System ubezpieczeń społecznych w Polsce

Obowiązujący obecnie w Polsce system ubezpieczeń społecznych został wprowadzony od l stycznia 1999 roku. W założeniach reformy przyjęto, że:

• nie zostaną ubezpieczonym odebrane prawa nabyte,

• nie będzie zwiększane obciążenie płac rosnącą składką na ubez­pieczenia społeczne,

• nie będą podnoszone podatki na utrzymanie systemu.

• gromadzenie środków na świadczenia emerytalne odbywać się ma w ramach systemu repartycyjnego (I filar) oraz kapitałowego (II filar).

SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

INSTYTUCJE ZARZĄDZAJĄCE WPŁACANYMI SKŁADKAMI
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS ) - państwowa jednostka organizacyjna nadzorowana przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji	Powszechne Towarzystwa Emerytalne - mają bezpiecznie inwestować powierzone środki.	Ubezpieczony dokonuje wyboru ubezpieczyciela. Najczęściej składki lokowane są w: zakładowych lub branżowych pracowniczych programach emerytalnych towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych towarzystwach ubezpieczeniowych

Nowy system zabezpieczenia społecznego ma zapewnić osobom kończącym aktywność zawodową świadczenie emerytalne ( z dwóch filarów obowiązkowych ) na poziomie od 50% do 60% dochodów otrzymywanych sprzed przejścia na emeryturę. Obecnie w Polsce wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat a dla mężczyzn 65 lat.

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE

Fundusz		Wysokość składki		Łącznie składka	Przeznaczenie składek
						pracownik	pracodawca
Emerytalny	ZUS	2,46%	9,76			19,52%	wypłaty emerytur
		II filar				7,3%
Rentowy		6,5%	6,5%	13%	wypłata rent z tytułu niezdolności do pracy, dodatków pielęgnacyjnych
Chorobowy		2,45	--------	2,45	wypłata zasiłków chorobowych i urlopów macierzyńskich
Wypadkowy		---------	0,97-3,86%	0,97-3,86%	Wypłaty zasiłków chorobowych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz zasiłków rehabilitacyjnych

Podstawą naliczania wszystkich składek są przychody finansowe pracownika i wartość niektórych świadczeń rzeczowych.

Ponadto pracodawca odprowadza składki na:

1. Fundusz Pracy w wysokości 2,45% wynagrodzenia za pracę. Składki przeznaczone są głównie na świadczenia dla bezrobotnych, tworzenie nowych miejsc pracy i finansowanie szkoleń pracowników

2. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 0,15% wynagrodzenia za pracę. Składki przeznaczone są na wypłatę zaległych wynagrodzeń dla pracowników, których pracodawcy są niewypłacalni.

Świadczenia zdrowotne

Każda osoba uzyskująca dochody oraz bezrobotni i studenci są objęci ubezpieczeniem zdrowotnym. Ubezpieczenie to ma gwarantować osobom uprawnionym i członkom ich rodzin dostęp do bezpłatnych podstawowych świadczeń zdrowotnych czyli: badań lekarskich, leczenia szpitalnego i sanatoryjnego i opieki lekarskiej. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 8,75% podstawy ( przychód - składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika).

Ubezpieczenie zdrowotne finansowane jest:

• z podatku dochodowego - 7,75% podstawy

• z wynagrodzenia pracownika lub innego świadczenia otrzymywanego przez osobę uprawnioną - 1% podstawy

Zgodnie z obowiązującymi przepisami składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie wzrastać w każdym roku o 0,25%. Przy czym z podatku dochodowego może być sfinansowana tylko w wysokości 7,75% podstawy.

Ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą

Podstawą naliczania składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących działalność gospodarcza jest zadeklarowana kwota dochodu nie niższa niż 60% przeciętnego wynagrodzenia. Natomiast podstawą ustalenia składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może być kwota niższa niż 75% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.

Zatem w grudniu 2005 przedsiębiorcy płacili składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w kwocie nie niższej niż:

274,91 zł ( tj. 19,52% podstawy ) - ubezpieczenie emerytalne

183,08 zł. ( tj. 13% podstawy ) - ubezpieczenie rentowe

34,50 zł. ( tj. 2,45% podstawy ) - ubezpieczenie chorobowe

34,50 zł. ( tj. 2,45% podstawy ) - składka na Fundusz Pracy

159,10 zł (tj. 8,5% podstawy ) - ubezpieczenie zdrowotne

W polskim systemie zabezpieczenia społecznego zastosowano inne rozwiązania dla osób prowadzących działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej i rolników. Ogólnie można stwierdzić, że składki są zdecydowanie niższe ale przekłada się to na wysokość wypłacanych świadczeń.

I FILAR

• obowiązkowy

• repartycyjny

• odprowadzane składki zapisywane na indywidualnym koncie ubezpieczonego

II FILAR

• obowiązkowy

• kapitałowy

• składki zapisywane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w Otwartych Funduszach Emerytalnych ( OFE )

III FILAR

• dobrowolny

• kapitałowy

• fundusz inwestycyjny

---