Przygotowanie do sporządzenia sprawozdania finansowego za 2010 r.

Dodatek do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości

nr 12 (283)  z dnia  2010-10-01

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., www.czasopismaksiegowych.pl

Aktualizacja wartości środków trwałych

Czy wartość środków trwałych można zaktualizować do aktualnych cen rynkowych?

Ustawa o rachunkowości nie daje możliwości wyceny środków trwałych według wartości rynkowej. Co prawda - w myśl art. 31 ust. 3 ustawy o rachunkowości - wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą ulegać aktualizacji wyceny, ale tylko na podstawie odrębnych przepisów.

Ostatnia taka "urzędowa" aktualizacja przeprowadzona została na dzień 1 stycznia 1995 r. Obowiązek jej dokonania wynikał z przepisów § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków trwałych (Dz. U. nr 7, poz. 34 ze zm.).

Oznacza to, że jednostka nie może dokonać przeszacowania (aktualizacji, urealnienia) wartości środków trwałych, widniejących w jej ewidencji bilansowej, do aktualnych ich cen rynkowych - aż do czasu zarządzenia następnej aktualizacji.

Jednostka sprzedała nieruchomość za kwotę wielokrotnie przekraczającą wartość tej nieruchomości widniejącą w księgach (wartość nieaktualizowana od lat). Przed sprzedażą dokonano wyceny tej nieruchomości przez rzeczoznawcę. Czy wobec tego należało przeszacować wartość tej nieruchomości, czy raczej "rozchodować" ją w wartości księgowej?

Jak wspomniano wyżej ustawa o rachunkowości nie daje możliwości przeszacowania środków trwałych w innym przypadku niż przewiduje to art. 31 ust. 3 tej ustawy.

Tym samym jednostka nie dokonuje przeszacowania wartości sprzedawanej nieruchomości, nawet jeśli jej wartość rynkowa ustalona przez rzeczoznawcę jest wielokrotnie wyższa od wartości tej nieruchomości widniejącej w księgach rachunkowych.

Dokonana przez rzeczoznawcę wycena nieruchomości nie ma wpływu na wartość księgowanego rozchodu.

Rozchód środków trwałych (w tym na skutek sprzedaży) następuje zawsze w wartości początkowej z jednoczesnym wyksięgowaniem dotychczasowego umorzenia oraz po pomniejszeniu o ewentualne odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości dotyczące rozchodowanego obiektu (środka trwałego).

Wyksięgowanie przedmiotowej nieruchomości z ewidencji bilansowej środków trwałych - pod datą wydania jej kupującemu - może się więc odbyć zapisem:
 

a) wartość początkowa nieruchomości

- Ma konto 01 "Środki trwałe",

b) dotychczasowe umorzenie

- Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",

c) wartość nieumorzona

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".

---