USPRAWNIANIE PACJENTÓW PO AMPUTACJI W OBRĘBIE KOŃCZYN DOLNYCH

• jednym z najważniejszych celów, wczesnego pooperacyjnego postępowania z pacjentami po amputacjach jest ochrona przed wtórnymi powikłaniami takimi jak przykurcze sąsiednich stawów

• przykurcze mogą pojawiać się w wyniku:

• braku równowagi napięć mięśni, albo skrócenia powięzi mięśni

• obronnego odruchu powodującego pozycję zgięciową w stawach biodrowym i kolanowym

• braku podeszwowej stymulacji w wyproście kończyny

• złej pozycji (np. długotrwałej pozycji siedzącej)

• w przypadku amputacji poniżej stawu kolanowego istotne jest zachowanie pełnego zakresu ruchów w stawie kolanowym i biodrowym

• podczas przebywania w pozycji siedzącej pacjent może stosować szynę na tylnej powierzchni kikuta lub deskę przymocowana do wózka

• u pacjentów po amputacji powyżej stawu kolanowego najważniejsze jest zachowanie pełnego zakresu ruchu w stawie biodrowym - w szczególności wyprostu i przywodzenia (zapobieganie przykurczowi zgięciowo -odwiedzeniowemu i przed rotacjią zewnętrzną)

• podczas dnia kilkakrotnie pacjent powinien spędzać czas w pozycji leżenia przodem (prone position)

Cele terapii 2 - 3 tydzień po operacji

• wspomaganie gojenia się rany pooperacyjnej oraz redukcja obrzęku

• uzyskanie przez pacjenta niezależności w poruszaniu się w obrębie łóżka, przesadzaniu na krzesło/wózek, higienie osobistej

• utrzymanie siły mięśniowej w kikucie

• utrzymanie lub zwiększenie siły w pozostałych kończynach

• zapobieganie pojawiania się przykurczów, redukowanie istniejących

• nauka higieny kikuta, bandażowania

• dopasowanie protezy

• uzyskanie umiejętności w poruszaniu się o kulach, balkoniku

• program ćwiczeń powinien być dostosowany indywidualnie - w zależności od stanu pacjenta

• powinien zawierać ćwiczenia wzmacniające mięśnie i ćwiczenia koordynacji

• czas rozpoczęcia ćwiczeń oporowych zależy od opatrunku pooperacyjnego, stopnia odczuwania bólu przez pacjenta oraz szybkości gojenia się rany

• najistotniejsze są ćwiczenia prostowników i przywodzicieli stawu biodrowego, oraz prostowników i zginaczy stawu kolanowego

• program ćwiczeń powinien zawierać też ćwiczenia wzmacniające tułów oraz wszystkie kończyny, szczególnie u osób starszych

• we wczesnym okresie pooperacyjnym stosuje się łagodne ćwiczenia zachowania ruchomości w stawach - nie stosuje się stretchingu w okolicach rany pooperacyjnej

• stosuje się ćwiczenia izometryczne mięśni czworogłowego uda i pośladkowego wielkiego - ćwiczeń tych w przypadku zaplanowanych amputacji powinno się wyuczyć przed operacją

Temat: Pacjentka: 60 lat po amputacji podudzia z powodu powikłań cukrzycy (nie ma kolana), powikłania gojenia kikuta uniemożliwiają zaopatrzenie w protezę, dobra wydolność

Kikut uda ma tendencje do ustawiania się niepożądanego w zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej

ogólne zasady usprawniania:

zabezpieczenie kikuta przed nieprawidłowym ustawieniem

Utrzymywanie pełnego zakresu ruchów w zachowanych stawach

Ćwiczenia synchronizacji ruchowej zachowanych antagonistycznych grup mięśniowych

Ćwiczenia posturalne

Formowanie kikuta

Wzmocnienie siły mięśni kikuta i obręczy

Ćwiczenie czucia powierzchownego i głęokiego

Hartowanie kikuta jako przygotowanie do noszenia protezy

fizykoterapia:

pole magnetyczne, laser (?)) ciepłolecznictwo

Stretching m gruszkowatego, cw przeciwzakrzepowe, rotacja miednicy, cw mm brzucha

Temat:

Cel zajęć:

Miejsce:

Forma:

Liczba ćwiczących:

Wiek:

Płeć:

Czas trwania:

Przybory i przyrządy:

L.p	Rodzaje zadań	Opis ćwiczeń	Czas lub ilość powtórzeń	Uwagi metodyczno - organizacyjne

---