Las- wg ustawy o lasach z 1991r grunt o zwartej pow. 0,1 ha pokryty roślinnością leśną(drzewami, krzewami oraz runem leśnym) lub częściowo jej pozbawiony lecz przeznaczony do produkcji leśnej lub stanowiący rezerwat przyrody bądź wchodzący w skład parku narodowego lub wpisany do rejestru zabytków. Funkcje lasu:-ekologiczna (ochronna)-najważniejsza. Wynikają one z wpływu lasu na klimat lokalny, warunki globowe, stosunki wodne oraz na kształtowanie się równowagi biologicznej w środowisku przyrodniczym Las ma istotno znaczenie w kształtowaniu krajobrazu. -produkcyjna (gospodarcza) Las jest bazą produkcyjną drewna i tzw. użytków ubocznych jest tez obiektem gospodarki łowieckiej. Pozyskiwanie drewna ogółem około 30,2 mln m3 (2006), grubizny około 30 mln m3- 74%gat iglaste -społeczna-dawanie zatrudnienia Polska -pow. lasów-9,026 mln ha (w tym lasy publiczne 82,2% - 7,42 mln ha) -lesistość - 28,9 % najw - zach część-lubuskie(prawie 50%), Zach-pomorskie, dolnośląskie mniejsza - wsch, środkowo-wsch część -udział lasów iglastych - 66,6%, liściastych - 15,4%, mieszanych - 18% Struktura lesistości, udział pow gat w Polsce:lasy państwowe 78,2%, parki narodowe 2%,inne skarbu państwa 1,1%,gmonne 0,9% Lasy w Polsce występują na terenach najsłabszych gleb, typy siedliskowe lasów: siedlisko borowe (50,9%), lasowe (43,1) Struktura gruntowa: gatunki iglaste: 75,6%: So, Md-67,4, Św,Jd,Dg-8,2, Db,Js,Kl,Jawor,Wz-6,7, Bk-5, Brz-6,3, Olsza-5,3, pozostałe liściaste 1,1 Struktura wiekowa udziału powierzchniowego drzewostanu wg wieku i klasy: I (0-20lat)-10,9%, II(20-40)- 16,9, III-24,2, IV-19,2, V- 13,5, VI, VII w lasach państwowych Zasoby drewna: w Polsce około 1,82 min m3 grubizny (2006), zasobnoś drzewostanów w Polsce około- 223m3/ha (dla całej europy 107), średni przyrost roczny grubizny to około 8,1m3/ha, a pozostawione jest około 4,1 Podstawą użytkowania lasów jest zasada trwałości lasów i zwiększania ich zasobów: 43,5%-cięcie pielęgnacyjne, 22-rębnie zupełne, 19,2-rębnie złożone, 12,3 -użytki przygodne w użytkowaniu przedrębnym, 4,3-u r w u rębnym, 1-pozostałe Udział ważniejszych grup asortymentów:31,2% papierówka iglasta, 30,1-tartaczne iglaste,7,3-tartaczne liściaste, 7,3-drobnica, 3-opałowe iglaste, 2,8-opałowe liściaste. Porównanie lasów Polski i Europy!!! Zasobność drzewostanów w Europie 140 m3/ha, w Polsce 213 m3/ha; lasy naturalne lasów Europy - 4%, Polski 1,6% Lasy mieszane w Europie 14%, Polsce 18 % Lesistość w Europie 32%, w Polsce 32% ZASTOSOWANIE DREWNA -meble z litego drewna bądź płyt wiórowych, So Św-płyty, Bu Db-mat -stolarka budowlana - Db, Bu, So, Św -opakowania-So, Św-palety, skrzynie -instrumenty muzyczne-Św, Kl, jawor, Bk -galanteria drzewna-drobne przedmioty gosp.domowego: stolnice, deski-Bk,Db; figurki-Wierzba,Lp; cele zdobniczo-pamiątkarskie-Lp; ekierki-Bk -wyroby bednarskie-beczki Db -sprzęt sportowyBk,Js -sprzęt szkutniczy -sprzęt transportowy So Św SORTYMENTACJA I NORMALIZACJA DREWNA Normy -ogólne, -przedmiotowe PN „Podział, technologia i symbole” PN „Pomiar, obliczanie miąższości i cechowanie” PN „Wady drewna” Kryteria podziału surowca drzewnego 1. Wg rodzaju drewna -drewno iglaste (Dg,Jd,Md,So,Św,pozostałe), -drewno liściaste (Bst,Brz,Bk,Db,Gb,Js,Kl,Lp,Ol,Os,Orz,Wz,Wb,Tp,pozostałe) 2.Wg postaci -d okrągłe-idealnie okrągła pobocznica -d łupane-okrągłe dzielone wzdłuż włókien -d rozdrobnione-okrągłe poddane procesowi zrąbkowemu 3.Wg kategorii grubości -grubizna(W, Ś) -drobnica(M) 4.Klasyfikacjia jakościowo-wymiarowa -d W, -d Ś, - d M W-drewno okrągłe o średnicy górnej mierzonej bez kory od 14 cm wzwyż Podział drewna ze względu na przeznaczenie -użytkowanie w stanie okrągłym (np. d kopalniakowe, słupy teleenergetyczne -przeznaczone do obróbki mech. (np. d tartaczne, okleinowe, sklejkowe, beczkowe) -przeznaczone do przerobu chemicznego lub fizykochemicznego(np. papierówka, d przeznaczone do wyrobu płyt pilśniowych) Sposoby ściągania drewna -w szt. poj. -w szt. Grupowo -w stosach Sortymenty - podział: -do obróbki tartacznej -do obróbki drewna skrawaniem -do przerobu chemicznego lub fizykochemicznego Drewno rezonansowe -Św, Jd, Jw. -wyrabia się go ze strzały z odziomkowej części w postaci kłód i wyrzynków o średnicy w cieńszym końcu 30 cm i dł. 2m -szer. słojów rocznych drewna 0,5-2mm -równomierny ich rozkład -udział drewna póżnego mniejszy od 1/3 szer przyrostu rocznego -gęstość drewna 0,4-0,45 g/cm 2 Sortymenty do obróbki drewna skrawaniem -drewno okrągłe do skrawania płaskiego i obwodowego, przeznaczone do produkcji oklein, obłogów, sklejek, zapałek, wełny drzewnej -rodzaje 1. d okleinowe 2. d łuszczarskie (sklejkowe i zapałczane) 3. d wełniarskie Drewno wełniarskie-do produkcji wełny drzewnej -wyrabia się w postaci szczap i wałków użytkowych układanych w stosy -So, Św, Jd, Os -wymiary dł. 0,5 i 1m; średnica pow. 9cm Sortymenty do przerobu chemicznego lub fizykochemicznego 1.Sortymenty Ś do przemysłu płytkowego i celulozowego (papierówka, szczapy, żerdzie) 2. Sortymenty M do przerobu płytkowego (…) 3. Drewno do destylacji rozkładowej (sortymenty Ś,M, pozyskane z drewna liściastego,…) DZIAŁY RYNKU DRZEWNEGO 1.rynek surowca drzewnego - pierwotnego-(rynek drewna W, Ś, M) - wtórnego(rynek drzewnych odpadów przemysłowych, makulatury, drewna pożytecznego) 2.rynek materiałów i półfabrykatów drzewnych -materiałów tartych( tarcicy, półfabrykatów tartych); -drewna ulepszonego -tworzyw drzewnych( płyt wiórowych, pilśniowych, stolarskich, sklejek, -mas włóknistych(mas mechanicznych, ścieru, mas półchemicznych, celulozy) 3.rynek wyrobów gotowych -r w drzewnych( r stolarki budowlanej, materiałów podłogowych, opakowań, mebli) -r w papierniczych (r opakowań, przetworów z papieru i tektury falistej, artykułów papierniczych) -r w poligraficznych (r książek, gazet, czasopism)