- Spis treści -

1. Podstawy teoretyczne 4

2. Pomiar laboratoryjny 5

3. Zasada pomiaru rezystancji omomierzem 6

4. Wyniki 8

5. Wnioski 8

1. Podstawy teoretyczne:

Pomiary rezystancji prądem stałym mogą być dokonywane jako bezpośrednie i pośrednie. Do pomiarów bezpośrednich należy pomiar za pomocą omomierza. Wśród pomiarów pośrednich wyróżnia się kilka metod, a mianowicie:

- metoda techniczna

- metoda porównawcza prądowa i napięciowa

- metoda mostkowa

Zasada pomiaru rezystancji metodą techniczną

Metoda ta zwana także metodą woltomierzem i amperomierzem polega na praktycznym wykorzystaniu prawa Ohma. Rezystancja mierzona zostaje wyznaczona ze wskazań obu mierników. Dla dokładnego pomiaru potrzebna jest znajomość rezystancji wewnętrznych przyrządów pomiarowych.

Do pomiaru małych rezystancji stosuje się układ z poprawnie mierzonym napięciem:

Rx - napięcie na rezystancji

I - prąd będący sumą prądu rezystancji Ix i woltomierza Iv (wskazuje go amperomierz)

Prąd pobierany przez woltomierz wynosi:

Iv = U/Rv

Dokładna wartość rezystancji mierzonej wyznacza zależność:

Rx = U/Ix = U/I - U/Rv

Do pomiaru dużych rezystancji stosuje się układ z poprawnie mierzonym prądem:

W układzie tym amperomierz mierzy prąd płynący przez rezystancję wyznaczoną Rx, a woltomierz mierzy sumę spadków napięć na rezystancji mierzonej Ux i rezystancji amperomierza UA.

U = Ux + UA = IRx + IRA

Wzór na rezystancję Rx:

Rx = U/I - RA

2. Pomiar laboratoryjny:

Poniższe schematy przedstawiają połączenia, według których dokonywać będziemy pomiarów rezystancji metodą techniczną.

Oznaczenia:

U - źródło napięcia stałego

V - woltomierz magnetoelektryczny

A - amperomierz magnetoelektryczny

Rr - opór suwakowy

Rx - rezystancja badana

W - wyłącznik dwubiegunowy

3. Zasada pomiaru rezystancji uzwojeń omomierzem.

Omomierz służy w przemyśle najczęściej do pomiaru rezystancji uzwojeń maszyn elektrycznych. Pomiar dokonuje się w stanie zimnym. Wartość rezystancji służy do obliczenia wielu parametrów maszyny, takich jak sprawność, czy przyrost temperatury. Pomiar ten powinien być wykonany możliwie dokładnie i starannie. Przed każdym pomiarem i po każdej zmianie zakresu należy wyzerować omomierz. Zerowanie polega na zwarciu zacisków omomierza i ustawieniu wskaźnika „na zero” za pomocą potencjometru. Sam pomiar przeprowadzamy przykładając do końców uzwojenia badanego urządzenia omomierz. Odczytana na skali przyrządu wartość pomnożona przez zastosowany w przyrządzie mnożnik daje wartość mierzonej rezystancji.

Wynik pomiaru: 623 Ω

Wynik pomiaru: 799 Ω

Połączenie równoległe:

Wynik pomiaru: 154 Ω

Wynik pomiaru: 82 Ω

4. Wyniki:

Rezystancja uzwojenia	RA	RB	RC
		Ω
Przyrząd: omomierz	351	273	175

Lp.	Układ 1
		U	I	Rv	Rx'	Rx	δ
		V	A	Ω	Ω	Ω	%
1	4	0,012	30 000	333	333,98	0,0117
2	14	0,040	30 000	350	354,07	0,0118
3	25	0,066	30 000	379	383,61	0,0127

Lp.	Układ 2
		U	I	RA	Rx'	Rx	δ
		V	A	Ω	Ω	Ω	%
1	4,5	0,012	4	375	371	0,010
2	15	0,040	4	375	371	0,010
3	25	0,066	4	378	374,78	0,008

5. Wnioski:

W wyniku przeprowadzonych pomiarów rezystancji uzwojeń omomierzem w układzie składającym się z większej ilości rezystorów wystąpił większy opór. Jego wartość wynosiła 799Ω. Układ pomiarowy połączony był w tym wypadku szeregowo. Odwrotna sytuacja wystąpiła podczas pomiarów układu połączonego równolegle. Tutaj po przyłączeniu dodatkowych rezystorów wartość oporu uległa znacznemu zmniejszeniu: z 154 Ω (układ z dwoma rezystorami) spadł do 82 Ω(układ z trzema rezystorami).Na podstawie wyników potwierdza się, że obwód z poprawnie mierzonym prądem stosuje się do pomiarów dużych rezystancji. Natomiast układ z poprawnie mierzonym napięciem stosuje się do pomiaru małych rezystancji, ponieważ uchyb jest tym mniejszy, im mniejsza jest rezystancja badana Rx w stosunku do rezystancji woltomierza Rv.

- 4 -

V

A

U

Rx

Iv

Ru

Ix

I

+

-

-

+

I

RA

Rx

Ux

UA

U

A

V

-

+

RB

RA

RB

RA

+

Ω

-

Ω

RC

RB

-

+

RA

RB

Ω

-

+

RC

Ω

RA

---