Ostatni podpunkt zagadnienia 10
Rozwód w wymiarze psychologicznym, społecznym i ekonomicznym - zmiana formuły funkcjonowania rodziny.
Kryzys rozwodu nie kończy istnienia rodziny, ale znacząco zmienia jej funkcjonowanie. Jest to przejście z jednej formy życia rodzinnego w drugą.
Zmiana formuły funkcjonowania rodziny oznacza zmiany funkcji i zmiany struktury, które dokonują się w życiu rodzinnym na skutek przejścia przez kryzys rozwodu. Pojęcie formuły nie jest tym samym, czym pojęcie zasad regulujących funkcjonowanie rodziny jako systemu.
zasady - służą utrzymywaniu homeostazy w rodzinie i podtrzymaniu zdolności do transformacji.
formuły - opisują sposób, w jaki rodziny posiadająca odpowiednią strukturę wypełnia swoje funkcje.
Formuła życia wszystkich członków rodziny pod jednym dachem i wypełniania wszystkich przewidzianych dla rodziny funkcji została zastąpiona przez formułę życia oddzielnego, z wykluczeniem pewnych funkcji i z ograniczoną realizacją pozostałych.
Wymiar psychologiczny zmiany formuły:
Nowe ułożenie kontaktów między dziećmi a rodzicami - głównie z ojcem, bo to on zwykle wyprowadza się z domu. Brak fizycznej obecności w ogóle oraz brak bezpośredniego udziału w życiu codziennym. Nie sama obecność ojca bądź jej brak koreluje z ryzykiem zachowań aspołecznych - liczy się udział rodzica w życiu dziecka, bliskość i wspólnota doświadczeń. Dzieci mieszkające raz z jednym rodzicem a raz z drugim mają bardziej realistyczne i normalne kontakty ze swoimi ojcami, w większym stopniu przejmowały także ich systemy wartości niż dzieci mające z nimi kontakt okazjonalny.
Strukturalne i funkcjonalne zmiany, mające miejsce w rodzinie matczynej. Zmiany struktury - przeorganizowanie gospodarstwa domowego. Zmiany funkcjonalne - tutaj przede wszystkim dla matki - przejęcie przez nią większości funkcji którymi do tej pory dzieli się oboje rodzice. W pełnej rodzinie kobieta sprawuje funkcję ekspresyjną a mężczyzna instrumentalną. Teraz kobieta musi sprawować obie.
Wymiar społeczny
Spadek statusu społecznego rodziny skoncentrowanej wokół matki, spowodowany utratą „głowy rodziny”. Różnica w wykształceniu, zarobkach i pozycji zawodowej kobiety i mężczyzny powoduje, ze kobieta i dzieci spadają w hierachii społecznej. Ten element zmian funkcjonalnych ulega przekształceniu w kierunku umniejszania jego znaczenia. Większa waga jest do tego przywiązywana w społeczeństwach o sztywnym podziale ról i w grupach reagujących na rozwód ostracyzmem.
Wymiar ekonomiczny:
Sytuacja ekonomiczna rodziny jest gorsza od poprzedniej (epokowe odkrycie!;)). Niższe dochody wiążą się z niższymi kwalifikacjami kobiet. Ta tendencja ciągle się utrzymuje pomimo upływu czasu. Rozwiedzione matki częściej stają się klientami opieki społecznej, co jeszcze bardziej obniża ich mobilność i zdolność do poszukiwania oparcia we własnych umiejętnościach. Jeśli chodzi o wsparcie finansowe od rodziny wyniki badań nie są jednoznaczne (otrzymują więcej pieniędzy niż matki nierozwiedzione ale i świadczą więcej pomocy rodzicom - sprzyja to zacieśnianiu więzi pomiędzy 3 generacjami). Według najnowszych badań matka nie jest wyłącznie odbiorcą wsparcia!