EKOLOGIA I ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKOWE
W.8.
SYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO.
Trudności przy wdrażaniu systemu ZŚ. Koszty wdrażania.
Dla ułatwienia procesu wdrażania SZŚ przeprowadzono badania, które miały na celu ocenę czynników wpływających na efektywność wdrażania systemu zarządzania środowiskowego. Istotnym elementem badań była identyfikacja trudności związane z wdrażaniem systemu zarządzania środowiskowego.
Najwięcej problemów sprawiło przedsiębiorstwom opracowanie całej dokumentacji. Częstym problemem okazuje się być również źle lub niedokładnie opracowana procedura identyfikacji i oceny aspektów środowiskowych.
Kolejne trudności wynikały z ograniczonych zasobów finansowych oraz zbyt optymistyczna ocena czasu i kosztów wewnętrznych związanych z wdrażaniem systemu zarządzania środowiskowego.
Również opór ze strony pracowników był wymieniony przez wiele przedsiębiorstw jako element utrudniający wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego. Świadczy to o konieczności zmiany mentalności pracowników, konieczności uświadamiania im znaczenia ochrony środowiska i rangi systemu zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie.
Na sukces wdrażania systemu zarządzania środowiskowego wpływa wiele elementów. Do czynników mających wpływ na efektywność wdrażania systemu według normy ISO 14001 należy zaliczyć:
stan wyjściowy przedsiębiorstwa, tzn. jakie przedsięwzięcia zostały poczynione w ramach działalności proekologicznej przed podjęciem decyzji najwyższego kierownictwa o wdrażaniu systemu,
rodzaj produkcji oraz stosowane techniki i technologie,
sytuacja finansowa przedsiębiorstw,
wpływ wspólnot lokalnych oraz władz samorządowych,
obowiązujące przepisy i normy środowiskowe oraz ich zmiany,
interpretacja wymagań normy ISO 14001,
poziom świadomości proekologicznej załogi,
prowadzony system szkoleń,
sporządzenie odpowiedniej dokumentacj i.
Koszty wdrażania
Zapobieganie zanieczyszczeniom powoduje dużo mniejsze koszty niż uwalnianie się od następstw, które ono powoduje. Dlatego koszty zmian środowiskowych staja się elementem rachunku efektywności przedsięwzięć gospodarczych podejmowanych przez podmioty gospodarcze.
Podejmując działania mające na celu ochronę środowiska w ramach prowadzonego biznesu, każde przedsiębiorstwo powinno kierować się rozpoznaniem uregulowań prawnych, kosztów ekonomicznych, które są ponoszone w związku z ochroną środowiska oraz kosztów moralnych, które dotyczą wizerunku firmy.
Koszty ekonomiczne ponoszone w związku z ochroną środowiska możemy podzielić na trzy grupy:
koszty wewnętrznego zapobiegania - zawierają koszty zgodności obejmujące koszty działań zapobiegawczych oraz wewnętrzne koszty oceny
koszty zewnętrznego zapobiegania - obejmują koszty niezgodności oraz koszty zgodności oceny systemu zarządzania środowiskiem naturalnym przez instytucje certyfikacyjne.
koszty za gospodarcze korzystanie ze środowiska naturalnego obejmują opłaty za emisje zanieczyszczeń i zmiany w środowisku, opłaty produktowe oraz administracyjne, usługowe i koncesyjne.
Koszty wdrażania SZŚ dzielą się na dwie główne grupy.
Pierwsza grupę stanowią koszty bezpośrednio związane z procesem wdrażania systemu są to:
koszty szkoleń - szkolenia wstępne dotyczące systemu zarządzania środowiskowego, szkolenia dla audytorów wewnętrznych, szkolenia dotyczące pisania dokumentacji,
koszty związane z zatrudnieniem pełnomocnika - koszt wynagrodzenia, ubezpieczenia i świadczeń socjalnych,
koszty związane z wprowadzeniem wstępnego przeglądu środowiskowego,
koszty związane z opracowaniem dokumentacji systemu - koszty sporządzenia księgi środowiskowej, procedur, instrukcji, koszty związane z prowadzeniem zapisów, rejestrów,
koszty związane z prowadzeniem auditów wewnętrznych,
koszty związane z przeglądem wykonywanym przez kierownictwo, obejmujące koszty dotyczące przygotowania informacji o funkcjonowaniu systemu i oddziaływaniu jednostki na środowisko,
koszty certyfikacji.
Druga grupę kosztów stanowią koszty pośrednio związane z wdrażaniem systemu, zalicza się do nich:
nakłady proekologiczne,
koszty związane ze zmiana organizacji firmy - koszty związane z powołaniem przedstawiciela kierownictwa czy oddelegowaniem pracowników inżynieryjno-technicznych do pełnienia funkcji specjalistów wydziałowych,
koszty dokonania zmian konstrukcyjnych lub technologicznych na rzecz ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko,
koszty eksploatacji zainstalowanych urządzeń np. koszty mediów energetycznych, remontów i konserwacji, płac,
nakłady na modernizację i inwestycje np. koszty projektów technicznych, koszty dozbrojenia w przyrządy pomiarowo-kontrolne i inne wyposażenie techniczne,
wyposażenie i dostosowanie sal szkoleniowych,
wydzielenie spółki z organizacji,
opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska, kary za przekroczenia emisji, koszty związane z pomiarem emisji, czy przeprowadzeniem ocen oddziaływania na środowisko.
1
2