1. Otyłość.

Jest to choroba przewlekła, która charakteryzuje się nadmiernym gromadzeniem tkanki tłuszczowej w organizmie.

Nadmierna akumulacja tłuszczu w organizmie, jest poważnym skutkiem złego odżywiania, który urósł do problemu epidemii w zamożnych społeczeństwach świata. WHO uważa otyłość za jeden z 19 gł.. światowych problemów zdrowotnych.

W ICD 10 znajdujemy: „Przejadanie się związane z innymi czynnikami psychologicznymi, jak np. spowodowane czynnikami stresowymi, takimi jak śmierć bliskiej osoby, żałoba w rodzinie, wypadek i inne.”

2. Rodzaje otyłości.

1. Ze względu na przyczyny:

1. prosta - pierwotna

Związana z długotrwałym przejadaniem się. czynniki genetyczne, środowiskowe i psychiczne

2. złożona - wtórna

Czynniki organiczne, chorobowe, hormonalna, spowodowana efektem jojo, związana z przyjmowaniem leków, zaburzenia genetyczne i endokrynalne.

2. Ze względu na rozmieszczenie tkanki tłuszczowej.

1. uogólniona

Tkanka tłuszczowa rozmieszczona jest równomiernie w obrębie całego ciała. Ten typ otyłości występuje zazwyczaj u osób u których problemy z wagą rozpoczęły się już w dzieciństwie.

2. gynoidalna (pośladkowo - udowa) Gruszka

Dotyczy bioder, ud i pośladków i dotyczą zazwyczaj kobiet. Mniej ryzykowna jeśli chodzi o ryzyko chorób.

3. androidalna (brzuszna) Jabłko

Możemy nazywać ją centralną , trzewna czy wisceralna. Znacznie groźniejsza dla zdrowia, gdyż zwiększa się ryzyko wielu chorób, m.in. chorób układu krążenia, nadciśnienia i cukrzycy typu II. Występuje głównie u mężczyzn i zajmuje głownie górne partie ciała takie jak ramiona, kark i brzuch. Często żartobliwie uważa się, że panowie z tym typem otyłości posiadają mięsień piwny.

3. Stopnie otyłości

Stopień 1 - mały stopień otyłości

Stopień 2 - średni znaczny stopień

Stopień 3 - znaczna nadwaga,

BMI (body mass index, wskaźnik Queteleta) jest najpopularniejszym wzorem matematycznym służącym do oceny stanu odżywienia. Oblicza się go poprzez podzielenie masy ciała w kilogramach przez wzrost wyrażony w metrach podniesiony do kwadratu a następnie porównuje się wynik z tabelą (zamieszczona poniżej).

Wartość BMI zmienia się w trakcie trwania wzrostu, dlatego u dzieci nadmiar masy ciała określa się nanosząc wynik na odpowiednie siatki centylowe. Na podstawie wskaźnika BMI można też prognozować ryzyko chorób towarzyszących otyłości tj. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, miażdżyca naczyń, udar mózgu, kamica pęcherzyka żółciowego i dróg moczowych. U osób z BMI powyżej 30 ryzyko rozwoju tych chorób wzrasta w znaczący sposób, natomiast BMI powyżej 40 jest wskazaniem do operacyjnego leczenia otyłości.

Klasyfikacja wg Światowej Organizacji Zdrowia

Klasyfikacja otyłości (WHO)	BMI (kg/m2)
prawidłowa masa ciała	18,5 - 24,9
nadwaga	powyżej i równy 25
nadwaga bez otyłości	25 - 29,9
stopień I otyłości	30 - 34,9
stopień II otyłości	35 - 39,9
stopień III otyłości (ekstremalna)	powyżej i równy 40

WHO Światowa Organizacja Zdrowia

WHR (Waist to Hip Ratio) - czyli Stosunek Obwodu Talii Do Obwodu Bioder. Jest stosowany do określenia rodzaju otyłości i rozmieszczenia tkanki tłuszczowej.

Dla kobiet

• WHR > 0,8 - świadczy o otyłości typu "jabłko"

• WHR < 0,8 - świadczy o otyłości typu "gruszka"

Dla mężczyzn

• WHR > 1 - świadczy o otyłości typu "jabłko"

• WHR < 1 - świadczy o otyłości typu "gruszka"

4. Przyczyny OTYŁOŚCI PROSTEJ

1. Biologiczne

-czynnik genetyczny: w przypadku jednego rodzica z otyłością: 4,5- krotnie, a przy obojgu rodziców - wzrasta 13-krotnie. może wskazywać na to otyłość rodziców i występowanie otyłości przed 6 rokiem życia,

-na występowanie otyłości wpływ wywiera płeć, występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, ponieważ jest wynikiem mniejszego zapotrzebowania energetycznego, mniejszej aktywności i częstszego występowania zespołu napadowego objadania się,

-wiek występowania nadmiernej masy ciała ma wpływ na rodzaj otyłości w ciągu życia. Dzieci otyłe są bardziej zagrożone otyłością w życiu dorosłym.

nieprawidłowa przemiana materii,

-liczba komórek tłuszczowych w ciele osoby dorosłej jest zależna przede wszystkim od ilości tłuszczów odkładanych w wieku niemowlęcym lub dziecięcym; u przekarmionych dzieci wytwarzają się tzw. Komórki tłuszczowe, które w późniejszym etapie albo wypełniane są tłuszczem( gdy os. Dorosła objada się), albo kurczą się, ale ich liczba nigdy nie ulega zmianie,

2. Społeczno - kulturowe

-bierny tryb życia: mała aktywność ruchowa, siedzący tryb życia; dla młodych ludzi wiąże się to z początkiem studiów lub rozpoczęciem pracy zawodowej, często biurowej, dla kobiet może rozpocząć się po urodzeniu dziecka,

-propagowanie bogato tłuszczowej i wysokowęglowodanowej żywności - łatwy dostęp do fast foodów; dostępność i niska cena produktów o długim terminie ważności, naładowanych chemią; mały dostęp i wysokie ceny tzw. zdrowej żywności, dla ludzi biedniejszych niedostępne,

-rozwój środków transportu, mechanizacja pracy, zmniejszenie terenów zielonych na zurbanizowanych terenach, co powoduje ograniczenie możliwości aktywnej rekreacji.

-obyczaje charakterystyczne dla rozmaitych kultur dotyczą w dużym stopniu nawyków żywieniowych np. w Polsce je się tłusto,

-celebrowanie różnych świąt i spotkania towarzyskie wiąże się często z konsumpcją wysokokalorycznych, a mało wartościowych odżywczo produktów,

trendy społeczne odnoszące się do funkcjonowania rodziny, w której rodzice mało przebywają w domu- miej czasu poświęconego na przygotowanie wartościowych posiłków,

-wpływ otoczenia: namawianie przez rodziców do zjedzenia, tradycyjny sposób traktowania jedzenia, np. „Zjesz wszystko , co jest na talerzu”, „Nie wyrzucaj jedzenia”, spowodował, że nie mamy samoregulacji łaknienia,

3. Psychospołeczne

-zaburzenia mechanizmu samoregulacji związane z siłą woli,

-cechy osobowości - większa predyspozycję mają:

osoby neurotyczne skłonne do przeżywania negatywnych emocji oraz u osoby introwertywne , zahamowane i izolujące się od innych,

-jedzenie może pełnić funkcję łagodzenia przykrych stanów emocjonalnych i poczucia samotności, trudność z radzeniem sobie ze stresem i przeżywanymi emocjami,

-jedzenie staje się formą radzenia z problemami (odwracanie uwagi od bodźców o przykrym charakterze, jako sposób uniknięcia zagrożenia, kompensowanie przeżywanych trudności),

Jedzenie u osób otyłych łagodzi negatywne emocje, gdyż powoduje zwiększone wydzielanie endorfin, które działają uspakajająco oraz zwiększa stężenie serotoniny, która poprawia nastrój. Ten stan nie trwa długo i za chwilę osoba powraca do jedzenia, by polepszyć sobie nastrój. Powstaje błędne koło.

-nadmierne jedzenie może być formą zwracania na siebie uwagi, wyrażać potrzebę troski i nagradzania siebie. Być usprawiedliwieniem doznawanych porażek.

Może być też sposobem ukrycia się i ochrony siebie,

- sposobów zabicia „nudy”,

5. Epidemiologia:

Otyłość jest metaboliczną chorobą cywilizacyjną, z którą boryka się coraz większy odsetek ludności świata. W Europie problem sięga już ponad 50% populacji. Ok 30% dorosłych amerykanów cierpi z powodu otyłości, a 35% ma nadwagę. Nadwagę ma również 20% amerykańskich dzieci i młodzieży. Przyczyną ok 300tys zgonów rocznie w USA jest otyłość, która zajmuję 2 miejsce po nałogu tytoniowym.

6. Konsekwencje

Somatyczne

1. stanowi ryzyko wcześniejszej śmierci.

2. Sprzyja powstawaniu:

cukrzycy insulino niezależnej, miażdżycy, chorób układu krążenia, chorób degeneracyjnych, pewne nowotwory np. jelita grubego, niedostateczne spożycie błonika w pokarmie, nowotwór przełyku i żołądka, nadmierne spożywanie produktów solonych; choroby stawów oraz dny moczanowej

3. ma też wpływ na spowolnienie pracy mózgu i zwiększenie wrażliwości na ból.

4. wrzody żołądka i dwunastnicy.

Psychiczne

1. dyskomfort psychiczny i fizyczny

2. brak akceptacji własnego wyglądu

3. skupienie na tuszowaniu niedoskonałości

4. zaburzone postrzeganie własnego ciała

5. obniżony nastrój

6. podwyższenie poziomu lęku i niepewności

7. depresje

8. poczucie winy związane z barkiem silnej woli i samokontroli.

9. niskie poczucie własnej wartości

10. poczucie krzywdy i rozżalenia (negatywna ocena ze strony innych, brak motywacji)

11. usprawiedliwienie niepowodzeń swoją otyłością (poczucie kontroli zewnętrznej)

12. związanie bezsilności związane z próbami odchudzania

13. obsesyjne myślenie o jedzeniu i kaloriach

14. zaburzenia w relacji z innymi ludźmi,

15. zabieganie o akceptacje otoczenia, nieumiejętność odmawiania

korzyści:

W relacjach społecznych otyłość może zagwarantować opiekę, pomoc, uwagę i troskę ze strony innych. Może być także dobrym i skutecznym wyjaśnieniem dla istniejących problemów.

Społeczno - ekonomiczne

1. trudności ze znalezieniem pracy

2. dyskryminacja społeczna

3. problem ze zdobyciem odzieży dla osób

4. coraz większe zakupy żywnościowe, związane z potrzebą jedzenia

7. Mity:

1. Powszechne przekonanie o braku dbałości osób otyłych o ich wygląd zewnętrzny, braku higieny osobistej i zdrowia.

2. Nie kontrolują siebie,

3. Uważamy je za towarzyskie, żywotne, skore do pomocy, bezkonfliktowe, z dystansem do siebie.

8. Profilaktyka i leczenie:

1. Jedzenie 5 posiłków dziennie, staranne przeżuwanie.

2. stała kontrola wagi ciała

3. aktywny tryb życia, sport

4. Wzbogacenie diety o wartościowe składniki żywieniowe oraz błonnik

5. nauka wsłuchania się w siebie i potrzeby organizmu, porzucenie błędnych nawyków typu: dojedz do końca

6. Samokontrola, pomoc specjalistów (dietetyk psycholog) oraz rodziny

7. Znalezienie odpowiedniej motywacji i akceptacja siebie i pozytywne myślenie

8. Zrzeszanie sie klubach grubasów i grupach wsparcia.

9. Przy otyłości 3 stopnia leczenie operacyjne np. abdominoplastyka, czyli operacja usunięcia tłuszczu czy zakładanie pierścieni na żołądek,

---