Postępowanie administracyjne w+ćw 7,10.03.05
W Właściwość organów administracji publicznej
Przepisy w kpa o właściwość mają charakter bezwzględnie obowiązujący.
Założenia systemu właściwości organów administracji:
-organy wyższego stopnia (mają władzę nad organami niższego stopnia)
-organy naczelne (stoją na czele pionu adm)
Organem wyższego stopnia nad j.s.t to SKO (Samorządowe Kolegium Odwoławcze), które ma charakter sądów. Organy samorządowe nie są ustawione w hierarchii tzn. gminy nie podlegają powiatom. SKO wprowadzono w 1990r:
-organ urzędniczy, do którego można składać odwołania od poszczególnych uchwał samorządu
-wydaje orzeczenia, decyzje
-nie sprawuje nadzoru, tylko w sytuacjach odwołania
wojewoda nadzór ma właściwy minister w konkretnych sprawach
organem wyższego stopnia jest minister spraw wewn i adm
organy naczelne: ministrowie, PRM
Właściwości poszczególnych organów:
miejscowa-wskazuje organ właściwy ze względu na terytorium jednostki
rzeczowa-określenie spraw przedmiotowo, którymi organ się zajmuje
Każdy organ musi mieć określoną precyzyjnie właściwość miejscową i rzeczową.
Spór pozytywny-2 organy uważają się za właściwe w danej sprawie
Spór negatywny-żaden organ nie uważa się za właściwy w danej sprawie
Spory między adm rządową i samorządową
Między organami j.s.t. właściwy do rozstrzygania sporu jest Sąd Administracyjny. Wyrok sądu jest przesądzający.
Spór między wojewodami
Minister wyznacza właściwego wojewodę
Spór między adm zespoloną
Rozstrzyga właściwy minister
Adm zespolona może być pod przewodnictwem starosty, z reguły jednak jest to wojewoda
Wyłączenie pracownika lub organu z postępowania administracyjnego
A. wyłączenie pracownika ze względu na osobisty stosunek do sprawy
1. jeżeli on sam jest stroną sprawy
2. jeżeli jest w stosunku prawnym np. z wnioskodawcą
3. jeżeli pracownik pozostaje w stosunkach rodzinnych -krewnych i powinowatych do II stopnia
automatyczne wyłączenie:
4. adopcja-instytucja przysposobienia
5. jeżeli był świadkiem jakiegoś zdarzenia bezpośrednio
6. pracownik, który brał udział w postępowaniu w I instancji, a potem awansował do II instancji
7. załatwianie spraw swoich bezpośrednich zwierzchników
Pracownik powinien się sam wyłączyć i złożyć oświadczenie szefowi.
-na żądanie strony lub z urzędu -wyłączenie bezpośrednio przez przełożonego, jeżeli istnieją wątpliwości co do bezstronności pracownika
B. wyłączenie organu
1. jeżeli załatwia się sprawę kierownika tego urzędu, gdy dotyczy ona spraw wyjątkowych, SKO wyznacza urząd
Po co są wyłączenia?
Aby wykluczyć sytuacje rzutujące negatywnie na oceny społeczeństwa co do sposobu załatwiania danej sprawy. Administracja powinna być obiektywna, rzetelna. Chodzi o uwolnienie adm od jakichkolwiek podejrzeń.
ĆW Spory o właściwość
Art. 22. § 1. Spory o właściwość rozstrzygają:
1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków okreslonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu- sąd administracyjny,
2) międzu kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu własnym lub w imieniu starosty- starosta,
3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 - wojewoda,
4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
5) (skreslony),
6) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
7) między wojewodą a organami administracji niezespolonej - minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą,
8) między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1-4, 6 i 7- wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
9) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.
§ 2. Spory o właściwość między organami samorządu terytorialnego a terenowymi organami administracji rządowej rozstrzyga sąd administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić:
1) strona
2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze
3) minister właściwy do spraw administracji publicznej,
4) minister własciwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny.
5) Rzecznik Praw Obywatelskich;
Rozstrzyganie spraw dotyczących praw i obowiązków obywateli leży w gestii:
-organów administracji
-sądów
Jeżeli dana sprawa wraca ponownie do organu to dochodzi to tzw. sporu kompetencyjnego
Zazwyczaj spory rozstrzyga organ wyższego stopnia: art.22 § 1
spór adm samorządowej-właściwy sąd administracyjny
spór organów adm rządowej i samorządowej-sąd administracyjny
nad organami samorządowymi stoi SKO
art.22 § 1 pkt 9 i art. 22 § 2 -przepisy te są ze sobą w konflikcie-świadczy to o niespójności prawa polskiego. Trzeba ustalić, który przepis jest ogólny, a który szczególny. Zasady: szczególny ponad ogólnym, nowszy ponad starszym
W jakiej formie należy rozstrzygać spór o właściwość?
-organ wyższego stopnia wydaje decyzje na piśmie -wskazuje organ właściwy
-sąd administracyjny wydaje postanowienie (przysługuje zażalenie) lub wyrok-są to czynności formalne
art. 22 § 3 - kto może wystąpić z wnioskiem do sądu
Dobre są przepisy o charakterze ogólnym, nie kazuistycznym-niezbyt szczegółowym
Wyłączenie pracownika lub organu
Pracownik lub organ nie mogą wydać rozstrzygnięcia w sprawie i brać udziału w postępowaniu, jest jednak wyjątek:
-ze względu na sprawy nie cierpiące zwłoki, ze względu na ważny interes strony, sprawy ważne, gdy przemawia za tym interes społeczny (związane z zabezpieczenie zdrowia lub życia ludzkiego)
1. wyłączenie pracownika art. 24
a. z urzędu (obligatoryjnie-art. 24 § 1 pkt 1,2)
Art. 24. § 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie:
1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,
2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
-może przebiegać bez wiedzy przełożonego, jeżeli pracownik był wcześniej w innym urzędzie i się daną sprawą już zajmował
-jeżeli jest w relacji z petentem
-nie może załatwiać swojej własnej sprawy
-jeżeli pracownik pozostaje w stosunku prawnym, który może mieć wpływ na decyzję (np. nacisk-pracownik dłużnikiem strony)
-jeżeli pracownik pozostaje w stosunkach rodzinnych-krewnych i powinowatych do II stopnia
np.rodzice a brat -1 stopień, brat a siostra-2 stopień,
dziadek a ojciec-1 stopień, ojciec a syn (wnuk)-2 stopień
-art. 24 pkt 4-7,
4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3,
5) w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji,
6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne,
7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.
-wyłączenie z przyczyn proceduralnych, pracownik urzędu był już biegłym, świadkiem lub stroną lub jeżeli pracownik był już wcześniej w innej instancji
b. na wniosek (fakultatywnie-art. 24 § 3)
§ 3. Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie wymienionych w § 1, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika.
Wyłączenie nastepuje fakultatywnie, ale w syt złożenia wniosku jest już ono bardziej obligatoryjne
-Jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że mogą istnieć okoliczności wykluczające bezstronność, kierownik ma obowiązek wyłączyć pracownika na wniosek (trzeba wykazać, że istnieje prawdopodobieństwo bliskiej relacji towarzyskiej między stronami)
Skutkiem naruszenia przepisów wyłączenia pracownika lub organu jest wznowienie postępowania, co jest czaso- i pracochłonne.
Jeżeli wyłączenie pracownika doprowadzi do sytuacji, że nie ma w urzędzie osoby, która mogłaby się sprawą zająć-wyłączeniu podlega cały organ (jeżeli brak jest pracowników merytorycznych) Jedyny organ działający kolegialnie-SKO (3-5osób)
2. Wyłączenie organu art.25
Art. 25. § 1. Organ administracji publicznej podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych:
1) jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3,
2) osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.
-gdy załatwienie sprawy dotyczy interesów majątkowych np. rejestracja samochodu-NIE!
a. kierownika tego organu i osób związanych z nim rodzinnie
b. kierownika organu wyższego stopnia, nad organem z powodu którego następuje wyłączenie, a który ma rozpatrywać sprawę lub osób pozostających pozostających nim w stosunkach rodzinnych art. 25 § 1 pkt 1
Procedura administracyjna-patrz: poprzedni wykład