PEDAGOGIKA PORÓWNAWCZA

22.03.2009 r. test na zaliczenie

PROGRAM NAUCZANIA

1. Geneza, przedmiot i zadania pedagogiki porównawczej oraz jej współczesne tendencje

2. Warunki i czynniki współczesnych systemów edukacji na świecie - pojęcie i struktura systemu edukacji

- system szkolny,

- system edukacyjny,

- system oświaty,

- ustrój szkolny

3. Rozwój i przemiany edukacyjne w Polsce w latach 1944-1998

1. Ewolucja systemu edukacyjnego:

- akty prawne

- raporty oświatowe

- praktyka

2. Struktura aktualnego systemu edukacyjnego: doświadczenia , reformy - plusy i minusy

4. Stan i prognozy edukacji szkolnej na świecie - egzemplifikacje

1. raport Edgara Fora

2. raport Jacka Delorsa

3. biała księga

4. raport Klubu Rzymskiego

5. Problemy uniwersalne

1. nauczyciel

2. kanon wykształcenia ogólnego

3. niepowodzenia szkolne i zapobieganie im.

LITERATURA

1. Ryszard Pachociński - Wprowadzenie do pedagogiki porównawczej

2. - Współczesne systemy edukacyjne (na ćwicz.)

3. Edward Trempała - red. Edukacja równoległa w warunkach przemian w Polsce

4. Tadeusz Wiloch - W[prowadzenie do pedagogiki porównawczej

- System szkolny

- Ustrój szkolny

5. Irena Wojnar - Edukacja europejska. Konferencja prognoz. Polska XXI wieku - czasopismo „Nauka” 1994 r.

Pedagogika porównawcza : (teksty, opracowania i zadania) / Jan Frątczak. - Bydgoszcz :

Wydaw. Uczelniane WSP, 1992. - 254 s.*

Pedagogika porównawcza : konteksty teoretyczne i praktyczne / pod red. Zenona Jasińskiego

i Eugenii Karcz. - Opole : Uniwersytet Opolski, 2005. - 197 s.

Wypożyczalnia: 164065

Pedagogika porównawcza : materiały pomocnicze dla studentów / Wojciech Błażejewski. -

Rzeszów : Uniwersytet Rzeszowski, 2006. - 306 s.

Czytelnia 37.013

Pedagogika porównawcza : podręcznik akademicki / Ryszard Pachociński. - Wyd. 2 popr.

i uzup. - Warszawa : "Żak", 2007. - 250 s.

Czytelnia: 37.013 ; Wypożyczalnia: 165929

Pedagogika porównawcza : podstawy międzynarodowych badań oświatowych : podręcznik

akademicki / Jan Průcha ; red. nauk. Bogusław Śliwerski. - Warszawa : Wydawnictwo

Naukowe PWN, 2004. - 377 s.

Czytelnia: 37.013 ; Wypożyczalnia: 163788

Pedagogika porównawcza : teoria systemów oświatowych : leksykon / Jan Frątczak. - Bydgoszcz : „EmilJan”, 2000. - 183 s.

Pedagogika porównawcza jako dyscyplina akademicka zaczęła się dopiero rozwijać w Polsce począwszy od lat sześćdziesiątych. Najbardziej zwięzłe uzasadnienie tego rozwoju sformułował B. Nawroczyński: „Troszcząc się przede wszystkim o Polskę i jej rozwój dobrze jest wiedzieć, co działo się i dzieje się przynajmniej u naszych sąsiadów”.
W początkowym okresie rozwoju pedagogiki porównawczej dominują z reguły opisy ustrojów szkolnych i systemów wychowania w poszczególnych krajach. Tak też było i w Polsce, gdzie powstało dużo monografii oświatowych.
Istotnym zagadnieniem w pedagogice porównawczej jest przedmiot badań. Najogólniej przedmiot ten określił B. Nawroczyński. Autor ten podkreśla zarazem, że pedagogika porównawcza wychodzi zawsze od konkretnych faktów, nie zaś od abstrakcyjnych pojęć. Jest to - jego zdaniem cecha zasadnicza różniąca pedagogikę porównawczą od innych subdyscyplin pedagogicznych.

Pedagogika, nauka o wychowaniu, teoria działalności wychowawczej. Na jej gruncie formułuje się cele, treści, metody, środki i formy organizacyjne procesu wychowawczego. Pedagogika odnosi się głównie do młodego pokolenia, które dzięki oddziaływaniom wychowawczym winno osiągnąć optymalny rozwój osobowości, ukształtować wiedzę o rzeczywistości, przygotować się do funkcjonowania w życiu społecznym.

Bogdan Suchodolski

Dla pedagoga człowiek nie jest takim, jakim jest, lecz jest zawsze takim, jakim się staje pod wpływem wychowania, a nawet nie jest tym kim jest, lecz tym kim mógłby być, gdyby zostały dopełnione warunki jego wzrostu i przemian

Pedagogika jest nauka o wychowaniu człowieka gr. paidagogos (pais - chłopiec, ago - prowadzę) W starożytnej Grecji niewolnika odprowadzającego dziecko swego pana do szkoły nazywano właśnie paidagogos. Jej aparat pojęciowy i zasób naukowej analizy zagadnień wychowania ukształtował się pod koniec XIX wieku.

MARE-ANTOINE JULLIEN DE PARIS (1775-1848) - twórca pedagogiki porównawczej.

Twierdził, że:

- uważa podnieść poziom szkolnictwa poprzez wykorzystanie najlepszych wzorów jakie występują w innych krajach w zakresie teorii i praktyki pedagogicznej

- wychowanie można poznać na podstawie faktów i obserwacji poprzez ich gromadzenie, porządkowanie i porównywanie, można odkrywać pewne zasady i prawidłowości

- należy utworzyć instytut pedagogiki, który byłby ośrodkiem najlepszych metod nauczania w Europie, z którego mogłyby korzystać placówki kształcenia nauczycieli

- Celom porównawczym służyłyby dane z ankiet stosowanych w różnych krajach, a wyniki byłyby przestawiane w postaci wykresów i tabel. Na ich podstawie łatwo można by określić stan oświaty w danym kraju

Jego praca „Zakres pedagogiki porównawczej” uchodzi za pierwszy w historii zwarty plan badań porównawczych systemów oświatowych.

PEDRO ROSSELLO (1897-1970)

Jego zdaniem, celem pedagogiki porównawczej jest odkrycie prądów w obrębie wychowania na powstawanie w całym świecie. Na powstawanie „prądów oświatowych” mają wpływ dwie zasady:

1. życie społeczne i szkoła nawzajem na siebie oddziaływają

2. fakty oświatowe pozostają wobec siebie w stosunku wzajemnej zależności

Na tej podstawie wyciągnął wniosek, że szkoła jest systemem naczyń połączonych i zmiany w niej wzajemnie się warunkują w wyniku zaistnienia określonych przyczyn szczegółowo przez niego przedstawionych.

Twierdzi, że:

- wzrasta wpływ na wychowanie

- upowszechnia się szkoła średnia

- wydatki na szkolnictwo szybko rosną

- szkoła pamięci przekształca się w szkołę praktycznego działania

- kształcąc nauczycieli bardziej przygotowuje się ich pedagogicznie niż specjalistycznie (przedmiotowo)

- stosując uniwersalne prawidłowości i zasady można kierować rozwojem oświaty w sposób pewny i precyzyjny

- odkrył obiektywne prawa rozwoju oświaty, których znajomość powinna zasadniczo pomóc w planowaniu oświatowym

Teoria ta odegrała poważną rolę w postępie bada© porównawczych. W znaczny sposób wpłynęła na upowszechnienie się planowania oświatowego w pierwszym powojennym XX -leciu.

MICHAEL E. SADLER (1861-1943)

Był on zwolennikiem poglądu, że w badaniach porównawczych należy wnikać w siłę duchową narodu, by lepiej zrozumieć zasady działania oświaty. Sformułował dwie ciągle aktualne myśli:

1. to co się dzieje poza szkołą, znaczy nawet więcej niż to, co w szkole, dla zrozumienia systemu wychowania

2. praktyczna korzyść z badań porównawczych zagranicznych systemów oświatowych, Olega na tym, że zaczynamy lepiej rozumieć nasz własny system wychowawczy.

ISAC KONDEL (1881-1965)

Był kontynuatorem myśli Handlera. Był zdania, że porównywanie systemów oświatowych w kilku krajach może być realizowane za pomocą różnych metod w zależności do pewnego stopnia, od celów. Badacz sam musi przygotować odpowiednie narzędzie pomiaru, uwzględniając znaczenie oświaty, szkoły podstawowe i średnie, w Świetle sił politycznych, społecznych i kulturalnych, które określają charakter narodowych systemów oświaty, Na postulowaną przez Kandela metodę badań składają się:

1. opis wybranych problemów wspólnych dla badanych krajów

2. wyjaśnienie lub interpretacja przyczyn badanych zjawisk

3. analiza porównawcza

4. tworzenie filozofii pedagogiki.

Izaak Kondel wywarł znaczny wpływ na NICHOLASA HANSA (1888-1969), który oparł się w badaniach na analizie historycznej sił mających wpływ na systemy oświatowe. Jego zdaniem pedagogika porównawcza opiera się na opisie i porównywaniu istniejących zjawisk w wychowaniu, na analizie podobieństw i różnic w wyniku badań historycznych i na próbie wyciągania ogólnych zasad, które uzasadniają inne rozwiązania.

Zakładał, że rozwojowi narodów i ich charakteru narodowego towarzyszą trzy grupy czynników:

1. naturalne: język narodu, środowisko ekonomiczni, geograficzne

2. religijne: chrześcijaństwo, islam, hinduizm oraz religie orientalne

3. świeckie: humanizm, socjalizm, nacjonalizm.

Hans rozwinął metodę badań porównawczych opierając się na czynnikach, które jak sądził, przestawiają stałe siły kształtujące narody i ich systemy oświatowe.

FRIEDRICH SCHNEIDER I FRANZ HILKER

Schneider należał do głównych przedstawicieli nurtu humanistycznego, intuicyjnego, zakładającego niepowtarzalność zjawisk kulturalnych i ich determinantów. Czynniki, które kształtują pedagogikę w poszczególnych krajach, to w szczególności:

• warunki geograficzne

• gospodarka

• kultura

• religia

• nauka

• struktura społeczna

• polityka

• impulsy wychodzące z samej oświaty oraz z kontaktów zagranicznych.

Traktował on naród jako zwartą jedność duchową, a pedagogikę i szkołę jako uzewnętrznienie charakteru narodowego. Stosowana metoda badawcza była właściwie analizą historyczną tzn. genetyczną metodą myślenia naukowego

Hilker zadaniem jego właściwa pedagogika porównawcza to badanie oparte na szerokiej bazie empirycznej, starannej analizie czynników kulturowych prowadzącym do odkrycia nowych struktur i wartości pozwalających na znalezienie czynnika dominującego dzięki, której zdobywa się nowe treści pedagogiczne, treści poznawcze. Twierdził, że na etapie zestawiania danych proponował posługiwać się arkuszami równoległymi. Podkreślał wartość analizy jakościowej.

GEORG BEREDAY (Zygmunt Fijałkowski) - uważał, że w ramach pedagogiki porównawczej znajdują miejsce studia monograficzne (wyróżnia tu dwie fazy opisową i wyjaśniającą lub interpretacyjną - jednego kraju czy regionu) jak i studia porównawcze (juksto pozycja i porównanie wielu krajów i regionów prowadzone w tym samym czasie.

Centralne miejsce w koncepcji pedagogiki porównawczej zajmują studia monograficzne, a trzy wymagani mają charakter fundamentalny:

• znajomość języka obszaru badań

• zamieszkiwanie na tym obszarze

• prawidłowe rozumienie przekazu kulturowego.

Wyróżnia dwa rodzaje porównań:

• porównanie zrównoważone - wiąże się z procedurą równoważenia danych z różnych krajów, które są obiektem porównania

• porównanie ilustracyjne - gromadzi się przykłady praktyk oświatowych w różnych krajach w celu ilustracji punktów porównania na podstawie zabranych danych.

W procedurze porównawczej Beredeja składa się zestaw zabiegów:

• wybór problemu lub zjawiska

• zbieranie i porządkowanie danych oświatowych dotyczących badanego problemu w wybranych krajach

• interpretacja danych przy spożytkowaniu wiedzy i umiejętności z dyscyplin, które mają związek ze zrozumieniem badanego problemu lub zjawiska w jego współczesnym kontekście

• jukstapozycja interpretowanych danych w celu odkrycia możliwych płaszczyzn porównania

• sformułowanie hipotez

• weryfikacja hipotez

• wyciąganie wniosków

Metoda problemowa Briana Holmesa. W opracowaniu metody problemowej sięgnął do analizy myślenia refleksyjnego Johna Deweya, która wyraża się w następującej sekwencji:

• niejasność lub problem

• hipoteza lub sformułowanie rozwiązania

• intelektualizacja problemu

• analiza kontekstu

• logiczna dedukcja konsekwencji

• praktyczna weryfikacja

Edmund King

Można ustalić pewną liczbę jego propozycji metodologicznych odnoszących się do pedagogiki porównawczej:

• metody i strategie badawcze zależą od celów badań

• badania porównawcze powinny być ukierunkowane na świadczenie pomocy decydentom przy podejmowaniu decyzji i działań w obrębie polityki oświatowej

• badania powinny wszechstronnie uwzględniać kontekst, w którym występują interesujące zjawiska

• obiektywność w badaniach porównawczych w pedagogice jest nie możliwa do osiągnięcia. Nasze własne uwarunkowania kulturowe powodują niemożność wejścia w pełni w inna kulturę

• predykcje oraz prawa w pedagogice porównawczej tracą wszelki sens ze względu na dynamiczną istotę kultury przejawiającej się w nieskończenie różnych formach, tym bardziej w czasach szybkich zmian .

HAROLD NOAH, MAX ESKSTEIN

Metodologię badań porównawczych opracowania przez nich można przedstawić w postaci następującej sekwencji:

• ustalenie problemu

• sformułowanie hipotezy

• zdefiniowanie pojęć i wskaźników

• wybór przypadków

• zbieranie danych

• manipulowanie danymi

• interpretacja wyników.

Zmiany w oświacie po II wojnie światowej:

1. Zjazd oświatowy w Łodzi 18-22.06.1945 r.

- ustrój szkolny w Polsce powinien być tworzony na zasadzie:

- powszechności

- bezpłatności

- publiczności

- jednolitości ustrojowej

- powołał 11-letnią szkołę obejmującą trzy cykle kształcenia:

a) pięcioletni cykl kształcenia propedeutycznego

b) trzyletni niższy cykl kształcenia systematycznego

c) trzyletni wyższy cykl kształcenia systematycznego.

Podstawą prawną dla tych przemian był Dekret o Organizacji Szkolnictwa w okresie przejściowym z listopada 1945r.

2. 07.06.1949 r. Ustawa o Likwidacji Analfabetyzmu - wprowadzała obowiązek bezpłatnej nauki dla analfabetów i pół analfabetów od 14-50 r. życia.

3. Instrukcja programowa na rok szkolny 48-49, która wprowadzała nową nazwa Szkoła Podstawowa 058.05.1948r. (wcześniej Szkoła Powszechna)

4. 1949 r. utworzono Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego - nadzorował szkolnictwo zawodowe do 1956 r. po tym roku szkoły zawodowe przeszły pod nadzór Ministerstwa Oświaty.

5. 15.07.1961 r. wydano Ustawę o Rozwoju Systemu Oświaty i Wychowania, która

• wprowadzała 8 letnią szkołę podstawową,

• włączała do systemu oświatowego instytucje wychowania pozaszkolnego oraz placówki opieki zastępczej,

• wprowadzała do szkół świetlicę szkolną,

• wprowadzała obowiązek prowadzenia przez szkołę profilaktyki,

• wprowadzała instytucje upowszechniania kultury: Domy Kultury, świetlice, kluby, określała zasady współpracy szkoły z rodzinami uczniów (jedna z najważniejszych ustaw),

• wprowadzała jednolite programy, podręczniki.

10.05.2009r.

W latach 60 prowadzono akcję 1000 szkół na tysiąclecie. Rozwinięto akcję pomocy dzieciom z rodzin chłopskich, powstało Towarzystwo Burs i Stypendiów.

W 1971 r. wydano Raport Komitetu Ekspertów o stanie oświaty w PRL, dokonano krytyki stanu oświaty, niewłaściwej pomocy rodzoną w Polsce i podjęto wskazania ku poprawie.

Te rozważania były przyczynkiem do podjęcia wielu reform

W 1973 r. Minister Jerzy Kuberski wydał rozporządzenie o zbiorczych szkołach gminnych na mocy którego zaczęto likwidację małych szkół wiejskich i tworzenie dużych szkół gminnych, które skupiały kilka etapów edukacyjnych. Tworzono bardzo duże klasy ok. 40 osobowe, piętrzyły się problemy wychowawcze.

W 1974 r. Ministerstwo Oświaty powołało stanowisko szkolnego pedagoga. Otwarto w uczelniach specjalność pedagogika opiekuńczo-wychowawcza trwająca 4 lata. Pracę pedagoga reguluje Ustawa z 2003 r. Podkreślano znaczenie działań wychowawczych w szkołach i potrzebę rozwinięcia ich.

W 1989 r. wydano raport Komitetu Ekspertów o stanie oświaty podsumowujący stan oświaty, zauważono potrzebę uwzględnienia tworzenia placówek oświatowych nie państwowych lecz prywatnych.

07.09.1991 r. Ustawa o Systemie Oświaty:

- dawała możliwość zakładania szkół niepublicznych, dotyczy również szkolnictwa wyższego, szkół katolickich

W 1993 r. wydano rozporządzenie o tworzeniu placówek kształcenia integracyjnego, wzór zaczerpnięty z Hamburga. Obecnie jest 1483 placówek integracyjnych. Stan tych placówek pozostawia wiele do życzenia oraz wykształcenie nauczycieli.

Wydano Kartę Nauczyciela 26.05.1990 r.

09.03.1993 r. wydano program „Dobra i nowoczesna szkoła” zawierał uściślenie wskazań zawartych w ustawie z 1991 r.

W 2005 r. wprowadzono nową maturę.

Przedszkole

Szkoła podstawowa - sprawdzian

Gimnazjum - egzamin

Liceum profilowane - matura, szkoła zawodowa

Studia wyższe

Licencjat magisterka

10.05.2009 r.

W latach 60 prowadzono akcję 1000 szkół na tysiąclecie. Rozwinięto akcję pomocy dzieciom z rodzin chłopskich, powstało Towarzystwo Burs i Stypendiów.

W 1971 r. wydano Raport Komitetu Ekspertów o stanie oświaty w PRL, dokonano krytyki stanu oświaty , niewłaściwej pomocy rodzinom w Polsce i podjęto wskazania ku poprawie.

Te rozważania były przyczynkiem do podjęcia wielu reform.

W 197w r. Minister Jerzy Kuberski wydał Rozporządzenie o Zbiorczych Szkołach Gminnych na mocy którego zaczęto likwidację małych szkół wiejskich i tworzyć dużych szkół gminnych, które skupiały kilka etapów edukacyjnych. Tworzono bardzo duże klasy ok. 40 osób, w szkołach piętrzyły się problemy wychowawcze.

W 1974 r. Ministerstwo Oświaty powołało stanowisko szkolnego pedagoga. Otwarto w uczelniach specjalność pedagogika opiekuńczo-wychowawcza która trwała 4 lata. Pracę pedagoga reguluje Ustawa z 2003 r. Podkreślano znaczenie działań wychowawczych w szkołach i potrzebę rozwinięcia ich.

W 1989 r. wydano raport Komitetu Ekspertów o stanie oświaty podsumowujący stan oświaty, zauważono potrzebę uwzględnienia tworzenia placówek oświatowych prywatnie.

07.09.1991 r. Ustawo o Systemie Oświaty, która dawała:

- możliwość zakładania szkół niepublicznych

- dotyczy również szkolnictwa wyższego

- 04.10.1991 r. szkoły katolickie

W 1993 r. wydano Rozporządzenie o tworzeniu placówek kształcenia integracyjnego. Wzór zaczerpnięto z Hamburga, obecnie istnieje 1483 placówek integracyjnych, 700 szkoły podstawowe, 400 przedszkoli, 400 szkół średnich.

Stan tych placówek pozostawia wiele do życzenia, wykształcenie nauczycieli.

26.05.1990 r. wydano Kartę Nauczyciela

09.03.1993 r. wydano program „Dobra i nowoczesna szkoła” zawierał on uściślenie wskazań zawartych w Ustawie z 1991 r.

W 2005 r. wprowadzono nową maturę

Podział:

- przedszkole

- szkoła podstawowa - sprawdzian

Gimnazjum - egzamin

Liceum profilowane - matura

szkoła zawodowa

struktura systemu oświaty w Polsce współczesnej, jakie szczeble: zerowy, podstawowy, gimnazjum itd.

Zmiany w systemie edukacji zapoczątkowała USTAWA o nowym systemie oświaty z 25 lipca 1998 r. (a wprowadzona w życie od 1 września 1999 r.), która zakładała zmianę ustroju szkolnego, tj.:

1. Przedszkola - uczęszczają dzieci w wieku od 3 do 6 r. ż. I obowiązkowa jest „zerówka” dla 6-latków;

2. Szkoła podstawowa - 6-letnia, która podzielona jest na dwa 3-letnie etapy:

1. pierwszy obejmuje klasy od I do III - zasadniczą część stanowi blok zajęć zw. „kształceniem zintegrowanym”, które prowadzi jeden nauczyciel i zarazem wychowawca oraz nie musi być przestrzegany lekcyjny czas pracy,

2. drugi obejmuje klasy od IV do VI - przedmiotów uczą różni nauczyciele, a jest jeden wychowawca. W klasie VI uczniowie przystępują do sprawdzianu poziomu wiedzy i umiejętności , który jest jednakowy dla wszystkich uczniów;

3. Gimnazjum - 3-letnie i jest to młodzież w wieku 13 - 16 lat. Kształcenie na tym etapie ma charakter ogólny i kończy się egzaminem gimnazjalnym (pisanym w kwietniu przez uczniów klas III), a wynik nie ma wpływu na ukończenie gimnazjum, ale ma znaczenie przy rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych ;

4. Szkoły ponadgimnazjalne - 2, 3 lub 4-letnie:

1. zasadnicza szkoła zawodowa (od 1 września 2002) - okres nauczania od 2 do 3 lat, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzające kwalifikacje zawodowe (po zdaniu egzaminu), a także umożliwia dalsze kształcenie, np.: w 2-letnim uzupełniającym liceum ogólnokształcącym lub 3-letnim technikum uzupełniającym;

2. liceum ogólnokształcące (od 1 września 2002) - 3-letnie, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości i umożliwia kontynuację kształcena, np.: szkołach policealnych lub studia wyższe;

3. liceum profilowane - 3-letnie, kształcące w profilach ogólno zawodowych i uzyskuje się świadectwo dojrz., dalej szkoła policealna lub studia wyższe;

4. technika zawodowe - 4-letnie. Ukończenie - uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (po zdaniu egzaminu), a także możliwość uzyskania świadectwa dojrzałości oraz dalsze kształcenie.

Pedagogika porównawcza - to dyscyplina pedagogiczna zajmująca się analizą i porównywaniem systemów wychowania i oświaty w różnych krajach w powiązaniu z ich rozwojem polityczno - ekonomicznym i społeczno - kulturalnym.

Przedmiotem pedagogiki porównawczej jest analiza całego systemu oświatowego:

-          w relacji uczeń - nauczyciel; nauczyciel - rodzic,

-          analiza instytucji ( szkoły, przedszkola, internatu - zawsze jednej instytucji ),

-          ujęcie globalne badań ( badanie całego systemu w całym państwie - ogólnym ).

System oświaty - Oświata - pojęcie "oświata" używane jest często zamiennie z wyrażeniem "system oświaty". Według Słownika Pedagogicznego W. Okonia jest to ogół odpowiednio powiązanych ze sobą placówek i instytucji wychowania bezpośredniego i pośredniego, umożliwiających obywatelom zdobywanie ogólnego i zawodowego wykształcenia oraz wszechstronny rozwój osobowości.

Raport Jack de Lorsa: został przygotowany dla UNESCO Raport Międzynarodowej Komisji do spraw edukacji dla XXI w., jest diagnozą sytuacji oświatowej na świecie i jednocześnie zawiera prognozę w tej dziedzinie. Został przygotowany przez zespół 15 ekspertów w latach 1985 - 1995r., zawiera 4 tzw., filary edukacji:

Uczyć się aby wiedzieć

Aby działać

Żyć wspólnie

Aby żyć

Zawierają jakiś cel działania, do każdego z nich można określić obszar badawczy, aspekty aktywności człowieka, pytania związane z rolą nauczyciela, system wartości, działalności środowiska lokalnego.

Raport Fawie (Faure'a): został opracowany przez Komisję do Spraw Rozwoju Edukacji, pracę nad nim rozpoczęto w lutym 1971. Cel: zbadanie stanu oświaty i wychowania na świecie i opracowanie założeń dla przyszłego jej rozwoju. Został opracowany na podstawie badań bezpośrednich większość krajów była zobowiązana dostarczyć raporty w formie pisemnej. Po wydaniu raportu rozpoczęto proces naprawy stanu oświaty w myśl 3 zasad raportu:

1. powszechności - określała, że stale wzrasta zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych pracowników to też poszczególne kraje mają obowiązek zapewnić formalne prawo do powszechnego kształcenia wszystkim obywatelom, ważne są działania na etapie startu szkolnego

2. elastyczności - ma na celu przystosowanie systemu oświatowo - wychowawczego do stale zmieniających się warunków zewnętrznych

3. ustawiczności - podejmowanie nauki przez całe życie 4 założenia:

• istnienie międzynarodowej wspólnoty, która mimo różnic wypracowuje wspólne dążenia i przeciwdziałania konfliktom

• wiara w demokrację pojmowaną jako prawo do każdego człowieka do pełnej realizacji własnej możliwości, do wpływu na własną przyszłość

• rozwój człowieka w całym bogactwie jego osobowości jako członka rodziny i społeczeństwa, obywatela i pracownika, wynalazcy jako twórcy własnych marzeń

• przekonanie, że jedynie wszechstronne i ustawiczne wychowanie może kształtować pełnego człowieka

podjęcie działań na całym świecie: likwidacja analfabetyzmu, zniesienie barier między kolejnymi etapami edukacyjnymi, konieczność wyrównania uprawnień nauczycieli w szkołach zatrudnionych w różnych szczeblach

Biała księga - 29 listopada 1995 roku nastąpiło uchwalenie Białej Księgi przez Komisję Europejską, a jej pełny tytuł brzmi: Nauczanie i uczenie się. Na drodze do uczącego się społeczeństwa. Podstawowym celem jest zachęcanie do zdobywania umiejętności i wiadomości podczas ciągłego uczenia się i nauczania, by stworzyć uczące się społeczeństwo. Zaś fundamentem tej wizji jest idea uczenia się przez całe życie, co ułatwi ludziom życie w tak szybko zmieniającym się świecie, a edukacja permanentna ma być warunkiem postępu społecznego.

Aby móc przekształcić społeczeństwa, muszą spełnione być dwa warunki, które autorzy Białej Księgi traktują jako dwa podstawowe cele. A są to:

1. umożliwienie każdemu człowiekowi zdobycie i rozwój kultury ogólnej

2. rozwój przydatności do zatrudnienia i zdolność do aktywności ekonomicznej

Autorzy Białej Księgi akcentują, że obecny system kształcenia musi ulec przemianie, a struktury instytucji kształcenia powinny przystosować się do spełniania potrzeb edukacyjnych rożnych grup społecznych. Trzeba wiec zwiększyć elastyczność, zapewnić większą autonomię osób i instytucji. Tak więc należy zainwestować w edukację, by podnieść poziom kształcenia, a odbywać się to ma poprzez nakłanianie do zdobywania nowych kwalifikacji i umiejętności w ciągu całego życia. W przemianach tych, ważną rolę odgrywa szkoła, w której to właśnie rozpoczyna się edukacja.

założenia polityki oświatowej w Unii Europejskiej

Unia Europejska nie tworzy jednolitego systemu edukacji. Jej działania w tym zakresie polegają jedynie na organizowaniu podstaw współpracy oraz wymiany doświadczeń. Każde państwo samo ustala jak będą kształceni jego obywatele. Za cele polityki edukacyjnej przyjmuje się nauczanie języków państw członkowskich, popieranie wymiany studentów, upowszechnianie wśród młodzieży poczucia integracji oraz rozwiązanie problemu uznawania dyplomów i okresów studiów. Programy edukacyjne mają za zadanie wspierać istniejące systemy edukacyjne w realizacji tych celów, wykorzystując kreatywność młodzieży. Programy jakie istniały w latach 200-2006 to: SOCRATES, LEONARDO da VINCI i MŁODZIEŻ.

Obecnie zmienił się pomysł na realizacje polityki edukacyjnej. Pod koniec 2006 r, Parlament Europejski zatwierdził porozumienie osiągnięte z Radą w sprawie decyzji ustanawiających na lata 2007-2013 programy edukacyjne dotyczące kształcenia ustawicznego, promowania aktywnego obywatelstwa europejskiego i finansowania inicjatyw edukacyjnych wspierających zaangażowanie społeczne i polityczne młodzieży.

Dodatkowe definicje:

Edukacja - ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) życiowych zdolności człowieka (wszystkie obszary funkcjonowania człowieka: intelektualne, emocjonalne, interpersonalne, motywacyjne, fizyczne).

Wychowanie - całość wpływów i oddziaływań kształtujących rozwój człowieka oraz przygotowujących go do życia w społeczeństwie - dokonywane świadomie i celowo. Inne wpływy oddziaływania to socjalizacja.

Kształcenie - ogół czynności i procesów umożliwiających orientację w otaczającej rzeczywistości przyrodniczej i społecznej, zdobywanie określonego zasobu wiedzy, umiejętności i sprawności, a także w konsekwencji nawyków.

Wincenty Okoń:

System działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznawanie świata, przygotowanie do zmieniającego się świata i ukształtowanie własnej osobowości

Nauczanie - rodzaj działalności społecznej, wykonywanej przez nauczycieli w stosunku do uczniów, której celem jest dokonanie zmiany.

Uczenie się: proces nabywania względnie stałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości, umiejętności, nawyki, postawy) w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości (doświadczenia i ćwiczenia)

12

---