w dzisiejszych czasach, ale jest on jednak ograniczony. Jest ograniczona socjologicznym polem wyboru. Wybieramy, tylko spośród tych osób z którymi mieliśmy kontakt. Jesteśmy ograniczeni przestrzenią geograficzną, uwarunkowaniami kulturowymi, wykształceniem, status społeczny. Ludzie wiążą się z ludźmi podobnymi do siebie pod względem, pochodzenia, wykształcenia, przekonań religijnych, statusu majątkowego. Wybór ogranicza psychologiczne pole wyboru- oznacza ono, że każdy człowieka ma swój specyficzny filtr psychologiczny, który wywiera wpływ na dokonany wybór. Atrakcyjna może być osoba, która posiada cechy posiadane przez osoby znaczące i znane nam w dzieciństwie. Inni twierdzą, że przeciwstawne cechy. WAŻNE, aby decyzja dotycząca wyboru partnera była decyzją rozłożoną w czasie oraz, aby do ostatniego momentu (zawarcia związku małżeńskiego) osoby faktycznie miały możliwość decydowania. Natomiast pewne zachowania mogą tę wolność ograniczać, lub nawet uniemożliwiać: publiczne ujawnienie związku, rozpoczęcie współżycia seksualnego. Przy dokonywaniu wyboru ważna jest dojrzałość osób chcących wstąpić w związek małżeński. Dwuaspektowe spojrzenie na dojrzałość. Na jakim poziomie dojrzałości jest osoba. Ważne jest też czy się zmieniają.

[Dojrzałość dwóch panów była taka sama. Jednak po roku okazuje się, że drugi pan ma większą tendencję do zmieniania się na dobre. Lub po roku może mieć coraz więcej problemów w relacjach z innymi, i ze samym sobą.]

Równie ważna jest dojrzałość partnera jak i dojrzałość własna.

Dojrzałość:

• Prawna- jest to wiek, w którym w danym państwie można zawrzeć związek małżeński. Ten wiek jest uregulowany przepisami prawnymi, obowiązującymi w danym państwie.

• Ekonomiczna- oznacza osiągnięcie samodzielności materialnej. Ważne żeby osoba do niej dążyła.

• Fizyczna- zdolność organizmu do podjęcia zadań związanych z małżeństwem

• Seksualna- zdolność, do współżycia seksualnego i wydania na świat potomstwa. Dwa trendy w dzisiejszych czasach: systematycznie obniża się wiek, w którym dorastający ludzie podejmują współżycie. Masowa kultura, hormony, którymi karmione są tuczniki, których mięso jemy, ocieplenie klimatu. Drugi trend. Samodzielność ekonomiczną uzyskuje się coraz później. Dojrzałość ekonomiczną człowiek uzyskuje ok. 30 roku życia. Linie dojrzałości ekonomicznej i seksualnej krzyżują się.

• Psychiczna:

• Właściwa identyfikacja płciowa

• Zdolność do dojrzałej miłości

• Samodzielność myślenia i działania: oznacza umiejętność podejmowania decyzji i brania za nich odpowiedzialności, samodzielnie, nie pod presją innych osób i nie w zależności od innych osób, ale korzystając z ich rad, mądrości i doświadczenia. Zależność, odrzucenie autorytetów, może być formą niesamodzielności.

• Zdolność do samoświadomości- umiejętność wglądu. Umiejętność zrozumienia motywów własnego działania. Umiejętność określenia w życiu tego za co odpowiadam i na co mam realny wpływ, oraz umiejętność określenia tego za co w życiu nie odpowiadam i na co nie mam żadnego wpływu. Oznacza to, że mogę w życiu brać odpowiedzialność, tylko na to na co mam wpływ. Natomiast nie mogę być odpowiedzialny za sprawy, na które nie mam żadnego wpływu. Ludzie są nad-odpowiedzialni.

• Faza małżeńska bez dzieci

• Faza małżeńska z dziećmi

• Faza rodziny z adolescentem (13-21 lat)

• Faza rodziny z dziećmi opuszczającymi dom

• Faza pustego gniazda

• Starzenie się rodziców i ich śmierć

2

---