Klasyfikacja zapasów

Różne przyczyny i cele utrzymywania zapasów a także dowiecie się tutaj o strukturze zapasu.

Spis treści

1 Przeznaczenie zapasu

• 2 Powody i przyczyny tworzenia zapasu

• 3 Pojęcia z zakresu zarządzania zapasami

• 3.1 srednia wielkość zapasu cyklicznego

• 4 Podsumowanie

• 5 Przykładowe pytania

1 Przeznaczenie zapasu

Przeznaczenie zapasu związane jest z umiejscowieniem go w przepływie dóbr:

• Materiały i surowce

• Roboty w toku

• Wyroby gotowe

• Towary

• Materiały pomocnicze i eksploatacyjne

2 Powody i przyczyny tworzenia zapasu

a) Zapas cykliczny - gdy mówimy o pełnej synchronizacji dostaw i zużycia

b) Zapas zabezpieczający - gdy zużycie jest zmienne, a jego prognozy obarczone są błędami, wtedy dla zabezpieczenia się przed możliwością wystąpienia braku w zapasie utrzymujemy go

c) Zapas sezonowy - gdy tworzymy okresowo wysokie stany zapasów związane z okresową dostępnością dóbr albo pod okresowy wysoki popyt

d) Zapas „spekulacyjny” - gdy gromadzimy większe zapasy np. dla uprzedzenia wzrostu cen

e) Zapas strategiczny - tworzony dla materiałów zużywanych bieżąco albo utrzymywane na specjalne sytuacje (awarie)

 3 Pojęcia z zakresu zarządzania zapasami

a) Partia dostawy (zakupu) - czyli ilość materiałów, wyrobów, towarów itd. objęta kolejnym zamówieniem (w jednostkach naturalnych)

b) Optymalna partia dostawy (zakupu) - wielkość partii dostawy zapewniająca minimalizację łącznych kosztów zapasów (w podstawowej formule). Na koszty te składają się koszty tworzenia zapasów i koszty ich utrzymania

c) Zapas minimalny - poziom zapasu wyznaczającego moment zamawiania, zapas alarmowy, punkt zamawiania. Jest to poziom zapasu, który zapewnia - z ustalonym prawdopodobieństwem - ciągłość zaspokajania popytu (potrzeb) w okresie realizacji własnego zamówienia (uzupełniającego)

d) Zapas maksymalny - poziom zapasu, do wysokości którego wystawia się - w pewnych modelach sterowania zapasami - zamówienia uzupełniające, a także wielkość zapasu w momencie nadejścia dostawy

e) Zapas bezpieczeństwa - (rezerwowy, buforowy), ta część zapasu minimalnego, która jest tworzona na ewentualność wystąpienia - w okresie realizacji zamówienia uzupełniającego - większego popytu (potrzeb) niż planowano w celu zneutralizowania skutków nieoczekiwanego wydłużenia się tego okresu

f) Cykl dostaw - odcinek czasu dzielący dwie kolejne dostawy liczony w dniach lub innych przyjętych jednostkach czasu (np. tygodniach)

g) Optymalny cykl dostaw - podział zamawiania zapewniający minimalizację łącznych kosztów zapasów (tworzenia i utrzymywania)

Każdy zapas uzasadniony składa się z dwóch podstawowych części:

- części rotującej

- części nierotującej

Utrzymanie zapasu cyklicznego (bieżącego, rotującego, obrotowego) danego dobra wynika z braku możliwości synchronizacji bieżących potrzeb z możliwościami ich zaspakajania dostawami o odpowiednich wielkościach.

3.1 srednia wielkość zapasu cyklicznego

 

średni poziom zapasu cyklicznego w pewnym okresie jest równy połowie średniej wielkości dostawy w tym okresie

ZC = 0,5 x swd

 

4 Podsumowanie

Zapasy są z jednej strony następstwem trudności zapewniania pełnej synchronizacji dostaw i zużycia, z drugiej - w pewnych strategiach - stanowi gwarancję zapewnienia wymaganego poziomu obsługi. Dotyczy to szczególnie sytuacji, w których mamy do czynienia za zmiennym losowo, a zatem trudnym do przewidzenia popytem.

Aby uniknąć utrzymania zapasu we wszystkich ogniwach łańcucha logistycznego, należy określić miejsce, w którym występuje zapotrzebowanie niezależne (pierwotne) a obszarem, w którym mamy do czynienia z zapotrzebowaniem zależnym (wtórnym). Zapotrzebowanie niezależne jest zazwyczaj prognozowane, podczas gdy zapotrzebowanie zależne powinno być wyliczone.

Zapas składa się z części rotującej, wynikającej z bieżących dostaw i zużycia (przyjmujemy, że średni poziom zapasu cyklicznego jest równy połowie średniej wielkości dostawy) i nierotującej. Część nierotująca powinna być utrzymywana tylko w takiej wielkości, która spełnia zadanie zabezpieczające - przed losową zmiennością popytu i nieprzewidzianymi opóźnieniami dostaw. Jeśli jest większa, mamy do czynienia z zapasem nadmiernym.

5 Przykładowe pytania

1. Czym różni się popyt indywidualny od popytu rynkowego? Wskaż przykłady.

2. Co to jest popyt niezależny?

3. Jakie mogą być różne lokalizacje zapasu?

4. Jakie mogą być przyczyny powstania zapasu sezonowego?

5. W jakich sytuacjach może powstać zapas zbędny? Podaj przykłady

6. Jakie są główne składowe struktury zapasu?

7. Jakie są przyczyny tworzenia zapasy cyklicznego?

8. Co to jest zapas nierotujący i jakie może mieć znaczenie?

9. Kiedy mówimy, że zapas nierotujący spełnia funkcje zabezpieczające, a kiedy staje się zapasem nadmiernym?

10. Jaka jest różnica pomiędzy zapasem zbędnym, a nadmiernym?

---